Onze vrienden reizen door tijd en ruimte .

1. Met de tijdmachine van Professor Barabas door de eeuwenheen.De rol van de neurologische en neuropsychologische ontwikkeling en de effecten van een neurologische rijpingsachterstand. Drs. P.E.H. van NunenKlinisch PsychofysioloogNeurofeedbackpsycholoog NIPGezondheidszorg (GZ) psycholoog BIGKlinischNeuropsycholoog BIG

2. Onzevriendenreizen door tijd en ruimte. Watvalt je aanze op, behalveanderekleding ?

3. “Men ought to know that from the brain, and from the brain only, arise our pleasures, joys, laughters and jests, as well as our sorrows, pains, griefs and fears. Through it, in particular, we think, see, hear and distinguish the ugly from the beautiful, the bad from the good, the pleasant from the unpleasant” Hippocrates- 5th Century B.C.

4. 1455 Mainz: Johannes Gutenberg vindt de boekdrukkunstuit. • Eerstegedrukteboek: de Bijbel • Grote veranderingen, angstigook. • De wereldverandert, de mensenniet • Ook de kinderen niet. • Zangvogelszongentoenook al, maar………..

7. Science 2008. Wetenschappers hebben de ‘geboorte’ van nieuwe hersencellen (neuronen) gezien (Neurogenese). Met behulp van nieuwe methoden zijn nieuw ontstane neuronen in een levend brein aan te tonen.

8. “Zwangerschapsdementie”Bestaatnietecht !! • Verwaarlozing van de linkerhersenhelft en bevoordeling van de rechterhersenhelft. • Pasgeboren kinderen interacteren, vooralgedurende de eerste 2 jaar, met hunomgevingd.m.v. de rechterhersenhelft. • Daarnavolgt de taalontwikkeling in vooral de linkerhersenhelft en lerenzijdeze steeds meertegebruiken.

9. Ontwikkeling van het Centrale Zenuwstelsel (CZS) • Onder ontwikkeling of rijping (maturatie) van het CZS verstaan we de voortschrijdende myelinisatie (isolatie) van de zenuwbanen. • Myelinewordtgevormd door Omega 3 vetzuren. • Dit proces begint al voor de geboorte. • Als dit proces voltooid is noemen we dit: Volwassenheid. • In de volwassenheid bestaat de ontwikkeling uit het uitbreiden en leggen van nieuwe zenuwverbindingen (leren).

10. Stadia van ontwikkeling CZS • Geboorte: Hersenstam (hier zetelen alle vitale functies om te kunnen overleven, zoals Hartslag, Bloeddruk, Ademhaling, Lichaamstemperatuur, wakker zijn of slapen, mate van activatie etc.) • Al op jonge leeftijd: Motorische lateralisatie (+ 90% rechtshandig, 5-8% linkshandig) • 5-6 jaar: (Taallateralisatie) Spellen (rechts) of Woordbeeldlezen (links).

11. Dyslectisch ? • Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn, het einge wat blegnaijrk is, is dat de eretse en de ltaatse ltteer op de jiutse patals saatn. De rset van de ltteers mgoen wllikueirg gpletaast wdoren en je knut vrelvogens gwoeon lzeen wat er saatt. Dit kmot odmat we neit ekle ltteer op zcih lzeen maar het wrood als gheeel.

12. Vervolg ontwikkelingsstadia CZS • 6-7 jaar: Bovenkant van de hersenen (centraal op de schedel), Fijne motoriek en somato-sensorische vaardigheden (leren schrijven). • 8-11 jaar: Achterkant van de hersenen (occipitaal) zien en waarnemen. • Puberteit: Frontaalkwab; ontwikkeling van karakter en persoonlijkheid, planningsvermogen, oordeelsvermogen, voor jezelf leren opkomen dus losmaken van de ouders. • Volwassenheid.

14. Alleen maar vlekken of …..?Linkerhemisfeer: (detailgericht)Rechterhemisfeer: (overzien van het geheel)

17. Piaget (1948) stelt dat de intelligentie tot ongeveer het tweede jaar één geheel vormt met de sensomotorische verkennende handelingen. Het kind neemt zijn omgeving waar en leert haar kennen door er wat mee te doen. Door het hanteren van voorwerpen en het voortbewegen bouwt het kind een concreet inzicht op van causaliteit (actie en effect) van ruimte en tijd en van de plaats die het lichaam daarbij inneemt.

18. Uit: Kinderen met Leerstoornissen: Njiokiktjien en Gobin, 1986 • Sensomotoriek, perceptuomotoriek, visuomotoriek, psychomotoriek, wijzen allen op de samenhang tussen waarnemen en handelen…Vooral aan het verband tussen kijken en doen: de oog-handcoördinatie wordt veel belang gehecht. • Sensomotore en psychomotore oefeningen streven 3 doelen na: • 1. De opbouw van een innerlijk beeld van de omgeving en het opdoen van concrete ervaringsinhouden voor de basisbegrippen. • 2. Het aanleren van motorische vaardigheden. • 3. Het leren beschikken over het lichaam als middel tot • expressie van emoties en communicatie.

19. HetHiërarchischBrein, Albert Kok, 2004 Het striatum heeft veel afferente verbindingen met de sensorische gebieden en efferente verbindingen met de motorische schorsgebieden als de premotore schors en SMA. Daardoor is dit gebied zeer geschikt voor het vormen van associaties tussen input (perceptie) en output (actie). Bij cerebrale bloeddoorstroming studies werd geconcludeerd dat stimulantia (zoals Ritalin) de activiteit in het Striatum en de verbin­dingen tussen orbitofrontale en limbische structuren verhogen (DuPaul en Barkley 1990).

20. Actiefparticiperendus !! • Verschiltussenpassief TV kijken en het gebruik van een smartphone of tablet. • Toekomstige (huidige) ontwikkelingen: 3D en Virtual Reality(actief).

21. 1990: BCI, Brain Computer Interface, ThoughtTranslation Device, locked-in syndromeNu en toekomst: Virtual reality TübingenUniversity, Germany Niels Birbaumer

22. Eenuitdaging: • Technologischeontwikkelingenkunnennietwordengenegeerd. • Opvoeden met aandachtvoor de natuurlijke en neurologischeontwikkeling van kinderen !!

23. Dank vooruwaandachtwww.epi-groep.nl/publicaties/artikel: van kind tot volwassene.