Heilsa óháð holdafari (eða meðferð vegna offitu?)

1. Heilsa óháð holdafari(eða meðferð vegna offitu?) Íris Judith Svavarsdóttir Sjúkraþjálfari B.S. Lýðheilsufræðingur MPH

2. Um offitu • Í sögulegu samhengi nýtt að litið sé á offitu sem vandamál • Undanfarin ár hefur verið fjallað um offitu sem faraldur • Mikil áhersla hefur verið lögð á að meðhöndla offitu vegna þeirrar áhættu sem talið var -og er- að hún hafi við sjúkdóma og kvilla Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

3. Offita og sjúkdómar • Fleiri einstaklingar nálægt “kjörþyngd” greinast nú með vandamál sem hafa verið tengd offitu • Háþrýstingur, sykursýki af tegund II, óheppilegar blóðfitur • Aukin umræða um heilbrigða feita einstaklinga • Feitir í formi Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

4. Offitumeðferð með lífsstílsbreytingum • Markmiðið er þyngdartap • Yfirleitt stefnt að lífsstílsbreytingum til frambúðar: • Breytingar á mataræði • Aukin dagleg hreyfing • Algengur meðferðartími ½ - 1 ár Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

5. Offitumeðferð með lífsstílsbreytingum • Áhersla á ytri stýringu og skráningu • Oftast mælt með reglulegri vigtun • Skráning • Matardagbók • Æfingadagbók • Matartengd hegðun • Fyrirfram ákveðnir matseðlar og skammtastærðir • Bannlistar , nammidagar......

6. Offitumeðferð með lífsstílsbreytingum • Flestar rannsóknir hafa sýnt 5-10% þyngdartap að meðaltali • Dæmi: Einstaklingur sem vegur 150 kíló getur búist við að léttast um 7,5 - 15 kíló • Flestir þyngjast aftur • Þátttakendur með væntingar um meira þyngdartap og upplifa oft að þeim hafi mistekist þegar þeir léttast ekki meira Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

7. Offitumeðferð með lífsstílsbreytingum • Oft töluverður heilsufarslegur ávinningur af offitumeðferð með lífsstílsbreytingum • Háþrýstingur, sykursýki af tegund II, hagstæðari blóðfitur • Þyngdartapi hefur oft verið eignaður þessi árangur – með réttu eða röngu??

8. Hvers vegna léttist fólk ekki meira? • Fólk er að “gera allt rétt” • Borða samkvæmt ráðleggingum • Hreyfa sig daglega • Líkaminn er ekki gerður til að léttast, hefur fáar leiðir til þess • Líkamsstarfsemin miðar að því að búa okkur undir mögru árin Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

9. Hvað þarf til að viðhalda þyngdartapi? • Til að viðhalda þyngdartapi þarf: • Hreyfa sig 60-90 mínútur á dag. Ganga eða ákafari hreyfing (WHO, 2007) Thechallenge of obesityinthe WHO europeanregionandstrategies for response- summary. Branca, Nikogosian og Lobstein (ritstj). • Að takmarka inntöku hitaeininga við minna en 800 kcal á dag (Anderson o.fl. (2001) Long termweightmaintenance:a meta analysis of US studies. TheAmericanJournal of clinicalnutrition, 74,579-584) • Borða reglulega, vigta sig og/eða halda matardagbók (Elfhag og Rössner 2005. Whosucceedesinmaintainingweight loss? A conceptualreview of factorsassociatedwithweight loss maintenanceandweightregain. Obesityreviews, 6,67-85)

10. Hvað eigum við þá að gera ? • Fara aftur í megrun? • Muna skaðsemi megrunarkúra og þá staðreynd að megrun er öruggasta leiðin til að þyngjast! • Getum við unnið að bættri heilsu og auknu heilbrigði án þess að líkamsþyngdin sé þar í aðalhlutverki? Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

11. Heilsa óháð holdafari • Ný nálgun að heilbrigði sem hafnar þeirri hugmynd að grannur vöxtur sé forsenda heilsu og hamingju • Áhersla á að aðskilja samband sjálfsvirðingar og líkamsþyngdar • Ekki er búist við þyngdartapi • http://blog.eyjan.is/likamsvirding/2009/03/ Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

12. Heilsa óháð holdafari • “Health at every size” • Nánari upplýsingar á síðunum • http://blog.eyjan.is/likamsvirding • www.likamsvirding.is • www.lindabacon.org Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

13. Heilsa óháð holdafari • Nokkur lykilatriði í þeirri hugmyndafræði: • Að bæta heilsuna • Að bæta sjálfs- og líkamsmynd • Að njóta þess að borða • Að njóta þess að hreyfa líkamann • Að sporna gegn fitufordómum Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

14. Heilsa óháð holdafari • Að bæta heilsuna • Unnið er að því að bæta líkamlega, andlega og félagslega heilsu án áherslu á líkamsþyngd eða þyngdartap Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

15. Heilsa óháð holdafari • Að bæta sjálfs- og líkamsmynd • Borin er virðing fyrir fjölbreytilegum líkamsvexti • Lífið er núna – getum við lifað því til fulls án tillits til líkamsþyngdarstuðuls ? • Þegar ég verð grönn, þá....... Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

16. Heilsa óháð holdafari • Að njóta þess að borða • Að borða samkvæmt innri merkjum svengdar og saðningar • Þarf markvissa þjálfun til að átta sig á tilfinningum um svengd og saðningu • Að njóta matar Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

17. Heilsa óháð holdafari • Að njóta þess að borða • Er það “sigur” að borða ekki þó maður sé svangur ? • Er það “sigur” að borða ekki þegar maður fer í veislu? • Að borða meira þó maður sé saddur • til að bregðast við öðrum tilfinningum en svengd? • vani ? Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

18. Heilsa óháð holdafari • Að njóta þess að hreyfa líkamann • Að finna og stunda þá reglulegu hreyfingu sem gefur gleði, vellíðan og ánægju í stað þess að hreyfa sig í þeim eina tilgangi að grennast • Gleði, vellíðan og ánægja eru bestu hvatarnir til að hreyfing geti orðið hluti af daglegu lífi Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

19. Heilsa óháð holdafari • Að sporna gegn fitufordómum • Líkamsstærð og þyngd segja ekki til um matarvenjur, hreyfingu, persónuleika eða mannkosti fólks • Fegurð og manngildi koma fyrir í öllum stærðum og gerðum • Tekið af www.likamsvirding.is Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010

20. Lokaorð • Markmið mitt er að hvetja fólk til að tileinka sér heilbrigðan lífsstíl óháð holdafari • Sátt við sjálfan sig skiptir meginmáli • Lífið er núna – njótum þess til fulls • “Hamingjan er leiðin” • Minni á megrunarlausa daginn 6.maí • Nánar á www.likamsvirding.is Íris Judith Svavarsdóttir, apríl 2010