1 / 60

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ AŞILANMASI

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ AŞILANMASI. Dr. Yasemin Ersoy İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji. Sağlık personeli bulaşıcı hastalıklar yönünden artmış bir riske sahiptir, Yüksek riskli durumla karşılaşmadan aşılanma en etkili yol

gregory-bernard
Download Presentation

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ AŞILANMASI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ AŞILANMASI Dr. Yasemin Ersoy İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

  2. Sağlık personeli bulaşıcı hastalıklar yönünden artmış bir riske sahiptir, Yüksek riskli durumla karşılaşmadan aşılanma en etkili yol İmmünitenin sağlanması; SÇ’nın korunması ve infeksiyon kontrolünün esasını oluşturur CDC Guideline for infection control in health care personnel 1998

  3. Uygun aşılama maliyet-etkindir • Boğmacalı infanta 1 günlük temas sonrası 17 SÇ’da salgını 81 bin dolar harcamaya sebep olmuş, aşılama ile 2.3 kat kar elde edilebilir Calugar A. Clin Infect Dis. 2006

  4. Sağlık ÇalışanınınAşılanmasında İki Amaç • Personelin kendisinin ve aile bireylerinin korunması • Temas halinde olunan hastaların korunması

  5. Kimler Risk Altında • Doktor, • Hemşire, • Acil servis personeli, • Diş hekimleri ve diş hekimliği öğrencileri, • Tıp ve hemşirelik öğrencileri, • Laboratuvar teknisyenleri, • Gönüllü hastane çalışanları, • Yönetimle ilgili personel.

  6. ACIP sağlık personellerine yapılması gereken aşıları üç gruba ayırmıştır • Kuvvetle önerilen aşılar • Özel durumlarda gereken aşılar, • Hastalık riski toplumdan farklı olmayıp diğer erişkinler gibi aşılanılması gerekenler.

  7. Kuvvetle Önerilen Aşılar • Hepatit B, • Grip (influenza), • Kızamık, • Kızamıkçık, • Kabakulak, • Su çiçeği,

  8. Hepatit B Enfeksiyonu • Sağlık personeli için önemli bir tehlikedir. • 1987 yılı verisi; 12 000 sağlık çalışanı HBV ile enfekte olmakta, • Bunlardan 500-600’ünün hastaneye yatışı gerekmekte • Enfekte olanların 700-1200’ü hepatit B taşıyıcısı olmaktadır. • Enfekte olanlardan 250’si her yıl HBV ve komplikasyonlarından ölmektedir. CDC. Guidelines for prevention of transmission of HIV and hepatitis B virus to health-care and public-safety workers: The Health Omnibus Programs Extension Act of 1988

  9. Hepatit B Riskli Temas • Perkütanöz yaralanma • İğne batması • Kesi oluşması • Muköz membranlara temas • Sağlam olmayan derinin kan, doku veya diğer vücut sıvılarına teması Hemodiyaliz ünitelerinde çevresel yüzeylerin kontaminasyonu ile bulaş

  10. Perkütan Temas Sıklığı • Bir yılda 100 tam gün eşit pozisyonda • Tüm personel ortalaması 12.1 • Hemşireler arasında 18.1 • Ameliyathane hemşireleri arasında 39.7 • Doktorlar kendi temas durumlarını bildirmiyor • Kazaların %50 si bildirilmiyor • Moloughhney B. CMAJ 2001;21:165

  11. Asistanların %75 iğne batması kazası geçiriyor • Cerrahi asistanları en yüksek hıza sahip • Kazaların %5’i bildiriliyor. • CDC verisine göre • İşlemlerin %1.3-15.4’ünde bir perkütanöz temas

  12. Ülkemizdeki Durum • Ulusal bir temas bildirim sürveyans sistemi mevcut değildir. • %64 en az bir kez delici-kesici yaralanma • %45’i kılıfına geçirme sırasında • %67’si herhargi bir medikal yardım almamış • Azap A. Am J Infect Control. 2005 Feb;33(1):48-52.

  13. En sık maruziyet ele iğne batması • Cilt bütünlüğündeki bozulmalar her zaman fark edilmiyor • Sağlık çalışanlarının yarısının ellerinde cilt zedelenmesi var • %60’ı bunların farkında değil Şencan I, Occupational Medicine 2004

  14. Delici kesici aletlerin toplanması

  15. Mesleki temasla ilgili enfeksiyonları azaltmada • Birincil strateji temasın önlenmesidir. • Sağlık Kurumları çalışanlarına yönelik yazılı protokoller oluşturmalı • Riskler ve korunma hakkında eğitim yapılmalı • Hepatit B yönünden aşılanmalı

  16. Hepatit B Aşısı • Modern tıbbın eriştiği majör başarılardan biridir. • Mevcut aşılar etkili ve güvenlidir • Plazma kökenli, (1981) • Rekombinant maya kökenli, (1986) • Rekombinant memeli hücresi kökenli, (1991) aşılar mevcuttur.

  17. Türkiyede SÇ’nda Hepatit B • 1993.... %8.6.......Leblebicioğlu • 1994.....%5..........Yaylı • 1995.....%6.6.......Dökmetaş • 1996.....%4..........Sönmez • 2004 yılı • %2.2........Celal Bayar Ün. Akgül ve ark. • %1.8........Çukurova Ün. Fırıncıoğulları ve ark.

  18. Temas öncesi • Hasta veya kanla temas olmadan 3 doz aşı tamamlanmış olmalı, • 3. doz aşıdan 1-2 ay sonra anti-HBs bakılmalı • Antikor yanıtı oluşmayanlarda ikinci 3 doz aşı takvimi başlatılır/HbsAg pozitifliği yönünden araştırılır. • İkinci 3 doz aşı sonrası antikor yanıtı yoksa cevapsız olarak kabul edilir.

  19. Aşılama öncesi hepatit testi yapalım mı? • İnfeksiyon prevalansı %30’u aşan toplumlarda bakılmalı, • ABD ve Avrupa’da riskli kişilere bakılması önerilmekte, • Sağlık Bakanlığı; aşı öncesi seroloji bakılmasına gerek yok,

  20. Aşılama Sonrası Test • Saglık çalışanları • İlaç bağımlıları • Homoseksüel erkekler • Riskli kişiler Erişkin için aşıdan 1-2 ay sonra HBIG yapılmışlarda 3-6 ay sonra test edilmeli dışında önerilmez

  21. Aşıya cevabın süresi • Aşıya yanıtlılarda mükemmeldir • 9-15 yıl titre 10 IU altına düşse bile koruyucudur. • CDC, Sağlık Bakanlığı; sağlıklı bireylere ek aşı önermemekte, titre takibi önermemekte, • Hemodializ hastalarında, HIV pozitif ve immün süpresiflerde titre her yıl değerlendirilmeli titre düşmüş ise ek doz yapılmalı

  22. Sağlık çalışanının aşı kaydı yapılmamış ancak büyük ihtimal aşılanmış olduğunu söylüyor ise • Üç doz aşı uygulanır • 1-2 ay sonra Anti HBs test edilir • Fazladan dozun sakıncası yok

  23. İnfluenza Tüm sağlık personeli her yıl aşılanmalı. CDC. Influenza Vaccination of Health-Care Personnel Recomm. of ACIP and HICPAC. MMWR Recomm Rep. 2006. Personelin %60’dan fazlası aşılanmış bir hastanede, aşı uygulamamış bir hastaneye göre influenza morbidite ve mortalitesi azalmış Potter J. J Infect Dis 1997.

  24. İnfluenza Aşısı ile Aşılanma sonucu; • iş günü kaybı • gereksiz antibiyotik kullanımı, • hastaneye yatışı, • influenza ile ilgili komplikasyonlar azalmakta

  25. İnfluenza Aşıları • Trivalan inaktive aşı • Canlı attenue virus aşısı (LAIV) • Önceki salgınlara yol açan 2 İnfluenza A, 1 İnfluenza B hemaglutinini içerir.

  26. Table 2

  27. LAIV Aşısı • İntranasal sprey • 60 saate kadar 2-8 C kalabilir • -15 °C’de saklanmalı • Nazal konjesyon varsa düzelene kadar ertelenmelidir.

  28. LAIV Aşısı Kimlere Uygulanmamalıdır • Hamilelere, • 5 yaş altına ve 49 yaş üstüne • Çevresel koruma gerektiren immünsüprese hastaların olduğu ünitelerde çalışanlara, • Astımı, kr. akciğer ve kalp hastalığı, diyabet, hemoglobinopati, böbrek yetmezliği veya immün yetmezlik olan kişilere, • Aspirin veya diğer salisilatları kullanan adölesanlara • Gullian-Barre Sendromu geçirenlere. • Aşı içeriğine/yumurta allerjisi

  29. İnaktive Grip Aşısı Kimler Uygulanmamalı • Yumurtaya veya aşı komponentlerinden birine allerji, • Akut ateşli dönemde olan bir pesonel iyileşene kadar, • Ancak ateşsiz ve hafif semptomların olduğu kişilerde konrtendike değildir.

  30. Aşılar Ne Kadar Koruyucu • Pediatristlerin %51’i influenza aşısını reddetmiş. • Aşının etkinliğinde ve gerekliliğinden şüphe • Yan etkiden çekinme • Enjeksiyondan çekinme Ruef C. Current Opinion in İnfectious Diseases 2004 • Trivalan inaktif aşı koruyuculuğu 65 yaş altındaki kişlerde ve dolaşan virus ile iyi antijenik benzerlik gösterdiğinde %70-90 oranında

  31. Kızamık • Sağlık personelinin kızamığa yakalanma riski topluma göre 13 kat fazla • 1992-95 yılları arasında görülen kızamık vakalarının %13.9’u hastane kaynaklı • Hastane çalışanları kızamığa karşı immün olmalıdır. Guideline for infection control in health care personnel, 1998, CDC,

  32. Nozokomiyal bulaşı azaltmak için • İmmünite dökümente edilmeli • Hekim tanısı • Serolojik kanıt • 2 doz aşı kanıtı • Şüpheli vakaların temas izolasyonu • Solunum izolasyonu

  33. 1957’den önce doğanların • Genel olarak kızamığa karşı immün • Kızamık geçirme öyküsü yok • Laboratuvar bulgusu yok • Salgınlar sırasında serolojik tarama önerilmez, yayılmasını engellemek için hızlı aşılama yapılmalı bir doz aşı

  34. Ülkemizde kızamık aşısı 1970 de rutine girdi. 1998’e kadar 9. ayda tek doz uygulandı 2006’da 12. ay ve sonrasına alındı. Doğurganlık çağındaki SÇ’da %87’si seropozitif Yavuz T. Jpn J Infect Dis. 2005

  35. 1957’den sonra doğanlar(Türkiye için 1980) • Doktor tarafından tanı konmuş, • Laboratuvar olarak kanıtı olan, • Bir ay arayla iki doz kızamık aşısı İmmün olmayanlara 1 ay ara ile 2 doz kızamık aşısı Guideline for infection control in health care personnel. 1998, CDC immün kabul edilir

  36. Kızamık geçirme öyküsü güvenilir değil, İmmün olduğu kabul edilen grupta serolojik taramaya gerek yok, Aşılama öncesi serolojik tarama gerekli değil

  37. Kızamık aşılaması • Trivalan (MMR) aşı veya bivalan veya monovalan aşılar kullanılabilir. • Hamilelere kızamık aşısı yapılmamalı. • Monovalan aşı yapılan kadınlar bir ay hamile kalmamalı. • Rubella içeren aşı ile aşılanmışsa 3 ay hamile kalmamalı, • Ciddi immünsüpresyonun olduğu HIV pozitif kişilere kızamık aşısı yapılmamalı.

  38. Kabakulak • Sağlık personeline nozokomiyal bulaş yaygın olarak gösterilmiştir. • Sağlık çalışanlarının bağışık olunması istenir. • 1957’de ve sonrasında doğanlarda immüniteyi gösterir kanıt yoksa 2 doz canlı kabakulak aşısı, • 1957’den önce doğanlarda bağışıklığı gösterir kanıt yoksa bir doz aşı, salgın sırasında ise 2 doz canlı kabakulak aşısı olmalıdırlar. Updated Recommendations of ACIP for the Control and Elimination of Mumps. MMWR Recomm Rep. June 1, 2006

  39. Kızamıkçık • Sağlık personelinde ve hastalarda nozokomiyal kızamıkçık salgınları, • Genç hastane çalışanlarının %10-15’i duyarlı kalmaktadır. • Aşılama ile %95 immünite sağlanmakta • Erkek ve bayan personelin etkili tek doz aşılanması ile rubella geçişi önlenebilir.

  40. Kızamıkçık; 1957’den önce doğanlar • Bağışık olduğu kabul edilir • İmmünite durumuna göre monovalan veya bivalan veya trivalan tek doz aşı uygulanabilir. • Aşı uygulaması sonrası 3 ay hamilelikten kaçınılmalı, • Hamile iken aşılanan veya 3 aylık dönemde hamile kalanlarda fetüs takip edilmeli • Hamileliğin sonlandırılması için bir sebep değil.

  41. KKK Aşısı Kesin Kontrendikasyonları Neomisin veya jelatine karşı anaflaktik reyaksiyon Yumurtaya karşı anaflaktik reyaksiyon Gebelik İmmün yetmezlik durumu Kortikosteroid veya diğer nedenlerle immün cevabın baskılanması Yakın zamanda kan ürünü veya Ig verilmesi Trombositopeni veya trombositopenik purpura öyküsü

  42. Su Çiçeği • Nozokomiyal varicella geçişi iyi dökümente edilmiştir. • Bulaşın kaynağı • Hastalar, • Personel • Ziyaretçiler olarak saptanmıştır. • Direkt temas olmasa da hava (solunum) yoluyla geçiş mümkün.

  43. Su Çiçeği • Hastaneye yatırılan tüm duyarlı erişkinler risk altında. • Özellikle gebe kadınlar, • Duyarlı anneden doğan prematüre infantlar, • Annenin bağışıklık durumuna bakılmaksızın 28. haftadan önce doğanlar veya • 1000 gr altında olanlar, • İmmünsüpresif herkes risk altındadır.

  44. Nozokomiyal Bulaşı Önlemek İçin • Hastaların ve duyarlı temaslıların izole edilmesi, • Hava akımının kontrolü • Bağışıklık durumunun hızlı belirlenmesini sağlayacak serolojik testler • Temas eden personeli izne ayırmak veya cilt lezyonları, ateş ve sistemik semptomlar yönünden günlük izlemek • Su çiçeği olan hastaların bakımının ancak bağışık sağlık çalışanının yapması.

  45. Su çiçeği geçirme öyküsü çoğunlukla immünite için kabul edilebilir bir kanıt. Aşı öyküsü pozitif lerin %97-99’u seropozitif, Negatif ve hatırlayamama bildirilen durumlarda bile seropozitiflik %71-93, Hastalık öyküsü vermeyenler duyarlı kabul edilmeli veya test edilmelidir. Duyarlı sağlık çalışanlarının taranması maliyet-etkin bulunmuştur

  46. Temas eden aşılı personelde • Saptanabilir antikor varsa su çiçeği geçirmesi olası değildir. • Antikor saptanamaz ise 5-6 gün sonra anamnestik reyaksiyonu tespit için test tekrarı. • Pozitifleşmiş ise problem yok, • Ancak negatif kalan çalışan izne çıkarılmalı veya günlük izlenip semptomlar başlayınca izne çıkarılmalıdır.

  47. Temas Eden Duyarlı Sağlık Çalışanları • Bulaştırıcılık süresi 10-21 gün, • Lezyonlar kuruyana ve kabuklanana kadar bulaştırıcı. • SÇ’ı izne çıkarılmalı vaya bu sürede semptomlar, lezyonlar yönünden günlük izlenmeli • Aşılanmalı, ancak aşısızlara uygulanan tedbirler alınmalıdır.

  48. Temas Eden Duyarlı Sağlık Çalışanları • Varicella zoster immün globulin (VZIG) • Yeterince enfeksiyonu önlemez • oldukça pahalıdır • İnkübasyon periyodunu bir hafta veya daha fazla uzatıp, çalışanın işte olmaması gereken süreyi uzatabilir.

  49. Suçiçeği Aşısı ; SB önerisi Sadece immün yetmezlikli kişilerin yattığı servislerde ve yenidoğan servisinde çalışanlara gerekli, Öykü pozitif ise aşıya gerek yok Öykü negatif ise aşı öncesi antikor tayini gerekli, Aşılama; 1 ay ara ile 2 doz Aşılanma sonrası 6 hf salisilat kullanılmamalı,

More Related