Barbara Fatyga OBM UW, Przemysław Zieliński KNSiA PW współpraca: Albert Hupa OBM UW

1. Barbara Fatyga OBM UW, Przemysław Zieliński KNSiA PWwspółpraca: Albert Hupa OBM UW WARSZAWSKIE BADANIE STYLÓW ŻYCIA MŁODZIEŻY koncepcja i wyniki badań Warszawa, maj 2008

2. Główne cele projektu • typologia aktualnych stylów życia młodzieży warszawskiej; • powiązanie stylów życia z używaniem substancji psychoaktywnych, w tym narkotyków; • diagnoza kompetencji dorosłych pracujących z młodzieżą, podejmujących decyzje i/lub wypowiadających się o niej publicznie; organizujących i realizujących działania profilaktyczne;

3. HIPOTEZY HIPOTEZA PANIKI MORALNEJ HIPOTEZA KOMUNIKACYJNA HIPOTEZA LUDYCZNA

4. METODOLOGIA • ilościowe badanie nastolatków i młodych dorosłych uczących się w Warszawie; N=1200 • ilościowo-jakościowe badanie dorosłych; N=302 • analiza dokumentów • analiza artykułów prasowych poświęconych młodzieży i narkotykom

5. Struktura wydatków młodzieży z własnych pieniędzy, wg typów szkół, w %. typ wydatku gimnazja licea technika policealne Studia publiczne Studia prywatne ubrania 58,2 70,0 65,9 77,6 76,0 81,3 kino 54,2 72,2 58,8 58,2 69,1 65,4 jedzenie 42,3 52,0 43,5 59,7 59,4 51,4 kosmetyki 31,8 39,6 50,6 53,7 56,6 67,8 gadżety komputerowe 26,4 17,6 17,6 4,5 20,7 26,9 książki 23,9 28,6 8,2 23,9 51,8 59,1 piwo lub inny alkohol 20,9 48,0 49,4 44,8 35,8 41,3 koncerty 15,9 19,8 11,8 19,4 24,2 34,1 transport publiczny 14,4 15,9 16,5 38,8 41,3 45,7 papierosy 13,4 26,0 31,8 19,4 12,2 22,1 pomoce szkolne 7,5 11,0 15,3 28,4 30,4 28,4 podróże 7,5 4,8 4,7 3,0 3,6 1,0 narkotyki 6,0 4,0 4,7 0,0 0,5 2,4 lekarstwa 6,0 6,2 5,9 11,9 7,7 11,1 sprzęt sportowy 2,0 0,0 0,0 1,5 0,3 0,0 na życie 1,0 0,0 1,2 1,5 2,0 4,8 prasa 1,0 0,9 2,4 1,5 0,3 0,0 rower, samochód, paliwo 0,5 0,9 2,4 4,5 1,3 1,4 telefon 0,0 0,9 1,2 1,5 - -

6. DYNAMICZNE TYPY STYLU ŻYCIA - styl blisko połowy gimnazjalistów, uczniów liceów ogólnokształcących i studentów uczelni publicznych; opiera się na reprodukcji statusu (przede wszystkim wykształcenia); reprodukcji inteligenckiej kultury i etosu; - styl gimnazjalistów z rodzin, w których rodzice mają inne wykształcenie niż wyższe, uczniów pogimnazjalnych szkół technicznych, szkół policealnych i dla dorosłych oraz studentów szkół niepublicznych: zasadą stylotwórczą jest formalny awans poprzez wykształcenie; w kulturze: niestabilna lokacja i sporo chaotycznych procesów, mocno determinowanych okolicznościami zewnętrznymi

7. Style szkolnych plemion • Gimnazjaliści - inteligentni, pełni wątpliwości w kwestiach samooceny, bardzo aktywni, • ich więzi społeczne są liczne i (poza rodziną) dosyć przypadkowe, • mają dobry gust i wysokie kompetencje w dominującej kulturze popularnej • wybierają z niej najczęściej – wbrew wiedzy dorosłych - wysoki, a nie niski typ przekazu; • mają dobry start w rodzinach pochodzenia, ale nie są zbyt rozpieszczani finansowo; • jeśli zasilą elity, to będą się zbliżać do typu oświeconego przedsiębiorcy i zachodniej klasy wyższej średniej skontaminowanego z polskim inteligentem;

8. Style szkolnych plemion • Licealiści z liceów ogólnokształcących– plemię pod presją • ich wartości przesuwają się w stronę bardziej dojrzałych układów; • więzi społeczne lokują się w zamkniętej paczce kolegów ze szkoły oraz w sieci; • presja sukcesu edukacyjnego ich przytłacza; wpływa na samopoczucie; bardzo mocno rzutuje na samoocenę; • elita z inteligenckim etosem, doceniająca godne (i wygodne) życie, dobrze poruszająca się zarówno w Galaktyce Gutenberga, jak i w Kulturze Obrazu;

9. Style szkolnych plemion • Uczniowie pogimnazjalnych szkół technicznych - plemię (na razie) „bez przydziału”; • relatywnie słabo zakorzenione w świecie społecznym; • uwiedzione przez niski przekaz kultury popularnej czego konsekwencje już widać; np. w ich samopoczuciu; • w najbliższych latach mogą jednak wygrywać (brak fachowców); • zmniejszy to ich krytycyzm wobec siebie, pesymizm co do możliwości osiągania celów; • relatywnie wycofani, i mizantropiczni; • ale też najbardziej religijni i najmniej tolerancyjni; • EKSPERCI OD PROBLEMÓW MŁODZIEŻY – wysłuchując ich można się wiele nauczyć

10. Style szkolnych plemion • Uczniowie szkół policealnych i dla dorosłych – plemię trudnego awansu, • w kulturze i stylu życia najbardziej rozdarci i zagubieni między tradycją i współczesnością; • mają potrzeby i znamiona tradycyjnej inteligenckości, ale idą trudniejszą ścieżką edukacyjną i życiową, • zarazem najbardziej wycofani z życia społecznego. • CHRONIENI PRZEZ TRADYCJONALIZM, ale i dzięki niemu NIEODPORNI na wyzwania ponowoczesności

11. Style szkolnych plemion • Studenci uczelni publicznych - plemię już „doskonałe”, bo największe wyzwanie ma za sobą – studiuje, • do pełni szczęścia potrzebne im tylko odpowiednie do pozycji dochody; • ci spośród nich, którzy nie reprodukują statusu rodziny pochodzenia szybko nadrabiają braki stylu życia (chociaż niekoniecznie – kompetencji kulturowych); • wyluzowani, mimo iż zmęczeni, • po drodze do sukcesu edukacyjnego gusty im się bardzo zróżnicowały (zwłaszcza muzyczne), • społecznie zamknięci, zajęci i profesjonalni; najbliżsi tego, co wszyscy chcieliby osiągnąć. • WALCZĄ Z NAŁOGAMI w IMIĘ ZDROWEGO STYLU ŻYCIA niekoniecznie z dobrym skutkiem , bo troszkę Boemki i fascynacji dnem nie zaszkodzi na rynku towarzyskim

12. Style szkolnych plemion • Studenci uczelni niepublicznych – plemię Self–made-manów a la Pologne - niezbyt udane dzieci transformacji i ideologii boomu edukacyjnego; • ich skrajny egosekurialny indywidualizm przyniósł bijącą w niebo samoocenę; • niedojrzałe więzi społeczne (podobne raczej do charakterystycznych dla gimnazjalistów niż dla ich równolatków); • dosyć prymitywną i hałaśliwą ludyczność, wzorce czerpią z niskiego przekazu kultury popularnej; • niespecjalnie aktywni, już robią kasę, (często by zapłacić za studia, lecz zadeklarowali wysokie sumy na swoje potrzeby); • w głębi podszyci resentymentem; zdają sobie sprawę, że ich sukces jest pozorny;

13. Zgodność poglądów i kompetencje Model komunikowania się pokoleń składa się z: - modelu zgodności układu wartości dorosłych i młodzieży; - modelu kompetencji juwentologicznej dorosłych

14. Tab. 22 Kto imponuje młodym ludziom w opiniach młodzieży i dorosłych, w %.

15. Tab.23 Cechy osób, które imponują młodym ludziom wg młodzieży i wg dorosłych, w %.

16. Tab. 39 Jaką prasę czyta młodzież, w %.

17. Kompetencja poznawcza dorosłych w zakresie znajomości najważniejszych potrzeb młodzieży w Warszawie, w %

18. Kompetencja poznawcza dorosłych w kwestii wykorzystywania przez młodzież internetu,

19. Kompetencja poznawcza dorosłych dotycząca miejsc niebezpiecznych w których bawi się młodzież, w %

20. Kompetencja poznawcza dorosłych w kwestii wolnego czasu młodzieży w %

21. Zgodność poglądów młodzieży i dorosłych w kwestii czy alkohol jest narkotykiem, w %

22. Zestawienie końcowe • Niewielką i niską kompetencję dorośli mają w kwestiach: • wzorców osobowych i autorytetów; • stylu życia młodzieży; a w tym: • wiedzy o uczestnictwie młodzieży w kulturze (muzyka, prasa, radio, telewizja); • wiedzy o miejscach zabawy młodzieży

23. http://antropologia.isns.uw.edu.pl/nasze_prace.html#style