LITERATURA

1. LITERATURA

2. AMERYKAŃSCY noBLIŚCI • Ernest Hemingway • Jerzy Kosiński • John Steinbeck • Mark Twain • William Faulkner • Eugene O'Neill • Toni Morrison

3. ERNEST HEMINGWAY Urodzony 21 lipca 1899 w Oak Park, na przedmieściach Chicago w stanie Illinois. W wieku 17 lat opublikował pierwsze dzieło literackie. W roku 1918 chciał wziąć udział w działaniach wojennych w I wojnie światowej. Najpierw był reporterem, później został kierowcą karetki pogotowia. Był czterokrotnie żonaty. W latach 50. często wyruszał na safari do Kenii. W 1953 roku przeżył dwie katastrofy lotnicze wracając z jednej wypraw. W roku 1960, na rok przed śmiercią, próbował popełnić samobójstwo strzelając sobie w głowę dubeltówką, ale w ostatniej chwili zabrano mu broń.

4. ERNEST HEMINGWAY - TWÓRCZOŚĆ • Pisarz większość swoich dzieł, szczególnie powieści, opierał na swoich przeżyciach, przeważnie jednak zmieniając nazwiska swoje i innych • Większość dzieł Hemingwaya przetłumaczył na język polski Bronisław Zieliński, przyjaciel autora. W chwili śmierci zostawił nieukończoną powieść Ruchome święto • Do najbardziej znanych utworów E.Hemingway’a należą: • „Stary człowiekimorze” (The Old Man and the sea) • Pożegnanie z bronią (A Farewell to Arms) • Słońce teżwschodzi (The Sun Also Rises)

5. JERZY KOSIŃSKI • Urodzony jako Józef Lewinkopf - 14 czerwca 1933 • w Łodzi, zm. 3 maja 1991 w Nowym Jorku. • Jest to polsko-amerykański pisarz pochodzenia żydowskiego, piszący w języku angielskim. • Studiował historię i nauki polityczne na Uniwersytecie Łódzkim, potem pracował w Instytucie Historii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.

6. JERZY KOSIŃSKI - TWÓRCZOŚĆ • Książką, która przyniosła mu światowy rozgłos, był Malowany ptak. Przedstawia ona dramatyczne losy sześcioletniego żydowskiego chłopca w czasie wojny. • Kolejna książka Kosińskiego, która przyniosła mu uznanie nosiła tytuł Wystarczy być (BeingThere). Opisywała losy upośledzonego umysłowo Chance'aO'Grodnicka , który niczego nie rozumiejąc zostaje uznany za genialnego polityka, finansistę i kandydata na prezydenta USA. Jest to karykatura bezmyślnego społeczeństwa, uzależnionego od mediów, a zwłaszcza telewizji

7. JOHN STEINBECK • Urodził się 27 lutego 1902 w Salinas. • Zmarł 20 grudnia 1968 w Nowym Jorku • Był to wybitny pisarz amerykański, laureat Nagrody Nobla z dziedziny literatury w 1962 • Po wstępnej edukacji w Salinas, studiował humanistykę ogólną na Uniwersytecie Stanforda, której jednakże nie ukończył. Później imał się różnych zajęć, by w końcu zacząć pisać.

8. JOHN STEINBECK - TWÓRCZOŚĆ • Pierwsze 3 książki nie przyniosły mu sukcesu, powodzenie zyskał dopiero dzięki Tortilla Flat z 1935. Wiele dzieł z jego twórczości dotyczyło problemów społecznych ludzi żyjących w Kalifornii. • Największym dziełem Steinbecka jest powieść Grona gniewu, która opisuje dzieje biednej rodziny wędrującej w poszukiwaniu pracy z Oklahomy do Kalifornii. Grona gniewu przyniosły mu sławę pisarza wrażliwego na problemy społeczne, a także Nagrodę Pulitzera w 1940 roku. • Druga jego znana powieść, która dała mu duży rozgłos to Na wschód od Edenu, opisuje dzieje kilku rodzin żyjących w Kalifornii. Fabuła opisuje dzieje zarówno jego przodków w rodzinach Hamiltonów i Steinbecków, jak również postaci żyjące wyłącznie w fikcji literackiej

9. MARK TWAIN • Mark Twain, właściwie Samuel Langhorne Clemens • Urodzi ł się 30 listopada 1835 w osadzie Florida, zmarł 21 kwietnia 1910 w Redding • Jest to amerykański pisarz pochodzenia szkockiego, satyryk, humorysta, wolnomularz. • uzyskał uprawnienia pilota parostatków pływających na Missisipi

10. MARK TWAIN - TWÓRCZOŚĆ • Rozgłos przyniosło mu opowiadanie The Celebrated Jumping Frogof CalaverasCounty ( O sławnej skaczącej żabie z Calaveras) • W autobiograficznej powieści Pod gołym niebem (RoughingIt,) opisał twardy, surowy los osadników oraz panoramę Ameryki od St. Louis, przez Nevadę, Kalifornię aż po Hawaje

11. WILLIAM FAULKNER • Właściwie William CuthbertFaulkner • Urodzony 25 września 1897 w New Albany w stanie Missisipi • Zmarł 6 lipca 1962 w Oxford w stanie Missisipi • Był wybitnyn powieściopisarzem, autorem opowiadań i poetą amerykańskim. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1949. • Życie Faulknera związane było z amerykańskim Południem, a bogata twórczość pisarza była literacką rekonstrukcją jego dziejów od czasów wojny secesyjnej po współczesność. • Twórczość Faulknera uchodzi za stawiającą czytelnikowi wysokie wymagania. • Jest on uznawany za jednego z najważniejszych amerykańskich pisarzy.

12. WILLIAM FAULKNER - TWÓRCZOŚĆ • Faulkner napisał wiele powieści, min. były to „Sartoris” i „Absalomie, Absalomie!”. Sartoris opowiada o zanikającej, południowej rodzinie tuż pod koniec Pierwszej Wojny Światowej, a w Absalomie, Absalomie – ukazuje obraz Południa USA na przestrzeni około 50 lat. W pewnym stopniu idealizuje przeszłość, równocześnie podkreśla jednak fakt, iż gospodarka Południa oparta była na zbrodniczym systemie niewolnictwa. 

13. EUGENE O’NEILL • Właściwie Eugene GladstoneO'Neill • Urodzony 16 października 1888 w Nowym Jorku • Zmarł 27 listopada 1953 w Bostonie • Dramaturg amerykański, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1936. • O'Neill urodził się w pokoju hotelowym na Broadwayu na Times Square, w Nowym Jorku. Był synem irlandzkiego aktora Jamesa O'Neill's i Elli O'Neill. • Kiedy został usunięty z Uniwersytetu w Princeton, spędził kilka kolejnych lat na morzu, gdzie cierpiał z powodu depresji i popadał w alkoholizm. Uwielbiał morze, które wkrótce stało się tematem jego sztuk. • Podczas pobytu w sanatorium w latach 1912-13, gdzie wracał do zdrowia po przebytej gruźlicy, zdecydował, iż zostanie zawodowym dramaturgiem. Wcześniej pracował dla New London Telegraph publikując tam swą poezję oraz pisząc reportaże.

14. EUGENE O’NEILL - TWÓRCZOŚĆ Jedne z ważniejszych dzieł Eugene to: • Żałoba przystoi Elektrze - Akcja powieści dzieje się Nowej Anglii tuż po wojnie secesyjnej. Zmeczony wojną EzraMannon wraca do swojej nieszczęśliwej żony Christin i córki Lavinii. Podczas jego pobytu na wojnie Christine zakochuje się w Adamie Brancie. Na drodze do ich szczęścia stoi jej mąż Ezra. Kochankowie postanawiają zamordować mężczyznę. Córka Lavinia postanawia pomścić jego śmierć i namawia do zemsty wracającego z wojny brata Ezry, Orina. • Pożądanie w cieniu wiązów - Eben, syn farmera czeka na dzień, kiedy odziedziczy ziemię po swym ojcu. Ale ojciec Ebena żeni się ponownie i ogłasza, że pozostawi farmę nowej żonie.

15. Toni Morrison • Z domu Chloe Anthony Wofford • Urodzona 18 lutego 1931 w Lorain, Ohio • Amerykańska powieściopisarka i eseistka, laureatka Nagrody Nobla (1993), z przekonań feministka. • Przyszła na świat w wielodzietnej murzyńskiej rodzinie robotniczej w USA. • Studiowała na uniwersytetach w Howard i Cornell, następnie została wykładowcą na wydziałach humanistycznych wyższych uczelni Albany i Princeton. Pełniła funkcję dyrektora nowojorskiej oficyny wydawniczej Random House, publikującej m.in. jej utwory.

16. Toni Morrison - Twórczość • Toni Morrison zadebiutowała powieścią TheBluestEye (1970), opisującą osamotnienie czarnoskórego dziecka w społeczeństwie o rasistowskich uprzedzeniach. • Kolejne utwory Morrison to: Sula (1973); Pieśń Salomonowa (1977) – saga ubogiej rodziny murzyńskiej w miasteczku amerykańskim, Książka Roku w Stanach Zjednoczonych; Tar Baby (1983); Umiłowana (1987), wyróżniona Nagrodą Pulitzera; Jazz (1992) oraz zbiór esejów Grając w ciemnościach (1992), Raj (1999).

17. Źródła: pl.wikipedia.org