1 / 78

KAN GAZLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

KAN GAZLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. YUSUF TUNALI. pH: 7.25 pCO2: 71.4 pO2: 94.3 HCO3: 30.3 SBE: 3.7 SaO2: 95.8% Lac: 1.4mmol/L K: 4.75 Na: 144. Bronşektazi Pnömoni MV. Olgu 1-. YOL HARİTASI. NEDEN AKG? KAN GAZI CİHAZI NASIL ÇALIŞIR? UYGUN KAN GAZI NASIL ALINIR?

harry
Download Presentation

KAN GAZLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. KAN GAZLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ YUSUF TUNALI

  2. pH: 7.25 pCO2: 71.4 pO2: 94.3 HCO3: 30.3 SBE: 3.7 SaO2: 95.8% Lac: 1.4mmol/L K: 4.75 Na: 144 Bronşektazi Pnömoni MV Olgu 1-

  3. YOL HARİTASI • NEDEN AKG? • KAN GAZI CİHAZI NASIL ÇALIŞIR? • UYGUN KAN GAZI NASIL ALINIR? • ÖLÇÜM SONUÇLARI NASIL DEĞERLENDİRİLİR?

  4. NEDEN? • Solunum yetersizliği • Oksijenasyonun (PaO2, SaO2) • Ventilasyonun (PaCO2) • Dolaşım yetersizliği (Laktat) • Asit-baz (metabolik) denge bozukluğu (pH, HCO3,BE)

  5. Tarihçe • pH elektrodu, 1933, Maclnnes ve Belcher • CO2,1954, Stow-John W.Severinghaus • O2, Langdon-C.Clark • Toplama cihaz, Severinghaus • BE, HCO3, Polio salgını, Astrup-Andersen • Hemoksimetre

  6. Paul Astrup ve J. W. Severinghaus Polio epidemicDefinition of base excess Astrup P. A simple electrometric technique for the determination of carbon dioxide in blood and plasma, total content of carbon dioxide in plasma and bicarbonate content in separated plasma at a fixed carbon dioxide tension. Scand J Clin Lab Invest 1956; 8: 33-43

  7. Kan gazı elektrotları • Voltaj-elektrik akımı değişikleri→Kimyasal sonuç • PO2 (Clark elektrodu) • pH (Sanz elektrodu) • PCO2 elektrodu (Stow Severinghaus)

  8. Clark LC Jr. Monitor and control of blood and tissue O2 tensions. Trans Am Soc Artif Intern Organs 2: 41–48, 1956. Langdon C CLark

  9. + 0,7 v - KCl elektrolit Ag/AgCl anod Platin katod Plastik membran Kan örneği Clark elektrodu (pO2) Ampermetre

  10. Voltmetre H+ duyarlı cam Membran Doymuş KCl solüsyonu Tampon Hg/HgCl Referans elektrodu Ag/AgCl H+ elektrod Kan Sanz Elektrodu (pH)

  11. Stow RW and Randall BF. Electrical measurement of the PCO2 of blood (Abstract). Am J Physiol 179: 678, 1954. • Stow RW, Baer RF, and Randall B. Rapid measurement of the tension of carbon dioxide in blood. Arch Phys Med Rehabil 38: 646–650, 1957. Richard Stow

  12. elektrodlar bikarbonat H+ duyarlı cam Mesh Plastik membran Kan örneği Severinghaus elektrodu (pCO2)

  13. Olee Siggaard-Andersen Siggaard-Andersen O, Engel K, Jorgensen K, Astrup P: A micro method for determination of pH, carbon dioxide tension, base excess and standard bicarbonate in capillary blood. Scand J Clin Lab Invest 1960; 12: 172-6

  14. John W. Severinghaus Severinghaus JW and Bradley AF Jr. Electrodes for blood PO2 and PCO2 determination. J Appl Physiol 13: 515–520, 1958.

  15. pH elektrodu PCO2 elektrodu PO2 elektrodu

  16. AKG örneği çıktısı

  17. pH elektrodu PCO2 elektrodu PO2 elektrodu

  18. AKG İçeriği • ÖLÇÜLENLER: • pH, PCO2, PO2, SO2 • HESAPLANANLAR: • BE, HCO3, SO2 • KAN BİYOKİMYASI: • Kan elektrolitleri, laktat, glukoz, üre • HEMOKSİMETRE: • Oksijen Satürasyonu

  19. SO2 (ölçüm – hesaplama) • Satürasyon: Hb nin O2 doymuşluğudur • Standart bir O2 ayrışım eğrisine göre hesaplanır • Hesaplama: • Severinghaus Slide Rule (Nomogram) • PaO2 – pH • Hb türleri?, Eğrinin etkilenmesi (ısı, PaCO2, asit/baz, 2,3 DPG)? • Ölçüm: • CO-oksimetre (Spektrofotometre): Önce hemolizle Hb hücre dışına çıkarılır, Farklı dalga boyu ışınlarının farklı emilimleri ölçülür. (oksiHb, COHb, MetHb, fHb...)

  20. Hemoksimetre

  21. Hemoksimetre

  22. (Sola kayma) O2 affinitesi artar H+ To pCO2 2.3.DPG FHbF FCOHb FMetHb OKSİHEMOGLOBİN DİSSOSİASYON EĞRİSİ (Sağa kayma) O2 affinitesi azalır H+ To pCO2 2.3.DPG FSHb Septik şok Enzim defektleri Asidemi Banka kanı(ACD) Anemi Hipertiroidi KOAH ile ilişkili hipoksemi Konj.kalp hast. Yüksek irtifaya tırmanma Düşük CO kalp yet. Şiddetli egzersiz sonrası

  23. Fazla/Eksik Baz (Baz Excess) 37°C’de, PaCO2 40 mmHg iken, pH’ı 7.4’e döndüren asit veya baz miktarıdır. Kısaca asit-baz dengesinin metabolik komponentini gösterir. BE={[HCO3-]-24,4+(2,3X[Hgb]+7,7)X(pH-7,4)}X(1-0,0023X[Hgb]) Normal: ±2 Pozitif değerler metabolik alkalozis’i, Negatif değerler metabolik asidozis’i gösterir.

  24. BE • Gerçek Baz Fazlası: • ABE, cBase(a), cBase(b) Kandaki • Standart Baz Fazlası: • SBE, cBase(ecf) Tüm hücre dışı sıvıdaki baz sapması. İnvivo durumu daha iyi yansıtır.

  25. HCO3 • PaCO2’den Henderson-Hasselbach denklemi ile hesaplanır • pH:6,1+log(HCO3-)7/(0,03XPaCO2) • Gerçek HCO3: cHCO3-, aP gerçek pH ve PaCO2’den hesaplanır • Standart HCO3: CO2 etkisi ortadan kaldırılıp hesaplanır. Plazmanın 37oC’de 40 mmHg PaCO2 ve tam oksijen satürasyonu sağlayacak bir PaO2’de dengelendikten sonra hesaplanır

  26. Laktat • Glikoz+2ATP+2H2PO4→2Laktat+2ADP+2H2O • N: 2mmol/L↓ (Dinlenmede) • Hipoksemi (şok) • Endotoksemi (gr – septik şok) • Tiamin eksikliği (Piruvat dehidrogenaz) • Şiddetli alkaloz • Konvülsiyon, KC yetersizliği, adrenalin verilmesi, nitroprussid toks, akut astım

  27. DİKKAT! • Alınması gerekli mi? • Dr. Order’ı • Örneğin alındığı koşullar? / kayıt! • Kimlik • Tarih/saat • Alan : arter/ ven/ kapiller / mikst • Tahlil süresi • Tanı • İndikasyon • Vücut sıcaklığı • Solunum sayısı • Pozisyon: supin/ pron / yan • Bilinç • Hb • O2 : tip (NK, maske, rezervuarlı maske) / akım • MV: cihaz / mod / PEEP / Vt

  28. Örnek tipleri • KG analizi için arter kanı en ideal kan örneğidir • Arterialize edilmişkapiller kan, arter kanına alternatif olarak kullanılabilir • Ven kanı, genellikle AKG değerlendirmek için kullanılmaz • İstisna: mikst-venözkan

  29. Kapiller örnekalanları • Kulak memesi • Parmakucu • Ayak başparmağı • Topuk

  30. Kapiller Örnekler • Doğru sonuç alınabilmesi için ; • Örnek alanının arterleştirilmesi • Atmosferikhavabulaşının önlenmesi • Örnek alanının sıkılmaması önemlidir

  31. Örnek alanının arterleştirilmesi • Alan ısıtılarak, vazodilatasyon / hiperperfüzyon sağlanır NCCLS. Procedures for Collection of Diagnostic Blood Specimens by Skin Puncture - Third Edition; Approved Standard; 1991. Normal kapiller dolaşım pO2(k)= 60 pCO2(k)=42 pO2(a)= 90 pCO2(a)=40 Arterleştirmeden sonra Kapiller dolaşım pO2(a)= 90 pCO2(a)=40 pO2(k)= 86 pCO2(k)=41

  32. Atmosferikhavabulaşı • kapiller kan örneği alma sırasında, artere oranla daha fazla oranda atmosfer ile temas söz konusudur • pCO2olumsuz olarak etkilenir • pO2olumlu ya da olumsuz olarak etkilenir • Atmosfer ile bulaşı azaltmak için; • Kan akımının yeterli olduğundan emin olun • Kalın bir kan damlasının akmasına olanak tanıyın • Örneği kan damlasının tam ortasından alın • kapiller tübühemen kapatın

  33. Örnek alanının sıkıştırılması • Örnek alanını sıkmayın • Yoksa! • Kanın arter özelliğini kaybetmesi • Kan hücrelerinin hemolizi • Doku sıvısı ile kanın karışması

  34. Venözörnek • AKG değerlendirmesi için genellikle önerilmez • O2 durumunun değerlendirilmesi için kullanılamaz • Ven kanının alındığı organ sistemine bağlı olarak pO2 ve sO2 değerleri değişir • pH, pCO2, hemoglobin, elektrolit ve metabolikdeğerler açısından ven ve arter kanı arasında belirgin bir fark yoktur

  35. Mikst-Ven kanı • Pulmonar arter (Swan-Ganz)kateteri • Sv kan örneği aşağıdakilerin değerlendirilmesi için kullanılabilir; • SvO2 • AC işlevleri (şant) • O2 ekstraksiyonu x

  36. AKG analizi için arter kan örneği nereden alınır ? Brakial arter Radial arter ve ulnar arter Femoral arter Dorsal pedal arter

  37. DİKKAT! • Allen testi • AĞRI akut hiperventilasyon • Önlem: İyi uygulama, İnce iğne, Lokal anestezik • Hipodermik iğne (20-25 gauge- kısa) • ŞIRINGA plastik  cam • HAVA KABARCIĞI  • pCO2, • pO2 oda havasına eşitlenir (pO2<158 mmHg pO2) • Önlem: Kabarcıklar çıkartılmalı, Başlığı kapatılmalı

  38. DİKKAT! • ANTİKOAGÜLAN (Asidik ) pH  (minimal) HCO3, pCO2, pO2 (dilüsyon) • Önlem:Ölçülü alınmalı, Heparin tamamen boşaltılmalı (1mL kan/0.05mL heparin) • 10mL enjektörde 0.25mL ölü mesafe • Li Heparin • Na Heparin

  39. DİKKAT! • SICAKLIK • Hasta soğutulduğunda • pH, SO2  • pO2 • Hasta ısıtıldığında • pH  • pO2, pCO2 

  40. DİKKAT! • TRANSPORT • Plastik şırıngalar oda sıcaklığında 30 dak güvenli • WBC, PLT  pO2  • buz içinde 5 dak (uniform 1-5oC)

  41. Dikkat! • VEN KANI / KARIŞIMI: • Klinik ile uyum • SpO2  SaO2 ? • Tekrar kontrol ! Arter kanına 1/10 ven kanı krışması pO2 ölçümünü %25 azaltır.

  42. DİKKAT! • Antikoagülan kullanımı / kanama diyatezi? (hastalık / durum) • Trombolitikler önemli değil • İnfeksiyon • Doktor  Hasta, desinfeksiyon, eldiven. • “steady state” dinamik değişebilen sonuçlar ! • Belirgin AC hastalığı Ø  1-3 dak. – 10 dak. • AC hastalığı +  20 – 30 dak. • Spontan soluyan hasta  5 dak. İstirahat • PaO2’deki spontan değişkenlik (%10) ± 8 mmHg

  43. KG Normal Değerler

  44. Akut pCO2-pH ilişkisi

More Related