KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI 2003

1. KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI 2003 31 Mayıs DÜNYA SİGARASIZ GÜNÜ Dr. Toker ERGÜDER Madde Bağımlılığı Şube Müdürü M.E.B T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

2. KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI • Sağlık Bakanlığı • Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) • ABD Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi - Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ve • Milli Eğitim Bakanlığı

3. KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI • Sigara kullanım oranları • Sigaraya ulaşılabilirlik, bulunabilirliği ve fiyatı • Bilgi ve tutumları • Sigarayı bırakma istekleri • Ortamdaki sigara dumanına maruziyet • Medya ve reklamlar • Okul müfredatları ve sağlık eğitimi

4. KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI • KGTA ilk olarak 1999 yılında 12 ülkeyle başlamış olup, şu anda DSÖ üyesi 192 ülkeden 150’sinde aktif olarak uygulanmaktadır. • KGTA bugüne kadar oluşturulmuş en geniş küresel sağlık araştırma sistemidir.

5. KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI 1. Örneklem Seçimi a) İki tabakalı örneklem seçimi(okul ve sınıf) b) Ulusal ve bölgesel temsiliyet c) 13-15 yaş grubu öğrenciler d) İlköğretim 7, 8 ve Lise Hazırlık ve 1. sınıflar e) Ağırlıklandırılmış, Epi İnfo 2002 programı f) % 92,11 cevaplandırma oranı, 15957 (17323) öğrenci cevapladı g) 61 il 202 (% 100) okul h) % 95 güven aralığı (confidence interval –CI)

6. KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI 2. Veri Toplama Süreci • Ortak, Gizli ve gönüllü • Kendi başına dolduruldu, 90 SORU, Kalem • Sınıflarda öğretmenler bulunmadı • Adana anketör eğitimi (8-9 Ekim 2003) • 61 ilimizden 65 Ruh Sağlığı Şube Müdürlüğünde görevli personel ve 14 Sağlık Bakanlığı Merkez teşkilatından denetçi görev yaptı • 13 Ekim - 21Kasım 2003 tarihleri arasında yapıldı • Anketlerin 21 Aralık 2003 ile 30 Mart 2004 tarihleri arasında analizleri yapıldı.

8. Okul: 20 Öğrenci: 1500 Okul: 20 Öğrenci: 1500 Okul: 20 Öğrenci: 1500 Okul: 20 Öğrenci: 1500 Okul: 20 Öğrenci: 1500 Okul: 20 Öğrenci: 1500 Okul: 20 Öğrenci: 1500 Okul: 20 Öğrenci: 1500 Okul: 20 Öğrenci: 1500 Okul: 20 Öğrenci: 1500

9. Bölgelere Göre Okul ve Öğrenci Sayıları ve Yüzdeleri

10. KGTA Anket Yapılan Öğrenci Sayıları, GYTS, CDC

11. İstanbul Ankara BATI DOĞU ORTA İzmir

12. YAYGINLIKSİGARAYI İÇEMEYİ DENEMİŞLER % 34,9 % 21,5 % 29,3

13. SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI, TÜRKİYE, KGTA, 2003

14. SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI, TÜRKİYE, KGTA, 2003

15. Ülkelere göre sigara içme oranları, GYTS, CDC

16. YAYGINLIKHALEN SİGARA İÇENLER % 11,9 % 5,0 % 9,1

17. SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI, TÜRKİYE, KGTA, 2003

18. SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI, TÜRKİYE, KGTA, 2003

19. YAYGINLIK10 YAŞINDAN ÖNCE SİGARAYA BAŞLAYANLAR % 33,1 % 22,3 % 29,5

20. SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI, TÜRKİYE, KGTA, 2003

21. İÇİLEN SİGARA TÜRLERİ

22. YAYGINLIKÖNÜMÜZDEKİ YIL SİGARA İÇMEYE BAŞLAMAYI DÜŞÜNENELER % 9,1 % 5,8 % 7,7

23. Ulaşılabilirlik ve Mevcudiyet-Halen sigara içenler • % 23,5’i evde sigara içtiğini belirtmiştir. (erkek = % 18,6, kız = % 35,5) • % 50,4’ü bakkaldan veya marketten sigara almaktadır. (erkek = % 53,5, kız = % 42,9) • % 86,7’si sigara alırken yaşlarından dolayı sigara satın alamama gibi bir durumla karşılaşmadıklarını belirtmiştir.

24. Çevresel Tütün Dumanı (Pasif içicilik) • % 89.0’u aynı evde yaşadıkları insanların yanlarında sigara içtiğini belirtmiştir. • % 91,1’i halka açık yerlerde sigara dumanına maruz kaldıklarını belirtmiştir. • Sigara içenlerin % 64,1’i, içmeyenlerin % 91,1’i halka açık yerlerde sigara içilmesinin yasaklanması gerektiğini düşünmektedir.

25. Çevresel Tütün Dumanı (Pasif içicilik) • % 55,3’i başkalarının içtiği sigara dumanının kendilerine zararlı olduğunu düşünüyor. • % 68,8’i babasının, % 39,7’si annesinin evde sigara içtiğini belirtmiştir.

26. Bırakma-Mevcut içiciler • % 62,8’i sigarayı bırakmak istediğini belirtmiştir. • % 65,1’i geçen yıl içerisinde sigarayı bırakmaya çalışmıştır. • % 63,0’ü en az bir kez sigarayı bırakma konusunda yardım almıştır. • % 15,9’u sabah uyanır uyanmaz sigara içmek istediğini belirtmiştir.

27. Medya ve Reklamlar • % 57,8’i TV’de sigara-karşıtı mesajları, • % 52,4’ü sigara reklamlarını gördüklerini belirtmiştir. • % 43,0’ü reklam panolarında sigara-karşıtı mesajları,

28. Medya ve Reklamlar • % 36,6’sı ise sigara reklamlarını gördüklerini belirtmiştir. • % 44,1’i gazete ve dergilerde sigara-karşıtı mesajları, • % 31,0’i ise sigara reklamlarını gördüklerini belirtmiştir.

29. Medya ve Reklamlar • % 28,9’u üzerinde bir sigara markası logosu bulunan eşyası olduğunu belirtmiştir. • % 20,1’i bir tütün firması temsilcisi tarafından kendisine bedava sigara verildiğini belirtmiştir.

30. Okul Müfredatı Geçen öğretim yılında (2002-2003); • % 53,2’si sigara içmenin zararlarını öğrendiğini belirtmiştir. • % 23,5’i kendi yaşıtlarının neden sigara içtiğini tartışmıştır. • % 41.0’i sınıfta sigara kullanımının zararlı etkilerini öğrenmiştir.

31. OKUL MÜFREDATI, TÜRKİYE, KGTA, 2003SİGARA İÇMENİN ZARARLARINI ÖĞRENENLER

32. OKUL MÜFREDATI, TÜRKİYE, KGTA, 2003SİGARA İÇMENİN ZARARLARINI ÖĞRENENLER

33. YETİŞKİNLERİN SİGARA İÇME ORANLARI KGTA, 200

34. SONUÇ • Türkiye’de öğrencilerde sigara içme oranı yüksektir. • Çocukların evde sigara dumanına maruz kalmalarını önleyecek yeni yöntemler ve mevzuat geliştirilmelidir. • Sigaraya başlamayı önleyici tedbirler öğrenim çağının ilk yıllarında alınmalı ve kapsamlı programlar başlatılmalıdır. • Sigara eğitimi mutlaka ilköğretimden başlamalıdır. • 4207 sayılı yasanın uygulanması ile ilgili problemler (çocuklara sigara, satışı, dolaylı reklamlar vb.) çözülmelidir.