Zuzendaritza: Ainara Arnoso eta Maribel Pizarro Koordinazioa: Goretti Soro a

1. NAHIKO PROGRAMAREN EBALUAZIOAEMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIA PREBENITZEKO HEZKIDETZA-PROGRAMAHelburuen eta Emaitzen Ebaluazioaren Azken Azalpena (2007-2009) Zuzendaritza:Ainara Arnoso eta Maribel Pizarro Koordinazioa:Goretti Soroa Talde teknikoa:Edurne Elgorriaga, Maider Otxoa eta Zaloa Orozko

2. Aurkezpenaren egitura • Ebaluazioaren Helburuak • Ebaluazio motak • Helburuak • Emaitzak • Metodologia • Ebaluazioaren diseinua • Datuak biltzeko teknikak • Prozedura • Emaitzarik aipagarrienak • Helburuen ebaluazioa • Emaitzen ebaluazioa

3. EBALUAZIOAREN HELBURUAK Ebaluazioa egiteko erabilitako irizpideak • Programan bertan adierazitako printzipioak • Gaitasun pertsonal eta sozialak, ikerketa batzuen arabera emakumeen kontrako indarkeria prebenitzeko garatu beharrekoak.

4. Zer jakin nahi izan dugu? EBALUAZIOAREN HELBURUAK • Neska-mutilek honako hauek zenbateraino lortu duten jakin: • Lehenengo hiru unitate didaktikoetan (Zaintza; Pluraltasuna eta Aniztasuna; Berdintasuna) aztertutako oinarrizko kontzeptuak hausnartzea, ulertzea eta bereganatzea. • Gizartean nagusi den genero-eredua ikusaraztea. • Emakumeen eta gizonen artean dauden desberdintasunen arrazoiak identifikatzea. • Gizartean nagusi den genero-eredua ezbaian jartzea eta berdintasunaren aldeko aldarrikapenak egitea. • Emakumeak eta emakumeek gizarteari egindako ekarpenak ikusaraztea. • Genero-estereotipoak eta –aurreiritziak deuseztatzea eta berdintasunaren aldeko eta indarkeriarik gabeko gizarte-eredu bat hautatzea.

5. EBALUAZIOAREN HELBURUAK Zer jakin nahi izan dugu? • Programak gaitasun pertsonal eta sozial hauetan eraginik izan duen egiaztatzea: • Neska-mutilengan autokontzeptu positiboago bat eraikitzea eta haien autoestimua handitzea. • Mutilen jarrera oldarkorrak -fisikoak eta ahozkoak- murriztea. • Arazoei aurre egiteko estilo moldagarriagoak neska-mutilentzat, eta mutilen jokabide antisozialak gutxitzea. • Hurbileko harremanetarako interesa handitzea mutilengan eta enpatiarako gaitasuna. • Gizarte-onarpena hobetzea, lidergoa neskengan. • Elkarreragin-estilo asertiboa, eta ez inhibitua (ohikoagoa neskengan) edo oldarkorra (ohikoagoa mutilengan). • Neska-mutilen arteko lankidetza eta elkarlanerako harremanak. • Menderatzaile-mendekotasun eredua deuseztatzea edo murriztea.

6. Datuak biltzeko diseinua eta teknikak ERABILITAKO METODOLOGIA

7. Ebaluazioan parte hartu duten ikasleak ERABILITAKO METODOLOGIA

8. EMAITZARIK AIPAGARRIENAKHelburuen Ebaluazioa

9. Kontzeptuen ulermena HELBURUEN EBALUAZIOA • Zaintza Talde bietan (kontrola eta esperimentazioa) dakite kontzeptuaren berri, BAINA kontzeptu horren inguruan Nahiko programan parte hartzen duten ikasleek egindako hausnarketaren maila askoz handiagoa da. Gainera, pertsonak zaintzea lehenesten dute beste zaintza batzuen aldean (adibidez, natura zaintzea) • Aniztasuna Programan parte hartzen duten ikasleek baino ez dute kontzeptu horren berri. Ulertzen dute zer esan nahi duen eta zer zerikusi duen munduan kokatzeko moduekin eta pertsonekin harremanak izateko moduekin. Aniztasuna eskubide-sortzailetzat daukate, eta aniztasuna errespetatzea neska-mutilen arteko elkarbizitza hobetzeko bidea dela uste dute. Kontrol-taldeak batez ere emakumeen eta gizonen arteko desberdinatsun biologikoekin lotzen du aniztasuna.

10. Kontzeptuen ulermena HELBURUEN EBALUAZIOA • Berdintasuna Kontzeptu hau oso desberdin ulertzen dute talde bietan (kontrola eta esperimentazioa): Nahiko programan parte hartzen duten ikasleek eskubideekin eta tratu onekin lotzen dute; kontrol-taldeko ikasleek, berriz, "elementu biren arteko antzekotasuna"rekin.

11. Zaintza-mota garrantzitsuena

12. Zer da aniztasuna?

13. Zer da berdintasuna?

14. Gizartean nagusi den genero-eredua ikusaraztea HELBURUEN EBALUAZIOA • Programan parte hartu duten ikasleak: • Emakumeei eta gizonei esleitutako rolei buruzko ezagutza eta eztabaida areagotzea. • Hobeto identifikatzen dituzte emakumeekin eta gizonekin lotzen diren ezaugarriak eta estereotipoak. • Besteek baino apur bat argiago dute gizarteak gehiago baloratzen dituela gizonek betetzen dituzten enpleguak eta balioa kentzen diela batez ere emakumeek betetzen dituzten lanei.

15. Genero-desberdintasunen arrazoiak identifikatzea HELBURUEN EBALUAZIOA • Emakumeen eta gizonen gustu eta interesez gain, ikasleetariko batzuk ulertu dute lan-eremuko bidegabekeria eta bereizkeria sozialek laneko sexu-bereizketa sortzen dutela, eta gutxiengo batek familiako zereginetan eratzunkidetasunik eza ere aipatu du. • Gauza izan dira emakumeek komunikabideetan duten presentzia eskasa ikusteko edo gizonen rolen aldean, bigarren mailako roletan duten presentzia ikusteko. Emakume “ospetsuak” gizon “ospetsuak” baino apalago baloratzen direla ere hausnartu du gutxiengo batek.

16. Gizartean nagusi den genero-eredua ezbaian jartzea eta aldarrikapenak HELBURUEN EBALUAZIOA • Talde biek uste dute ez dagoela emakume izateko eta gizon izateko modu bakarrik, horiek askotarikoak izan daitezkeela baizik (emakumeak, batez ere). • Nahiko programan parte hartu duten ikasleek berdintasunaren aldeko aldarrikapen gehiago egiten dituzte; nabarmentzekoa da lan-eskubideen alde egindakoak (soldatei buruzkoak ere bai). • Ezbaian jarri dute emakumeak aritzea gutxien ordaindutako lan gehienetan eta gizartean prestigio txikiena duten lanetan. • Komunikabideek emakumeen eta gizonen jarduerak, interesak, ardurak eta balioak berdintasunez isla ditzatela aldarrikatzen dute. • Neska-mutilak hezkuntzaren alorrean, eta oro har gizartean, berdintasunez tratatzeko ere aldarrikatu du talde txiki batek.

17. Emakumeak eta emakumeek gizarteari egindako ekarpenak ikusaraztea HELBURUEN EBALUAZIOA • Talde biek uste dute gizartearentzat oso baliotsuak direla emakumeek bete ohi izan dituzten enpleguak (irakaskuntza, osasun-arloa, garbiketa, zaintza), gizarteak hala aitortzen ez dien arren. • Emakumeek egindako ekarpenen gainean talde biek dakitena antzekoa da, oro har. • Talde bietan, emakumezkoen artean batez ere abeslariak eta aktoreak ezagutzen dituzte, eta ondoren, kirolariak eta politikariak. • Oso zientzialari eta idazle gutxi ezagutzen dituzte emakumeen artean.

18. Berdintasunaren aldeko eta indarkeriarik gabeko gizarte-eredu baten aldeko apustua HELBURUEN EBALUAZIOA • Emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna garrantzitsutzat jotzen dutenen artean, Nahiko programan parte hartzen duten ikasleen ehunekoa askoz handiagoa da kontrol-taldearekin erkatuta (% 67 eta % 33, hurrenez hurren). • Elkarrekin bizi diren pertsona guztien bizitza hobea izatea; hori da talde bien ustez elkarbizitzaren azken xedea. • Talde bietan uste dute indarkeriarik ez erabiltzea funtsezkoa dela pertsonen arteko elkarbizitza hobetzeko, edozein testuingurutan. • Nahiko programan parte hartu duen taldean soilik, garrantzitsutzat eta lehentasunezkotzat jo dute erantzukidetasuna eta zainketa-lanen banaketa, familia-elkarbizitzako arazoak konpontzeko edo murrizteko. • Kontrol-taldean pisu handiagoa ematen diote etnia, kultura edo jatorri desberdineneko pertsonen artean desberdintasun eta arazo ekonomikorik ez egoteari.

19. Berdintasunari ematen dioten garrantzia

20. Nola lor dezakegu emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna?

21. Ekarbizitza hobetzeko proposamenak

22. EMAITZARIK AIPAGARRIENAKEmaitzen ebaluazioa

23. Autokontzeptua EMAITZEN EBALUAZIOA • Programa egin aurretik, kontrol-taldeko ikasleek puntuazio altuagoak zituzten -estatiskaren aldetik esanguratsuak- autokontzeptu orokor, akademiko eta fisikoan. Neskek ere puntuzio hobeak zituzten gizarte-arloan eta familiakoan. • Programa amaitzerakoan, talde esperimentaleko ikasleek hobetu egin dituzte puntuazioak, eta aldeak txikitu egin dira.

24. Norberak antzemanako oldarkortasuna EMAITZEN EBALUAZIOA • Oso eragin positiboa nabaritu da programa amaitu ondoren oldarkortasunean –fisiko nahiz ahozkoan- puntuazio nabarmen txikiagoak dituzten mutilengan. • Talde esperimentaleko neska-mutilen artean, oraindik ere estatistikaren aldetik desberdintasun esanguratsuak daude oldarkortasunari dagokionez. Ohikoa da gure gizarte-testuinguruan.

25. Norberak antzemandako oldarkortasuna, mutilen artean

26. Enpatia EMAITZEN EBALUAZIOA • Kontrol-taldearekin erkatuta, Nahiko programan parte hartu duten mutilek nabarmen handitu dituzte enpatia-mailak. • Nesken artean ere puntuazio altuagoak daude, joeraren araberakoak, hala ere.

27. Enpatia mutilen artean

28. EMAITZEN EBALUAZIOA Asertibotasuna • Kontrakoa pentsatu ohi den arren, neskak mutilak bezain asertiboak dira.

29. Jokabide antisoziala, Lidergoa, Asertibotasuna EMAITZEN EBALUAZIOA • Emaitzek adierazten dutenez, badirudi Programak ez duela eraginik izan (ez positiborik ez negatiborik) aztertutako aldagai hauetan: • Mutilen jokabide antisoziala • Nesken lidergoa • Asertibotasuna (kontrakoa esan ohi den arren, neskak mutilak baino nabarmen asertiboagoak dira, Programa hasi baino lehen ere bai).

30. Elkarlana bai – Elkarlana ez Menderatzea-Mendean egotea EMAITZEN EBALUAZIOA • Neskek esan ohi dutenez, neskak dira elkalanean gehien aritzen direnak eta gutxien aritzen direnak; mutilek ere balorazio hori egiten dute mutilei buruz. • Neskek esan ohi dutenez, neskak dira dominatzaile handienak eta otzanenak; mutilek ere balorazio hori egiten duten mutilei buruz . Uste dugu emaitza hauek Homosoziabilitateak baldintzatu dituela, haurtzaroaren etapa horren ezaugarri da-eta. Gure ustez, “harremanezko estilo” honek “hautazko antzemate” moduko bat sor dezake, zeren eta nola neskek hala mutilek kidekoen (sexu berekoen) jokabide eta jarrerei egiten die kasu. Ikasgelak ez daude sexuaren arabera banatuta, baina beren harremanen-mundua bai ote?. Oinarri horretatik abiatuta, esaterik ote dugu Hezkuntzaren erronkarik handiena Heterogizartekotasuna sustatzea dela, pertsonen irudia estereotipoetan (sexua-generoa) gutxiago oinarrituz eraikitzen laguntzen duenez gero ?

31. MILA ESKER