Hubert Nowak, radca prawny Warszawa, dnia 24.09.2009

1. Warunki postępowania wg ustawy PZP oraz wg innych trybów, jakie mogą mieć zastosowanie przy przeprowadzaniu inwestycji w ramach priorytetów I i II POIiŚ Hubert Nowak, radca prawny Warszawa, dnia 24.09.2009

2. Wytyczne w zakresie zawierania umów w ramach POIiŚ • Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 03.09.2009 (znak: MRR/IiŚ/1(4)09/2009) Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko

3. Rodzaje procedur zawierania umów Przez procedury zawierania umów dla zadań objętych projektem w ramach POIiŚ (podrozdział 5.5 Wytycznych) należy rozumieć: • w przypadku umów zawieranych zgodnie z ustawą Pzp - procedurę udzielania zamówień publicznych; • w przypadku umów, których zawieranie nie jest objęte zakresem stosowania ustawy Pzp - działania beneficjenta zmierzające do wyboru wykonawcy oraz zawarcia umowy dla zadania objętego projektem.

4. Zawieranie umów wg Pzp Zasady prowadzenia postępowania o zamówienie wg Pzp: • zasada równości • zasada uczciwej konkurencji • zasada jawności • zasada pisemności • zasada bezstronności • zasada prymatu trybu przetargu nieograniczonego i ograniczonego nad pozostałymi trybami udzielania zamówień.

5. Zawieranie umów do których nie stosuje się Pzp Beneficjent zawierający z wykonawcami umowy, do których nie ma zastosowania ustawa Pzp, zobowiązany jest zawierać umowy w formie pisemnej w drodze aukcji albo przetargu, o których mowa w art. 70(1) – 70(5) k.c. (chyba że przepisy szczególne wymagają innego trybu i formy zawierania umowy), z uwzględnieniem wymogów określonych w Komunikacie Komisji dotyczącym prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych (Dz. Urz. UE C 179 z 1.08.2006 r., str. 2.).

6. Zawieranie umów do których nie stosuje się Pzp– c.d. Wymagania z k.c.: • konieczność zamieszczenia ogłoszenia o aukcji albo przetargu, w które powinno zawierać minimum: • czas; • miejsce; • przedmiot; • warunki aukcji (przetargu) albo wskazanie sposobu udostępnienia tych warunków; • możliwość żądania wadium; • w przypadku przetargu obowiązek niezwłocznego pisemnego poinformowania uczestników przetargu o wyniku przetargu albo o jego zamknięciu bez rozstrzygnięcia; • możliwość żądania unieważnienia zawartej umowy.

7. Zawieranie umów do których nie stosuje się Pzp– c.d. Przestrzeganie zasad wymienionych w Wytycznych, w szczególności: • jawności - rozumianej jako zamieszczenie ogłoszenia o przetargu (aukcji) w prasie lub w Internecie, w zależności od wartości i rodzaju zamówienia. Decyzję o zakresie upowszechnienia informacji o planowanym zawarciu umowy podejmuje beneficjent. Dodatkowo ogłoszenie powinno być zamieszczone w miejscu publicznie dostępnym w siedzibie beneficjenta; • niedyskryminacyjnego opisu przedmiotu zamówienia – rozumianej jako zakaz zawierania w opisie postanowień mogących preferować konkretnych wykonawców oraz, w przypadku konieczności wskazania konkretnych znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, obligatoryjne dopuszczenie rozwiązań równoważnych; • wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, zgodnie z polskim prawem;

8. Zawieranie umów do których nie stosuje się Pzp– c.d. • równego dostępu dla podmiotów gospodarczych ze wszystkich państw członkowskich - rozumianej jako zakaz stawiania wymagań powodujących dyskryminację względem wykonawców z innych państw członkowskich. Przykładowo zakazane są wymagania nakładające: • posiadanie przez wykonawcę doświadczenia w wykonywaniu zamówienia w Polsce, • posiadanie przez wykonawcę doświadczenia w realizacji zamówień współfinansowanych w ramach funduszy UE lub funduszy krajowych. • odpowiednich terminów - rozumianej jako wyznaczenie na składanie ofert terminów umożliwiających wykonawcom zapoznanie się z opisem przedmiotu zamówienia, przygotowanie i złożenie oferty; • przejrzystego i obiektywnego podejścia - rozumianej jako obowiązek wyłączania po stronie beneficjenta z przygotowania i prowadzenia przetargu osób, w stosunku do których zachodzą przesłanki wskazane w art. 17 ust. 1 ustawy Pzp.

9. Wyjątki od przedstawionych wcześniej zasad • Beneficjent podmiotowo zobowiązany do stosowania ustawy Pzp: 1. zobowiązany jest zawierać umowy w sposób efektywny, zachowując przy tym formę pisemną (chyba, że odrębne przepisy wymagają innej formy szczególnej) dla: • umów których przedmiot obejmuje: • usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych, które nie są w całości opłacane przez zamawiającego i których rezultaty nie stanowią wyłącznie jego własności, • nabycie, przygotowanie, produkcja lub koprodukcja materiałów programowych przeznaczonych do emisji przez nadawców radiowych lub telewizyjnych, • zakup czasu antenowego, • umów, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości 14.000 euro; • umów, do których mają zastosowanie wyłączenia, o których mowa w art. 136 – 138a Pzp; • umów, których przedmiot obejmuje zamówienia sektorowe w rozumieniu art. 132 Pzp o wartości niższej od kwot określonych dla zamówień sektorowych w art. 11ust. 8 Pzp i równocześnie zachodzą przesłanki analogiczne do przesłanek, o których mowa w art. 134 ust. 6 Pzp (zamówienie sektorowe z wolnej ręki),

10. Wyjątki od przedstawionych wcześniej zasad – c.d. • Beneficjent podmiotowo zobowiązany do stosowania ustawy Pzp: 2. zobowiązany jest zawierać w sposób efektywny zachowując przy tym formę pisemną, z wyłączeniem wymogu dokonania rozeznania rynku dla umów których przedmiot obejmuje: • zamówienia udzielane na podstawie: • szczególnej procedury organizacji międzynarodowej odmiennej od określonej w ustawie; • umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, dotyczących stacjonowania wojsk, jeżeli umowy te przewidują inne niż ustawa procedury udzielania zamówień, • umowy międzynarodowej zawartej między Rzecząpospolitą Polską a jednym lub wieloma państwami niebędącymi członkami Unii Europejskiej, dotyczącej wdrożenia lub realizacji przedsięwzięcia przez strony tej umowy, jeżeli umowa ta przewiduje inne niż ustawa procedury udzielania zamówień; • zamówień Narodowego Banku Polskiego związanych z określonymi w Pzp obszarach; • zamówień Banku Gospodarstwa Krajowego związanych z określonymi w Pzp obszarach;

11. Wyjątki od przedstawionych wcześniej zasad – c.d. • zamówień, których przedmiotem są: • usługi arbitrażowe lub pojednawcze; • usługi Narodowego Banku Polskiego; • dostawy i usługi, do których stosuje się art. 296 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską; • nabycie własności nieruchomości oraz innych praw do nieruchomości, w szczególności dzierżawy i najmu; • usługi finansowe związane z emisją, sprzedażą, kupnem lub transferem papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych, w szczególności związane z transakcjami mającymi na celu uzyskanie dla zamawiającego środków pieniężnych lub kapitału; • dostawy uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji, jednostek poświadczonej redukcji emisji oraz jednostek redukcji emisji, w rozumieniu przepisów o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji; • usługi Banku Gospodarstwa Krajowego w zakresie bankowej obsługi jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, z wyłączeniem jednostek samorządu terytorialnego;

12. Wyjątki od przedstawionych wcześniej zasad – c.d. • umów z zakresu prawa pracy; • zamówień objętych tajemnicą państwową zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych albo jeżeli wymaga tego istotny interes bezpieczeństwa państwa, albo zamówień objętych tajemnicą służbową, jeżeli wymaga tego istotny interes publiczny lub istotny interes państwa; • zamówień w ramach realizacji polskiej pomocy zagranicznej udzielanych przez jednostki wojskowe w rozumieniu przepisów o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, jeżeli ich wartość jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8; • zamówień na usługi udzielane innemu zamawiającemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3a, któremu przyznano, w drodze ustawy lub decyzji administracyjnej, wyłączne prawo do świadczenia tych usług; • przyznawania dotacji ze środków publicznych, jeżeli dotacje te są przyznawane na podstawie ustaw;

13. Wyjątki od przedstawionych wcześniej zasad – c.d. • zamówień udzielanych przez podmioty wykonujące co najmniej jeden z następujących rodzajów działalności: • udostępnianie publicznej sieci telekomunikacyjnej; • eksploatacja publicznej sieci telekomunikacyjnej; • świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych za pomocą publicznej sieci telekomunikacyjnej lub usług poczty elektronicznej za pomocą takiej sieci - jeżeli zamówienie jest udzielane wyłącznie w celu wykonywania jednego z tych rodzajów działalności; • nabywania dostaw, usług lub robót budowlanych od centralnego zamawiającego lub od wykonawców wybranych przez centralnego zamawiającego; • koncesji na roboty budowlane oraz koncesji na usługi w rozumieniu ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi.

14. Wyjątki od przedstawionych wcześniej zasad II. Beneficjent podmiotowo nie zobowiązany do stosowania ustawy Pzp: 1. zobowiązany jest zawierać umowy w sposób efektywny, zachowując przy tym formę pisemną (chyba, że odrębne przepisy wymagają innej formy szczególnej) dla: • umów których przedmiot obejmuje: • usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych, które nie są w całości opłacane przez zamawiającego i których rezultaty nie stanowią wyłącznie jego własności, • nabycie, przygotowanie, produkcja lub koprodukcja materiałów programowych przeznaczonych do emisji przez nadawców radiowych lub telewizyjnych, • zakup czasu antenowego, • umów, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości 14.000 euro; • dotyczące usług analogicznych do usług wymienionych w art. 5 ust. 1 Pzp, • umów, do których analogicznie mają zastosowanie wyłączenia, o których mowa w art. 136 – 138a Pzp; • jeżeli zachodzi okoliczność analogiczna do jednej z okoliczności, o których mowa w art. 67 Pzp (zamówienia z wolnej ręki), a dla zamówień analogicznych do zamówień sektorowych jeżeli zachodzi okoliczność analogiczna do jednej z okoliczności, o których mowa w art. 134 ust. 6 Pzp (zamówienia sektorowe z wolnej ręki).

15. Wyjątki od przedstawionych wcześniej zasad – c.d. II. Beneficjent podmiotowo nie zobowiązany do stosowania ustawy Pzp: 2. zobowiązany jest zawierać w sposób efektywny zachowując przy tym formę pisemną, z wyłączeniem wymogu dokonania rozeznania rynku dla umów których przedmiot obejmuje: • zamówienia udzielane na podstawie: • szczególnej procedury organizacji międzynarodowej odmiennej od określonej w ustawie; • umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, dotyczących stacjonowania wojsk, jeżeli umowy te przewidują inne niż ustawa procedury udzielania zamówień, • umowy międzynarodowej zawartej między Rzecząpospolitą Polską a jednym lub wieloma państwami niebędącymi członkami Unii Europejskiej, dotyczącej wdrożenia lub realizacji przedsięwzięcia przez strony tej umowy, jeżeli umowa ta przewiduje inne niż ustawa procedury udzielania zamówień; • zamówień Narodowego Banku Polskiego związanych z określonymi w Pzp obszarach; • zamówień Banku Gospodarstwa Krajowego związanych z określonymi w Pzp obszarach;

16. Wyjątki od przedstawionych wcześniej zasad – c.d. • zamówień, których przedmiotem są: • usługi arbitrażowe lub pojednawcze; • usługi Narodowego Banku Polskiego; • dostawy i usługi, do których stosuje się art. 296 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską; • nabycie własności nieruchomości oraz innych praw do nieruchomości, w szczególności dzierżawy i najmu; • usługi finansowe związane z emisją, sprzedażą, kupnem lub transferem papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych, w szczególności związane z transakcjami mającymi na celu uzyskanie dla zamawiającego środków pieniężnych lub kapitału; • dostawy uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji, jednostek poświadczonej redukcji emisji oraz jednostek redukcji emisji, w rozumieniu przepisów o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji; • usługi Banku Gospodarstwa Krajowego w zakresie bankowej obsługi jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, z wyłączeniem jednostek samorządu terytorialnego;

17. Wyjątki od przedstawionych wcześniej zasad – c.d. • umów z zakresu prawa pracy; • zamówień objętych tajemnicą państwową zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych albo jeżeli wymaga tego istotny interes bezpieczeństwa państwa, albo zamówień objętych tajemnicą służbową, jeżeli wymaga tego istotny interes publiczny lub istotny interes państwa; • zamówień w ramach realizacji polskiej pomocy zagranicznej udzielanych przez jednostki wojskowe w rozumieniu przepisów o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, jeżeli ich wartość jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8; • zamówień na usługi udzielane innemu zamawiającemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3a, któremu przyznano, w drodze ustawy lub decyzji administracyjnej, wyłączne prawo do świadczenia tych usług; • przyznawania dotacji ze środków publicznych, jeżeli dotacje te są przyznawane na podstawie ustaw;

18. Wyjątki od przedstawionych wcześniej zasad – c.d. • zamówień udzielanych przez podmioty wykonujące co najmniej jeden z następujących rodzajów działalności: • udostępnianie publicznej sieci telekomunikacyjnej; • eksploatacja publicznej sieci telekomunikacyjnej; • świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych za pomocą publicznej sieci telekomunikacyjnej lub usług poczty elektronicznej za pomocą takiej sieci - jeżeli zamówienie jest udzielane wyłącznie w celu wykonywania jednego z tych rodzajów działalności; • nabywania dostaw, usług lub robót budowlanych od centralnego zamawiającego lub od wykonawców wybranych przez centralnego zamawiającego; • koncesji na roboty budowlane oraz koncesji na usługi w rozumieniu ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi.

19. Brak nakazu stosowania formy pisemnej Wymóg zawarcia umowy w formie pisemnej nie dotyczy umów, dla których ogólnie przyjętą praktyką jest zawieranie danej umowy bez zachowania formy pisemnej (np. zakup biletów). W takim przypadku beneficjent jest zobowiązany uprawdopodobnić zawarcie umowy, w szczególności poprzez przedstawienie na potwierdzenie zawarcie umowy dowodu księgowego w rozumieniu przepisów o rachunkowości. Beneficjent jest zobowiązany do potwierdzenia zakresu zamówienia, w szczególności poprzez zachowanie dokumentacji dotyczącej zlecenia zamówienia. W przypadku szkoleń beneficjent jest również zobowiązany do zachowania programu szkolenia (dopuszczalny jest wydruk z dokumentów w wersji elektronicznej). Przez umowy, dla których ogólna przyjętą praktyką jest zawieranie danej umowy bez zachowania formy pisemnej rozumie się w szczególności umowy dotyczące form podnoszenia kwalifikacji (szkolenia, studia, itp.), w przypadku których całkowity wydatek nie przekracza kwoty 5.000 zł bez podatku od towarów i usług oraz inne umowy, których wartość nie przekracza kwoty 2.000 zł bez podatku od towarów i usług.

20. Rozeznanie rynku – podrozdział 5.3, pkt 10)-11) Wytycznych W przypadku wydatków poniesionych na podstawie umów, do których nie ma zastosowania Pzp oraz które nie zostały zawarte w drodze aukcji albo przetargu w rozumieniu przepisów k.c., z zastrzeżeniem postanowień Podrozdziału 5.5 pkt 5 lit. c i d (slajdy nr 10-13, 15-18), beneficjent powinien posiadać, o ile to możliwe, dokumenty potwierdzające rozeznanie rynku, wskazujące, iż dana usługa, robota lub dostawa została wykonana po cenie nie wyższej od ceny rynkowej. Jeżeli w danym przypadku rozeznanie rynku nie jest możliwe, beneficjent powinien wykazać okoliczności uzasadniające konieczność udzielenia danego zamówienia bez rozeznania rynku. Obowiązek dokonywania rozeznania rynku (jeśli jest to możliwe), w przedstawionych w niniejszym punkcie okolicznościach, powinien być odzwierciedlony w procedurach beneficjenta.

21. Rozeznanie rynku – podrozdział 5.3, pkt 10)-11) Wytycznych – c.d. Dokumenty potwierdzające dokonanie rozeznania rynku to w szczególności: skierowane do potencjalnych wykonawców zapytania ofertowe wraz z otrzymanymi ofertami, czy też wydruki ze stron internetowych przedstawiających oferty potencjalnych wykonawców. Dokumenty potwierdzające rozeznanie rynku mogą przyjąć w szczególności formę: pisma, wydruku listu elektronicznego, wydruku strony internetowej przedstawiającej oferty lub informacje handlowe (zawierającego datę wydruku), oferty lub informacji handlowej przesłanej przez wykonawców z własnej inicjatywy. Notatka potwierdzająca przeprowadzenie rozmów telefonicznych z potencjalnymi wykonawcami nie będzie uznawana za udokumentowanie rozeznania rynku.

22. Dziękuję za uwagę.