1 / 78

Schaken en autisme

Schaken en autisme. Brug van eiland naar vasteland. ‘Schaken is net als het leven; één stap kan grote gevolgen hebben!’ (Thijs. ‘One in every 64 children could have autism’, Cambridge Researchers. Conclusies. Schaken is geschikt voor veel autisten

minowa
Download Presentation

Schaken en autisme

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Schaken en autisme Brug van eiland naar vasteland

  2. ‘Schaken is net als het leven; één stap kan grote gevolgen hebben!’ (Thijs ‘One in every 64 children could have autism’, Cambridge Researchers

  3. Conclusies • Schaken is geschikt voor veel autisten • Schaken stimuleert de cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling

  4. Dit is een verhaal over • Tom • Maarten • Jaap • Casper • Laurens • Jeroen • En heel veel anderen

  5. Begrijpen • Zij hebben moeite de mensen om hen heen te begrijpen • De mensen om hen heen hebben moeite om hen te begrijpen • Gevolg: misverstanden, verwarring, angst en frustraties

  6. Karel van Delft Psycholoog Schaaktrainer Journalist www.schaken-en-autisme.nl www.schaaktalent.nl www.chesstalent.com www.kvdc.nl Even kennis maken Hans Noorda • Medewerker Steunpunt Autisme • Ambulant begeleider

  7. De bedoeling van deze lezing • ZICHT op aantal aspecten • Geeft een basis voor GRIP

  8. De opening: ‘Toets!’

  9. Gedragsmatig(buitenkant, zichtbaar) Sociale interactie, communicatie en stereotiep gedrag Psychologisch(binnenkant), onzichtbaar) Andere denkstijl, prikkelverwerking, emoties Medisch/ biologisch(oorzaak, onzichtbaar) Genetische defecten, anders functioneren van de hersenen Autisme Spectrumstoornissen

  10. ToM = De ander Inleven, invoelen EF = De acties Plannen, organiseren CC = De situatieSamenhang Beperkingen

  11. Sterke kanten! • Eigen logica, systeemdenker • Kan zich goed verdiepen in één onderwerp • Kan onverstoorbaar doorwerken • Begrijpt schematische weergaven goed • Heeft een sterk visueel geheugen • Kan goed alleen werken • Is beleefd tegen anderen • Is te vertrouwen (afspraak = afspraak) • Kan goed planmatig en stapsgewijs werken • Kan veel feiten produceren • Heeft oog voor detail • Heeft veel kennis van bepaalde zaken

  12. Niet fysiek Logisch Veilig Gestructureerd Rustig Autisme Spectrumstoornissen

  13. Talentontwikkeling en autisme • Geïnteresseerd in talentontwikkeling • Talentontwikkeling = presteren • Waarom is talentontwikkeling van belang • Talent: aangeboren eigenschap • Prestatie: iets voor elkaar krijgen • Hoe ontwikkel je talent • Randvoorwaarden van presteren

  14. Credo • We hebben allemaal wat • We moeten er het beste van maken • Als het even kan: samen • Benoem beperkingen • Maak ze bespreekbaar • De schaamte voorbij

  15. Hoe gaat schaakles geven aan autistische jongeren in de praktijk • Tom en Merijn

  16. Jaap de Vries

  17. Prestaties • Prestaties afhankelijk van • talent • omstandigheden • motivatie • fysieke conditie • geluk

  18. Schaken: prestaties en plezier • Prestaties leveren is goed voor het zelfbeeld • Prestaties kun je op allerlei niveaus leveren: jezelf verbeteren is presteren • Plezier is een prettige vorm van welbevinden • Schaken biedt mogelijkheid prestaties te leveren en plezier te hebben

  19. Prestatievermogen beïnvloedbaar • talent: rek in aangeboren kwaliteiten • omstandigheden: goede trainer, materiaal • motivatie: groter door succeservaringen • fysieke conditie: conditiesport, oefeningen • geluk: omstandigheden zitten mee

  20. Artikelen schaken en autisme in • SchaakMagazine • www.schaken-en-autisme.nl - pdf artikel SchaakMagazine - pdf uitgebreide versie artikel - pdf Engelse vertaling - pdf Spaanse vertaling Artikelen mogen gratis verspreid worden

  21. Iedere autist is anders • Autisme is een ontwikkelingsstoornis • Probleem: informatie niet goed ordenen • Verschillende vormen: Asperger, PDD-NOS, klassiek autisme, Rett syndroom, des-integratiestoornis van de kinderleeftijd (MCDD) • Elke vorm heeft eigen kenmerken • Gradaties • Ieder persoon heeft een eigen karakter • Invloed omgeving, opvoeding

  22. Oorzaken • Ontwikkelingsstoornis in de hersenen • Informatie via zintuigen wordt niet goed verwerkt tot zinvol geheel • Daardoor moeilijk betekenis geven, verkeerde verbanden leggen, moeilijk adekwaat reageren • DNA-onderzoek (erfelijkheid) • Ook onderzoek naar stofwisselingsziekten en zwangerschapsproblemen

  23. Beperkingen • Sociale interactie • Communicatie • Verbeeldend vermogen • Interesses

  24. Problemen jongeren met ASS • Sociale vaardigheden beperkt, geen of weinig vriendschappen • Communicatie, taal • Non-verbale communicatie • Voorstellingsvermogen, fantasie • Behoefte aan structuur • Emoties, invoelingsvermogen, angsten • Zelfbeeld • Motoriek • Zintuiglijke waarneming, waarneming in deeltjes, missen overzicht • Concentratie • Aanraken door anderen is bedreigend • Beperkte belangstelling • Veranderingen • Maar: geen autist is hetzelfde, vele uitingsvormen • Pervasieve stoornis: het dringt in de hele ontwikkeling door

  25. Hoe herken je autisten • Gedrag, star, ‘vreemd’ • Moeilijk normaal contact • Geen oogcontact • Overgevoelig voor zintuiglijke prikkels • Vaak alleen • Spelen met anderen kinderen vaak moeilijker dan met volwassenen • Taalgebruik vaak afwijkend, eigenaardig • Stemming kan snel wisselen • Omgaan met veranderingen is moeilijk • Angstreacties, paniekaanvallen, depressies • Soms problemen met kleinigheden • Onvoorspelbaar • Zuiver, vriendelijk • Onbegrijpelijk, ongrijpbaar

  26. Classificatie en diagnose • Classificatie = benoemen (DSM systeem) • Diagnose = benoemen en verklaren • Diagnose autisme op basis gedragskenmerken • Ongeveer 1 op 100 (80 procent jongens) • Rapport Gezondheidsraad (juni 2009) • Betere diagnose • Eerder duidelijk door complexere wereld

  27. Wetenschap • Beschrijven • Verklaren • Voorspellen • Beheersen • M.b.t. autisme: nog veel onbekend

  28. Willen en kunnen • Willen of kunnen autistische kinderen geen contact hebben • Hoe bereik je vooruitgang • Nature: aangeboren • Nurture: opvoeding • Ruimte voor ontwikkeling

  29. Aantal behoeften • Rust, structuur, duidelijke regels • Veilige omgeving • Voorspelbare gang van zaken (dagroosters, pictogrammen) • Herhaling • Heldere, concrete communicatie • Acceptatie (staat centraal), zeg dat ook

  30. Perspectief • Autisme is niet te genezen • Wel hanteerbaar(der) te maken • Wel ruimte in capaciteiten kunnen ontwikkelen • Autist en mensen in omgeving kunnen leren omgaan met de handicap • Belangrijk: onderkennen en acceptatie • PRAAT GEWOON MET AUTISTEN • Vooral gedragstherapie, voorlichting helpen • Soms pilletjes bij comorbiditeit (bijv. ADHD) • Veel hulpverlening, maar versnipperd • Veel informatie (NVA, Google)

  31. Tom Poes, verzin een list • Praktisch omgaan met probleemsituaties. • Bijvoorbeeld afspreken met autistisch kind en een groep dat je bij woedeuitbarsting een ‘time out’ aan het kind geeft. • Dat is geen straf, het is een handige oplossing. • Want: iemand met hoofdpijn moet ook even rust hebben. • Vraag ook aan het kind waarom hij boos werd. Wellicht is het handig dingen voortaan anders te doen.

  32. Schaken stimuleert • Cognitieve ontwikkeling: • Denken, redeneren • Sociale ontwikkeling: • Contacten met anderen, sociale vaardigheden • Emotionele ontwikkeling: • Zelfvertrouwen, plezier

  33. Sociale vaardigheden autisten • Zelfbeeld en sociale vaardigheden van autisten ontwikkelen zich spelenderwijs tijdens interactie bij lesgeven en bespreken van partijen. • Sociale vaardigheden uitleggen, niet invoelbaar.

  34. Poeh, hoe doe je dat als trainer • Lezen, praten, ervaringen opdoen • Begrip, deskundigheid, geduld • Consequente houding en aanpak • Structuur bieden en zichtbaar maken • Bijvoorbeeld via weekschema en lesopzet op bord schrijven • Persoonlijke aanpak • Kleine groepen

  35. Uitgangspunten • Ga uit van mogelijkheden van autisten, bijv. intelligentie, oog voor detail, sterk geheugen, kunnen focussen • Geef eigen verantwoordelijkheid zo veel als mogelijk en help waar dat nodig is

  36. Hoe leer je een vaardigheid • Lesgeven kun je leren, is een vaardigheid • Onbewust onvaardig (probleem onbekend) • Bewust onvaardig (realiseert probleem) • Bewust vaardig (doordacht handelen) • Onbewust vaardig (automatisme)

  37. Citaten Maarten Beekhuis • ‘Ik denk dat ik schaken leuk vind omdat ik er goed in ben.’ • ‘Ik ben waarschijnlijk meer op mezelf dan de meeste mensen, maar ik wil graag sociaal contact. Door mijn autisme is dat lastig.’

  38. Citaten Tom Meurs • Over schaken: ‘Je kunt er je ei in kwijt: al je creativiteit, inzicht. Je moet echt hard werken, analyseren, plannen maken, dieper kijken dan je tegenstander.’ • ‘Iemand met Asperger kan veel meer. Laat zo iemand zijn gang dan maar gaan.’

More Related