150 likes | 370 Views
OSNOVI RA ČUNARSKE TEHNIKE 1. MATEMATI ČKE OSNOVE RAČUNARA 3. Brojevi sa pokretn o m decimalnom t a čkom. Zapis o značenih brojev a sa pokretn o m decimalnom tačkom: x = x m S x e ili x = x m S x b-a x m = mantisa broja x 0.1 ≤ | x m | < 1 x e = eksponent karakteristike
E N D
OSNOVI RAČUNARSKE TEHNIKE 1 MATEMATIČKE OSNOVE RAČUNARA 3
Brojevi sa pokretnom decimalnom tačkom • Zapis označenih brojeva sa pokretnom decimalnom tačkom: x = xm Sxeili x = xm Sxb-a xm= mantisa broja x • 0.1≤| xm | < 1 xe= eksponent karakteristike S = osnova karakteristike • predstavlja osnova brojnog sistema ili celi stepen osnove brojnog sistema u kome je predstavljenamantisa xm S = 10, S = 21 = 2, S = 23 = 8, S = 24 = 16 xb= eksponent sa viškom a xb = xe + a > 0 (uvek)
1bit 7bita 24 bita Z Eksponent xb Mantisa xm Brojevi sa pokretnom decimalnom tačkom • STANDARDNA TAČNOST • Za čuvanje označenog numeričkog podatka koriste se32 bita(4 bajta): 1bit (MSB) = znak broja 7bita = eksponentxb 24bita = mantisaxm
1bit 11bita 52 bita Z Eksponent xb Mantisa xm Brojevi sa pokretnom decimalnom tačkom • PROŠIRENA TAČNOST • Za čuvanje označenog numeričkog podatka koriste se64 bita(8 bajtova): 1bit (MSB) = znak broja 11bita = eksponentxb 52bita = mantisaxm
Opseg brojeva sa nepokretnom i pokretnom decimalnom tačkom • Kao posledica zaokruživanja pri izvršavanju aritmetičkih operacijau rezultatu može da se javi: • prekoračenje(overflow) • broj je veći od najvećeg dozvoljenog broja • potkoračenje (underflow) • broj je manji od najmanjeg dozvoljenog broja • Prekoračenje i podkoračenje se automatski detektuje u računaru ( Vflag ) i najčešće se prekida izvršenje programa
NAJVEĆI NEGATIVAN BROJ NAJMANJI POZITIVAN BROJ 0 PREKORAČENJE PREKORAČENJE NEGATIVNI BROJEVI POZITIVNI BROJEVI NAJMANJI NEGATIVAN BROJ NAJVEĆI POZITIVAN BROJ PODKORAČENJE Opseg brojeva sa nepokretnom i pokretnom decimalnom tačkom
Binarno kodirani decimalni brojevi (BCD) • Svaka decimalna cifra se zamenjuje ekvivalentom od četiri binarne cifre • Omogućava se tačno prikazivanje racionalnih dekadnih brojeva • Nema greške usled zaokruživanja razlomljenog dela jer se svaka cifra koduje posebno • Najčešće se koriste: • KOD“8421” • KOD “više 3”
Binarno kodirani dekadni brojevi (BCD) DEKADNA CIFRAKOD“8421”KOD “više 3” 0 00000011 1 00010100 2 0010 0101 3 0011 0110 4 0100 0111 5 01011000 6 01101001 7 01111010 8 1000 1011 9 1001 1100
Binarno kodirani decimalni brojevi (BCD) • BCD cifre koriste samo 10 od 16 mogućih kombinacija sa 4 bita • Manja je efikasnost iskorišćenja memorije • Sabiranje ne može da se izvrši direktnom primenom pravila binarne aritmetike • Neophodna je hardverska ili softverska korekcija • Sporija je obrada od binarne aritmetike • Programer vodi računa o pravilnoj interpretaciji kodiranih brojeva
Koraci sabiranja u kodu “8421” • Prvi korak: • BCD brojevi se sabiraju bit po bit prema pravilima binarne aritmetike • Drugi korak se po potrebi ponavlja više puta sve dok cifre rezultata ne budu u dozvoljenom opsegu: • Ako nema prenosa u sledeću tetradu i ako je broj< 10102nema korekcije • Ako je broj 10102inema prenosa u sledeću tetradu, tetradi se dodaje610 ( 01102 ). • Ako postoji prenos u sledeću tetradu, tetradi se dodaje 610 ( 01102 ) • Korekcija zbog prenosa u sledeću tetradu vrši se samo jednom, kada se prvi put izvrši drugi korak!
Koraci sabiranja u kodu “više 3” • Prvi korak: • BCD brojevi se sabiraju bit po bit prema pravilima binarne aritmetike • Drugi korak se izvršava samo jednom: • Ako nema prenosa u sledeću tetradu od te tetrade se oduzima310(tetrada se sabira sa 1101)2 • Ako postoji prenos u sledeću tetradu, tetradi se dodaje310 (0011)2 • Kada se vrši korekcija zanemaruje se prenos u sledeću tetradu!
ZONA CIFRA ZONA CIFRA ZNAK CIFRA CIFRA CIFRA CIFRA CIFRA CIFRA ZNAK Binarno kodirani decimalni brojevi (BCD) • Format čuvanja BCD brojeva • Raspakovani oblik • Svaka cifra se smešta u poseban bajt (zonsko pakovanje) • Pakovani oblik • Po dve dekadne cifre se smeštaju u jedan bajt bajt najveće težine bajt najmanje težine bajt najveće težine bajt najmanje težine
Kodiranje nenumeričkih podataka • Znakovi, karakteri (character data): • slova • znakovi interpunkcije • cifre (0 ... 9) • matematički znakovi • specijalni znakovi • kontrolne informacije • Nizovi znakova (string): • podaci su memorisani u obliku niza bita
ASCII 7 - bitni kod Skoro svi mikroračunari koriste ovaj kod za prikaz slova i simbola IBM-PC kompatibilni računari koriste 8-bitnu ASCII verziju EBCDIC 8 - bitni kod Razvijen od strane IBM-a Koriste ga samo IBM veliki računari i neki IBM kompatibilni računari Kodiranje nenumeričkih podataka
ADRESE PODACI INSTRUKCIJE BROJEVI NENUMERIČKI PODACI FIKSAN ZAREZ POKRETAN ZAREZ • BINARNI • BCD OSNOVNI TIPOVI INFORMACIJA U RAČUNARSKIM SISTEMIMA