İSHAL / KABIZLIK

1. İSHAL / KABIZLIK

2. İshal (Diyare) Dışkının sıvı içeriğinde artma yada Dışkının kıvamında azalma yada Dışkılama sıklığında artış

3. Duodenuma günlük geçen sıvı miktarı 10 L • İnce barsaklardan kolona geçen sıvı miktarı 1L • Dışkıyla atılan sıvı miktarı günlük 100 mL Başlangıç ve semptomlar < 3 hafta akut diyare >3 hafta kronik diyare

4. Akut diyare • Akut diyareye genellikle enfeksiyon ajanları, bakteriyel toksinler ve ilaçlar neden olur

5. Aşırı miktarda, sulu diyare ve bol miktarda gaz çıkarma ile birlikte  ince barsak tipi diyare Az miktarda, yumuşak kıvamlı ancak dışkılama sayısı daha çok, dışkılama duyusu bulunmasına rağmen dışkı çıkarılamaması (tenesmus) ve kan/mukus bulunma olasılığı  kalın barsak tipi diyare • Yakın çevrede benzer semptomlar  enfeksiyöz diyare

6. Yakın zamanda uygun koşullarda saklanma-mış yada hazırlanmamış gıda alımı  gıda zehirlenmesi • Temiz olmayan suyla temas  giardia • Yakın zamanda seyahat  turist diyaresi • Antibiyotik kullanımı  antibiyotiğe bağlı ishal yada psödomembranöz enterokolit

7. Diyare İnflamatuarİnflamatuar olmayan Enterik ateş

8. İnflamatuar olmayan diyare • Sulu kansız ishal + peirumblikal kramplar, şişkinlik, bulantı ve kusma vardır. • Baskın semptom kusma ise viral gastroenterit ve S. aureusa bağlı besin zehirlenmesi olasıdır • İshal hafif olabileceği gibi özellikle kolerada dehidratasyona neden olacak kadar aşırı miktarlara ulaşabilir • İnvazyon olmadığı için dışkıda lökosit yoktur

9. İnflamatuar diyare • Bakteri invazyonu veya bazı toksinler kolon mukozasına hasar vererek ateş ve kanlı ishale (dizanteri) neden olur • İnflamatuar diyare etkeni olan mikroorganiz-malar genellikle kolonu tuttukları için diyare miktarı azdır (< 1L/gün), sol alt kadran ağrısı, sıkışma (urgency) ve tenesmus eşlik eder • Dışkıda lökosit  kan bulunur

10. Enterik ateş • Sistemik bir hastalıktır • Salmonella typhi yada paratyphi’e bağlı gelişir • Uzamış yüksek ateş, aşırı terleme, konfüzyon, solunumla ilişkili belirtiler sonrasında batında hassasiyet, diyare ve döküntü gelişir

11. Değerlendirme • Akut diyare olgularının %90’ı hafif seyreder ve kendini sınırlar • Rehidratasyon sıvısı yada semptomatik antidiyareik ilaçlar kullanılır • Rehidratasyon sıvısı • 1 L su • 3.5 g Sodyum klorür • 2.5 g Sodyum bikarbonat • 1.5 g Potasyum klorür • 20 g glikoz yada 40 g sukroz

12. İshalli hastalarda inflamatuar non-inflamatuar ayrımını yapmak için dışkının direkt inceleme-si yapılmalı ve lökosit varlığı araştırılmalıdır. Lökosit bulunan örnekler kültüre ekilmelidir • Ciddi enfeksiyon bulguları • Yüksek ateş >38.5 C • Kanlı ishal • Karın ağrısı • 4-5 gündür geçmeyen ishal • Dehidratasyon bulguları

13. Kronik diyare (Patofizyoloji) • Osmotik diyare: Barsak lümeninde yeterince emilmeyen, osmotik olarak aktif solütler vardır • Hastanın aç bırakılması ile azalır • Distansiyon ve aşırı gaz yakınması olabilir • Laktoz intoleransı • İlaçlar (lactuloz)

14. Malabsorpsiyona bağlı diyare: İntestinal mukozanın hastalıkları yada emilim yüzeyinin azalmasına bağlı diyare • Kilo kaybı, osmotik diyare, besin eksiklikleri eşlik eder (anemi, hipoalbuminemi, pıhtılaşma zamanında uzama, hipokalsemi) • İnce barsak mukozal hastalığı (Çölyak…) • Pankreas yetersizliği • İnce barsak rezeksiyonu

15. Sekretuar diyare: Aktif iyon transportunun bozulmasına bağlı diyare • Büyük miktarlarda sulu diyare görülür • Açlık ile miktarda azalma olmaz • Klasik örneği koleradır • Barsak ve pankreas salgılarını artıran endokrin tm • Safra tuzları ve yağ asidi malabsorpsiyonu

16. İnflamatuar diyare: İnflamatuar barsak hastalıklarının çoğunda ishal olur. Ek olarak bu hastalarda kilo kaybı karın ağrısı, ateş ve hemotakezya olabilir

17. İntestinal motilite bozukluğuna bağlı diyare: Hipertiroidi, diyabet gibi sistemik hastalıklar yada cerrahi; pasajın hızlanması yada bakteriyel aşırı çoğalma ile ishale neden olur • İrritable barsak sendromu kronik ishalin en sık nedenidir. Bu tabloda dışkılama ile rahatlayan ağrı vardır. İshal ve kabızlık birbirini izleyebilir • Bu tip diyarede dışkı günlük miktar olarak artmamıştır

18. Kronik enfeksiyonlar: En sık kronik diyareye neden olan parasitik enfeksiyonlar • Giardia • E hystolitica • Nematodlar

19. Kabızlık (Konstipasyon) Zorlanma ve/veya Sert dışkılama ve/veya Dışkılama sıklığında azalma ve/veya Tam olarak dışkılamama hissi

20. Proksimal kolonpasajı geciktirmesıvı absorpsiyonu • Distal kolonsıvı absorpsiyonurektuma iletme • Rektumdefekasyona kadar depo görevi

21. Etyoloji • Yaşam tarzı ile ilgili • Lif içeriği düşük beslenme, yetersiz sıvı alımı, tuvalette oturamama, yetersiz egzersiz • İlaçlar • Antidepresanlar, antikolinerjikler, kalsiyum kanal blokerleri, opiatlar, kalsiyum ve demir preparatları • Sistemik hastalıklar • Hipotiroidi, hiperkalsemi, spinal kord lezyonları • Yapısal bozukluklar • Kolon kanseri, Anal fissür, tromboze hemoroid, darlık

22. İdiyopatik konstipasyon • İrritabl barsak sendromu • Kolon ataleti • Pelvik kaslarda disfonksiyon Rektumda uzun süre dışkının kalması sonucu dışkıdaki su tamamen emilir ve dışkı çok sertleşir (fekalom)