GETEM logosu ve kitaplar

1. GETEM logosu ve kitaplar

2. Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı GETEM

3. Görme Engelli Bireylerin Önündeki Bariyerleri Kaldırıyoruz....

4. Tanım • GETEM Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde 2006 yılından bu yana çalışmalarını sürdüren bir E-Kütüphane ve Teknoloji Laboratuvarıdır.

5. İçerik • E-Kütüphane olarak GETEM • Laboratuvar olarak GETEM

6. E-Kütüphane Olarak GETEM

7. Görme Engelliler Nasıl Kitap Okur? Mürekkep yazıyla yazılı belgeleri okuyamamak görmeyenlerin yaşadığı en büyük engeldir. Kitaplar; • Braille Kitap, • Sesli Kitap, • E-Text şeklinde görmeyenler tarafından okunabilir.

8. Braille • Görmeyenlerin okuyup yazmak için kullandıkları noktalardan oluşan kabartma yazı sistemidir. • 6 Noktanın çeşitli kombinasyonları; harf ve noktalama işaretlerini meydana getirir. • Latin alfabesinin kabartılmış hali DEĞİLDİR.

9. Braille Kitap

10. Braille Yazının Dezavantajları • Mürekkep baskıyla yazılmış bir materyal braille alfabesine dönüştürüldüğünde çok daha fazla yer kaplar. (Örnek: Normal formatta 1 cilt olan Redhouse İngilizce -Türkçe Sözlük braille formatında 20 cilttir.) • Braille yazıcılar çok pahalı olduğundan her zaman braille materyale ulaşmak kolay olmaz.

11. Sesli Kitap • Kitapların okuyucular tarafından kaset ya da bilgisayarlara okunmasıyla elde edilir. • Aynı zamanda son dönemlerde bilgisayardaki sentezleyicilerin seslendirdiği bilgisayar sesi ile okunmuş Sesli Kitap formatı da mevcuttur.

12. Sesli Kitap Okuyan Bir Kız

13. Kaset Kitapların Dezavantajları • Ulaşılması ve temin edilmesi zordur. • Yıpranma olasılığı çok daha fazladır. • Günümüz teknolojisinde kaset üretimi ortadan kalkmak üzeredir.

14. Kaset Kitaplar Çok Yer Kaplamaktadır

15. E-Text • Yazılı materyallerin bilgisayar ortamındaki halleridir. • Bilgisayarlarda kurulu olan ekran okuyucu programlar yardımıyla rahatlıkla okunabilir.

16. GETEM’in Rolü • Sesli kitapların bilgisayar ortamında üretilmesini ya da kaset kitapların bilgisayar ortamına dönüştürülmesini sağlayarak, görmeyenlerin kitaplara her zaman her yerden ulaşımına imkan verir. • Bilgisayar ve internet bağlantısı olan her yerden eserlerimize erişmek mümkündür. • Eserler sadece bir MP3 çalar ile her yerde rahatlıkla dinlenebilir.

17. GETEM’in Rolü - Devam • GETEM tarafından tasarlanan internet kütüphanesi projesi; görme engellilerin bilgi kaynaklarına erişimini sağlamayı amaçlamaktadır. • Bu proje, Türkiye’de sayıları 400 bin civarında olan görme engellilerin yanı sıra, diğer engel gruplarından mürekkep basılı kaynakları okumada güçlük çeken bireyleri de kapsamaktadır(okuma zorluğu – disleksia).

18. GETEM’in Rolü - Devam • Kullanıcılarımız, Kütüphanemizde sayıları 5400’e ulaşan hikaye-roman-şiir türü kitapların yanısıra 19 adet günlük gazeteye ulaşabilmektedirler. • Kullanıcılarımız, Görme Engelli olduklarına dair bir rapor ya da kimlik fotokopilerini bize göndererek tamamen ücretsiz olarak kütüphanemizden faydalanabilmektedirler

19. GETEM’in Koordinasyon Rolü • GETEM, şimdiye kadar kitap okutmuş ve halen okutmakta olan Kütüphaneler, Kurumlar ve Sivil Toplum Kuruluşları arasındaki eşgüdümü sağlar. • GETEM, böylelikle bir kitabın birden fazla kere okutulması sorununu ortadan kaldırır. • GETEM, yaptığı kontrollerle kitap okunma kalite standardını belli bir düzeyin altına düşmemesini sağlar.

20. GETEM Bünyesinde Bulunan Eserler • Kütüphanemizde bulunan yayınlar Türkçe ve Yabancı kaynaklardan oluşmaktadır. • GETEM bünyesindeki eserler İnsan Sesi, Bilgisayar Sesi ya da E-Text formatındadır. • Kütüphanemizde, Radyo Tiyatroları da bulunmaktadır.

21. Eserlerin Temin Edilme Yöntemleri Kütüphanemizdeki eserler; • Üniversitemizdeki gönüllü öğrenciler ve personelin GETEM bünyesinde seslendirdikleri eserler • Başka kütüphanelerce üretilmiş sesli ve e-text kitapların toplanması • Gönüllü okuyucu e-posta grubumuzdaki okuyucuların seslendirdiği eserler

22. Eserlerin Temin Edilme Yöntemleri - Devam • Personelimiz tarafından internet ortamından bulunan kitaplar. • Kişilerin ellerindeki çeşitli eserleri kütüphanemize göndermesi. • Sosyal sorumluluk çerçevesinde çeşitli kurumlarla yapılan çalışmalar.

23. Laboratuvar Olarak GETEM • GETEM E-Kütüphane işlevinin yanısıra; birçok destek teknolojisini içeren oldukça gelişmiş bir laboratuvar rolünü de üstlenmiştir. • Boğaziçi Üniversitesinde her yıl sayıları 16 - 20 arasında değişen Görme Engelli ve Az Gören öğrenciler de bu laboratuvardan yararlanmaktadır.

24. Getem Laboratuvarından Bir Görünüş

25. Destek Teknolojisi Nedir? • Engelli bireylerin hayatlarını kolaylaştırmak için kullanılan teknolojidir. • Hayatın her alanında engellilerin hayatını kolaylaştırmak, yaşadıkları eksiklikleri ortadan kaldırmak amaçlı ürünler ortaya koyar.

26. GETEM’de Bulunan Destek Teknolojileri • Görmeyenlerin bilgisayar kullanmasını ve Braille Alfabesi ile çalışma yapmasını sağlayacak birçok teknoloji GETEM’de mevcuttur.

27. Bu Teknolojiler; • Ekran Okuyucular • Ekran Büyütme Programları • Ekran Büyütme Cihazları • Braille Ekranlar • Braille Yazıcılar • Braille Not Alma Aletleri • Kabartma Resim Cihazlar

28. Ekran Okuyucular • Görmeyenlerin, bilgisayardaki grafiksel ve yazılı ifadeleri belli bir düzen içerisinde sese ve yazıya dönüştüren yazılımlardır. • GETEM’de “Jaws For Windows” ve “Window Eyes” ekran okuyucu programlar tüm bilgisayarlarımızda kuruludur.

29. Ekran Okuyucu ile Bilgisayar Kullanan Bir Görme Engelli

30. Görmeyenler Ekran Okuyucularla Neler Yapabilir? • MS Word ve diğer kelime işlemcilerle her türlü yazılı malzemeyi okuyup düzenleyebilir. • Tüm internet işlemlerini gerçekleştirebilir. • E-Posta alıp gönderebilir. • Excel benzeri programlarla veritabanları üzerinde çalışabilir.

31. Görmeyenler Ekran Okuyucularla Neler Yapabilir?- Devam • Powerpoint benzeri programlarla sunum hazırlayabilir. • Web tasarımı yapabilir. • Bilgisayar programcılığı yapabilir. • ...

32. Ekran Büyütme Programları • Az görenler için ekrandaki yazı ve grafikleri daha iyi görebilecekleri şekilde, istedikleri boyutta büyütmeyi sağlayan yazılımlardır. • GETEM’de MAGIC programı bulunmaktadır.

33. Ekran Büyütme Programı

34. Ekran Büyütme Cihazları • Bu cihazlar sayesinde, basılı bir materyal, cihazın üzerine konulduğunda yazılar ekranda istenilen ölçüde büyütülebilmektedir. • GETEM’de 1 adet Ekran Büyütme Cihazı bulunmaktadır.

35. Ekran Büyütme Cihazı

36. Braille Ekranlar • Bilgisayar ekranındaki yazıyı Braille Alfabesi olarak gösteren bir sistemlerdir. Bu şekilde görmeyenler yazılı malzemeleri hem dinleyerek hem de okuyarak takip etme imkanına sahip olurlar. • GETEM’de 5 adet Braille Ekran bulunmaktadır.

37. Braille Ekran

38. Braille Yazıcılar • Adından da anlaşıldığı gibi braille yazıcılar bilgisayarda yazılmış herhangi bir yazı dosyasını braille alfabesi olarak kağıda basar • GETEM’de 1 adet 4x4 Braille Yazıcı bulunmaktadır.

39. Braille Printer

40. Braille Not Alma Aletleri • İçinde küçük bir Braille Ekran ve sentetik bir ses bulunduran, taşınabilir donanımlardır. • Bu aletlerin yardımıyla görmeyenler, ders, toplantı vb. yerlerde seri bir biçimde not alabilme ve yazılanları Braille Ekrandan takip edebilme olanağına sahip olurlar. • GETEM’de 2 adet Braille Lite aleti bulunmaktadır.

41. Braille Not Alma Aleti

42. Kabartma Resim Cihazları • Kağıt üzerinde bulunan grafiksel şekilleri kabartarak görmeyenlerinde dokunarak anlamasını sağlayan donanımlardır. • GETEM’de 1 adet PİAF Kabartma Resim Cihazı bulunmaktadır.

43. Kabartma Resim Cihazı

44. Laboratuvar ve Eğitim • GETEM laboratuvarı aynı anda 5 kişinin eğitim alabilmesine imkan verecek şekilde düzenlenmiştir. • Bu eğitimi her yönüyle verebilecek gerekli donanımsal ve personel altyapımız mevcuttur.

45. Bilgisayar Eğitimi Alan Görme Engelli Neler Yapabilir? • Kimseye muhtaç olmadan bilgisayar ortamındaki yazılı materyalleri okuyabiir ve kendisi yeni belgeler oluşturabilir. • İnternet aracılığı ile kimseye ihtiyacı olmadan günlük gazetelerini okuyabilir, araştırma yapabilir, e-posta gönderip alabilir. • Öğrenciler kendi ödevlerini kimsenin yardımı olmaksızın bilgisayar ortamında yapabilir.

46. Bilgisayar Eğitimi Alan Görme Engelli Neler Yapabilir? - Devam • Bilgisayar kullanımı gerektiren her türlü iş kolunda istihdam edilebilir. • Bilgisayar alanında kendini geliştirerek Web Tasarımcılığı, Bilgisayar Programcılığı gibi meslekler yapabilir.

47. GETEM’in Eğitim İle İlgili Amacı • Halen sayıları çok az olan görme engelli bilgisayar kullanıcı sayısını arttırmak için geniş çaplı bir eğitim çalışması yürütmek. • Bu amaçla sistematik bir eğitim programı uygulamak.

48. Sonuç • GETEM projesi görme engellilerin önündeki en büyük engel olarak kabul edilen okuma güçlüğü ve bilgiye erişim yönündeki bariyerleri kaldırma amacıyla hayata geçirilmiştir. • Ancak istenildiği düzeyde geniş bir hedef kitleye henüz ulaşamamıştır.Bu hedefimize ulaşabilmek için kurum ve kişilerin maddi ve manevi destekleri gerekmektedir.

49. Sonuç - Devam • GETEM’in bariyerleri kaldırma yönünde açtığı ufuk sayesinde Boğaziçi Üniversitesindeki engelli öğrenciler Dünyada bile çok yaygın olmayan, filmlerdeki görsel sahnelerin izleyici anlatılmasını kapsayan Sesli Betimleme çalışmasını başlatmışlardır. • GETEM ve açtığı ufukların sistematik bir biçimde devam etmesi çevresinden alacağı desteğin güçüyle doğru orantılıdır.

50. Görme Engelli Bireylerin Önündeki Bariyerleri Kaldırıyoruz....