Zuivel & Bloeddruk : Verbreding naar de huisartspraktijk

1. Zuivel & Bloeddruk: Verbredingnaar de huisartspraktijk Jaap van Binsbergen afdelingEerstelijnsgeneeskunde

2. Bloeddruk in de huisartspraktijk Geïsoleerde bloeddrukbehandeling?? .....verbreding naar de huisartspraktijk

3. .....verbreding naar de huisartspraktijk

4. .....verbreding naar de huisartspraktijk

5. Hypertensie Als onderdeel van het veel bredere: Cardiovasculair risicomanagement {hypertensie, myocardinfarct, angina pectoris, CVA, TIA, hartfalen, perifeer arterieel vaatlijden, aneurysma aortea} plus Diabetes type 2! .....verbreding naar de huisartspraktijk

6. .....verbreding naar de huisartspraktijk

7. .....verbreding naar de huisartspraktijk

8. Voortschrijdend inzicht NHG:verbreding van hypertensie naar cardiovasculair risicomanagement inclusief diabetes type 2 .....verbreding naar de huisartspraktijk

9. Niet-medicamenteuze behandeling CVRM + DM2 • Stop met roken • Beweeg veel • Richtlijnen Goede Voeding 2006 • Alcohol vrouwen maximaal twee, mannen drie/dag • Optimaal gewicht BMI <25 Kg/m2 • Middelomtrek vrouwen < 80 cm, mannen < 94 cm .....verbreding naar de huisartspraktijk

10. Voortschrijdend inzicht GR: verbreding van geïsoleerde voedingsadviezen naar totale voedingspatroon Inclusief beweegadviezen .....verbreding naar de huisartspraktijk

11. Aldus……. Spreekt men over niet-medicamenteuze behandeling van hypertensie dan spreekt men over: Geïntegreerde leefstijladviezen bij CVRM en DM2 volgens de Richtlijnen Goede Voeding 2006 .....verbreding naar de huisartspraktijk

12. Voedinggerelateerde adviezen • Bewegen • Lichaamsgewicht • Voedingspatroon .....verbreding naar de huisartspraktijk

13. Voedinggerelateerde adviezen: bewegen Stabiel en gezond lichaamsgewicht: voor volwassenen BMI: 18,5 – 24,9 kg/m2; middelomtrek mannen < 94 cm en vrouwen < 80 cm • Op ten minste vijf -maar bij voorkeur op alle - dagen van de week minstens een half uur matig inspannende lichamelijke activiteit (fietsen, stevig lopen, tuinieren) Bij personen met een BMI ≥ 25 kg/m2 • Verhoog de lichamelijke activiteit tot ten minste een uur matig inspannende activiteit per dag .....verbreding naar de huisartspraktijk

14. Voedinggerelateerde adviezen: lichaamsgewicht Centrale plaats in de interventie; 10-15% gewichtsreductie geeft substantiële gezondheidswinst {met name in relatie tot CVRM en DM2} .....verbreding naar de huisartspraktijk

15. Maar ja, afvallen…..??!! .....verbreding naar de huisartspraktijk

16. .....verbreding naar de huisartspraktijk

17. Vijfopmerkelijkeinitiatieven 2005: Covenant Overgewicht en Obesitas 2006: GR: Richtlijnen Goede Voeding 2007: CBO: Richtlijn Obesitas 2008: PON: Partnerschap Overgewicht Nederland 2009: NHG: NHG-Standaard Obesitas .....verbreding naar de huisartspraktijk

18. Covenant Overgewicht en Obesitas, 2005 PARTIJEN: (niet-medische professionals) – Ministerie VWS en Onderwijs, Cultuur, Wetenschappen – Voedingsmiddelenindustrie – Detailhandel – Zorgverzekeraars – MKB-Nederland – Nederlands Olympisch Committee & Nederlandse Sport Federatie – Catering Organisaties Et cetera………………. .....verbreding naar de huisartspraktijk

19. GR: RichtlijnenGoedeVoeding, 2006 “Nationale richtlijnen voor gezonde voeding en beweegadviezen” Nu geclassificeerd naar: • BMI: 18,5-24,9 kg/m2 {middelomtrek vrouwen <80 cm - mannen < 94 cm} • BMI ≥ 25,0 kg/m2 .....verbreding naar de huisartspraktijk

20. CBO: RichtlijnObesitas, 2007 Partijen: (medisch professionals) • Internisten • Cardiologen • Jeugdgezondheidsartsen • Chirurgen • Longartsen • Huisartsen • Kinderartsen • Psychologen • Fysiotherapeuten • Diëtisten • Obesitas patiëntenvereniging • Et cetera…………. .....verbreding naar de huisartspraktijk

21. PON: PartnerschapOvergewicht Nederland, 2008 Doel: samenwerking alle gezondheidszorgwerkers die met overgewicht/obesitas van doen hebben inclusief patiëntenvereniging de CBO Richtlijn Obesitas te implementeren .....verbreding naar de huisartspraktijk

22. NederlandsHuisartsenGenootschap, 2009 NHG-Standaard Obesitas LESA Obesitas LTA Obesitas .....verbreding naar de huisartspraktijk

23. Voedinggerelateerde adviezen: voedingspatroon Voedingsadviezen bij CVRM en DM2 vallen volledig samen .....verbreding naar de huisartspraktijk

24. .....verbreding naar de huisartspraktijk

25. .....verbreding naar de huisartspraktijk

26. .....verbreding naar de huisartspraktijk

27. .....verbreding naar de huisartspraktijk

28. Accenten Specifieke aandacht bij CVRM en DM2 {“hypertensie”} Zout, in het bijzonder de Na/K ratio in de voeding .....verbreding naar de huisartspraktijk

29. “Ik, minder zout? Dokter, wijgebruikennooitzout…..” .....verbreding naar de huisartspraktijk

30. Zout in fysiologischperspectief Oer-mens: voeding natriumarm/kaliumrijk zeer lage Na/K-ratio in de voeding Wel: Natrium-sparende mechanismen (Renine-Angiotensine-Aldosteron-Systeem) Geen: Kalium-sparende mechanismen Zout als smaakstof “goud” waard: Sel-Salaris Zout als conserveringsmiddel Geïndustrialiseerde-mens: voeding natriumrijk/kaliumarm zeer hoge Na/K-ratio in de voeding .....verbreding naar de huisartspraktijk

31. Zout en voeding Van nature bevat de voeding weinig natrium (vlees/vis) en veel kalium (groenten/fruit): zeer lage Na/K-ratio Toevoeging natrium aan allerlei producten en vermindering van het gebruik van natuurlijke kaliumbronnen leidt tot verhoging van de natrium-, verlaging van de kaliuminneming en aldus een drastische verhoging van de molaire Na/K-ratio in de voeding .....verbreding naar de huisartspraktijk

32. Molaire Na/K-ratio (Na en K mg/100 g) .....verbreding naar de huisartspraktijk

33. Zout in de voedingwaarkomt het vandaan? 80% bedrijfsmatig bewerkte voedingsmiddelen en kant-en-klaar maaltijden: “verborgen zout” 20% van nature en zelf toegevoegd .....verbreding naar de huisartspraktijk

34. Zout & Ziekte Bloeddruk Hypertensie: 60% alle CVA’s, 50% alle hartziekten Zout reductie met 6 g: 24% reductie CVA-doden en 18% reductie van overlijden aan coronaire hartziekten  2,6 miljoen mensen wereldwijd per jaar .....verbreding naar de huisartspraktijk

35. Watstaat vast? • 5000 sterfgevallen per jaar ten gevolge van te veel zout in de voeding {Geleijnse, et al} • 70-80% verborgen zout • 10-tallen procenten reductie van het zoutgehalte is haalbaar • 5-6 gram/dag keukenzout als maximum .....verbreding naar de huisartspraktijk

36. RichtlijnenGoedeVoeding 2006: Kwantitatief Stabiel en gezond lichaamsgewicht: voor volwassenen BMI: 18,5 – 24,9 kg/m2; middelomtrek mannen < 94 cm en vrouwen < 80 cm • Op ten minste vijf -maar bij voorkeur op alle - dagen van de week minstens een half uur matig inspannende lichamelijke activiteit (fietsen, stevig lopen, tuinieren) • Gebruik dagelijks 150-200 gram groente en 200 gram fruit • Gebruik een voeding die dagelijks 30-40 gram vezel afkomstig van groente, fruit en volkoren graanproducten bevat • Beperk het gebruik van verzadigde vetzuren tot maximaal 10 en% en van trans-onverzadigde vetzuren tot maximaal 1 en% • Twee porties (100-150 gram) (vette) vis per week • Maximaal 7 eet/drinkmomenten per dag • Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag • Indien men alcoholische drank gebruikt beperk dit dan tot twee standaard glazen (mannen) of één standaardglas (vrouwen) per dag .....verbreding naar de huisartspraktijk

37. .....verbreding naar de huisartspraktijk

38. WASH: World Action on Salt and Health Gestart: 2005 Wetenschappers: 338 uit 83 landen WASH-NL Missie: reductie zoutinneming van 10-15 g/dag tot WHO-doel 5 g/dag .....verbreding naar de huisartspraktijk

39. WASH: World Action on Salt and Health www.worldactiononsalt.com .....verbreding naar de huisartspraktijk

40. .....verbreding naar de huisartspraktijk

41. “Ik hoor en zie u denken…..!” En de zuivel dan……………..?? .....verbreding naar de huisartspraktijk

42. DASH-dieet Rijk aan: Graan en –producten Groente en fruit Magere en halfvolle zuivelproducten Mager vlees, vis en gevogelte Noten en peulvruchten .....verbreding naar de huisartspraktijk

43. DASH-dieet Toonaangevend inzake voeding en bloeddruk Toonaangevend inzake zuivel en bloeddruk Ook hier geldt: verlaat geïsoleerde diagnosen en voedingsinterventies .....verbreding naar de huisartspraktijk

44. DASH-dieet Waarom toonaangevend inzake voeding/zuivel en bloeddruk? Vanwege de gunstige Na/K ratio van de DASH voeding Extra natriumbeperking  meer bloeddrukverlaging .....verbreding naar de huisartspraktijk

45. DASH-dieet Waarom toonaangevend inzake voeding/zuivel en bloeddruk? Calcium (gladde spiertonus vaten)? Melkeiwitten? Relatief hoge inneming in Nederland! .....verbreding naar de huisartspraktijk

46. Zuivel • Hoort thuis in een gezond, gavarieerd voedingspatroon • Hoge hoge nutriëntendichtheid/energie-eenheid • Lage Natrium/Kalium ratio  Halfvolle/magere melk: (45 mg Na &160 mg K) Molaire Na/K ratio: 0,47 .....verbreding naar de huisartspraktijk

47. .....verbreding naar de huisartspraktijk

48. Concluderend Denk in gecombineerde diagnosen en gecombineerde leefstijlinterventies Magere of halfvolle zuivel past in een breed gevarieerd voedingspatroon bij cardiovasculair risicomanagement/diabetes type 2 .....verbreding naar de huisartspraktijk

49. Zuivel & Bloeddruk: Verbredingnaar de huisartspraktijk Jaap van Binsbergen afdelingEerstelijnsgeneeskunde Dank voor uw aandacht!