Kierunki i założenia polityki klastrowej w Polsce do 2020 roku

1. Kierunki i założenia polityki klastrowej w Polsce do 2020 roku Rekomendacje Grupy roboczej ds. polityki klastrowej Przedsięwzięcie „Polskie klastry i polityka klastrowa” realizowane przez PARP pod patronatem Ministra Gospodarki jest współfinansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Działanie 2.1.3, projekt systemowy „Rozwój zasobów ludzkich poprzez promowanie wiedzy, transferi upowszechnianie innowacji”).

2. „Polskie klastry i polityka klastrowa”– prezentacja przedsięwzięcia Cele przedsięwzięcia: Wzmocnienie polskich klastrów, podniesienie ich konkurencyjności i zdolności innowacyjnej poprzez rozwój kapitału ludzkiego oraz podniesienie efektywności kształtowania polityki klastrowej. Grupa docelowa: koordynatorzy i animatorzy klastrów podmioty funkcjonujące w klastrach i współpracujące z klastrami, ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorców instytucje otoczenia biznesu jednostki naukowe specjalne strefy ekonomiczne administracja rządowa i samorządowa

3. „Polskie klastry i polityka klastrowa”– główne działania Działanie 1: Wsparcie rozwoju klastrów w Polsce 16 konferencji i wystaw promujących klastry i ich osiągnięcia 16 katalogów promujących klastry w regionach katalog zbiorczy promujący polskie klastry 6 ponadregionalnych paneli dyskusyjnych, raport końcowy 11 publikacji drukowanych 10 artykułów sponsorowanych, materiały informacyjne Działanie 2: Wsparcie instytucji kształtujących politykę klastrową 6 spotkań Grupy roboczej ds. polityki klastrowej raport Grupy roboczej ds. polityki klastrowej

4. Grupa robocza ds. polityki klastrowej Cel powołania: wypracowanie kierunków i założeń polityki klastrowej do 2020 roku, na podstawie wniosków i rekomendacji wynikających z obecnie realizowanej polityki z uwzględnieniem doświadczeń i dobrych praktyk zagranicznych oraz zaleceń Komisji Europejskiej Skład: przedstawiciele centralnych instytucji państwowych, w tym ministerstw i agend rządowych, oraz regionów, metropolii, organizacji przedsiębiorców i klastrów, a także eksperci Przebieg prac: 6 spotkań VI 2011 – IX 2012 / konsultacje publiczne projektu rekomendacji VI 2012 / dystrybucja raportu – X 2012

5. Instytucjonalny skład Grupy roboczej Ministerstwo Gospodarki Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Ministerstwo Edukacji Narodowej Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych • Sejmowa Komisja Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii • Konwent Marszałków RP • Związek Województw RP • Unia Metropolii Polskich • Business Centre Club • Krajowa Izba Gospodarcza • Pracodawcy Rzeczpospolitej Polskiej • PKPP Lewiatan • Konferencja Specjalnych Stref Ekonomicznych • Przedstawiciele klastrów • Eksperci

6. Proponowane cele dla przyszłej polityki klastrowej (1) Cel główny: wzmocnienie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki w oparciu o: intensyfikację współpracy, interakcji i przepływów wiedzy (czyli wzmacnianie rozwoju istniejących i powstających klastrów); wspieranie rozwoju strategicznych specjalizacji gospodarczych (czyli wybór kluczowych klastrów krajowych i regionalnych oraz skoncentrowanie na nich części wsparcia publicznego)

7. Proponowane cele dla przyszłej polityki klastrowej (2) Cele szczegółowe: interakcje, przepływy wiedzy, współpraca, kapitał społeczny zewnętrzne usieciowienie – międzysektorowe i międzynarodowe wspólne i zintegrowane planowanie strategiczne innowacyjne towary i usługi oraz wzrost eksportu mobilizacja inwestycji prywatnych w klastrach lepsze dostosowanie otoczenia – eko-system instytucji efektywne wykorzystanie nakładów publicznych – koncentracja i synergie.

8. Inspiracje dla polityki klastrowej z dokumentów strategicznych Polska 2030, KSRR, KPR Europa 2020 potrzeba wpierania biegunów wzrostu w celu zwiększania wzrostu i konkurencyjności polskiej gospodarki oraz uniknięcia dryfu rozwojowego wspomaganie rozwoju gospodarczego opartego na specjalizacjach regionalnych i lokalnych, szczególnie w ramach inicjatyw klastrowych wsparcie skierowane szczególnie do klastrów o największym potencjale konkurencyjnym wspierane klastrów w obszarze: działalności badawczo-rozwojowej, wsparcia międzynarodowej ekspansji przedsiębiorstw, rozwoju jakości kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach, stymulowania współpracy branżowej, powstawania nowych przedsiębiorstw za selekcją najbardziej konkurencyjnych klastrów powinna iść koncentracja środków publicznych (w tym funduszy z UE) na tych klastrach wyselekcjonowane inicjatywy klastrowe powinny być preferowane w ramach istniejącego systemu wydatkowania funduszy strukturalnych

9. Inspiracje dla polityki klastrowej wynikające z zaleceń Komisji Europejskiej i doświadczeń zagranicznych unijna strategia Europa 2020 i postulowana przez Komisję Europejską koncepcja inteligentnej specjalizacji (smart specialisation) każdy kraj i region powinien skoncentrować wysiłki i zasoby na określonej, niewielkiej liczbie priorytetów, czy też specjalizacji gospodarczych o istotnym potencjale innowacyjnym, w których ma rzeczywiste kompetencje i zasoby oraz może osiągnąć doskonałość i konkurencyjność w skali globalnej programy klastrowe realizowane w Szwecji, Niemczech, Francji i na Węgrzech zakładające wybór kluczowych klastrów krajowych o wysokim potencjale konkurencyjnym w układzie międzynarodowym

10. Mapa klastrów w Polsce 2020 Kluczowe klastry krajowe Kluczowe klastry regionalne Klastry lokalne

11. Proponowane zasady dla przyszłej polityki klastrowej szerokie wspieranie sieciowania i współpracy łączenie podejścia oddolnego i odgórnego przy wspieraniu rozwoju klastrów tworzenie ekosystemu instytucji na rzecz rozwoju klastra koncentracja wsparcia na klastrach o największym potencjale rozwoju i tworzenia inteligentnych specjalizacji koordynacja polityk i instrumentów publicznych wokół kluczowych klastrów prywatne współfinansowanie rozwoju klastrów

12. Rekomendacje dla przyszłej polityki klastrowej (1) wspieranie inicjatyw klastrowych i koordynatorów klastrów; ukierunkowanie wsparcia także bezpośrednio do aktorów klastrów kluczowych (poziom krajowy i regionalny) dedykowane wsparcie na internacjonalizację dla krajowych klastrów kluczowych + możliwość pozyskiwania dodatkowego finansowania na realizację określonych funkcji i usług wystandaryzowane wsparcie koordynatorów klastrów we wszystkich regionach – program notyfikowany w KE zawierający także dedykowane wsparcie na internacjonalizację

13. Mapa wsparcia dla klastrów dodatkowe punkty na poziomie krajowym i regionalnym wsparcie dla aktorów klastrów (na poziomie krajowym i regionalnym) dedykowane wsparcie dla klastrów przewidziane w przyszłym programie operacyjnym, wynikającym z SIEG (na poziomie krajowym) Kluczowe klastry krajowe dodatkowe punkty tylko na poziomie regionalnym Kluczowe klastry regionalne na zasadach ogólnych (bez dodatkowych punktów) Klastry lokalne dedykowane wsparcie koordynatorów klastrów na działania w zakresie internacjonalizacji klastrów kluczowych krajowych (uruchamiane z poziomu krajowego) podstawowe wsparcie dla koordynatorów klastrów (uruchamiane z poziomu regionalnego)

14. Rekomendacje dla przyszłej polityki klastrowej (2) wybór krajowych klastrów kluczowych (KKK) – koncentracja i koordynacja wsparcia na poziomie krajowym i regionalnym wybór KKK w trybie konkursowym w oparciu o precyzyjnie zdefiniowane kryteria oraz analizę ekspercką i jakościową ocenę (w szczególności strategii i planów działania) kryteria wyboru KKK: zgodność ze strategicznymi kierunkami rozwoju kraju i regionów, masa krytyczna, potencjał rozwojowy, partnerstwo i synergie, dotychczasowe przykłady współpracy, doświadczenie i potencjał koordynatora; zdolność do mobilizacji środków prywatnych komisja konkursowa ds. wyboru KKK – przedstawiciele ministerstw i agend oraz niezależni eksperci z różnych dziedzin szerokie i kompleksowe wsparcie KKK – B+R, inwestycje, rozwój kapitału ludzkiego, promocja oraz internacjonalizacja

15. Proces selekcji i wsparcia krajowych klastrów kluczowych Przygotowanie aplikacji Wybór krajowych klastrów kluczowych Alokacja wsparcia Koordynacja i sieciowanie (dla koordynatora jeżeli jeszcze nie ma dofinansowania; poziom regionalny) • Przygotowanie aplikacji • w tym: • analizy (masa krytyczna, benchmarking) • strategia i plan działania • wstępny opis projektów kluczowych • instytucjonalizacja inicjatywy • potencjał koordynatora • przykłady dotychczasowej współpracy Internacjonalizacja (dla koordynatora; poziom krajowy) Dokonanie wyboru przez Komisję i przyznanie statusu krajowego klastra kluczowego na okres od 3-5 lat • Projekty realizowane przez konsorcja aktorów klastra(lub koordynatora) w zakresie: • B+R / innowacji • Inwestycji infrastrukturalnych • edukacji/szkoleń • ekspansji międzynarodowej • doradztwa innowacyjnego • transferu technologii

16. Rekomendacje dla przyszłej polityki klastrowej (3) wprowadzenie mechanizmów skutkujących ukierunkowywaniem różnego rodzaju nakładów publicznych alokowanych w gospodarce – system przyznawania projektom zgłaszanym przez podmioty z klastrów kluczowych dodatkowych punktów w systemie oceny priorytetyzacja regionalnej polityki rozwojowej poprzez wskazanie kluczowych klastrów regionalnych – koncentracja i koordynacja środków na poziomie regionalnym; Współdziałanie regionów w celu skoordynowania wsparcia dla klastrów ponadregionalnych;

17. Raport z rekomendacjami oraz szczegółowe informacje nt. przebiegu prac Grupy roboczej ds. polityki klastrowej znajdują się na stronie Portalu Innowacji http://www.pi.gov.pl/klastry/chapter_95482.asp Kontakt: Grażyna Buczyńska, Joanna Podgórska Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności, PARP klastry@parp.gov.pl tel.: (22) 432-83-07