ENGELLİ KİMDİR

1. İ.Ü. HİZMET İÇİ EĞİTİM ‘MİMARİDE ENGELLİLER İÇİN KOLAYLAŞTIRICI YAŞAM KONFORUNUN EVRENSEL ERİŞİM DÜZEYİNDE İRDELENMESİ’YAPI İŞLERİ VE TEKNİK DAİRE BAŞKANLIĞI Hazırlayan: Yük. İç Mimar U. Gülsemin KILIÇASLAN

2. ENGELLİ KİMDİR Engelli, fiziksel veya zihinsel bir rahatsızlık nedeniyle bazı hareketleri, duyuları veya işlevleri kısıtlanan kişidir. Engellilik doğuştan gelebilir veya sonradan geçirilen hastalıklar veya kazalar sonucu ortaya çıkabilir. Dünya Sağlık Örgütü’nün İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırmasına göre engelli olma hâli için yeti yitimi terimi kullanılır. Engelliler; vücudun duyusal, işlevsel, zihinsel ve ruhsal farklılıkları öne sürülerek; toplumsal veya yönetimsel tutum ve tercihler sonucu, yaşamın birçok alanında kısıtlama ve engellerle karşılaşabilirler. Fizyolojik Engel  Kişi, doğuştan veya sonradan geçirdiği hastalık veya kaza nedeniyle vücut içerisinde yer alan hayati organların fonksiyon yetersizliği durumunda kişi fizyolojik olarak engelli olmaktadır. Mobilite bozuklukları, solunum bozuklukları, organ yetmezlikleri bunun örnekleridir. Fiziksel Engel  Teknik olarak vücut yaşam fonksiyonlarını fazla etkilemeyen el ayak gibi uzuv kaybı veya uzuv felci gibi durumlarda fiziki hareket özgürlüğünün kısıtlandığı durumların genel olarak adlandırılmış engel kategorisidir. Örneğin, yürüme engellilik, ortopedik engellilik.

3. İNSANLARI ENGELLEYEN FAKTÖRLER NELERDİR • Yetersiz politikalar ve standartlar Politika tasarımları her zaman engelli insanların ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmamakta veya var olan politikalar ve standartlar yerine getirilmemektedir. Örneğin, Herkes için Eğitim Hızlı Yöntem Girişimi Ortaklığına katılan 28 ülke bütünleştirici eğitim politikaları bakımından değerlendirildiğinde, engelli çocukların okullarda kapsanmasına ilişkin 18 ülke, ya önerdikleri stratejilere ilişkin çok az detay vermiş ya da engelliliğe ve engellilerin kapsanmasına hiç göndermede bulunmamıştır. Engelli çocukların okula gitmeleri için finansal ve hedeflenen diğer teşviklerdeki yetersizlik ve engelli çocuklar ve aileleri için sosyal koruma ve destek hizmetlerindeki yetersizlik, eğitim politikasında var olan yaygın sorunlar arasında yer almaktadır.

4. Yetersiz erişilebilirlik Birçok mekân (kamusal kullanıma açık alanlar ve binalar dahil), ulaşım sistemi ve bilgi edinme herkes için erişilebilir değildir. Engelli bir insanın iş arama konusunda cesaretinin kırılmasının veya sağlık hizmetlerinden mahrum kalmasının en sık görülen nedeni ulaşıma erişememektir. 20 ila 40 yıldır erişilebilirlik konusunda hukuki düzenlemeye sahip ülkelerde bile bu düzenlemelere düşük bir seviyede riayet edildiği saptanmaktadır. Erişilebilir formatta olan mevcut bilgi azdır ve engelli insanların iletişim ihtiyaçlarının çoğu karşılanmamaktadır. İşitme engelli insanlar işaret dili tercümesine erişimde genellikle sıkıntılar yaşamaktadır: 93 ülkeyi kapsayan bir araştırmaya göre 31 ülkede tercüme hizmeti bulunmamakta, 30 ülkede ise yetkili tercüman sayısı 20 veya altında seyretmektedir . Engelli insanların bilgi ve teknoloji kullanım oranı engelsiz insanlara kıyasla kayda değer biçimde düşüktür ve bazı durumlarda engelli insanlar telefon, televizyon ve internet gibi en temel araçlara ve hizmetlere bile erişimden mahrum olabilmektedir.

5. Fırsat tanıyan çevresel koşullaryaratmak Kamu binalarında, ulaşımda, bilgilendirme ve iletişimde karşılaşılan engellerin ortadan kaldırılması, tecrit ve bağımlılığı azaltarak bireylerin eğitim, istihdam ve sosyal yaşama katılımına olanak tanıyacaktır. Farklı alanlarda, erişebilirliği sağlamak ve olumsuz tavırları azaltmak için önemli gereklilikler şunlardır: Erişilebilirlik standartları; kamu ile özel sektör arasında işbirliği; uygulamaların koordine edilmesinden sorumlu olan yönetici bir kurum; erişilebilirlik eğitimi; planlamacılar, mimarlar ve tasarımcılar için evrensel tasarım; kullanıcı katılımı ve halk eğitimi. Deneyimlerin gösterdiği üzere, binalardaki engelleri ortadan kaldırmak için zorunlu asgari standartların uygulanması yasalarla desteklenmelidir. Strandartlar, farklı ortamlara uygun ve engelli insanların katılımı ile şekillenecek olan somut verilere dayalı sistematik bir yaklaşımla oluşturulmalıdır.

6. ULUSLARARASI ENGELLİLİK • Dünya Engellilik Raporu 15 yaş ve üstünde kişiler arasında engellilik ile yaşamak durumunda olan kişi sayısını Dünya Sağlık Araştırması 785 milyon olarak belirtirken, Küresel Hastalık Yükü çalışması bu sayıyı yaklaşık 975 milyon olarak tahmin etmektedir. Dünya Sağlık Araştırması bu kişiler arasından 110 milyon kişinin işlevlerini yerine getirme konusunda çok ciddi zorluklar yaşadığını tahmin etmekteyken, “şiddetli engellilik” yaşayan kişi sayısını 190 milyon olarak tahmin etmektedir. 13 milyonu “şiddetli engellilik” olmak üzere 95 milyon olarak tahmin edilen çocuk engelliliğini sadece Küresel Hastalık Yükü çalışması ölçmektedir.

7. Farklı Deneyimler Engelliler hakkında klişe görüşler tekerlekli sandalye kullanıcıları ve görme veya işitme engelli insanlar gibi birkaç “klasik” grup üzerinde durur. Ancak, sağlık sorunları, kişisel etkenler ve çevresel faktörlerin etkileşiminden ortaya çıkan engellilik deneyimleri geniş ölçüde farklılık arz eder. Engellilik ile dezavantaj arasında bir ilişki söz konusu olmakla birlikte, engelli insanların hepsi eşit derecede dezavantajlı değildir. Farklı sakatlık kategorilerinde okul kayıt oranları da farklıdır, fiziksel sakatlığı olan çocukların durumu zihinsel ya da duyusal sakatlığı olan çocuklarınkinden daha iyidir. İşgücü piyasasından en fazla dışlananlar akıl sağlığı sorunları ya da zihinsel sakatlığı olanlardır.

8. ULUSAL ENGELLİK STRATEJİSİVE EYLEM PLANI Ulusal engellilik stratejisi, engelli insanların refahını geliştirmek için bütünlüklü, kapsamlı ve uzun erimli hedefleri ortaya koymalı ve bünyesinde, hem kaynaştırma uygulanacak politika ve program alanlarını hem de engelli insanlar için özel hizmetleri barındırmalıdır. Ulusal bir stratejinin geliştirilmesi, uygulanması ve denetlenmesi ilgili bütün sektörleri ve paydaşları biraraya getirmelidir. Eylem planı, kısa ve orta vadede gerçekleştirilecek somut eylemleri ve eylem takvimini hazırlayarak, hadefleri belirleyerek, sorumlu aktörleri atayarak ve ihtiyaç duyulan kaynakları planlayarak ve dağıtarak stratejiyi işlevsel hale getirir. Strateji ve eylem planı bir durum analizi ile ilgilendirilmelidir. Bu durum analizi kapsamında engelliliğin yaygınlığı, ihtiyaç duyulan hizmetler, sosyal ve ekonomik statü, mevcut hizmetlerdeki eksikler ve bu hizmetlerin etkililiği ile çevresel ve sosyal bariyerler gibi faktörler hesaba katılmalıdır. Koordinasyon, karar alma, düzenli denetim ve raporlama ve kaynakların kontrolü bakımından sorumluluğun hangi kuruma ait olduğunu açık hale getirmekiçin mekanizmalar oluşturulmalıdır.

9. ENGELLİLERİN HAKLARINA İLİŞKİN SÖZLEŞMENİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN Kanun Numarası: 5825Kabul Tarihi : 3/12/2008 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 18/12/2008 Sayı : 27084 MADDE 1- (1) Türkiye Cumhuriyeti adına 30 Mart 2007 tarihinde New York’ta imzalanan “Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme”nin onaylanması uygun bulunmuştur.MADDE 2- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.MADDE 3- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. ENGELLİLERİN HAKLARINA İLİŞKİN SÖZLEŞMENİN ONAYLANMASINA DAİR BAKANLAR KURULU KARARI Karar Sayısı : 2009/15137 Karar Tarihi : 27/5/2009Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 14/07/2009 Sayı : 27288 3/12/2008 tarihli ve 5825 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ekli “Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme”nin onaylanması; Dışişleri Bakanlığının 13/5/2009 tarihli ve HUMŞ/619 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 27/5/2009 tarihinde kararlaştırılmıştır.

10. ENGELLİLERİN HAKLARINA İLİŞKİN SÖZLEŞME İşbu Sözleşme’ye Taraf Olan Devletler, (a) Birleşmiş Milletler Şartı'nda ilan edilmiş olan ve insanlık ailesinin tüm mensuplarının doğuştan sahip oldukları onuru, değeri, eşit ve devredilmez hakları dünyada özgürlüğün, adalet ve barışın temeli olarak kabul eden ilkeleri anımsayarak,(c) Tüm insan haklarının ve temel özgürlüklerin evrensel, bölünmez, birbiriyle bağlantılı ve karşılıklı bağımlı olma niteliği ile engelli bireylerin bu haklardan herhangi bir ayrımcılığa uğramaksızın yararlanmalarının güvence altına alınması gerekliliğini tekrar teyit ederek, (h)Bir kişinin engelli olduğu için ayrımcılığa maruz kalmasının her bireyin doğuştan sahip olduğu insanlık onuru ve değerinin de ihlal edilmesi anlamına geldiğini de kabul ederek,(i) Bunun yanısıra engelli bireylerin çeşitliliğini kabul ederek,(j) Daha yoğun desteğe ihtiyacı olan engelliler dahil olmak üzere, tüm engellilerin insan haklarının güçlendirilmesi ve korunmasının gerektiğini kabul ederek,(1) Özellikle gelişmekte olan ülkeler başta olmak üzere tüm ülkelerde engellilerin yaşam koşullarının geliştirilmesinde uluslararası işbirliğinin öneminin bilincinde olarak,

11. (v) Fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel çevreye, sağlık ve eğitim hizmetlerine, bilgiye ve iletişime erişimin engellilerin tüm insan haklarından ve temel özgürlüklerden tam yararlanmasını sağlamadaki önemini kabul ederek,(w)Diğer bireylere ve ait olduğu topluma karşı görevleri bulunan bireyin Uluslararası İnsan Hakları Sözleşmesi'nde tanımlanan hakların güçlendirilmesi ve bu haklara riayet edilmesi için çaba gösterme yükümlülüğü altında olduğunun farkında olarak, Madde 1Engelli kavramı diğer bireylerle eşit koşullar altında topluma tam ve etkin bir şekilde katılımlarının önünde engel teşkil eden uzun süreli fiziksel, zihinsel, düşünsel ya da algısal bozukluğu bulunan kişileri içermektedir. Madde 2 "İletişim" erişilebilir bilgi ve iletişim teknolojisi dahil dilleri, metin gösterimini, Braille alfabesi kullanarak ve dokunarak iletişimi, büyük harflerle baskıyı, yazılı, işitsel ve erişilebilir çoklu medyayı, sade dili, işitsel okumayı, beden dilini, diğer tür, biçem ve araçlarla gerçekleşen iletişimi içermektedir; "Engelliliğe dayalı ayrımcılık" siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel, medeni veya başka herhangi bir alanda insan hak ve temel özgürlüklerinin tam ve diğerleri ile eşit koşullar altında kullanılması veya bunlardan yararlanılması önünde engelliliğe dayalı olarak gerçekleştirilen her türlü ayrım, dışlama veya kısıtlamayı kapsamaktadır. Engelliliğe dayalı ayrımcılık makul düzenlemelerin gerçekleştirilmemesi dahil her türlü ayrımcılığı kapsar.

12. Madde 3 Genel İlkeler • Engellilerin topluma tam ve etkin katılımlarının sağlanması; • Fırsat eşitliği; • Erişilebilirlik; Madde 4 Genel Yükümlülükler • Bu Sözleşme'yle bağdaşmayan eylemler veya uygulamalardan kaçınmayı ve kamu kurum ve kuruluşlarının bu Sözleşme'ye uygun davranmalarını sağlamayı; • Standartlar ve rehber ilkelerin geliştirilmesinde Sözleşme'nin ikinci maddesinde tanımlandığı gibi evrensel tasarımdan yararlanılması ve engellilerin özel ihtiyaçlarını karşılamak üzere evrensel olarak tasarlanmış ve mümkün olduğunca az değişikliği ve düşük maliyeti gerektiren ürünler, hizmetler, ekipman ve tesislerin araştırılması, geliştirilmesi, temini ve kullanılabilirliğini sağlamayı veya desteklemeyi; • Engellilere yeni teknolojiler dahil hareket kolaylaştırıcı araçlara, yardımcı teknolojilere ve bunların beraberindeki diğer yardımcı ve destekleyici hizmetler ile tesislere ilişkin erişim bilgilerinin sağlanmasını, • Bu Sözleşme'nin hükümleri herhangi bir sınırlama veya istisnaya tabi olmaksızın federal devletlerin bütün bölgelerinde uygulanır.

13. Madde 9 Erişebilirlik • Binalar, yollar, ulaşım araçları ve okullar, evler, sağlık tesisleri ve işyerleri dahil diğer kapalı ve açık tesisler; • Kamuya açık veya kamu hizmetine sunulan tesis ve hizmetlere erişime ilişkin asgari standart ve rehber ilkelerin geliştirilmesi, duyurulması ve bunlara ilişkin uygulamaların izlenmesi; • Kamuya açık tesisleri işleten veya kamuya hizmet sunan özel girişimlerin engellilerin ulaşılabilirliğini her açıdan dikkate almalarının sağlanması; • Kamuya açık binalar ve diğer tesislerde Braille alfabesi ve anlaşılması kolay nitelik taşıyan işaretlemelerin sağlanması; • Kamuya açık binalara ve tesislere erişimi kolaylaştırmak için rehberler, okuyucular ve profesyonel işaret dili tercümanları dahil çeşitli canlı yardımların ve araçların sağlanması; Madde 19 Bağımsız Yaşayabilme ve Topluma Dahil Olma • Kamusal hizmet ve tesisler engellilere diğer bireylerle eşit şekilde açık olmalı ve onların ihtiyaçlarına yanıt verebilmelidir. Madde 20 Kişisel Hareketlilik • Engellilere ve engelli kişilerle çalışan uzman personele engellilerin hareket becerilerinin geliştirilmesi konusunda eğitim verilmesi;

14. Madde 21Düşünce ve İfade Özgürlüğü ile Bilgiye Erişim • Taraf Devletler engellilerin işbu Sözleşme'nin 2. Maddesinde tanımlanmış tüm iletişim araçlarını tercihe bağlı kullanabilmesi, bilgi ve fikir araştırma, alma ve verme özgürlüğü dahil düşünce ve ifade özgürlüğünden diğer bireylerle eşit koşullar altında yararlanabilmesi için uygun tüm tedbirleri alır. Madde 24 Eğitim • Engellilerin özgür bir topluma etkin bir şekilde katılımlarının sağlanması. • Engellilere yönelik bireyselleştirilmiş etkin destekleyici tedbirler, engellilerin tam katılımı hedefine uygun olarak, akademik ve sosyal gelişimi artırıcı ortamlarda sağlanmalıdır. • Taraf Devletler engellilerin genel yüksek okul eğitimine, mesleki eğitime, erişkin eğitimine ve ömür boyu süren eğitime ayrımcılığa uğramaksızın diğer bireylerle eşit koşullar altında erişimini sağlar. Taraf Devletler bu amaçla engellilerin ihtiyaçlarına uygun makul düzenlemelerin yapılmasını temin eder. Madde 32 Uluslararası İşbirliği • Uluslararası kalkınma programları da dahil olmak üzere uluslararası işbirliğinin, engellileri kapsamasını ve engelliler için erişilebilir olmasını güvence altına almak, • Bilgi, deneyim ve eğitim programları ve iyi uygulamaların değişimi ve paylaşımı aracılığıyla kapasite geliştirmeyi teşvik etmek ve desteklemek, • Araştırma, bilimsel ve teknik bilgiye erişim konularında işbirliğini geliştirmek, • Erişilebilir ve destek sağlayıcı teknolojilere ulaşımın sağlanması aracılığıyla ve teknoloji transferi yoluyla uygun görülen teknik ve ekonomik yardımı sağlamak.

15. AMAÇLAR Engellilerin • Kapasitelerini geliştirmek, • Çevre koşullarını iyileştirmek, • Bağımsızlaşmalarına destek olmak, • Toplumsal gelişmelerden pay almalarına yardımcı olmaktır, ENGELLİLERE YÖNELİK YAPILMASI GEREKEN MİMARİ DÜZENLEMELER Engelli insanların kentsel yaşama katılım alanındaki ihtiyaçları engelli olmayanlarla farklı olmakla birlikte benzerdir. Engelli olarak tanımlanan bireyleri, toplumun ayrı bir kesimi olarak niteleme yerine bütünleşmiş bir parçası olarak algılayabilmek ve mekânda da buna olanak sağlayabilmek amacıyla fiziksel çevreye ulaşılabilirliğini sağlamak gerekmektedir. Herkes, tüm yaşamsal alanlara ulaşmak hakkına sahiptir. Engellilerin fiziksel çevreye ulaşılabilirliklerinin sağlanmasının yanında, çevre faktörlerinin özre neden olması da bir diğer konuyu oluşturmaktadır. Özellikle trafik kazaları ve trafik kurallarına uyulmaması, bu sistemlerin bir bütün olarak sunulmaması, özre neden olduğu gibi engellilerin ulaşılabilirliğini de kısıtlamaktadır. Ulaşılabilirlik ve kullanım açısından; kamusal binalara (kamunun kullanımına açık resmi ve özel tüm yapılar) erişim, açık alanlar (sokak, cadde ve meydanlar, parklar, rekreasyon alanları vb.), özel fiziksel ve mimari düzenlemeler gerektiren hareket engeli son derece geniş kapsamlıdır. Sürekli engellilerin yanında hamile, çocuk, yaşlı, hastalık ve kaza nedeniyle engelli şartlarında yaşayan geçici engellileri ilgilendirir.

16. ENGELLİLERE YÖNELİK YAPILMASI GEREKEN DÜZENLEMELER • Bina Girişleri • Kapılar ve Manevra Alanları • Pencereler • Merdivenler • Taban ve Duvar Yüzeyleri • Toplantı Salonları • Tuvaletler • Duşlar • Asansörler • Platform Asansörler-Dikey Asansörler • Yönlendirme ve İletişim • Rampalar • Yaya Kaldırımları ve Hissedilebilir Yüzey • Otoparklar • Girişte Banko

17. Bina Girişleri Bina girişleri, engelliler için zemin seviyesinden doğrudan erişime uygun olmalıdır. Tekerlekli sandalye kullananlar için asıl girişin, binanın ana girişi olması arzulanır. Binalara eşiksiz girilebilmelidir. Giriş hollerinde tekerlekli sandalye için yeterli hareket alanı bulunmalıdır. Bu da genel olarak hiçbir çıkıntı ve kapı açılışı tarafından engellenmemiş 150 cm çapında bir dairedir.

18. Kapılar ve Manevra Alanları Kapıların temiz geçiş genişliği 90cm olmalıdır. Kapı kasaları duvara zıt renkle boyanmalıdır. Fazla kuvvet gerektirmeden açılmalıdır. Kapılar eşiksiz olmalıdır. Kapı önlerinde yeterli manevra alan olmalıdır. Buda 150cm çapında.

21. Kapı önlerinde yeterli manevra alanları 1- 150 cm 2- 200 cm 3- 60 cm Kapı Önü Genişlikleri

22. Pencereler Görme engellilerin pencereye çarpmamaları için parapet yapılmalıdır. 1. Parapet genişliği 15-20 cm 2. Parapet yüksekliği 80 cm 3. Parapet yoksa pencerelerin 90cm kadar koruyucu bar konulmalıdır 1 2

23. Merdivenler Merdivenler görme engellileri korumak amacıyla yürüyüş yönüne dik olarak konumlandırılmalıdır. Merdivenlerin genişliği 300cm’den fazla ise ortaya küpeşte konulmalıdır.

24. Görme engellileri korumak amacıyla merdiven altı 220 cm yüksekliğe kadar kapatılmalı. 1- En az 220 cm net yükseklik 2- Güvenlik korkuluğu 3- Bastonla hissedilebilir güvenlik korkuluğu

25. Taban ve Duvar Yüzeyleri • Tavan, duvar ve tabanlarda göz kamaştırıcı parlaklıklardan kaçınılmalı. • Taban döşemeleri karmaşık olmamalı. • Taban bitişleri ıslak veya kuruyken kaygan olmamalı, su, hava, vs. geçirmemeli. • Seviyelerde beklenmedik değişikliklerden kaçınılmalı. • Alçak tavan ve ışıklandırma / renk / doku değişikliklerinde uyarılar konulmalı. • Duvarlarda çıkıntılardan kaçınılmalı.

26. Toplantı Salonları Bir tekerlekli sandalye için ayrılan alan 900 x 1400 mm'den az olmamalıdır. Bu alanların, toplantı salonu boyunca dağıtılmış olması tercih edilmelidir. Not: Hiçbir engel olmadan bir tekerlekli sandalyenin dönüş çapı 1500 mm'dir.

27. Tuvaletler Seramik ya da porselen tercih edilir. El yıkama yerleri için paslanmaz çelik kullanılır; alt yüzey yanmaya karşı korunmalıdır. Tuvalet oturakları sağlam olmalı. Klozet rezervuarının bir kanala yerleştirildiği durumlarda klozetin arkasında bir destek olmalıdır. Bastonlar için askı kancaları bulunmalıdır. Tekerlekli sandalye tasarımlarında bir ayna ve raf arzu edilebilir.

28. Duşlar Duşun içinde menteşeli bir oturağa geçmenin kolay olmadığı durumlarda, duş kabininin boyutları girişten arka duvara 1600 mm'ye, diğer yönde 1400 mm'ye çıkartılmalıdır. Duş perdesi yere kadar uzanmalı ve duş kabininin içinde kalmalıdır. Duş; değişken yükseklikli ve demonte edilebilir olmalı, esnek bir hortuma bağlı bulunmalıdır. Bir sabunluk ve banyo/tuvalet malzemeleri için bir küçük raf bulunmalıdır. Banyolarda ikili musluk ve esnek hortumlu bir duş bulunmalıdır.

29. Asansörler Asansörlere girişten engelsiz ve kısa mesafede ulaşım sağlanmalı. Asansör kapıları duvara zıt renkte olmalı kabin içi ve önü yeterli derece aydınlatılmış olmalı. Sensörlü ve otomatik kapı olmalı. Kapı genişliği en az 90cm olmalı. Kontrol düğmeleri 90-120cm arasında olmalı. Kabartmalı ve breil alfabesi ile yazılmalı. Kabin içi net 120x150cm olmalı. Sesli ve görsel acil durum uyarısı olmalı. Sese duyarlı asansörlerde kullanılabilir.

30. Platform Asansörler - Dikey Asansörler (Kuyusuz)

31. Yönlendirme ve İletişim Bilgilendirme işaretleri; görme, duyma ya da dokunma yoluyla bilginin verilmesinde kullanılan yazı ve sembollerdir. İşaret ve İşaretlemelerde Temel Kurallar • Basit ve okunaklı olmalı • Kolay anlaşılabilir ve uzaktan görülebilir olmalı • Yeterli düzeyde aydınlatılmış olmalı • Görme ve işitme engellilerin ihtiyacına göre olmalı

32. Rampalar Rampa eğimi +-%6 olmalıdır. Temiz genişliği en az 90cm olmalıdır. Rampa yüzeyinde ıslak ve kuru durumda kaygan olmayan malzeme kullanılmalıdır. Rampanın her iki yanı da 90 ve 70 cm yükseklikte iki ayrı kesintisiz küpeşte olmalıdır ve küpeşteler kolay kavranabilecek olmalıdır.

33. Rampalarda bulunan su oluğu yaya ve engelliler için bir engel oluşturmayacak şekilde düzenlenmelidir.

34. Açıklama (a) 1- 6 mm (b) 1- 6-13 mm Kot farkının 0.6 cm - 1.3 cm olduğu yerler en fazla 1/2 eğimle pahlanmalıdır.

35. Yaya Kaldırımları ve Hissedilebilir Yüzey Kaldırım yükseklikleri 6-15 cm arasında olmalıdır. Tekerlekli sandalyenin çıkabilmesi için kaldırımların uygun yerlerine rampalar yapılmalıdır. Bunların eğimleri %8 civarında alınmalıdır. Kaldırım rampalarının genişliği 140 cm yapılırsa yan yana yürüyen iki insanın da buradan geçmeleri mümkün olur.

36. Kaldırımlar, kaldırım kenarlarındaki rampalar ve yaya geçitleri güvenliği artırır ve erişilebilirliği sağlar. Bilgi ve iletişim teknolojisinde ileriye dönük adımlar atabilmek için farkındalığın arttırılması, yasalar ve yönetmeliklerın çıkartılması, standartların geliştirilmesi ve eğitim imkanlarının sağlanması gerekmektedir. Duyma engelliler için özel telefonlar, altyazılı yayın, işaret dili tercümesi ve erişilebilir biçimde bilgi, engelli insanların katılımını kolaylaştıracaktır.

37. Görme engelliler için kılavuz iz ve yön değiştirme öğelerinin kullanımı

38. Kaldırımlarda görme engelliler için oluşturulan hissedilebilir ikazlar

39. Otoparklar Otoparkların %2'lik kısmı sakat sürücülerin araçlarına ayrılacaktır. Sakat otomobili için 500 cm x 250 cm + 250 cm genişliğinde bir park yeri gerektiği kabul edilmiştir.

40. Girişte Banko Girişte banko varsa en az bir adedi veya bir bölümü, en az 90 cm uzunluğunda, alt kotu yerden en az 75 cm, üst kotu yerden en fazla 86 cm yükseklikte olmalıdır. 1- En az 90 cm 2- En fazla 86 cm 3- En az 75 cm 4- En az 60 cm

41. ENGELLİLERE YÖNELİK ÜNİVERSİTEMİZİN ÇALIŞMALARI • Ulaşılabilirlik Tespit Formları T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğünce Doldurulması İstenen AÇIK VE KAPALI ALAN Tespit Formları Sayın Daire Başkanımız Dr. Cemil Akçay kontrollüğünde devam ettirilmektedir.

42. Sayın Rektörümüz Prof. Dr. Yunus Söylet ve Prof. Dr. Resa Aydın’ın desteğiyle sesli kütüphanemiz engelli öğrencilerin hizmetine sunulmuştur.

43. Rektörlük Merkez Bina Engelli Asansörü Fen Fak. Prof.Dr. Nazım Terzioğlu Binası Bayan Engelli Wc

44. İst. Tıp Fak. Özürlüler Birimi Engelli Wc İstanbul Tıp Fakültesi Engelli Araç Parkı

45. Fen Fakültesi Prof.Dr. Nazım Terzioğlu Binası Giriş Rampası İst. Tıp Fak. Özürlüler Birimi Giriş Rampası

46. Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı Bina Girişi İ.Ü Siyasal Bilgiler Fak. Engelli Wc

47. İ.Ü. Orman Fak. Yüksek Okul Müdürlüğü Bina Girişi Engelli Rampası İ.Ü. Orman Fak.Herbaryum Binası Engelsiz Giriş

48. İ.Ü. Orman Fak. Dekanlık Binası Engelsiz Giriş İ.Ü. Merkez Kütüphane Engelli Wc

49. Erişebilirliğin sağlanmasında beş temel bileşenden söz edilebilmektedir: • Genişlik: engelsiz ve yeterli genişlik • Alan: engelsiz ve yeterli hareket alanı • Yükseklik: engelsiz ve yeterli yükseklik • Yüzey: engelsiz ve uygun döşeme yüzeyi • Bildirişim: gerekli yönlendirme ve uyarı işaretleri Dünyada bir milyardan fazla insan herhangi bir tür engellilik ile yaşamakta, bu insanların yaklaşık 200 milyonu hayatlarını devam ettirme konusunda kayda değer zorluklar yaşamaktadır. Engellilik önümüzdeki yıllarda daha da büyük bir kaygı konusu haline gelecektir, çünkü yaygınlığı artmaktadır. Nüfusların yaşlanması ve yaşlı insanların engelli hale gelme riskinin daha yüksek olması ile birlikte diyabet, kalp ve damar hastalıkları, kanser ve akıl sağlığı bozuklukları gibi kronik sağlık sorunlarının da küresel olarak artış göstermesi engelliğinin artmasının nedenleridir. Engellilik insan olma halinin bir parçasıdır - neredeyse herkes yaşamının belli bir noktasında geçiçi veya kalıcı olarak zayıf düşecek ve uzun yıllar yaşayan insanlar işlevlerini yerine getirme konusunda artan zorluklarla karşılaşacaktır. Engellilik karmaşıktır ve engellilik ile bağlantılı dezavantajların üstesinden gelen müdahaleler çoklu ve sistemiktir - bağlamına göre değişiklik gösterir. 2006 yılında benimsenen Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin ve 3.12.2008 tarih ve 5825 sayılı kanunla belirlenen haklar, “tüm engelli insanların temel özgürlüklerden ve bütün insan haklarından tam ve eşit bir şekilde faydalanmasını teşvik etmek, sağlamak, korumak ve insan olmaktan ileri gelen haysiyetlerine yönelik saygıyı arttırmaktır”.

50. BAŞTA SAYIN REKTÖRÜMÜZ PROF. DR. YUNUS SÖYLET’E, DEĞERLİ REKTÖR YARDIMCILARINA, SAYIN REKTÖR DANIŞMANIMIZ PROF.DR. OĞUZ ÇETİNKALE’YE, DAİRE BAŞKANIMIZ SAYIN DR. CEMİL AKÇAY’A ve BENİ DİNLEYEN ÇALIŞMA ARKADAŞLARIMA TEŞEKKÜR EDER SAYGILARIMI SUNARIM…. Yük. İç Mimar U. Gülsemin KILIÇASLAN