Kortdurende Thuisbegeleiding

1. Kortdurende Thuisbegeleiding Kortdurende Thuisbegeleiding is een intensieve, korte en doelgerichte begeleiding aan huis van maximaal 6 maanden voor gezinnen met kinderen van 0 tot 18 jaar die zich in een problematische opvoedingssituatie bevinden.

2. 1. Vzw De Cocon • CaH-Spoedteam: Contextbegeleiding + Mobiele crisisinterventie • CaH • TB • BZW • Vanaf 1 november 2009: IKT = Intensieve Kortdurende Thuisbegeleiding

3. 2. Werkgebied • Regio Gent-Eeklo-Deinze • In De Cocon vzw wordt ze aangeboden als ‘Intensieve Kortdurende Thuisbegeleiding’ (IKT). • In Thuisbegeleidingsdienst Meetjesland (TBM) als ‘Kid aan huis’ en als ‘De Gezinsgroep’.

4. 3. Wetenschappelijke onderbouw van het gekozen model IKT • Basismodel van ‘Intensieve Pedagogische Thuishulp’ • IPT: bestaat uit 7 werkvormen (vb. Families First, De Versterking, Gezin Centraal, ...) • Dit basismodel werd ontwikkeld op basis van heel wat wetenschappelijk onderzoek. In Nederland werd alle tot dan toe vergaarde kennis en expertise mbt dit basismodel samengevoegd in een basisopleiding intensieve pedagogische thuishulp. • De basisopleiding intensieve pedagogische thuishulp is ontwikkeld door het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn, wat nu het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) noemt. Dit is een adviesbureau dat werkt voor en in opdracht van overheden, instellingen en professionals in de sector jeugd en opvoeding. Het kenniscentrum Jeugd en Opvoeding van het Nederlands Jeugdinstituut ontwikkelt, beheert en verspreidt kennis over bewezen effectieve behandelprogramma's en interventies in de jeugdsector. TOEKOMSTMUZIEK: IKT bekijkt de mogelijkheid om voor zijn basismethodiek terug te vallen op 1 werkvorm van IPT. Zo zijn we nog meer gefundeerd, betere effectmeting mogelijk, ... > De Versterking?!

5. 4. IKT • I = Intensief: 4h face-to-face contacten • K = Kortdurend: 6 maand met geen mogelijkheid tot verlening • T = Thuisbegeleiding: ambulante werkvorm

6. 5. Doelgroep 1. Indicaties: De doelgroep van IKT bestaat uit gezinnen: • met minderjarigen met meervoudige problemen, waaronder minstens een ernstige opvoedingsproblematiek; • die te kampen hebben met een chronisch verstoord evenwicht tussen draaglast en draagkracht (zorgverlening – hulpverlening); • waar opvoedkundige, emotionele, cognitieve, gedragsmatige en/of sociale vaardigheden nood hebben aan intensieve training; • die de (minimale)bereidheid tonen om met een gezinsbegeleider gedurende 6 maanden intensief samen te werken; • die te kampen hebben met een risicovolle terugkeer naar huis na een uithuisplaatsing van de minderjarige.

7. 5. Doelgroep 2. Contra-indicaties: Begeleidingsomstandigheden waarbij: • de veiligheid van de minderjarige(n) of van één of meer andere gezinsleden of van de gezinsbegeleider niet kan worden gewaarborgd; • de problemen zodanig ernstig zijn dat een uithuisplaatsing de enige optie is; • de beslissing tot een uithuisplaatsing al is genomen (~overbruggingen); • er zich bij de ouders of de kinderen een mentale beperking voordoet die van die aard is dat een gespecialiseerde hulpverlening sterk aangewezen is; • er een onbespreekbare psychiatrische of verslavingsproblematiek aanwezig is bij de ouders of de kinderen; • er al bij de aanmelding sprake is van een acute crisis(=> CaH).

8. 6. Uitgangspunten • Context- en gezinsgericht werken >>> we kijken naar het gezin als systeem en houden rekening met de totale context van de aangemelde persoon (~GEST); • Cliënt- en vraaggericht werken >>> de vragen en de doelstellingen van de cliënt (cliëntsysteem) staan centraal (~doelkaarten); • Emancipatorisch en participatief werken >>> onze hulpverlening is gericht op het verhogen van de zelfredzaamheid en op het versterken van de aanwezige competenties (~competentieanalyse); participatief werken vereist een open en doorzichtige communicatie (van alle partijen, samenwerkingspartners); • Doelgericht werken >>> we formuleren samen met het cliëntsysteem haalbare hulpverleningsdoelen (SMARTIE). • Aanklampend werken >>> we blijven kansen aanreiken en laten het hulpverleningsproces niet los maar sturen mee. Bijgevolg zullen we conflicten niet uit de weg gaan en ze aangrijpen om verandering te installeren.

9. 7. Begeleidingsdomeinen Doorheen de begeleiding spitsen we ons toe op de volgende begeleidingsdomeinen: • Opvoedingsvaardigheden > ouders • Praktische en sociale vaardigheden > ouders / jongere • Vaardigheden mbt cognities, emoties en gedragingen > ouders / jongere • Sociaal netwerk > ouders / jongere

10. 8. Hoe gaan we aan de slag? • PEDAGOGISCHE VAARDIGHEDEN WAT: aanleren van opvoedingsvaardigheden, communicatievaardigheden, opvoedingsvaardigheden om adequaat gedrag bij kinderen te versterken, gedragskaarten, beloningen, opvoedingsvaardigheden gericht op gedragsverandering bij adolescenten, ... HOE: Schipper mag ik de grens bepalen, boekje ‘hoe verleid ik mijn ouders’, onderhandelboekje, discussiestopper, geheugensteuntjes, samenwerking STOP-project, Geweldloos Verzet (NVR), beloningssystemen, psycho-educatie straffen en belonen, ...

11. 8. Hoe gaan we aan de slag? • SOCIAAL NETWERK WAT: netwerkanalyses, sterktes en knelpunten in het netwerk in kaart brengen, activeren sociaal netwerk, ... HOE: ecogram, netwerklijst, netwerkschema, VIP-kaarten, wie-voor-wat- schema, goudmijnen en valkuilen, netwerkberaad, ondersteunen bij overlegmomenten met professioneel en eigen netwerk, ...

12. 8. Hoe gaan we aan de slag? • SOCIALE EN PRAKTISCHE VAARDIGHEDEN WAT: aanleren van FB op adequaat gedrag en inadequaat gedrag, gedrag versterken, ... HOE: video-opnamen, SRC-schema’s, IK-boodschappen aanleren, modellen, gedragsinstructies, gedragsoefeningen, observeren uit 1ste en 2de hand, ...

13. 8. Hoe gaan we aan de slag? • EMOTIONEEL – COGNITIEF – GEDRAGSMATIGE VAARDIGHEDEN WAT: oplossen van problemen, onderhandelen in conflictsituaties, structureren van het onderhandelingsproces, onderhandelen aanleren, HOE: potlood- en papier training, storende-helpende gedachten, gevoelsthermometer, eerste hulp kaart, STOP-kaart, beertjes van Meichenbaum, training onderhandelvaardigheden (argumenteren, juiste tijdstip/plaats/duur vinden, compromissen maken, omgaan met een neen, rustig blijven, ...), ...

14. 9. Methodiek • IKT heeft een duidelijk gefaseerd begeleidingsverloop. De basismethodiek bestaat uit 4 stappen (+ tel. F-U). • In elk van de 4 stappen wordt er Intensief gewerkt. Dat betekent dat er wekelijks gemiddeld 4 uur face-to-face- contacten met de cliënten zijn (gespreid over de gehele begeleidingsperiode). • De werkvorm omvat een Kortdurend traject van 6 maand begeleiding, zonder mogelijkheid tot verlenging. • Doorgaans vindt de begeleiding plaats bij de cliënt Thuis.

15. 9.1. Kennismaking • Het eerste gesprek vindt plaats in het bijzijn van de consulent. • Er wordt geluisterd naar de doelstellingen die de consulent heeft opgemaakt voor het gezin (> hulpverleningsprogramma). • Daarnaast neemt de gezinsbegeleider grondig de tijd om kennis te maken met alle leden van het gezin en met de problemen die zij ervaren. • Overlopen brochure

16. 9.2. Intakefase/informatiefase • Tijdens deze fase wordt informatie verzameld en geanalyseerd ten behoeve van het handelingsplan (einddoel van deze fase) die ten laatste op de 15e dag van de begeleiding klaar is. • De waarde van dat verslag wordt benadrukt door het in eerste instantie te bespreken met het cliëntsysteem, de gezinsbegeleider en de werkbegeleider. Elke partij ondertekent het verslag voor ‘gelezen, besproken en ontvangen’. Het cliëntsysteem ontvangt een exemplaar. Vervolgens wordt het handelingsplan aan de verwijzer bezorgd.

17. 9.3. Veranderingsfase • Het handelingsplan wordt uitgevoerd. • Op het einde van de 13e week is het evolutieverslag klaar en wordt de begeleiding geëvalueerd door het cliëntsysteem, de verwijzer en de gezinsbegeleider. Terug tekenen alle partijen het verslag voor ‘gelezen, besproken en ontvangen’ en ontvangen elk een exemplaar. • In de 20e week is er door de gezinsbegeleider en het cliëntsysteem een tussentijdse evaluatie van het evolutieplan in het kader van de gezamenlijk geformuleerde doelstellingen. Alle partijen tekenen voor ‘gelezen, besproken en ontvangen’ en ontvangen elk een exemplaar. Er wordt vervolgens een exemplaar verstuurd naar de verwijzer.

18. 9.4. Evaluatie en afscheid • Ten laatste 6 maanden na de startdatum evalueren het cliëntsysteem, de verwijzer en de gezinsbegeleider de begeleiding en de vooropgestelde doelstellingen. Het resultaat van deze evaluatie wordt verwerkt tot een eindverslag. Daarin staat een advies voor eventuele vervolghulp. Alle partijen tekenen het verslag voor ‘gelezen, besproken en ontvangen’ en verkrijgen een exemplaar. • Evaluatieformulier cliënten • Tevredenheidsmeting verwijzers

19. 9.5. Follow-up • Eén maand nadat de begeleiding is stopgezet, neemt de gezinsbegeleider nog eenmalig telefonisch contact op met het gezin om te horen hoe het op dat moment gaat in het gezin. • Er wordt nog eens aandachtig geluisterd naar het gezin en indien nodig adviezen gegeven en/of doorverwezen naar de verwijzer.

20. 10. Aanmeldingen • Begeleidingsplicht • Aanmelding via verwijzers (CBJ – SDJ) naar Beheer Centrale Wachtlijst • 3 wachtlijsten voor Kortdurende Thuisbegeleiding in regio Gent-Eeklo-Deinze (1 De Cocon vzw - 2 TB Meetjesland)

21. 11. Teamsamenstelling • 1 Coördinator / WerkBegeleider • 1 WerkBegeleider: 30h • 5 GezinsBegeleider: 4 > 38h – 1 > 30h • Case-load: 19 gezinnen

22. Vragen staat vrij!