POUZDANOST RTG - HSG, sono - HSG I LAPAROSKOPIJE U OCJENI STANJA JAJOVODA

1. POUZDANOST RTG - HSG, sono - HSG I LAPAROSKOPIJE U OCJENI STANJA JAJOVODA Kristian Kurdija,dr.med. Specijalist ginekologije i porodništva Opća Bolnica Nova Gradiška

2. Bračna neplodnost • WHO – izostanak trudnoće nakon 12 mjeseci spolnih odnosa bez kontracepcije; • Učestalost 10 – 15 % • Muškarci i žene su podjednako zahvaćeni

3. Neplodnost žena • Uzroci neplodnosti žena: - uterini uzroci( kongenitalne malformacije, infekcije, sinehije, cervikalna stenoza, intrauterini ožiljci…) - ovarijski uzroci(foilkularne i ovarijske abnormalnosti, promjena stromalne vaskularizacije, endometrioza) - tubarni uzroci(infekcije i opstrukcije) - 35 %

4. Dijagnoza tubarnih uzroka neplodnosti • HISTEROSALPINGOGRAFIJA ( RTG) • SONOHISTEROSALPINGOGRAFIJA • MEGNETSKA REZONANCIJA • VIRTUALNA HISTEROSALPINGOGRAFIJA ( CT tehnika) • LAPAROSKOPIJA

5. Histerosalpingografija (HSG) • Radiografska metoda ( X – ray) • Prvi RTG HSG učinjen 1914 godine • Kontrastna metoda ( vodeni ili uljni kontrast) • Radi se u ranoj folikularnoj fazi menstruacijskog ciklusa

6. Histerosalpingografija (HSG) • Indikacije u obradi neplodnosti: - sumnja na malformacije maternice - predhodni operativni zahvati na jajovodima - ranije upalne bolesti zdjelice - ranija tubarna trudnoća - raniji rupturirani apendiks

7. Histerosalpingografija (HSG) • Kontraindikacije: - krvarenje - trudnoća - prisutnost adneksalnih masa (palpcijski ili UZV) - preosjetljivost na kontrast

8. Histerosalpingografija (HSG) • Prikazuje: - cervikalni kanal (divertikuli) - kavum uterusa ( malformacije, sinehije) - prohodnost jajovoda - periadneksalno područje

9. Histerosalpingografija (HSG)

10. Histerosalpingografija (HSG) malformacije maternice

11. Histerosalpingografija (HSG) • Intrauterine sinehije

12. Histerosalpingografija (HSG) • Patologija jajovoda

13. Histerosalpingografija (HSG) • Prednosti: - jednostavnost - cijena - kurativni učinak

14. Histerosalpingografija (HSG) • Nedostatak: - IONIZIRAJUĆE ZRAČENJE! - RTG oprema - suradnja sa radiolozima

15. Histerosalpingografija (HSG) • Komplikacije: - intravazacija kontrasta - alergija na kontrast - infekcije ( manje od 1%) - peritonealni vagusni podražaj

16. Histerosalpingografija (HSG) • Pouzdanost: - ukupno oko 65 % - obostrana okluzija oko 98 % - proksimalna okluzija 78 % - okluzija uzrokavana adhezijama oko 2% - lažno negativni nalazi oko 15 % - lažno pozitivni nalazi oko 17 %

17. Dijagnostička laparoskopija • Najsloženiji dijagnostički postupak • Opća anestezija • Transuterina instilacija obojene otopine ( kromopertubacija ) • Najopsežniji uvid u stanje unutarnjih spolnih organa

18. Dijagnostička laparoskopija • Nalaz jajovoda: - duljina jajovoda - izgled jajovoda - izgled seroze - stanje priraslica - tuboovarijski odnos - ocjena prohodnosti ( visina okluzija) - endometrioza

19. Dijagnostička laparoskopija • kromopertubacija

20. Dijagnostička laparoskopija • Indikacije za zahvat: - anomalije maternice otkrivene HSG-om - preboljena zdjelična infekcija ( pozitivna protutijela na Chlamydiu ) - operacije na zdjeličnim organima - nerazriješena sekundarna neplodnost - nerazriješena neplodnost iznad 38.godine - tri neuspješna postupka inseminacije ( uz stimulaciju jajnika i uredan spermiogram)

21. Dijagnostička laparoskopija • Komplikacije: - anesteziološke komplikacije - lezije organa - pneumoperitoneum - krvarenja - infekcije

22. Dijagnostička laparoskopija • Nedostatak: - nema informacija o lumenu i sluznici jajovoda “ salpingoskopija ” - samo 1/3 urednih laporoskopskih nalaza ima uredan salpingoskopski nalaz

23. Dijagnostička laparoskopija • Prednosti: - najopsežniji uvid u stanje unutarnjih spolnih organa - nastavak operativne laparoskopije ( adhezioliza, fimbrioplastika, salpingostomija, odstranjivanje cističnih struktura…)

24. Sono – HSG • Prvi UZV HSG ( transabdominalni) 1984 g. • Transvaginalna histerosalpinogo-kontrastna sonografija ( Hy-Co-Sy) • Kontrasno sredstvo - hipoehogeno(Ringerova otopina, izotonična otopina ili otopina dekstrana) - hiperehogeno (Echovist i Leovist –mikročestice) • Folikularna faza

25. Sono - HSG • Prikazuje: - morfologiju maternice ( anomalije, tumori - submukozni miom, septum) - morfologiju endometrija ( polipi…) - prohodnost jajovoda: direktno CD indirektno (nakupljanje tekućine ipsilateralno u c.Douglasi)

26. Sono HSG • Kontrastna histerosalpingosonografija (CD)

27. Sono – HSG • Kontraindikacije: - krvarenje - trudnoća - prisutnost adneksalnih masa - aktivna upala zdjelice

28. Sono - HSG • Komplikacije: - bol : opstrukcija jajovoda intravazacija kontrasta ruptura jajovoda - kornualni spazam

29. Sono - HSG • Prednosti: - sigurnost ( nema zračenja, nema preosjetljivosti na kontrast) - jednostavnost ( lako ponovljiva, radiolozi) - cijena

30. Sono - HSG • Nedostatci: - hidrosalpinks – lažno pozitivan nalaz - spazam – lažno negativni nalaz - teško prikazivanje fimbrijskog završetka jajovoda

31. Sono -HSG • 3D ultrazvuk: - usporedni prikaz maternične šupljine i vanjskih kontura maternice - manja količina kontrasta - smanjuje mogućnost kornualnog spazma - dodatna analiza snimke - skraćuje vrijeme pretrage

32. Sono -HSG • 3D histerosalpinosonografija

33. Kontrasna sonohisterosalpingografija (HyCoSo) • Pristupačna i efikasna metoda • Pouzdanost: - okluzija 100% - prohodnost jajovoda 86 % • Podudarnost sa rtg HSG 83 % • Netočnost ( u usporedbi sa LPSC): - 10 % neprohodnosti jajovoda - 7 % prohodnost jajovoda

34. Podudarnost sono HSG u usporedbi sa laparoskopijom • Peters i sur.(1991 g.) 86 % • Volpi i sur. (1991 g.) 83% • Tufekci i sur. (1992 g.) 97% • Stern i sur. (1992 g.) 81% • Deichert i sur.(1992 g.) 100% • Allahbadia i sur.(1993 g.) 92% • Kupešić i sur. ( 1994 g.) 91% • Volpi i sur. ( 1996 g.) 82 % • Battaglia i sur. (1996 g.) 93% • Raga i sur.(1996 g.) 92% • Schwarzel i sur.( 1997 g.) 88% • Jeanty i sur. (2000 g.) 79 % • Kupešić i Plavšić (2006 g.) 98 %

35. Usporedba rtg HSG, sono HSG i LPSC

36. Usporedba sono HSG i rtg HSG

37. Usporedba rtg HSG, sono HSG i LPSC prema mjestu opstrukcije ( N 200 )

38. Osjetljivost, specifičnost i dijagnostička osjetljivost prema mjestu opstrukcije (N 200) Usporedba sono HSG i rtg HSG

39. Zaključak • Kontrasna sono HSG: - prvi izbor u obradi neplodnosti - jednostavnost - sigurnost - brzina - dijagnostička točnost

40. HVALA

41. Literatura • Nabil El Tabbakh,Peter Slamka.Transvaginal sonohysterography ( Tv-Sh),versus Hysterosalpingography (Hsg) and laparoscopy. Depertment of Obstetrics & Gynaecology Faculty of medicine,Al-Azar university , Cairo Egypt.Epub 2011 • Pereira NR,Leite MH. Laparoscopy in the decision of tretment strategy for the infertile couple. Ginecologia e obstetricia, Maternidade Bissaya-Berreto, Coimbra, Portugal;Epub 2010. • Merivel P,Lourdel E. Should a laparoscopy be necessary in case of infertility with normal tubes at hysterosalpingorgaphy. Gynecologie-obstetrique et medicine de la reprodiction, Universite de Picarde-Jules Verne Amies France. Epub.2011. • Hamed HO. Hysterosalpingo-contrast sonography versus radiographic hysterosalpingography in the evaluation of tubal patency. Department of obsterics and gynecology, Women s health centre,Assiut University,Assiut Egypt. Epub2009 • Kupešić S,Plavšić B. 2-D and 3-D hysterosalpingo-contrast-sonography in the assesment of uterine cavity and tubal patency.Eg GRB 2006 • Randolph JR, Ying YK. Comparison of real time ultrasonography,laparoscopy and hysteroscopy in the evaluation of uterine abnormalaites and tubal patensy,Fertil Steril 1986;46;828-30