ÜLKE KREDİLERİ Alaaddin METİN Genel Müdür Yardımcısı 27 Ağustos, İstanbul

1. ÜLKE KREDİLERİ • Alaaddin METİN • Genel Müdür Yardımcısı • 27 Ağustos, İstanbul

2. Türk Eximbank Ülke Kredileri Programı • Ülke Kredileri Programı Bankamızın alıcı kredisi niteliğindeki tek kredi programı olup programın amacı; dayanıklı ve dayanıksız tüketici malları ile sermaye malları ihracatının yanı sıra Türk firmalarının yurtdışında gerçekleştirdiği projelere finansman desteği sağlamaktır. • Kredinin borçlusu devlet garantisi teminatı altında ilgili ülkenin kamu kurum ve kuruluşları olabildiği gibi detaylı bir finansal analiz sonucunda Türk Eximbank tarafından muteber kabul edilen yurt dışı bankalar da olabilmektedir. Yurtdışı bankalarla daha aktif ve verimli çalışmak için gerekli düzenlemeler yapılmıştır.

3. Türk Eximbank Ülke Kredileri Programı OECD KURALLARI KAPSAMINDA KISITLAR ve FİNANSMAN KOŞULLARI • TürkEximbank, Türkiye’ninDünya Ticaret ÖrgütüüyeliğiveAvrupaBirliği’neüyeliksürecindenkaynaklananyükümlülükleriçerçevesinde, uyguladığıprogramlardaDünya Ticaret Örgütü, OECD veAvrupaBirliğinormlarıilediğeruluslararasıdüzenlemelere (OECD düzenlemesi, çevre, rüşvetvesürdürülebilirborçlandırmadüzenlemeleri) uygunhareketetmekdurumundadır. Bunedenle, baştaOECD’ninresmidestekliihracatkredilerineilişkindüzenlemesiolmaküzere; Dünya BankasıveIMF’ninasgaritavizgerekliliklerini de gözetmelidir. • Ticari nitelikli kredilerden gerek işleyiş olarak gerekse kredi koşulları bakımından farklı olan, uzun vadeli ve düşük faizli tavizli kredilerin finansmanı da OECD kapsamında düzenlenmiştir. Mevcut ekonomik durumları nedeniyle özellikle Tacikistan ve Kırgız Cumhuriyeti’nin ticari krediden çok tavizli kredi kullanması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.

4. Türk Eximbank Ülke Kredileri Programı KREDİNİN KAPSAMI: • OECD Düzenlemesi çerçevesinde; Türk Eximbank, Türkiye’den sağlanacak mal ve hizmetlere, ihracat kontrat bedelinin %85’ine kadar orta ve uzun vadeli finansal destek sağlamaktadır. VADE: • Kredi vadesi bağlı olduğumuz OECD düzenlemesi çerçevesinde; ihraç edilecek mal/hizmetin niteliğine göre farklılık arz etmektedir. Tüketim malları için azami vade 2 yıl, yatırım malları için 7 yıl ve yurt dışında Türk müteahhitleri tarafından üstlenilecek projeler için ise 10 yıldır.

5. Türk Eximbank Ülke Kredileri Programı FAİZ: • Faiz oranı Türk Eximbank’ın borçlanma maliyetleri ile kredinin vadesine göre belirlenir. (LIBOR/EURIBOR + marj). Ülke Kredilerine uygulanan faiz oranları endikatif olarak vadelerine göre: 2 yıl vadeli kredilerde  Libor+%3,25 7 yıl vadeli kredilerde  Libor+%3,50 10 yıl vadeli kredilerde  Libor+%3,75 seviyesindedir. • OECD kuralları gereği, ülke kredilerine uygulanabilecek minimum faiz oranının, OECD tarafından her ay ilan edilen ve kredi anlaşması imza tarihi itibariyle ilgili para birimi cinsinden geçerli olan Ticari Referans Faiz Oranı’nın (CommercialInterestReference Rate-CIRR) altında olması yasaklanmıştır.

6. Türk Eximbank Ülke Kredileri Programı RİSK PRİMİ • OECD Düzenlemesi çerçevesinde ülke ve alıcının risk durumuna göre tahsil edilmesi gereken minimum risk primi oranları tespit edilmektedir. Risk primi Türk ihracatçı/müteahhit firmaya yapılan ödemelerden kesilmektedir. • Borçlunun daha düşük faiz oranı talep etmesi, Türk ihracatçı/müteahhit firmalarının ise daha yüksek risk primi ödemeyi kabul etmesi halinde, OECD kurallarını ihlal etmeyecek şekilde faiz – risk primi ayarlaması yapılması mümkün olmaktadır.

7. Türk Eximbank Ülke Kredileri Programı 2013 ÜLKE LİMİTLERİ • Her yıl, Bakanlar Kurulu Kararına istinaden, ülkenin bulunduğu OECD Ülke Risk Kategorisine göre ülke limitleri tayin edilmektedir. Firmalardan gelen talepler doğrultusunda; 2013 yılı için OECD Ülke Risk Kategorilerine göre belirlenen ülke limitlerimiz geçen yıla göre arttırılmış olup aşağıdaki şekildedir;

8. Bankamız ile Kırgız Cumhuriyeti, Tacikistan ve Özbekistan arasındaki İlişkiler • Sovyetler Birliği’nin dağıldığı dönemde bağımsızlığını kazanan Cumhuriyetlerle var olan tarihi bağlarımız ve ilişkilerimiz sonucunda, Türk Eximbank, aralarında Kırgız Cumhuriyeti, Özbekistan ve Tacikistan’ın da bulunduğu bu ülkelerde, Türk yüklenici/ihracatçılar tarafından üstlenilen birçok projeye ve ihracat işlemine finansman sağlamıştır. • Söz konusu ülkeler 90’lı yılların başında birçok altyapı projesine ihtiyaç duymasına rağmen finansman kaynaklarına ulaşmada yaşadıkları zorluklar nedeniyle, Türk firmalarının bu ülkelerde üstlendikleri projelerin finansman ihtiyacının önemli bir kısmı, ilgili ülke riski alınarak Türk Eximbank Ülke Kredileri vasıtasıyla karşılanmıştır.

9. Finanse edilen Sermaye Malı İhracatı ve Projeler • Söz konusu ülkelerde finanse edilen projeler şu şekildedir: • Kırgız Cumhuriyeti • Zirai İlaç • Ekmek Fırınları • Otobüs İhracı • Mobilya Fabrikası • Telekomünikasyon • Tokmak Radioplant • Haberleşme Sistemleri • Kürk Fabrikası • Haberleşme Sistemleri • Otel Ak-Keme Pınara • Paket Trafo Merkezi • Minibüs ve Araba İhracatı

10. Finanse edilen Sermaye Malı İhracatı ve Projeler • Tacikistan • Şeker • Veteriner İlaçları • Soya Yağı • Deri Makineleri • Tıbbi Teçhizat • Alüminyum Hammaddesi • Özbekistan • ITEC iş Merkezleri 

11. Finanse edilen Sermaye Malı İhracatı ve Projeler • Özbekistan • Şeker Fabrikası • Yün Entegre Tesisi • Otomotiv Fabrikası • Taşkent Oteli • Dustlik Oteli

12. Bankamız ile Kırgız Cumhuriyeti, Tacikistan ve Özbekistan arasındaki İlişkiler • Bu ülkelere bugüne kadar Bankamızca yapılan toplam kullandırımlar şu şekildedir:

13. Bankamız ile Kırgız Cumhuriyeti, Tacikistan ve Özbekistan arasındaki İlişkiler • Özbekistan ile Tacikistan’ın kredi geri ödemelerini tamamlaması ve Kırgız Cumhuriyeti’nin borcunun hibeye dönüştürülmesi ile bu üç ülkenin Bankamız nezdinde bir riski kalmamıştır. • OECD Ülke Risk kategorilerine göre 6. Grup ülke olan Özbekistan’ın 2013 yılı için ticari koşullarda kullanılmak üzere azami ülke limiti 350 milyon ABD Doları, 7. Grup ülkeler olan Tacikistan ve Kırgızistan’ın limitleri ise 300 milyon ABD Dolarıdır.

14. Bankamız ile Kırgız Cumhuriyeti, Tacikistan ve Özbekistan arasındaki İlişkiler • Söz konusu ülkelerde eğitim, sağlık ve enerji başta olmak üzere genellikle kamu sektörünce üstlenilen yatırımlara yönelik mal ve hizmetlerin özel sektör firmaları tarafından temininin önünün açılmasını sağlayacak düzenlemelerin yapılması ve gerekli ortamın oluşturulması gerekmektedir. Böyle bir ortamın oluşturulması durumunda özel sektör bankaları ve proje finansmanı yoluyla Türk ve Kore firmalarının ortak proje geliştirmeleri mümkün olacaktır. • Bu ülkelerdeki olarak yoğun bürokrasi, eksik şeffaflık ve yönetim kalitesine ilişkin endişelerin giderilmesi ve uygun bir yatırım ortamının oluşturulması gerekmektedir.

15. Ülkelerin Ticari Borçlanma Kapasiteleri • Kırgız Cumhuriyeti ve Tacikistan’a yönelik IMF raporlarında ticari borçlanmaları tavsiye edilmemekle birlikte söz konusu ülkelerin bazı projeler için ticari kredi kullandıkları görülmektedir. OECD kurallarına göre kendi kendini ödeyebilecek projeler tavizli koşullarda finanse edilememekte olup, bu tip projeler geliştirildiği takdirde IMF ticari koşullarda borçlanma için ülkelere limit tanıyabilmektedir.

16. Ülkelerin Ticari Borçlanma Kapasiteleri (2) Kırgız Cumhuriyeti: • IMF ülkeye mevcut kredi geri ödemelerini gerçekleştirebilmesi için ticari koşullarda borçlanmasını önermemektedir. Özellikle KİT’lerin bu şekilde borçlanmasının önüne geçilmesinin hükümetin alacağını önlemlerle gerçekleşebileceğini belirtmektedir. • Şubat 2013’te en büyük 10 KİT’ten birisi olan elektrik kuruluşu Avrasya Kalkınma Bankası ile 30 milyon $ tutarında ticari koşullarda bir kredi anlaşması imzalamıştır. • 2013 yılında IMF, kamu için ticari koşullarda borçlanma limiti öngörmemektedir. Tacikistan: • Ülkenin tüm kamu ve devlet garantili dış borçlanmasının tavizli koşullarda olduğu tahmin edilmektedir. • Borçların sürdürülebilir olması için tavizli borçlanmanın devam etmesinin öneminin altı çizilmektedir. • Yapımı süren Roghun barajı için tavizli kredi kullanılmıştır.

17. Ülkelerin Ticari Borçlanma Kapasiteleri • Türk ve Kore firmaları Kırgız Cumhuriyeti, Özbekistan ve Tacikistan’ın ihtiyaçları doğrultusunda otomotiv ve inşaat gibi sektörlerde işbirliğine gidebilir. Bu doğrultuda Türk Eximbank ile Kore Eximbank da gerekli düzenlemeleri yaparak ortak finansman sağlayabilir. • Sektörler • Kırgızistan • Ülkede; Tarım makinesi – yedek parça ve ekipman eksiği ile gübre açığı ortaya çıkmıştır. • İnşaat sektöründeki talep hızlı bir şekilde artmış olup, Hükümet toplu konut ile karayolu rehabilitasyonu projelerinin hayata geçirilmesine önem vermektedir.

18. Ülkelerin Ticari Borçlanma Kapasiteleri • Sektörler • Tacikistan • Ülkede ekonomik kalkınma açısından en avantajlı sektör olarak gösterilen tarımda mekanizasyon komşu ülkelere göre gelişmiş olup, yedek parça ve yakıt sıkıntısının çözülmesine ihtiyaç duyulmaktadır. • Dünyanın en kaliteli pamuklarından olan ve ülkede sadece %10’u işlenen Tacikistan pamuğunun işlenmesine yönelik tesis kurulabilir. • 400 civarında maden yatağına sahip ülkede know-how yetersizliği sebebiyle madencilik sektörünün potansiyeli yeterince değerlendirilememekte, daha çok hammadde ihraç etmektedir. Zengin kömür yataklarına ulaşılması için tünel inşa edilerek ulaşım sorununun çözülmesi gerekmektedir. • Ülkedeki hidroelektrik enerjisi potansiyelinin yalnızca %5’i kullanılmaktadır. Zarafşan nehri üzerinde 13 adet santral kurulması mümkünken henüz hiç santral yoktur. Varzob’da mevcut 3 santrale ilave 3 tane daha yapılması mümkündür. Tacikistan Enerji Bakanlığı, 2011-15 yılları arasında 23 tesisin, 20 yıl içerisinde ise toplam 77.653 kW kapasiteli 61 tesisin inşa edilmesi planlanmaktadır. • Özbekistan • Türkiye’nin Özbeksitan’a iş ve maden makineleri, inşaat malzemeleri, kağıt ve karton ürünlerine yönelik ihraç potansiyeli olup, Özbekistan’ın en büyük ithalat kalemi olan karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar Türk ve Kore firmaları için fırsat oluşturmaktadır.

19. Teşekkürler..