AB UYUM SÜRECİNDE TÜRKİYE KIRMIZI ET SEKTÖRÜ

1. AB UYUM SÜRECİNDE TÜRKİYE KIRMIZI ET SEKTÖRÜ ÖMER ŞENGÜLER İstanbul, 27 Haziran 2007

2. 2007-2013 AB Müktesebatına Uyum Programı çerçevesinde “Tarım ve Kırsal Kalkınma” ve “Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı” konularının yer aldığı görülmektedir. 1-Malların Serbest Dolaşımı 18- İstatistik 2- İşçilerin Serbest Dolaşımı 19- Sosyal Politika ve İstihdam 3- İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi 20- İşletmeler ve Sanayi Politikası 4- Sermayenin Serbest Dolaşımı 21- Trans-Avrupa Ağları 5- Kamu Alımları 22- Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu 6- Şirketler Hukuku 23- Yargı ve Temel Haklar 7- Fikri Mülkiyet Hukuku 24- Adalet, Özgürlük ve Güvenlik 8- Rekabet Politikası 25- Bilim ve Araştırma 9- Mali Hizmetler 26- Eğitim ve Kültür 10- Bilgi Toplumu ve Medya 27- Çevre 11- Tarım ve Kırsal Kalkınma28- Tüketicinin ve Sağlığın Korunması 12- Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı 29- Gümrük Birliği 13- Balıkçılık 30- Dışİlişkiler 14- Taşımacılık Politikası 31- Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası 15- Enerji 32- Mali Kontrol 16- Vergilendirme 33- Mali ve Bütçesel Hükümler 17- Ekonomik ve Parasal Politika Kaynak: AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ, 2007

3. AB’ye uyum sürecinde, bir çok alanda sektörümüzün ve ülkemizin AB mevzuatına uyum sağlaması için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğinin bilincindeyiz. • AB’deki mevcut Genel Yükümlülükler ve Sektöre İlişkin Yükümlülükler Türkiye’nin adaptasyon sürecinde etkili olacaktır.

4. AB mevzuat yapısı ile Türk mevzuat yapısı bazı farklılıklar göstermektedir; • AB mevzuatında yasak olan noktalar belirtilirken, Türk mevzuatında izin verilen hususların belirtilmesi, AB ve Türkiye mevzuatlarının en önemli yapısal farkıdır. • Bu durum Türkiye’de yeni ürünlerin geliştirilmesi noktasında engel teşkil etmektedir.

5. AB’ye uyum sürecinde bugün sektörümüzün önündeki en büyük engel maliyet unsurlarının yüksekliği ve haksız rekabettir. • Türkiye’de, sektördeki kayıtdışılık sorunu nedeniyle AB ile entegrasyonda büyük sıkıntılar yaşanmaktadır. Devletin, denetleyemeyeni yasaklama politikası nedeniyle kayıtlı sektör haksız rekabet koşullarına maruz kalmaktadır.

6. Örneğin, ülkemizde beyin satışı yasaklanmasına rağmen merdiven altı işletmeler tarafından piyasaya beyin temin edilmektedir. • Ayrıca donuk ürünlerde kırmızı et ile hindi etinin karıştırılmasına izin verilmiş ancak tavuk etine izin verilmemiştir. Bu ihtiyacı da denetlenemeyen merdiven altı karşılamaktadır.

7. Hayvan hastalıkları ile mücadele konusunda yaşanan sorunlar nedeniyle, Türkiye et sektörü dış ticarette büyük engellerle karşılaşmaktadır. • Devletin, denetim mekanizmasının yetersizliği konusundaki sıkıntıları gidermesi, ortak piyasa düzeni oluşturması ve uygulamaya koyması entegrasyon süreci sorunları açısından önemli bir adım olacaktır.

8. AB’ye adaptasyonun, Türkiye’ye bir takım ek maliyetler de getireceği aşikardır. • Örneğin, şu anda ülkemizde yasal zorunluluğu olmayan ve alt yapısı bulunmayan BSE analizi, AB uyum süreci sonrasında sektöre ek bir maliyet getirecektir.

9. AB entegrasyonu ile, Türkiye et sektörünün kendini ortak pazara hazırlaması, tüketim miktarını AB seviyelerinde ön görmesi ve AB standartlarındaki üretimini arttırması gerekmektedir.

10. AB Sığır Eti Üretim, Tüketim ve Ticareti AB üretim, tüketim, ticaret ve müdahale stokları (milyon ton c.w.e.) 10.0 2.5 AB-25 AB-27 AB-12 AB-15 9.0 8.0 2.0 7.0 Üretim Tüketim 6.0 1.5 Ticaret, Stoklar 5.0 Üretim, Tüketim 4.0 1.0 İthalat İhracat Son stoklar 3.0 2.0 0.5 1.0 0.0 0.0 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 UECBV

11. Et tüketimindeki büyüme nüfus artışı, yaşam standartlarının yükseltilmesi ve kentleşme olmak üzere üç temel etkene bağlıdır: Russia India

12. 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 AB Kişi Başına Düşen Et Tüketimi AB Kişi Başına Düşen Tüketim (kg/baş, cwe) AB-15 AB-12 AB-25 AB-27 2011 2012 2013 Sığır Eti Domuz Eti Kanatlı Eti Koyun ve Keçi Eti Toplam

14. ORTA VADEDEKİ SIKINTILAR ULUSLAR ARASI MÜZAKERELER / DTÖ / DOHA GELİŞİM GÜNDEMİ SIĞIR ETİNE ETKİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ - 2014 Source: EU Commission - DG AGRI

15. Türk Sığır Eti Projeksiyonu 1000 800 600 400 1000 ton 200 0 Tüketim Üretim Net Ticaret -200 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Çok Büyük bir yurt içi sığır eti pazarı Türkiye Sığır Eti Sanayi Kaynak: DPT • Türkiye’de sığır etine olan talep küresel tüketimin %1’i kadardır • Uluslararası sığır eti ticaretinin eksikliği, canlı hayvan ithalatları ile kompanse edilecektir

16. Sonuç ve Değerlendirme

17. AB mevzuatı baz alınarak, Türk mevzuatının uyumlaştırma süreci hızlandırılmalıdır. AB - TKB - SEKTÖR

18. Türkiye et sektörü, AB’nin mevcut düzeyini ve projeksiyonlarını göz önünde bulundurarak, AB pazarına gerek rekabet düzeyi ve gerekse üretim ve tüketim miktarları bakımından, gerekli girişim ve gelişim politikalarını belirlemelidir. TKB - STÖ

19. Türkiye’nin AB’ye uyum sürecinde üretimini AB standartlarında arttırması gerekmektedir. UCUZ YEM BİTKİSİ, DOĞRU IRK

20. İzlenebilirlik mümkün olmalıdır. 10.000 BAŞ VE ÜZERİ ÇİFTLİKLER

21. Kurban bayramı kesimleri ve hayvan pazarları kontrol altına alınmalıdır. KONTROLLÜ HAYVAN HAREKETLERİ

22. Rekabet edebilirlik açısından hijyen kriterlerini yükseltmeli, OPD ve müdahale kurumları oluşturmalıdır. AB YE AKREDİTE LABORATUARLAR

23. AB’ye adaptasyon sırasında yalnız Türkiye değil, AB de bu durumdan etkilenecektir.

24. Zira Türkiye’nin belli sektörlerdeki gücü dikkate alındığında, AB dengelerini değiştirecek nitelikte nüfus ve toprak büyüklüğüne sahip olduğu unutulmamalıdır. Türkiye’nin, AB üretim ve tüketim dengelerini değiştireceği bir gerçektir

25. Bu değişim olumlu yönde olacaktır ve AB, Güney Amerika ülkelerinden ithalat yerine kendi üyesi Türkiye’den kaliteli ve uygun fiyata et tedariğini yapacaktır.

26. TÜRKİYE BUNA HAZIRDIR

27. Teşekkür ederim…