1 / 62

Tajemnice kalendarza i daty Wielkanocy Waldemar Ogłoza Uniwersytet Pedagogiczny

Tajemnice kalendarza i daty Wielkanocy Waldemar Ogłoza Uniwersytet Pedagogiczny. Wykorzystanie obserwacji Księżyca i Słońca do rachuby czasu przez Żydów wynika ze Starego Testamentu

iola
Download Presentation

Tajemnice kalendarza i daty Wielkanocy Waldemar Ogłoza Uniwersytet Pedagogiczny

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Tajemnice kalendarza i daty Wielkanocy Waldemar OgłozaUniwersytet Pedagogiczny

  2. Wykorzystanie obserwacji Księżyca i Słońca do rachuby czasu przez Żydów wynika ze Starego Testamentu (Księga Rodzaju 1,14: A potem Bóg rzekł: „Niech powstaną ciała niebieskie, świecące na sklepieniu nieba, aby oddzielały dzień od nocy, aby wyznaczały pory roku, dni i lata (...)”)

  3. Dzień, miesiąc, rok • Doba gwiazdowa: 23h 56m 04s • Doba słoneczna: 24h • Miesiąc synodyczny: 29.5305882 dni • Rok zwrotnikowy: 365.2421896698 dni Liczby te nie są stałe !!!

  4. Pierwsze dzienniki • kość Lebombo i Ishango(~35000 p.n.e)

  5. Pierwsze dzienniki

  6. Od najdawniejszych czasów ludzie mierzyli czas za pomocą gnomonów Namibia (4000 p.n.e) Borneo - współcześnie

  7. Pomiary czasu z obserwacji Słońca Gnomon - najstarszy zegar ma kilka wad: - niejednorodny ruch cienia - zmiana długości cienia

  8. Komu zawdzięczamy zegary ? Kim był Sabinianus? Był on papieżem , którego pontyfikat przypadł na lata 604- 606. Właśnie dzięki niemu urządzenia te upowszechniły się w średniowiecznej Europie. Sabinianus polecił montować na murach kościołów zegary słoneczne i ogłaszać godziny przy pomocy dzwonów kościelnych.

  9. Przykłady zegarów z prostym gnomonem Aby pokazać dobry czas gnomon (człowiek) powinien zmieniać pozycje względem skali w zależności od pory roku. Zegar „latarnia” pokazuje czas bardzo niedokładnie.

  10. Prawdziwe zegary słoneczne „Gnomon” równoległy do „osi świata” czyli do osi obrotu Ziemi nazywa się „polos”. Jego cień to wskazówka zegara Kąt nachylenia powinien wynosić: 90º - ( szerokość geograficzna) Znaki godzin powinny być rozmieszczone co 15º. Zegar powinien być zorientowany według kierunków świata (polos pochylony na północ) Taki zegar to zegar równikowy

  11. Zegar równikowy Latem obserwujemy cień na górnej części tarczy a zimą na spodniej części.

  12. Zegary pionoweznaki godzin rozmieszczono niejednorodnie

  13. Zegary pionowe i poziomeznaki godzin rozmieszczono niejednorodnie

  14. Zegary słoneczne źle chodzą!! W różnych miejscach na Ziemi słońce świeci w danej chwili pod różnym kątem Zegary słoneczne wskazują czas lokalny

  15. Jak obliczyć czas? • Musisz znać długość geograficzną miasta gdzie stoi zegar. np: Kraków  = 20º • Dla czasu zimowego (tzn czasu południka 15) obliczamy różnicę między czasem lokalnym a strefowym: ( - 15º) * 4 minuty np: (20-15)*4= 20 minut • Różnicę odejmujemy od wskazań zegara słonecznego np: godzina 11:43 na zegarze słonecznym oznacza 11:20 czasu urzędowego • W czasie letnim obwiązuje czas 30º zamiast 15ºnp: dla Krakowa mamy (20-30)*4= - 40 minut, zatem o 11:43 mamy 12:23 czasu urzędowego

  16. Zegary słoneczne źle chodzą!! • Z powodu zmian prędkości Ziemi na orbicie oraz nachylenia osi obrotu zegary słoneczne spieszą się lub opóźniają w zależności od pory roku. • Analemma – rejestracja pozycji Słońca dokładnie o tej samej godzinie w ciągu roku (np. 12:00)

  17. Równanie czasu • Równanie czasu to poprawka jaką należy odjąć od wskazań zegara aby dostać właściwy czas. • Zależy ona od pory roku i jest często podawana w postaci wykresu lub tabeli wkomponowanej w tarczę zegara

  18. Równanie czasu to poprawka jaką należy odjąć od wskazań zegara aby dostać właściwy czas.

  19. W tej tabeli zawarto jednocześnie poprawkę na równanie czasu i długość geograficzną. • Łatwo to zauważyć gdyż sama poprawka na równanie czasu zmienia się od -15 do +18 minut.

  20. Długość cienia umożliwia odczytanie pory roku

  21. Zegary na ścianach skośnych wobec kierunku E-W są niesymetryczne

  22. Równanie czasu Czasem równanie czasu jest wkomponowane w kształt linii oznaczających godziny

  23. Niekiedy konstrukcja zegara uwzględnia jego położenie geograficzne. Zwróć uwagę, że godzina 12 nie leży na środku skali. Zamiast czasu miejscowego zegar wskazuje czas strefowy. Istnieją zegary wskazujące czas zimowy (obowiązuje 5 miesięcy w roku), czas letni (7 miesięcy) a nawet zegary wskazujące czas średni pomiędzy letnim a zimowym. te ostatnie zawsze chodzą źle o pół godziny.

  24. Niezwykłe konstrukcje Aby odczytać godzinę należy odnaleźć rowek, w którym nie ma cienia

  25. Niezwykłe konstrukcje Zegar do precyzyjnego wyznaczania momentu górowania Słońca

  26. Niezwykłe konstrukcje Zegar kieszonkowy

  27. Przyrządy do wykreślania zegarów

  28. Przykłady różnych zegarów

  29. Przykłady różnych zegarów

  30. Przykłady różnych zegarów Jakże bardzo Panna umiłowała to miasto, Że aż ku gwiazdom go przyzywa Ku lepszej chcąc przeznaczyć przyszłości, tłum. B.Wszołek

  31. Niezwykłe konstrukcje Zegar kwiatowy

  32. Zbuduj własny zegar! www.mysundial.ca/sdu/sdu_sundial_kits.html

  33. Zbuduj własny zegar słoneczny http://www.as.up.krakow.pl/edu/pdf/zegar.pdf

  34. Zegary słoneczne • Zegary słoneczne: • „gnomon” równoległy do osi świata • jednostajny ruch cienia • odczyt w pobliżu płaszczyzny równika

  35. Rodzaje kalendarzy • Księżycowy • Słoneczny • Księżycowo-słoneczny • Kalendarze empiryczne • Kalendarze obliczane

  36. Kalendarz Księżycowy Synchronizacja dat z fazą Księżyca Średni miesiąc synodyczny: 29.5305882 dni Np: Kalendarz Muzułmański (zsynchronizowany z fazami Księżyca, liczy on 12 miesięcy po 29 i 30 dni, rok liczy 354 dni) W 625 prorok Mahomet zabronił wprowadzać miesiąc przestępny dla synchronizacji okresu pielgrzymek z porą roku. W czasie 30 lat wprowadza się 11 dodatkowych dni (29.5 x 12 x 30+11)/(12x30) = 29.530556 (błąd 1 dnia po 2500 lat) W latach embolizmicznych cyklu (2,5,7,10,13,16,18,21,24,26 i 29) miesiąc 12 ma 30 dni a w zwykłych 29

  37. Kalendarz Księżycowy W Indiach jednostką czasu był tithi =0.984353 doby równe 1/30 miesiąca synodycznego. Każdemu dniu przypisywano to tithi, które obowiązywało o wschodzie Słońca

  38. Miesiąc synodyczny:od nowiu do nowiu

  39. Kalendarze słoneczne Synchronizacja z porami roku • Egipt: rok 365 dni „wędrujący” • Rzym: interkalacja 1dnia na 4 lata (błąd 1dzień na 128 lat) • Gregoriański (błąd 1 dnia po 4000 lat) • Modyfikacja Herschela (pominąć 29II w latach podzielnych przez 4000) • Radziecki (rok przestępny co 4 lata oprócz lat podzielnych przez 100 których dzielenie przez 9 daje resztę 2 lub 6)

  40. Kalendarze Księżycowo-Słoneczne Synchronizacja z fazami Księżyca i porami roku Solon z Aten: 12 miesięcy po 29 i 30 dni(interkalacja miesiąca (29) co drugi rok odchylenie od faz Księżyca o 1 dobę na 8 lat

  41. Kalendarze Księżycowo-Słoneczne Kleostratos z Tenedos rezygnacja z interkalacji miesiąca co 8 lat stąd cykl 8-letni octaeteris Olimpiada to połowa tego cyklu.

  42. Kalendarze Księżycowo-Słoneczne Cykl Mentona (19 letni) Rok ma 12 miesięcy 30 lub 29 dniowych W latach 3,5,8,11,13,16 i 19 dokonywano interkalacji miesiąca Co 64 dni następował miesiąc 29 dniowy Cykl Kalipposa (76 lat) Interkalacja dnia co 4 cykl Mentona Hipparch (304 lat) ekstrakalacja 1 dnia co 4 cykle Kalipposa

  43. Kalendarz gregoriański • 1 rok = 365.2421896698 - 6.15359 ·10-5 ·T -7.29·10-10 ·T2 + +2.64 ·10-10 ·T3 dni (T-ilość stuleci od 2000 roku) • W kalendarzu chcemy mieć całkowitą ilość dni i miesięcy • W roku 1582 papież Grzegorz XIII wydał bullę wcielającą nowy kalendarz obliczany wg. następujących reguł: 1 Równonoc wiosenna powinna wypadać średnio 21 marca (z kalendarza usunięto dni pomiędzy 4 a 15 X 1582 roku) 2 Lata, których numer dzieli się przez 4 są przestępne (interkalacja 29 II) • Lata, których numer dzieli się przez 100 nie są przestępne (np.:1700, 1800, 1900) za wyjątkiem lat podzielnych przez 400 (np.: 1600, 2000), które są przestępne Kalendarz Juliański (nie spełnia reguł 1 i 3 kalendarza gregoriańskiego)

  44. Dodatkowy dzień ..... 22. Katedry św. Piotra, Apostoła - 2 kl.23. Św. Piotra Damiana, Biskupa, Wyznawcy i Doktora Kościoła - 3 kl.24. Św. Macieja, Apostoła - 2 kl.25. Feria26. Feria27. Św. Gabriela od M.B. Bolesnej, Wyznawcy - 3 kl.28. FeriaW latach przestępnych luty ma 29 dni. Uroczystość św. Macieja i następne przenosi się o dzień później.

  45. Inne współczesne kalendarze: • Astronomiczna ciągła rachuba dni (Dni Juliańskie) począwszy od 1 stycznia 4713 p.n.e. Dzień się liczy od południa, porę dnia określa ułamek dziesiętny numeru dnia, a nie godziny. • JD = 367R - [(7(R + [(M + 9)/12]))/4] + [275M/9] + D + 1721013,5 + UTh/24h • gdzie [ ] oznacza część całkowitą,R – rok, M – miesiąc,D – dzień • Np.: 27 XI 2009 godz. 1200 UT = 2455163 JD

  46. Dlaczego święta Wielkanocne są ruchome ?

  47. ŚWIĘTA WIELKANOCNE SĄ RUCHOME, GDYŻ CHCEMY JE OBCHODZIĆ ZGODNIE Z KALENDARZEM KSIĘŻYCOWYM JAKI OBOWIĄZYWAŁ W CZASACH CHRYSTUSA, A DZIEŃ WIELKANOCY MA WYPADAĆ W NIEDZIELĘ

  48. Jak obliczyć datę Wielkanocy: • Pismo Święte podaje, że śmierć Chrystusa nastąpiła w dniu przygotowania do Paschy (piątek) • Decyzją soboru Nicejskiego, data Wielkanocy ma wypadać w pierwszą niedzielę po wiosennej (paschalnej) pełni Księżyca. • Problemem jest tu zarówno dokładne ustalenie daty równonocy, jak i daty pełni.

  49. Co to jest równonoc: Równonoc następuje, gdy Słońce znajduje się dokładnie nad równikiem ziemskim

More Related