190 likes | 434 Views
OSNOVI RA ČUNARSKE TEHNIKE 1. MATEMATI ČKE OSNOVE RAČUNARA 1. Program oblasti. BROJNI SISTEMI KONVERZIJA BROJEVA IZ JEDNOG BROJNOG SISTEMA U DRUGI POJAM KOMPLEMENTA BROJEVI SA ZNAKOM, KODIRANJE NEGATIVNIH BROJEVA. BROJNI SISTEMI. Brojni sistemi predstavljaju :
E N D
OSNOVI RAČUNARSKE TEHNIKE 1 MATEMATIČKE OSNOVE RAČUNARA 1
Program oblasti • BROJNI SISTEMI • KONVERZIJA BROJEVA IZ JEDNOG BROJNOG SISTEMA U DRUGI • POJAM KOMPLEMENTA • BROJEVI SA ZNAKOM, KODIRANJE NEGATIVNIH BROJEVA
BROJNI SISTEMI • Brojni sistemi predstavljaju: • Način prikazivanjabilo kog broja pomoću niza simbola koji se nazivaju cifre brojnog sistema. • Skup pravilapo kojima se realizuju osnovne operacije nad brojevima.
BROJNI SISTEMI • Postoje dve osnovne vrste brojnih sistema: • Nepozicioni brojni sistem • Jedna cifra ima uvek istu vrednost bez obzira na poziciju u zapisu. Rimski brojni sistem: I, V, X, L, C, D, M • Težinski brojni sistem • Svaka pozicija cifre ima svoju težinu.
BROJNI SISTEMI Težinski brojni sistem • Za bilo koji broj x važi: x = arSr+ ar-1Sr-1 + ... a1S1 + a0S0 + a-1S-1 + ...+a-pS-p S= osnova (baza) brojnog sistema Si= težina cifre u brojnom sistemu i= pozicija cifre ( r, r-1, …, 1, 0, -1,…, -p ) ar, ar-1 , ..., a1 , a0 , a-1 , ..., a-p = cifre broja pripadaju skupu {0, 1, …, S-1} • Sažeti oblik prikazivanja broja x: x = arar-1 ... a1 a0 , a-1 ... a-p
BROJNI SISTEMI Težinski brojni sistem • Za unos numeričkih informacija u računar i štampanje koriste se najčešće sledeći brojni sistemi: • DEKADNI (DEC) • HEKSADECIMALNI (HEX) • OKTALNI (OCT) • BINARNI (BIN)
BROJNI SISTEMI Dekadni brojni sistem(DEC) • Svaki broj x iz DEC brojnog sistema može da se predstavi kao: x = dr10r + dr-110r-1 +...+ d0100 + d-110-1 +...+d-p10-p S = 10osnova (baza) brojnog sistema dr, dr-1 , ..., d1 , d0 , d-1 , ..., d-p = cifre broja koje pripadaju skupu {0, 1, …, 9} • Sažeti oblik prikazivanja broja x: x = drdr-1 ... d1 d0 ,d-1 ... d-p
BROJNI SISTEMI Heksadecimalni brojni sistem (HEX) • Svaki broj x iz HEX brojnog sistema može da se predstavi kao: x = hr16r + hr-116r-1 +...+ h0160 + h-116-1 +...+h-p16-p S = 16osnova (baza) brojnog sistema hr, hr-1 , ..., h1 , h0 , h-1 , ..., h-p = cifre broja koje pripadaju skupu {0,…, 9, A, B, ...,F} • Sažeti oblik prikazivanja broja x: x = hrhr-1 ... h1 h0 ,h-1 ... h-p
BROJNI SISTEMI Oktalni brojni sistem (OCT) • Svaki broj x iz OCT brojnog sistema može da se predstavi kao: x = or8r + or-18r-1 +... + o080 + o-18-1 +...+o-p8-p S = 8osnova (baza) brojnog sistema or, or-1 , ..., o1 , o0 , o-1 , ..., o-p = cifre broja koje pripadaju skupu {0, …, 7} • Sažeti oblik prikazivanja broja x: x = oror-1 ... o1 o0 ,o-1 ... o-p
BROJNI SISTEMI Binarni brojni sistem (BIN) • Svaki broj x iz BIN brojnog sistema može da se predstavi kao: x = br2r + br-12r-1 +... + b020 + b-12-1 +...+b-p2-p S = 2osnova (baza) brojnog sistema br, br-1 , ..., b1 , b0 , b-1 , ..., b-p = cifre broja koje pripadaju skupu {0, 1} • Sažeti oblik prikazivanja broja x: x = brbr-1 ... b1 b0 ,b-1 ... b-p
KONVERZIJA BROJEVA IZ JEDNOG BROJNOG SISTEMA U DRUGI • Konverzija brojeva iz BIN, OCT i HEXuDEC brojni sistem: • Sumiraju se elementarni proizvodi cifara i njihovih težinskih koeficijenata
KONVERZIJA BROJEVA IZ JEDNOG BROJNOG SISTEMA U DRUGI • Konverzija brojeva iz DEC u HEX,OCTiBIN brojni sistem • Celi brojevi x = dr dr-1 …d1 d0 Ceo broj x konvertuje se u broj saosnovom S metodom sukcesivnih deljenja.
KONVERZIJA BROJEVA IZ JEDNOG BROJNOG SISTEMA U DRUGI • Konverzija brojeva iz DEC u HEX,OCTiBIN brojni sistem • Brojevi manji od jedinice x = 0, d-1 d-2 … d-p Razlomljeni broj x konvertuje se u broj sa osnovom S metodomsukcesivnih množenja.
KONVERZIJA BROJEVA IZ JEDNOG BROJNOG SISTEMA U DRUGI • Konverzija brojeva iz DEC u HEX,OCTiBIN brojni sistem • Kombinovani brojevi x = dR dR-1 …d1 d0, d-1 d-2 … d-P Broj x se konvertuje u broj sa osnovom S metodom sukcesivnih deljenja za celobrojni deo i metodom sukcesivnih množenja za razlomljeni deo.
KONVERZIJA BROJEVA IZ JEDNOG BROJNOG SISTEMA U DRUGI • Konverzija brojeva iz BINu OCTbrojni sistem • Grupišu se po tri binarne cifre levo i desno počev od decimalne tačke • Konverzija brojeva iz BINu HEXbrojni sistem • Grupišu se po četiribinarne cifre levo i desno počev od decimalne tačke
KONVERZIJA BROJEVA IZ JEDNOG BROJNOG SISTEMA U DRUGI • Konverzija brojeva iz OCT u BINbrojni sistem • Svaka oktalna cifra se zamenjuje svojim trocifrenim binarnim zapisom. • Konverzija brojeva iz HEX u BINbrojni sistem • Svaka heksadecimalna cifra se zamenjuje svojim četvorocifrenim binarnim zapisom.
KONVERZIJA BROJEVA IZ JEDNOG BROJNOG SISTEMA U DRUGI • Konverzija brojeva iz OCT u HEXbrojni sistem • VRŠI SE PREKO BINARNOG SISTEMA OCTBINHEX • Svaka oktalna cifra se zameni sa tri binarne • Grupišu se po četiribinarne cifre ulevo i udesno od decimalne tačke
KONVERZIJA BROJEVA IZ JEDNOG BROJNOG SISTEMA U DRUGI • Konverzija brojeva iz HEX u OCTbrojni sistem • VRŠI SE PREKO BINARNOG SISTEMA HEXBINOCT • Svaka heksadecimalna cifra se zameni sa četiri binarne • Grupišu se po tri binarne cifre ulevo i udesno od decimalne tačke