250 likes | 355 Views
Ruimte en bereikbaarheid. maart 2014. Barry Zondag. Inhoud presentatie. Introductie Integrale planvorming, instrumentarium en evaluatie Twee voorbeelden Discussie. Historische relatie: Transport en ruimte. relatie in 1900, afgelopen decennia, en toekomst?. De samenhang wordt gezien.
E N D
Ruimte en bereikbaarheid maart 2014 Barry Zondag
Inhoud presentatie • Introductie • Integrale planvorming, instrumentarium en evaluatie • Twee voorbeelden • Discussie
De samenhang wordt gezien • Eerst twee Ministeries: • VROM, gericht op ruimtelijke, morfologisch perspectief zoals compacte stad • VenW, positie in netwerk en verbinden van steden • Twee nota’s • Nota ruimte • Nota mobiliteit • Nu • 1 ministerie • 1 structuurvisie infrastructuur en ruimte • Ruimte toegevoegd aan Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT)
Maar de praktijk is lastig – neem bereikbaarheid • Beleidsformulering • Ruimte decentraal, transport centraal • Ruimte primair financiering markt, transport financiering overheid • Analyse instrumenten • Transportmodellen -> ruimte als exogene vulling • Ruimte veelal geen of alleen demografische modellen • Beleidsevaluatie • Indicatoren nemen ruimte vaak niet mee • Waardering ontbreekt
Ingrediënten voor een integrale analyse • Zowel ruimte als transport • Regionale strategie • projectevaluatie • Integraal instrument TIGRIS XL • Effect berekening en waardering op beide terreinen • Sector specifiek, bv netwerk (congestie) of bevolkingsgroei • Maar vergeet ruimte niet bij bereikbaarheid – geografisch en/of economische maat • Waardering ruimtelijke verandering -> KBA
Arbeids-plaatsen Arbeids-markt Beroeps-bevolking Arbeids-plaatsen Transport Markt Huishouden/personen Demo-grafie Vastgoed markt Woning markt woningen Kantoren/ Bedrijven-terrein Grond markt TIGRIS XL
Bereikbaarheidseffecten 2 – geografisch • Bereikbaarheid = nabijheid * reissnelheid = X Bron: PBL RV 2011
Bereikbaarheidseffecten 3 – geografisch economisch Verandering in consumenten surplus voor de reizigers tussen de variant en referentie – berekening met logit transport models (bijv. LMS, NRM) Exactere bepaling van het consumenten surplus dan rule-of-half Het consumenten surplus bestaat naast de verandering in transportvraag, tijden en kosten ook uit andere aspecten, zoals: • Veranderingen in de herkomst zones en opportunities bij bestemmingen, bv. meer of minder arbeidsplaatsen bereikbaar binnen dezelfde reistijd • Meewegen kwaliteitsvariabelen uit nut functies
Relatie met de evaluatie van plannen (KBA) Netwerk indicatoren • moeizaam, normen of boven of onder gemiddeld presteren hoeft niet veel over de baten te zeggen (totale reistijdverliezen veel groter dan congestie plekken) • Ruimte doet er zeer beperkt toe (indirect via invloed op transport) Geografische indicatoren • Ruimte en transport worden in samenhang meegenomen • Waardering van verandering ontbreekt Geografisch- economische indicatoren • Ruimte en transport worden in samenhang meegenomen • Effectberekening en waardering consistent
Voorbeeld bereikbaarheidsindicatoren: compacte stad Combination of densification strategy (50% new houses are built in existing urban area) + new developments in surrounding of existing urban areas Bron: studie Nederland later, PBL
Verstedelijking en KBA nulalternatief Uitwerking nulalternatief verstedelijking voor de casus schaalsprong Almere (CPB/PBL project, Romijn en Zondag 2012) Resultaten illustratief
Testen effecten verschillende reikwijdten nulalternatief Nulalternatieven • In Nederland • In de Randstad • In de Noordvleugel • In Amsterdam • Op basis woonvoorkeuren Effecten op • Wonen • Werken • Bereikbaarheid • Voorzieningen • Natuur, landschap & open ruimte • …. Waarderen effecten • Wonen • Werken • Bereikbaarheid • Voorzieningen • ….
Effecten op wonen NL Noordvleugel Randstad
Effecten op wonen Amsterdam Woonvoorkeur
Wonen - grondopbrengsten Grondopbrengsten Schaalsprong Almere bij verschillende reikwijdtes in mln euro, NCW 2012 (pp 2010) Bron: CPB\PBL 2012
Mobiliteit (voertuigverliesuren) Noordvleugel Randstad Woonvoorkeur Amsterdam
Reistijdbaten Reistijdbaten Schaalsprong Almere bij verschillende reikwijdtes (rule-of-half) in mln euro NCW 2012 (pp 2010) Bron: CPB\PBL 2012
Conclusies Erkenning samenhang ruimte en transport -> maar in de praktijk stokt het Integrale aanpak nodig in beleidsformulering, analyse en evaluatie fase Integrale instrumenten kunnen bijdragen in analyse fase Vooral verbetering nodig in effectberekening en waardering • Ruimte meenemen bij effecten • Voorkeur voor effectberekening die ook gewaardeerd kunnen worden • Voorkom dubbeltelling – effecten grondprijs/woningen en sector modellen