Boğazlardakİ Gemİ Trafİğİnİn Çevre Üzerİndekİ Etkİlerİ

1. 080202204 Umut YÜCEL BoğazlardakİGemİTrafİğİnİn Çevre ÜzerİndekİEtkİlerİ DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

2. Gerek tarihi süreci içindeki önemleri, gerek coğrafi, jeopolitik yeri, önemi ve nitelikleri açısından Türk Boğazları, diğer boğazlar arasında ayrı ve özel bir öneme sahiptir. İstanbul Boğazı üç bin yıllık tarihe ve yaklaşık 13 milyon nüfusa sahip olan ve UNESCO tarafından dünyanın kültür merkezi ilan edilen bu büyük kentin ortasında ve tarihi mekanları arasında bulunmaktadır. Türk Boğazlarında deniz trafiğinin gün geçtikçe, büyük ölçüde artması deniz kazaları riskini arttırmakta, özellikle İstanbul’un can, mal ve çevre güvenliğine ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

3. TürkBoğazlarındanyıldayaklaşık 50.000 gemigeçişyapmaktadır. Buda yaklaşıkolarakgünde 142 gemi, saatte 4 gemidemektir. Bu sayıyaİstanbulBoğazındayoğunbirşehiriçideniztrafiğikiyaklaşık (1500 sefer) eklendiğindebunungündeyaklaşık 1642 denizaracınınseyirhalindeolduğugörülecektir. Son yılarda Türk Boğazlarında yılda ortalama 103 milyon ton (ham petrol ve türevleri. LPG, Patlayıcı, Parlayıcı ve kimyasal maddeler, Sıvılılaştırılmış amonyak gazı, nükleer yükler ve atıkları ve benzeri yüklerden oluşan) tehlikeli yük taşınmaktadır. Bu miktarda yaklaşık 7064 adet tanker vasıtasıyla taşınmaktadır. Bugün bile tanker taşımacılığı deniz trafiği bakımından çok zor yapılmaktadır ve her an gemi kazaları çıkma olasılığı vardır. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

4. Deniztrafiğininyarattığıçevrekirliliği: İstanbulveÇanakkaleboğazlarındangeçengemilerinyarattığıçevrekirliliğinidörtanabaşlıktatoplayabiliriz. 1.Baca gazlarınınyarattığıçevrekirlilikleri, 2.Kirliatıkyadamaddelerindenizeatılması, basılması, kaçırılmasınınyarattığıçevrekirlilikleri, 3.Gemimakinelerininjeneratörlerinin, egzozlarının, düdüklerinin, pervanelerinindenizdevehavadayarattığıgürültükirlilikleri, 4.Gemilerinkarayaoturma, çatışmagibikazlarsonucundayaraalmasının, batmasının, yüklerinindenizevehavayayayılmasının, yanmasının, patlamasının, yarattığıçevrekirlilikleri. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

5. Çanakkale Boğazı DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

6. İstanbul Boğazı DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

7. Gemikazalarınınsonuçları: Kuşkusuzgemilerinyarattığı en büyükçevrekirliliğikazalarsonucundaortayaçıkmaktadır. Eskiyıllarda, gerekgemiboyutlarınınküçükolmasıgereksedeniztrafiğininazolmasınedeniyleçokkazaolmazdı. Şimdiise, hem gemiboyutlarınınbüyümesi hem de deniztrafiğininyoğunlaşmasıkazalarıarttırmıştır. Yineeskiyıllarda, gemilerintaşıdıklarıyüklertehlikelikimyasalmaddelerdenoluşmadığındanvetonajlarıazolduğundan, kazalar, gemilerinveyüklerininzararauğramasıdışındapekçevreselbirsorunyaratmazdı. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

8. 1989 MartındaKuzeyAmerika’nın Alaska kıyılarıaçıklarındakarayaoturarakdelinen ham petrol tankeri Exxon Valdez örneğindeolduğugibiyerleşimyerlerindenmillerceuzaktaolsa bile, karayaoturan, çatışan, delinengemilerdenyayılanmaddelerin, denizde, havadavekıyılardayolaçabileceğizararlarınboyutlarıtekkelimeyle “korkunç” olabilmektedir. Exxon Valdez tankerininnedenolduğuçevrekirliliğinintemizlenebilmesiiçin 3 milyarAmerikanDolarınayakınparaharcanmasınakarşın, kirliliğinancakçokküçükbirbölümüntemizlenebildiği de hatırlardadır. Exxon Valdez’dendahabüyüktankerlerinyeraldığıİstanbulveÇanakkaleBoğazlarımızdakigemitrafiğiisekıyılarımızınveyerleşimyerlerimizinmillerceuzağındandeğilelletutulacakkadaryakınındangeçmektedir. Üstelik, Boğazlarımızdangeçengemiler petrol vetürevlerindençokdahatehlikeli, zararlı, örneğinamonyakgibi, yükler de taşımaktadır. Buna göre, İstanbulBoğazı’nıniçindebiryerde, biramonyaktankerikazasıolursa, rüzgârlasürüklenecekgazlarınkıyılardakininyanındakilometrelerceiçerilerdebulunaninsanları bile etkileyerek, binlercekişiyiöldürebileceğibilinmektedir. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

9. BugünekadarİstanbulBoğazı’ndayaşadığımızİndependentaveNasiatankerlerikazalarınıdadikkatealaraközetlersek, İstanbulveÇanakkaleBoğazları’ndaortayaçıkacakgemikazalarında: Binlerceinsanölebilir, Onarılmasıolanaksızboyutlardadeniz, kıyıvehavakirliliğiortayaçıkabilir, Değerbiçilemeyentarihisaraylar, binalar, köprüleryokolabilir, Gemilerintayfaları, kendileriveyüklerizarargörüryadatümüylekaybedilir, Büyükboyutlubirkazasoncunda, Karadeniz’indünyadenizleriyleolanbağlantısıbirkaç ay tümüylekesilebilir. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

10. Çevreyikazalardankorumakiçinneleryapılmalı: İstanbulBoğazı, Marmara DeniziveÇanakkaleBoğazı’ndaoluşabilecekkazalardançevreyikorumakiçinikialandaçalışmayapılmasıgerekir: Kazalarınoluşmasınıönlemeyeyönelikönlemleralınmalıdır. Her türlüönlemekarşıyine de oluşabilecekbirkazanınetkilerini en alt düzeydetutmayayönelikönlemler alınmalıdır. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

11. KAZALARI ÖNLEMEK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER: Kazalarıönlemenin en iyiyolukazalarınnedenlerinibelirleyipbunedenleriortadankaldırmayaçalışmaktır. Çünkübilindiğigibi “Aynınedenleraynıkoşullaraltındaaynısonuçlarıdoğurur”. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

12. Boğazlarbölgesindebugünekadarolankazalarınbeşananedendenkaynaklandığınıgöstermiştir. Bunlar: Kötüdoğakoşullarındaseyir (sis, tipi, şiddetliakıntı, v.b.), Gemidonanımlarındakieksiklikler, arızalar, uygunsuzluklar, Gemilerinuymasıgerekenkurallardakieksiklikler, Trafiğiyönlendirecek, gemilerebilgiverecek, kurallarınuygulanmasınısağlayacakbir “GemiTrafikHizmetleri”nin (Vessel Traffic Services)  bulunmayışı, Kılavuzkaptanalmayangemiler. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

13. Su yüzeyinden (yağ, petrol vb.) yoğunluğu sudan daha küçük olan kirleticilerin toplanması. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

14. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

15. TürkiyeBoğazlarındakigemitrafiğindenkaynaklıçevrekirliliğibazıyönetmelikveyürürlüklerleyasal hale getirilerekdüzenlemekte, fakathalaçevrekonusundaduyarlılıkedinemeyenfirmalarvegemikaptanlarıdenizekosisteminitehlikeyeatarakdenizüzerindekiseyirlerinisürdürmektedir. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

16. Sonuç olarak boğazlarımızdaki gemi trafiği hem suda yaşayan canlıları hem insanları hem de zaman geçtikçe daha da kıymetlenen temiz su kaynaklarını doğrudan etkilemektedir. Temiz bir gelecek için, ihtiyacımız olan tek şey bilinçli insanlardır. DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ

17. Dinlediğiniz için teşekkürler… DENİZ KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ