TRÖÔØNG CAO ĐẲNG KINH TẾ ĐỐI NGOẠI KHOA QUAÛN TRÒ KINH QOANH ÑEÀ CÖÔNG BAØI GIAÛNG

1. TRÖÔØNG CAO ĐẲNG KINH TẾ ĐỐI NGOẠI KHOA QUAÛN TRÒ KINH QOANH ÑEÀ CÖÔNG BAØI GIAÛNG QUAÛN TRÒ DOANH NGHIEÄP BIEÂN SOAÏN : ThS NGUYEÃN HUØNG SÔN 2009

2. MỤC LỤC Chương 1: ÑAÏI CÖÔNG VEÀ DOANH NGHIEÄP • Ñònhnghóadoanhnghieäp • Phaânloïaidoanhnghieäp • Muïcñíchvaømuïctieâucuûadoanhnghieäp • Doanhnghieäpvaømoâitröôøngkinhdoanh Chương 2: ÑAÏI CÖÔNG VEÀ QUAÛN TRÒ DOANH NGHIEÄP • QuaûnTròDoanhNghieäp • Caùcchöùcnaêngcuûaquaûntròdoanhnghieäp • Vaitroøvaøcaùckyõnaêngcuûanhaølaõnhñaïodoanhnghieäp

3. CHÖÔNG 1 ÑAÏI CÖÔNG VEÀ DOANH NGHIEÄP

4. CHÖÔNG 1 : ÑAÏI CÖÔNG VEÀ DOANH NGHIEÄP Noäi dung: • Ñònh nghóa doanh nghieäp • Phaân loïai doanh nghieäp • Muïc ñích vaø muïc tieâu cuûa doanh nghieäp • Doanh nghieäp vaø moâi tröôøng kinh doanh

5. 1. Ñònh nghóa doanh nghieäp • Xeùt theo quan ñieåm luaät phaùp • Xeùt theo quan ñieåm chöùc naêng • Xeùt theo quan ñieåm phaùt trieån • Xeùt theo quan ñieåm heä thoáng

6. 1. Ñònh nghóa doanh nghieäp Xeùt theo quan ñieåm luaät phaùp: • Hoïat ñoäng kinh teá theo cheá ñoä haïch toùan ñoäc laäp • Chòu söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc baèng luaät vaø chính saùch thöïc thi • Tö caùch phaùp nhaân cuûa moät doanh nghieäp vôùi tö caùch laø moät thöïc theå kinh teá • Doanh nghieäp phaûi chòu traùch nhieäm veà nghóa vuõ taøi chính trong vieäc thanh toùan nhöõng khoûan coâng nôï khi phaù saûn hay giaûi theå

7. 1. Ñònh nghóa doanh nghieäp Xeùt theo quan ñieåm chöùc naêng: Doanh nghieäp laø moät ñôn vò toå chöùc saûn xuaát maø taïi ñoù ngöôøi ta keát hôïp caùc yeáu toá ñaàu vaøo nhaèm thöïc hieän baùn ra treân thò tröôøng baèng nhöõng saûn phaåm haøng hoùa hay dòch vuï ñaàu ra ñeå nhaän ñöôïc khoûan tieàn cheânh leäch giöõa giaù baùn saûn phaåm vaø giaù thaønh cuûa saûn phaåm (M.Francois Peroux)

8. 1. Ñònh nghóa doanh nghieäp Xeùt theo quan ñieåm phaùt trieån: Doanh nghieäp laø moät toå chöùc soáng. Vì leõ noù coù quaù trình hình thaønh töø moät yù chí vaø baûn lónh cuûa ngöôøi saùng laäp (tö nhaân, taäp theå hay nhaø nöôùc)

9. 1. Ñònh nghóa doanh nghieäp Xeùt theo quan ñieåm heä thoáng: Doanh nghieäp bao goàm laø moät taäp hôïp caùc boä phaän ñöôïc toå chöùc taùc ñoäng qua laïi vaø theo ñuoåi cuøng moät muïc tieâu Caùc boä phaän taäp hôïp trong doanh nghieäp bao goàm : saûn xuaát, thöông maïi, toå chöùc, nhaân söï

10. 2. Phaân loïai doanh nghieäp Doanh nghieäp nhaø nöôùc • Nhaø nöôùc ñaàu tö voán, toå chöùc vaø quaûn lyù • Muïc tieâu kinh teá xaõ hoäi vaø ñieàu tieát vó moâ trong neàn kinh teá thò tröôøng • Quyeàn sôû höõu thuoäc veà nhaø nöôùc

11. 2. Phaân loïai doanh nghieäp Coâng ty hôïp danh Coù ít nhaát hai thaønh vieân hôïp danh, phaûi chòu traùch nhieäm baèng toøan boä taøi saûn cuûa mình veà caùc nghóa vuï cuûa coâng ty,khoâng ñöôïc ñoàng thôøi laø thaønh vieân cuûa coâng ty hôïp danh khaùc hoaëc chuû doanh nghieäp tö nhaân

12. 2. Phaân loïai doanh nghieäp Coâng ty TNHH • Töø 01 ñeán 50 thaønh vieân cuøng goùp voán • Cuøng chia nhau lôøi loã töông öùng vôùi phaàn goùp voán vaø chæ chòu traùch nhieäm veà caùc khoûan nôï cuûa coâng ty trong phaïm vi phaàn voán cuûa mình goùp trong coâng ty • Vieäc chuyeån nhöôïng voán chæ ñöôïc thöïc hieän khi coù söï ñoàng yù cuûa nhoùm thaønh vieân ñaïi dieän cho ít nhaát ¾ soá voán ñieàu leä cuûa coâng ty

13. 2. Phaân loïai doanh nghieäp Coâng ty coå phaàn • Soá thaønh vieân goïi laø coå ñoâng ít nhaát laø 3 • Voán cuûa coâng ty coâng ty ñöôïc chia thaønh nhieàu phaàn baèng nhau döôùi hình thöùc coå phieáu. NGöôøi coù coå phieáu (coå ñoâng) laø thaønh vieân coâng ty • Coâng ty coå phaàn ñöôïc phaùt haønh coå phieáu vaø traùi phieáu, do ñoù khaû naêng taêng voán cuûa coâng ty raát lôùn • Chuyeån nhöôïng voán deå daøng baèng caùch töï do mua baùn coå phieáu

14. 2. Phaân loïai doanh nghieäp Doanh nghieäp tö nhaân • Laø moät ñôn vò kinh doanh do 1 caù nhaân boû voán ra thaønh laäp vaø laøm chuû doanh nghieäp phaûi chòu traùch nhieäm veà moïi hoïat ñoäng • DNTN coù möùc voán khoâng thaáp hôn möùc voán ñaêng kyù. Chòu traùch nhieäm voâ haïn veà caùc khoûan nôï trong kinh doanh cuûa doanh nghieäp

15. 3. Baûn chaát, muïc ñích vaø muïc tieâu cuûa doanh nghieäp Baûn chaát: • Muïc ñích thu ñöôïc lôïi nhuaän nhaèm môû roäng hôn nöõa hoïat ñoäng kinh doanh • Luoân saún saøng thoõa maõn caùc nhu caàu cuûa ngöøôi tieâu duøng • Do ñoù khi thöïc hieän quyeàn lôïi rieâng taát yeáu seõ taïo ra lôïi ích cho xaõ hoäi.

16. 3. Baûn chaát, muïc ñích vaø muïc tieâu cuûa doanh nghieäp Muïc ñích: • Muïc ñích kinh teá • Muïc ñích xaõ hoäi • Muïc ñích thoûa maõn caùc nhu caàu

17. 4. Doanh nghieäp vaø moâi tröôøng kinh doanh A. MOÂI TRÖÔØNG VÓ MOÂ: • Kinh teá • Chính trò • Phaùp luaät • Vaên hoùa xaõ hoäi • Coâng ngheä • Töï nhieân • ….

18. 4. Doanh nghieäp vaø moâi tröôøng kinh doanh B. MOÂI TRÖÔØNG VI MOÂ: • Ñoái thuû caïnh tranh • Ñoái thuû tieàm naêng • Khaùch haøng • Nhaø cung caáp • Saûn phaåm thay theá

19. CHÖÔNG 2 ÑAÏI CÖÔNG VEÀ QUAÛN TRÒ DOANH NGHIEÄP

20. NOÄI DUNG • QuaûnTròDoanhNghieäp • Caùcchöùcnaêngcuûaquaûntròdoanhnghieäp • Vaitroøvaøcaùckyõnaêngcuûanhaølaõnhñaïodoanhnghieäp

21. 1. QUAÛN TRÒ DOANH NGHIEÄP Hoïach ñònh Hieäu quaû cao nhaát Toå chöùc Nguoàn löïc Laõnh ñaïo Chi phí ít nhaát Kieåm tra Quaûn trò

22. 1. QUAÛN TRÒ DOANH NGHIEÄP Laäp keá hoïach Nguoàn löïc Muïc tieâu Toå chöùc phoái hôïp Ñieàu chænh h.ñoäng Theo quaù trình QTKD

23. 1. QUAÛN TRÒ DOANH NGHIEÄP Söï caàn thieát vaø vai troø cuûa quaûn trò xuaát phaùt töø nhöõng nguyeân nhaân • Tính chaát xaõ hoäi hoùa cuûa lao ñoäng vaø saûn xuaát • Töø tieàm naêng saùng taïo to lôùn cuûa quaûn trò • Töø nhöõng yeáu toá laøm taêng vai troø cuûa quaûn trò trong neàn kinh teá hieän ñaïi • Töø nhöõng yeâu caàu xaây döïng vaø phaùt trieån kinh teá trong quaù trình ñoåi môùi chuyeån sang neàn kinh teá thò tröôøng Hieäu quaû = Keát quaû – chi phí

24. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP KEÁ HOÏACH KIEÅM SOÙAT TOÅ CHÖÙC LAÕNH ÑAÏO

25. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP a/ Leân keá hoïach: • Keá hoïach laø xaùc ñònh muïc tieâu vaø quyeát ñònh caùch toát nhaát ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu • Keá hoïach bao goàm vieäc löïa choïn moät ñöôøng loái, haønh ñoäng maø coâng ty vaø moïi boä phaän cuûa noù ñeàu tuaân theo • 5W + 1H

26. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP

27. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP b/ Toå chöùc: • Laø quaù trình saép xeáp, boá trí coâng vieäc, giao quyeàn haïn traùch nhieäm vaø phaânb phoái caùc nguyoàn löïc sao cho chuùng ñoùng goùp moät caùch tích cöïc nhaèm thöïc hieän muïc tieâu chung cuûa doanh nghieäp • Coâng taùc toå chöùc coù 2 noäi dung: + Toå chöùc cô caáu: + Toå chöùc quaù trình:

28. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP + Toå chöùc cô caáu: * Cô caáu tröïc tuyeán: * Cô caáu chöùc naêng : * Cô caáu tröïc tuyeán – chöùc naêng: * Cô caáu ma traän:

29. GIAÙM ÑOÁC PGÑ SAÛN XUAÁT PGÑ TIEÂU THUÏ PX 1 PX 2 PX 3 CH Soá 1 CH Soá 2 CH Soá 3 Moâhình 1 : Côcaáutröïctuyeán

30. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP * Cô caáu tröïc tuyeán: - Moät caáp quaûn lyù, chæ nhaän meänh leänh moät caáp treân tröïc tieáp - Ñoøi hoûi ngöôøi quaûn lyù ôû moãi caáp phaûi coù nhöõng hieåu bieát töông ñoái toøan dieän veà caùc laõnh vöïc - Heä thoáng quaûn trò theo tröïc tuyeán phuø hôïp vôùi caùc doanh nghieäp nhoû

31. GIAÙM ÑOÁC PGÑ SAÛN XUAÁT PGÑ TIEÂU THUÏ Phoøng KH Phoøng TC Phoøng KT Phoøng NS Phoøng KCS PX 1 PX 2 PX 3 CH 1 CH 2 CH 3 Moâhình 2:côcaáuchöùcnaêng

32. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP * Cô caáu chöùc naêng: - Caùc boä phaän quaûn lyù caáp döôùi nhaän meänh leänh töø nhieàu phoøng ban chöùc naêng khaùc nhau - Ñoâi khi caùc meänh leänh naøy coù theå maâu thuaån, traùi ngöôïc vôùi nhau gaây khoù khaên cho caáp thöøa haønh.

33. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP * Öu ñieåm cuûa cô caáu chöùc naêng: - Phaûn aûnh logic caùc chöùc naêng - Nhieäm vuï ñöôïc phaân ñònh roû raøng. - Tuaân theo nguyeân taéc chuyeân moân hoùa ngaønh ngheà - Phaùt huy ñöôïc söùc maïnh vaø khaû naêng cuûa ñoäi nguõ caùn boä theo töøng chöùc naêng - Giaûm chi phí vaø ruùt ngaén thôøi gian ñaøo taïo - Taïo ra caùc bieän phaùp kieåm tra chaët cheû cuûa caáp cao nhaát

34. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP * Nhöôïc ñieåm cuûa cô caáu chöùc naêng: - Chæ coù caáp quaûn lyù cao nhaát coù trach nhieäm veà hieäu quaû cuoái cuøng cuûa toøan theå coâng ty. - Qua chuyeân moân hoùa vaø taïo ra caùch nhìn quaù heïp vôùi caùc caùn boä chuû choát - Haïn cheá söï phaùt trieån cuûa ngöôøi quaûn lyù chung - Gaëp nhieàu khoù khaên khi caàn söï phoái hôïp giöõa caùc chöùc naêng.

35. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP * Cô caáu tröïc tuyeán - chöùc naêng: Quan heä quaûn lyù töø treân xuoáng döôùi vaãn toàn taïi, nhöng ñeå giuùp cho ngöôøi quaûn lyù ra caùc quyeát ñònh ñuùng ñaén, coù caùc boä phaän chöùc naêng giuùp vieäc trong caùc laõinh vöïc nhö xaây döïng keá hoïach, quaûn lyù nhaân söï, marketing, taøi chính, quaûn lyù kyõ thuaät,…

36. Moâ hình 3. Cô caáu tröïc tuyeán - chöùc naêng GIAÙM ÑOÁC PGÑ SAÛN XUAÁT PGÑ TIEÂU THUÏ Phoøng KH Phoøng TC Phoøng KT Phoøng NS Phoøng KCS PX 1 PX 2 PX 3 CH 1 CH 2 CH 3

37. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP * Cô caáu ma traän: Caùc doanh nghieäp lôùn coù ñòa baøn hoïat ñoäng roäng, ñeàu toå chöùc boä maùy hoïat ñoäng cuûa mình theo kieåu ma traän. Trong cô caáu quaûn lyù theo ma traän, caáp quaûn lyù caáp döôùi vöøa chòu söï quaûn lyù theo chieàu doïc töø treân xuoáng döôùi, ñoàng thôøi chòu söï quaûn lyù theo chieàu ngang.

38. BAN GIAÙM ÑOÁC Phoøng Thieát keá Phoøng NC thò tröôøng Phoøng NC coâng ngheä Phoøng NC taøi chính Phoøng NC nhaân söï Ban QL döï aùn 1 Ban QL döï aùn 2 Ban QL döï aùn 3 Ban QL döï aùn 4 Moâ hình 4. Cô caáu ma traän

39. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP * Öu ñieåm cuûa cô caáu ma traän: + Ñònh höôùng theo keát quaû cuoái cuøng, roû raøng + Phaùt huy ñöôïc söùc maïnh cuûa caùc chuyeân gia ôû trong caùc lónh vöïc chuyeân moân. + Xaùc ñònh roû raøng quyeàn haïn, traùch nieäm vaø lôïi ích. * Nhöôïc ñieåm cuûa cô caáu ma traän: + Coù söï maâu thuaån veà quyeàn haïn trong toå chöùc + Coù nguy cô khoâng thoáng nhaát veà meänh leänh theo chieàu doïc vaø ngang.

40. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP c/ Laõnh ñaïo: • Laõnh ñaïo laø quaù trình thu huùt. Loâi cuoán, ñoäng vieân, thuyeát phuïc, höôùng daãn, thuùc ñaåy caùc thaønh vieân trong toå chöùc ñaùp öùng theo yeâu caàu coâng vieäc. • Laõnh ñaïo laø quaù trình taùc ñoäng vaø quan taâm ñeán con ngöôøi sao cho hoï coá gaéng 1 caùch töï nguyeän vaø nhieät tình, phaán ñaáu ñeå ñaït muïc tieâu cuûa toå chöùc. • Muïc ñích laø laøm cho taát caû moïi ngöôøi, moïi thaønh vieân nhaän thöù ñaày ñuû vai troø, traùch nhieäm vaø thöïc hieän toát nhieäm vuï cuûa mình  thöïc hieän muïc tieâu chung cuûa doanh nghieäp

41. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP • Vieäc laõnh ñaïo phaûi döïa treân söï hieåu bieát veà ñoäng cô cuûa con ngöôøi laø gì vaø ñieàu gì laøm cho hoï thoûa maõn khi hoï goùp söùc vaøo vieäc hoøan thaønh caùc muïc tieâu cuûa toå chöùc • Chöùc naêng laõnh ñaïo bao haøm: chæ huy, phoái hôïp vaø ñieàu haønh taïoñoäng löïc laøm vieäc cho nhaân vieân taïo moät moâi tröôøng laøm vieäc côûi môû vaø chia seû,

42. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP d/ Kieåm tra: • Kieåm tra laø quaù trình so saùnh giöõa muïc tieâu vaø chæ tieâu keá hoïach vôùi keát quaû thöïc teá ñaõ ñaït ñöôïc trong töøng khoûang thôøi gian baûo ñaûm cho hoïat ñoäng thöïc teá phuø hôïp vôùi keá hoïach ñaõ ñeà ra. • Kieåm tra laø quaù trình theo doõi hoïat ñoäng cuûa doanh nghieäp thoâng qua vieäc thieát laäp heä thoáng thoâng tin quaûn trò, caùc tieâu chuaån ño löôøng, ñaùnh giaù vaø thu thaäp caùc thoâng tin nhaèm xöû lyù ñieàu chænh caùc hoïat ñoäng cuûa toå chöùc sao cho quaù trình thöïc hieän phuø hôïp vôùi muïc tieâu cuûa doanh nghieäp

43. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP • Kieåm tra goàm coù 4 noäi dung chính: - Xaây döïng caùc tieâu chuaån hoaëc caùc chæ tieâu hoïat ñoäng. - Ño löôøng caùc keát quaû thöïc teá ñaõ xaûy ra - So saùnh keát quaû thöïc teá vôùi tieâu chuaån hoaëc caùc chæ tieâu - Ñieàu chænh caùc hoïat ñoäng neáu phaùt hieän ra nhöõng sai leäch.

44. 2. CHÖÙC NAÊNG CUÛA DOANH NGHIEÄP • Caùc daïng kieåm tra chính: - Kieåm tra ñaàu vaøo, kieåm tra trong quaù trình hoïat ñoäng, kieåm tra keát quaû ñaàu ra. - Kieåm tra chuû ñoäng (kieåm tra coù theå ngaên ngöøa tröôùc caùc sai soùt) vaø kieåm tra bò ñoäng (kieåm tra keát quaû cuùoâi cuøng) - Kieåm tra toøan boä caùc coâng vieäc hoaëc toøan boä loâ saûn phaåm, saûn xuaát vaø kieåm tra xaùc suaát.

45. 3. VAI TROØ VAØ CAÙC KYÕ NAÊNG CUÛA NHAØ LAÕNH ÑAÏO DOANH NGHIEÄP • Muïc tieâu cuûa quaûn trò doanh nghieäp laø ñaûm baûo söï beàn vöõng vaø ñaït lôïi nhuaän cao trong hoïat ñoäng kinh doanh • Nhieäm vuï then choát cuûa nhaø quaûn trò trong baát kyø doanh nghieäp naøo cuõng phaûi taäp trung thöïc hieän laø xaây döïng moâi tröôøng laøm vieäc tích cöïc, taïo höôùng chieán löôïc vaø phaân boå saép xeáp caùc nguoàn löïc, naêng cao chaát löôïng quaûn trò

46. 3. VAI TROØ VAØ CAÙC KYÕ NAÊNG CUÛA NHAØ LAÕNH ÑAÏO DOANH NGHIEÄP Caùc kyõ naêng quaûn trò töông töùng vôùi caáp quaûn trò Kyõ naêng kyõ thuaät Kyõ naêng nhaân söï Kyõ naêng tö duy Caáp cô sôû Caáp giöõa Caáp cao

47. 3. VAI TROØ VAØ CAÙC KYÕ NAÊNG CUÛA NHAØ LAÕNH ÑAÏO DOANH NGHIEÄP Caùc kyõ naêng cuûa nhaø laõnh ñaïo: • Kyõ naêng kyõ thuaät: laø kieán thöùc khaû naêng caàn thieát ñeå hieåu vaø thoâng thaïo trong lónh vöïc chuyeân moân • Kyõ naêng veà nhaân söï: khaû naêng cuøng laøm vieäc ñieàu khieån vaø loâi cuoán nhöõng ngöôøi xung quanh, nhôø ñoù nhaø quaûn trò coù theå thuùc ñaåy ngöôøi khaùc laøm vieäc theo ñuoåi muïc tieâu cuûa toå chöùc

48. 3. VAI TROØ VAØ CAÙC KYÕ NAÊNG CUÛA NHAØ LAÕNH ÑAÏO DOANH NGHIEÄP Caùc kyõ naêng cuûa nhaø laõnh ñaïo: 3. Kyõ naêng tö duy: laø khaû naêng theo doõi, toå chöùc vaø hieåu ñöôïc laøm theá naøo ñeå toå chöùc thích öùng ñöôïc vôùi hoøan caûnh, ñöa ra nhöõng caùch giaûi quyeát ñuùng ñaén nhaát coù lôïi cho toå chöùc.

49. 3. VAI TROØ VAØ CAÙC KYÕ NAÊNG CUÛA NHAØ LAÕNH ÑAÏO DOANH NGHIEÄP Caùc vai troø cuûa nhaø laõnh ñaïo: thöïc hieän 10 vai troø khaùc nhau ñöôïc chia laøm 3 nhoùm • Nhoùm vai troø quan heä vôùi con ngöôøi: • Nhoùm vai troø thoâng tin • Nhoùm vai troø quyeát ñònh

50. 3. VAI TROØ VAØ CAÙC KYÕ NAÊNG CUÛA NHAØ LAÕNH ÑAÏO DOANH NGHIEÄP