OKULLARDA ŞİDDET VE SALDIRGANLIK

1. OKULLARDA ŞİDDET VE SALDIRGANLIK İnegöl Rehberlik ve Araştırma Merkezi Çalışma Ekibi

2. İÇERİK • Şiddetin Tanımı • Şiddetin Nedenleri • Şiddetin Çeşitleri • Şiddetin Bireyler Üzerinde Etkileri • İnegöl’de Tespit Edilen Risk Faktörleri • Çözüm Önerileri

3. TANIM • Şiddet; kızgınlık, öfke, kin, nefret, düşmanlık gibi duyguların davranışa döküldüğü saldırganlık biçimi olarak tanımlanabilir. • Şiddet davranışının içerisinde sadece fiziksel içerikli şiddet değil; sözel ve psikolojik tacizi içeren davranışlar ile birine bilerek rahatsızlık veya fiziki olarak zarar vermeyi de kapsar.

4. Saldırganlık; başka bir insana zarar vermeye, acı çektirmeye veya yaralamaya yönelik herhangi bir tür davranışa verilen addır. • Saldırganlık; insanın doğasında olan bir şey midir, yoksa yaratılışında olmayıp öğrenilmiş yada sonradan içinde bulunulan çevrenin etkisiyle mi ortaya çıkmıştır?

5. ŞİDDET ve SALDIRGANLIĞIN NEDENLERİ • BİYOLOJİK ETMENLER • Artmış Fizyolojik Uyarılma • Cinsiyet ve Hormonlar • Cinsel Uyarılma • Ağrı ve İlaçlar • Diğerleri(Şizofreni, Antisosyal Kişilik Boz.)

6. ŞİDDET ve SALDIRGANLIĞIN NEDENLERİ • PSİKOLOJİK ETMENLER • Engellenme • İlgi ve Sevgi Eksikliği • Enerjinin Kanalize Edileceği Uygun Ortamlarının Olmayışı • Şiddet ve Saldırganlık Gösteren Örneklere Maruz Kalma

7. ŞİDDET ve SALDIRGANLIĞIN NEDENLERİ • TOPLUMSAL NEDENLER • Ekonomik Yoksunluk • Toplumsal Yaşamdan Soyutlanma(Göç ve Kültürel Çatışma) • Toplumsal Kabul ve Yargılar(Aile ve Çevre Tutumu)

8. Şiddetin Nedenleri konusunda yapılan araştırmalar Şiddetin tek bir nedene indirgenemeyeceğini göstermiştir. Şiddet bir engellenme sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bunun nedeni bireyin bizim gibi toplumlarda kendini geliştirme ve gerçekleştirme konusunda kısıtlı olanaklara sahip olmasıdır. Bu da bireyin yaratıcılığını engellediğinden bireyin kendini tek kanıtlayıcı yol şiddete yönelmektedir.

9. MEDYANIN ETKİSİ • TV, Gazete, İnternet ve Bilgisayar oyunlarında gördükleri şiddet sahnelerinden olumsuz etkilenmektedir ve bu karakterleri model almaktadırlar. • Şiddet içeren filmlerin ailece seyredilmesi ve filmler hakkında övücü sözler söylenmesi • Çocukların çok küçük yaşlardan itibaren gereğinden fazla ve yaşına uygun olmayan program seyretmeleri çocukların sağlıklı gelişimini engellemektedir. • Çocuklar saldırgan davranışları ne kadar çok izlerlerse, bunun ne kadar normal ve kabul edilebilir olduğunu düşünmektedir.

10. İstanbul BAROsunun Çocuk Suçlulara Yasal Muameleye İlişkin Verilerine baktığımızda 2002 yılında hakkında yasal işlem yapılan çocuk suçlu sayısı:8BİN2005 yılında bu rakam 15 bin 450 ye yükselmiştir. Artış oranına baktığımızda ‘Ne Oldu Çocuklarımıza’ sorusunun daha geniş bir şekilde ele alınması gerektiğini göstermektedir.

11. ŞİDDETİN BİREYLER ÜZERİNDE ETKİLERİ • Saldırgan Davranışlar Gösteren Bireylerin Özellikleri • Sinirli, Anlaşılamaz, Eyleme Hazır ve Aşırı Geçimsizdirler. • İlişkileri Gergin ve Sürtüşmelidir, Kavgaya Hazırdırlar. • Durmadan Kuralları Çiğner ve Ceza Görürler;ancak bu çocuklar cezadan etkilenmez yada kısa süreli olarak etkilenmiş gibi görünürler. • Sıradan anlaşmazlıkları bile bilek gücü ile çözmeye çalışırlar. • Tepkileri ölçüsüzdür. • Öfkesini yenemez ve sürekli kendini haklı çıkarmaya çalışırlar. • Sürekli sorun yaratırlar ve yetişkinlerle devamlı çatışma halindedirler.

12. Şiddete Maruz Kalan Bireylerin Özellikleri • Düşük Benlik Saygısı • Sosyal Becerilerde Yetersizlik • Duygusal ve Fiziksel Yönden Zayıflık • Özgüven Eksikliği .

13. Şiddet Eğilim Riski Az Olan Bireylerin Özellikleri • Sosyal ve Çatışma-Çözme Becerileri gelişmiştir. • Uzlaşabilen ve alternatif çözümler sunabilir • Kendisinin ve başkalarının duygularının farkında olurlar. • Problem çözme ve öfke kontrolü becerileri gelişmiştir.

14. OKULLARDA ŞİDDET VE SALDIRGANLIK • MEKAN BOYUTU • Okulun Fiziki Yapısı • Okulun Sosyal Yapısı • Okuldaki Aktivite Alanları • İNSAN BOYUTU • İdareci Faktörü • Öğretmen Faktörü • Diğer Personel Faktörü • Veli ve Öğrenci Faktörü

15. MEKAN BOYUTU • Okulun Fiziki Yapısı • Okulun Bulunduğu Çevre • Sınıfların Kalabalık Oluşu • Bahçe Düzenlemesi • Okullarda Spor Alanlarının ve Sosyal Etkinlik Mekanlarının Yetersizliği

16. MEKAN FAKTÖRÜ • Okulun Sosyal Yapısı Okulun İçinde Bulunduğu Çevrenin Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yapısı

17. MEKAN FAKTÖRÜ • Okuldaki Aktivite Alanları • Okullardaki Eğitsel Kulüplerin Etkisi • Diğer Sosyal ve Kültürel Etkinlikler (Tiyatro, Drama, Sergi, Yarışmalar vs.)

18. İNSAN BOYUTU • İdareci ve Öğretmen Faktörü • Disiplin Anlayışı • Akademik Başarıya Odaklanma

19. İNSAN BOYUTU • Diğer Personel Faktörü • Memurun, Hizmetlinin Öğrencilerle Olan İletişimi (Doğru İletişim Kuramama) • Davranışlarındaki Olumsuzluklar

20. İNSAN BOYUTU • Veli Faktörü • Olumsuz Veli Tutumları: ‘Bütün İhtiyaçlarını Karşılıyorum Daha Ne Yapayım’ • Çalışan Ailelerin Tutumları: ‘Hiç zamanımız yok karı-koca çalışıyoruz’ • Parçalanmış Aile Tutumları: ‘Keşke bu çocuk olmasaydı’ • Geç saatlere kadar çocuğun sokakta olması • Enerjisinin Boşaltılmasına izin vermeme ve engellenme • Çocuğun Çabalarını Görmezden Gelme yada Yok Sayma • Sıklıkla Eleştirme ve Azarlama • Tutarsız Davranışlar Sergileme • Eşlerin Birbirlerine ve Çocuklarına Şiddet Uygulaması

21. GÜVENLİ OKUL = UYUMLU OKUL • Güvenli okullarda okul çalışanları ve öğrencileri arasında olumlu ilişki bağları bulunur. Burada idareci-öğretmen-veli-diğer personel-öğrenci ilişkilerinde olumlu özelliklerden bahsediyoruz. • Şiddeti önlemede en önemli etkenlerden biri okul çalışanlarıyla, öğrencilerin kurdukları güven verici, destekleyici bağlardır.

22. GÜVENLİ OKUL • Güvenli okulların tutumu çocukların akademik başarılarını ve davranışlarını geliştirmek üzerine kuruludur fakat sadece akademik başarıya odaklanmamaktadırlar. Öğrencilerin sosyal ve duygusal ihtiyaçlarını da karşılamaya önem verirler. Böylece çocuğun okuldan; okulun da öğrencilerden bekledikleri arasında bir denge kurulmaktadır.

23. GÜVENLİ OKUL • Güvenli okullarda bütün çocuklara eşit şekilde davranılır ve eşit sorumluluk verilir. Sınıf içinde ya da okul içinde arkadaşları ile eşit sorumluluklar almayan, farklı davranılan çocuklar ileride şiddet davranışlarında bulunabilirler ya da şiddetin hedefi olabilirler. Okullarda yaşanan en belirgin sorun öğrencilere eşit davranılmamasıdır

24. GÜVENLİ OKUL • Güvenli okullar öğrencileri geleceğe hazırlamada, yetişkinlik döneminde karşılaşabilecekleri zorluklar hakkında onları hazırlamalıdır. Güvenli bir okul olmanın temel özelliklerinden birisi öğrencilere mezun olduklarında öğrendiklerini uygulayabilecekleri ortamlar sağlamak ve bu ortamları hazırlamaktır.

25. GÜVENLİ OKUL • Okullar öğrenciler ve çalışanlar için potansiyel olarak tehlikeli olabilecek durumlar hakkında bilgilendirme yapar ve çözüm yollarını paylaşır.

26. İNEGÖLDE TESPİT EDİLEN RİSK FAKTÖRLERİ • ÇEVRE FAKTÖRÜ • Yoğun Göç Alması Sonucunda Yaşanan Sorunlar • İnternet Kafe ve Kahvehanelerde Yeterli Denetiminin Olmaması • Madde Bağımlılığı Konusuna Gerekli Önemin Verilmemesi • Medyanın Aile ve Öğrenciler Üzerinde Olumsuz Etkileri

27. İNEGÖLDE TESPİT EDİLEN RİSK FAKTÖRLERİ • OKUL VE AİLE FAKTÖRÜ • İlköğretim Okullarının ve Personelinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Sorunlar • Okul İçinde Öğrencilerin Çeteleşmesi • İlköğretimden Sonra Yapılan Yönlendirmelerinin İsabetli Yapılmaması • Okullarda Rehberlik Saatlerinin Amaç dışında Kullanılması • Özellikle ilköğretim okullarında Akademik Yetenek dışında diğer alanlara gerekli önemin verilmemesi. • Okullarda Eğitsel ve Sosyal Kulüplerin Etkili Olarak Çalışmaması • Öğrencilerin Aile içi Şiddete Maruz Kalması • Parçalanmış Aile Çocukları • Ergenlik Döneminden Kaynaklanan Sorunlar

28. ÇÖZÜM ÖNERİLERİ • Göç Alan Okullarda Problemler Temel İhtiyaçlara Dayandığından Bu İhtiyaçların Karşılanmasına Öncelik Verilmelidir. • Bu Okullarda Veli Eğitim Seminerlerine Daha Önem Verilmelidir. • İnternet Kefelerin Okullara Yakın Yerlerde Açılmamasına ve Denetimlerinin Düzenli Bir Şekilde Yapılmasına Özen Gösterilmelidir. • Madde Bağımlılığı Konusunda Okullara Gönderilen Yayınların Uzman Kişilerin Görüşü Alındıktan Sonra Öğrencilere Duyurulması ve Bu konunun Ayrıntılı olarak ve Çok Fazla Gündeme Getirilmemesi

29. ÇÖZÜM ÖNERİLERİ • İşsiz Olan Gençlerin Topluma Kazandırmak Amacıyla Halk Eğitim Merkezi ve Mesleki Eğitim Merkezi Aracılığıyla İş Kurslarının Açılması • Medyanın bireyler Üzerindeki Olumsuz Etkilerini İçeren konularda velilere ve Öğrencilere Yönelik Eğitim Seminerlerinin verilmesi • Şiddete Maruz Kalan Ailelerin Okul, Muhtarlıklar, Belediye Tarafından Tespit Edilip, Emniyet müdürlüğünden ve İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüğünden Yardım İstenmesi ve Okullarda Rehberlik Servisi ve Sınıf Öğretmenleri Tarafından Bireysel Olarak Görüşülmesi

30. ÇÖZÜM ÖNERİLERİ • Belediyenin, Halk Eğitim Merkezinin ve Sivil Toplum Örgütlerinin Eğitsel, Sosyal ve Kültürel Faaliyetlere Daha Fazla Önem vererek, tanıtımlarına özen gösterilmelidir. • İlköğretim okullarının sayısının ve personelinin arttırılması • Ortaöğretimde birbirini tanıyan öğrenciler aynı okullarda toplanmaktadır. Bu durum çeteleşmeleri doğurmaktadır. Bunu önlemek için bölgesel kayıt yerine isteğe bağlı kayıt yapılması daha uygun olabilir.

31. ÇÖZÜM ÖNERİLERİ • Akademik becerileri düşük olan öğrencilerin meslek liselerine veya mesleki eğitim merkezine yönlendirilmesi • Rehberlik Saatlerinin Bazı Okullarda Farklı Amaçlarda Kullanılmasının Engellenmesi Gerekmektedir. Sevgi, Saygı, Hoşgörü, Arkadaşlık, Çatışma-Çözme, Öfke Kontrolü, Problem Çözme gibi konular özellikle grup rehberliği ile işlenmelidir. • Okullarda sadece Akademik başarıya odaklanılmamalıdır. • Eğitsel ve Sosyal kulüplerin okullarda etkili olarak çalıştırılmalıdır. • Okullarda Ortak disiplin anlayışı olmalıdır. • Okullarda fiziksel ve psikolojik şiddettin önlenmesi konusunda idarecilerin ve öğretmenlerin örnek tutum sergilemesi gerekmektedir.

32. DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.