80 likes | 252 Views
Eeuwig leven?. Meeste menselijke cellen beperkt aantal keer delen (vaak 50 – 60 delingen) Zenuwcellen delen zelfs na geboorte niet meer Telomeer repeterende stukjes DNA op einde chromosoom (TTAGGG) tussen 3000 en 20000 stikstofbasen lang
E N D
Meeste menselijke cellen beperkt aantal keer delen (vaak 50 – 60 delingen) • Zenuwcellen delen zelfs na geboorte niet meer • Telomeer repeterende stukjes DNA op einde chromosoom (TTAGGG) tussen 3000 en 20000 stikstofbasen lang • Cel die niet meer kan delen raakt steeds meer beschadigd en verliest langzaam functie o.a. rimpels, botontkalking, afname zenuwcellen hersenen Probleem: - Bij celdeling DNA verdubbeld, alleen enzym DNA-polymerase kan einde van chromosoom niet goed repliceren valt er vroegtijdig af elke deling DNA korter
Telomerase Telomerase = enzym dat DNA weer langer kan maken Komt voor in: • Kiembaancellen die geslachtscellen maken • Stamcellen • Kankercellen • Enkele snel delende cellen als darm/huidcellen
Veroudering Kortere telomerenDuidelijk verband met kanker, vaatziekten, afweerverzwakking etc. Een invloed op je telomeer-lengte hebben: • Lichaamsbeweging • Roken • Overgewicht • Vitamine D (o.i.v. zonlicht) o.a. invloed op afweersysteem • Stress stresshormoon cortisol • Bepaalde anti-oxidanten / ontstekingsremmers (o.a. vitamines in groente en fruit) Telomerase behandeling de oplossing? • Experimenten in lab gedaan door telomerase aan cellen toe te voegen onsterfelijkheid……. • Waarom probleem in de praktijk?
Celdood Twee manieren: • “Necrose” • Ongereguleerd, bijv. door membraanschade. (Als gevolg kunnen o.a. ontstekingsreacties ontstaan door vrijkomende stoffen) 2) “Apoptose” • Gereguleerde/geprogrammeerde celdood • Celonderdelen gerecycled • Rol bij embryonale ontwikkeling