290 likes | 428 Views
ДОКТОРСКА ШКОЛА НА УКИМ НАУЧНО-ИСТРАЖУВАЧКА ЕТИКА - 3 SOVREMЕNITE ЕТИЧKI KONCEПCII И OSNOVNITE ЕТИЧКИ НОРМИ. КЛАСИЧНИТЕ ЕТИЧКИ КОНЦЕПЦИИ СЕ ТРАЈНИ И УНИВЕРЗАЛНИ (некои) х х х
E N D
ДОКТОРСКА ШКОЛА НА УКИМ НАУЧНО-ИСТРАЖУВАЧКА ЕТИКА - 3 SOVREMЕNITE ЕТИЧKI KONCEПCII И OSNOVNITE ЕТИЧКИ НОРМИ
КЛАСИЧНИТЕ ЕТИЧКИ КОНЦЕПЦИИ СЕ ТРАЈНИ И УНИВЕРЗАЛНИ (некои) х х х НО СЕ ЈАВИЈА НОВИ ЕТИЧКИ КОНЦЕПЦИИ - ВО СОГЛАСНОСТ СО РАЗВОЈОТ НА СВЕТОТ И СО НОВИТЕ СОЦИЈАЛНИ, ДУХОВНИ И НАУЧНИ ТЕНДЕНЦИИ
? ДАЛИ ПОСТОИ ПЛУРАЛИЗАМ НА МОРАЛНИ ОПРЕДЕЛБИ?
? ДАЛИ ТОА ЗНАЧИ ДЕКА НЕМА ОСНОВНИ / СЕКОГАШ ВА@ЕЧКИ ЕТИЧКИ ОПРЕДЕЛБИ?
PRAVETE ONA {TO E NAJDOBRO VO VA{ATA POZICIJA I RABOTA (DOL@NOST)! • VNIMAVAJTE NA SVOJOT LIK I POSTAPKI! • SO SVOITE NAMERI I DELA NE GI POVREDUVAJTE DRUGITE! • HURT NEVER, HELP EVER! !! ОСНОВНИ ЕТИЧКИ ОПРЕДЕЛБИ
Eti~kite tradicii na Univerzitetot Sv. Kiril i Metodij Delo na Aristotel - Nikomahova etika Deloto i ideite na sv. Kiril i sv. Metodij Deloto i porakite na sv. Kliment i sv. Naum Ohridski Studii po etika + voveduvawe Eti~ko obrazovanie kaj nas
ZNA^AJNI ETI^KI KONCEPCII ETIKA NA UMERENOSTA Aristotelova koncepcija na najdobra pozicija (sredna mera) - niti preterano, niti nedovolno - ideal za izgradba na sovr[eno su[testvo i za sekoga[ najdobro odnesuvawe
ZNA^AJNI ETI^KI KONCEPCII ETIKA SPORED NA^ELATA NA PRIRODATA, t.e. SLEDEWE NA RAZUMOT Koncepcija na stoicite - `iveewe bez burno vozbuduvawe, so um -najvlijatelno eti~ko u~ewe vo istorijata
ZNA^AJNI ETI^KI KONCEPCII МЕЛИОРИЗАМ Se mo`e da bide podobro i sekoj i se mo`e da se popravi(lat. melior = podobro) - eti~ka pozicija na pragmatizmot na Vilijam Xejms, Xon Djui, kibernetikata, informatikata i mnogu sledbenici
ZNA^AJNI ETI^KI KONCEPCII ЕТИКА НА ДОЛЖНОСТА (Deontologija) Pravi i zavr[i ja obvrskata, pred se i sekoga[! - Nastoj~ivo izvr[uvaj go ona [to e potrebno i [to spored pozicijata ti pripa\a za dejstvuvawe! - u~ewe na Kikeron i na Kant
Ser Vilijam Ros - Dol`nostite se del od fundamentalnata priroda na Univerzumot POSVETENOST - dol`nost da se odr`uva vetuvaweto NADOMESTUVAWE - dol`nost da im se kompenzira na drugite [tetata [to sme im ja napravile BLAGODARNOST - dol`nost da im blagodarime na onie koi ni pomognale SPRAVEDLIVOST - dol`nost da go priznaeme ona [to dobro e storeno PODOBRUVAWE - dol`nost da gi unapreduvame uslovite za drugite SAMODOKA@UVAWE - dol`nost da ja poka`uvame svojata dobrodetelnost i razumnost NE PRAVEWE ZLO - dol`nost da ne povreduvame drug
ZNA:AJNI ETI:KI KONCEPCII ЕТИКА НА ПРАВЕДНОСТА Fer, nepristrasno odnesuvawe sekoga[ i kon sekogo! - se poddr`uva idejata deka site lu\e se ednakvi - razni socijalni u~ewa, sega razvieno od Xon Rols i od Martin Luter King
ZNA^AJNI ETI^KI KONCEPCII ЕТИКА НАSOLIDARNOSTA So napredokot na ~ove[tvoto doa\a do razvoj na duhot i moralot - [to se olicetvoruva so solidarnosta kako razbirawe i me\usebno pomagawe na lu\eto (Herbert Spenser, Pjotr Kropotkin)
ZNA^AJNI ETI^KI KONCEPCII ЕТИКА НА DOBRODETELTA Barawe da se sledi i realizira najdobar moral kako standardni vrednosti i normi na dobroto mislewe i postapuvawe - klasi~no eti~ko u~ewe i praktika
ДОКТОРСКА ШКОЛА НА УКИМ НАУЧНО-ИСТРАЖУВАЧКА ЕТИКА - 3 SOVREMЕNITE ЕТИЧKI KONCEПCII И OSNOVNITE ЕТИЧКИ НОРМИ
NOVI ZNA^AJNI ETI^KI KONCEPCII UTILITARIZAM Pravi dobro za site! - za lu\eto i za site `ivi su[testva - u~ewe na Xeremi Bentam i na Xon Stjuart Mil - dominantna eti~ka doktrina vo najrazvienite zemji
NOVI ZNA^AJNI ETI^KI KONCEPCII ЕТИКА НА ОДГОВОРНОСТА Sekoj treba da go pravi ona [to e potrebno - toa zavisi od problemite i od znaewata i pozicijata na li~nosta - koncepcija za realno u~estvo na ~ovekot vo glavnite delovi na aktivnosta (kritika na nuklearnoto oru`je i na hemiskata nevnimatelnost)
NOVI ZNA^AJNI ETI^KI KONCEPCII КОНСЕКВЕНЦИЈАЛИЗАМ Misli na posledicite - dali se dobri ili lo[i (lat.Consequention) - osnovna evropska ideja e INTENCIONALIZAM - imawe jasna i ~ista namera (Pjer Abelar) - mora da se smenat ~ove~kite pogledi i vrednosti, lo[i rezultati se dobivat i pokraj dobrite nameri - lu\eto se odgovorni i za rezultatite - sekoj mora da misli na drugite i na Prirodata, ne smee da ima nebre`nost, ne~uvstvitelnost za problemite, povreduvawe i korupcija
NOVI ZNA^AJNI ETI^KI KONCEPCII ЕТИКА НА ГРИЖАТА Najnova eti~ka ideja - qubov i gri`a za za `ivoto (d-r Albert {vajcer) + uka`uvawe na opasnostite od hemiskite sredstva (Rej~el Karson) - bidi empati~en, misli na problemite i re[avaj gi so pozitiven stav (@enska etika)
? KOJA OD OVIE KONCEPCII VI SE DOPA|A? KOJA NADOBRO VI UKA@UVA {TO E PRAVILNO DA PRAVITE A {TO DA IZBEGNUVATE?
^OVEK E SU{TESTVO NA VREDNOSTI IZBIRA CELI i POSTAPKI, DEJSTVUVA OSNOVNI ^OVE^KI VREDNOSTI SE DOBRO I ZLO SPORED NIV SE MERI SE, SE POFALUVA, SE KRITIKUVA I OSUDUVA
OBLAST NA VREDNOSTITE (4 ^EKORI) IDEALVrvna cel, son, kopne` na du[ata i vo `ivotot VREDNOSTIzbor na najdobri kvaliteti, spored idealot - koi mo`at da poslu`at da se ostvari kako cel NORMI!!!Operativni zapovedi(!!!) za da se realiziraat izborot i zamisleniot ideal i vrednostite DELO, AKTSo dejnosta se zavr[uva moralniot pat - se gleda kakvi se idealot i vrednostite i se izvr[uvaat normite
VREDNOSTITE VO LI^NIOT @IVOT (Kako da se bide dobra, pristojna i uspe[na li~nost) PRISTOJNOST - dobro odnesuvawe spored moralnite pravila RACIONALNOST - umno povedenie, razmisluvawe za site aspekti na `ivotot i na problemot TRPELIVOST - tolerantnost, razumno odlu~uvawe, dr`awe balans, bez preteruvawa KOREKTNOST - ispravno odnesuvawe spored pravilata vo strukata ili socijalna pozicija - vodewe smetka za drugite ^ISTOTA - telesna ~istota, du[evna stabilnost i moralna ~esnost, samokontrolirawe, vodewe smetka za projavat na ~uvstvata i strastite, STABILNOST - mirno povedenie, postojanost na celite i postapkite, sekoga[ ednakvo odnesuvawe
VREDNOSTITE VO ODNOSITE SO DRUGITE (Kako da se bide dobra i prijatelska li~nost) Hristos - SAKAJ GO BLI@NIOT KAKO SEBESI! RAZBIRAWE - imawe ~uvstvo za drugite i za nivnite misli, vrednosti i dela PO^ITUVAWE - uva`uvawe na drugi, vmimanie QUBOV - silna emocija, naklonetost, povrzanost - vo 3 formi - posvetenost kon ne[to (hel. Filia), seksualna simpatija i privlekuvawe (Eros), qubov za seto ~ove[tvo, posvetenost da se pravi dobro (Agape) = milosrdie EMPATIJA - so~uvstvo za drugite i nivnite maki POMO{ - pravewe ne[to korisno za drugiot LOJALNOST - prijatelska i rabotna me\usebna naklonetost i vernost, me\usebna po~it ^ESNOST - otvorenost kon drugite, postojana vistinoqubivost, bez skri[ni dela NENASILSTVO - gri`a za drugite, bez povreduvawe
VREDNOSTITE VO SOCIJALNATA SFERA (Kako da se bide dobar gra\anin i sonarodnik) DOBRO @IVEEWE - kvaliteten `ivot so sovremeni vrednosti i standard, so humanost ZAEDNI^KO @IVEEWE - spodeluvawe na `ivotnite uslovi, celi, aktivnosti - gradewe na op[testvo so bliski lu\e i so sli~ni idei DOVERBA - edna od bazi~nite vrednosti vo zaed-ni~koto `iveewe - vera vo nekogo i ne[to, ~uvstvo na prijatelstvo i na sigurnost (treba da bide osnovna vrednost vo 21 v.) PODDR{KA - pomagawe i za[tita PRIJATELSTVO - iskrena bliskost pome\u lu\eto, zaemni ~uvstva i dlaboka po~it BRATSTVO - po~it za site lu\e, `elba so site da se spodeluvaat vrednosti i celi SOLIDARNOST - zaedni~ki misli i razbirawe, ednodu[nost vo celite i akcijata, zaedni~ko branewe na interesite
OP{TO^OVE^KITE VREDNOSTI (Kako da se bide dobro ~ove~ko su[testvo i gra\anin na svetot) MIR - sostojba bez konflikt i vojna, nu`na za lu\eto i za Zemjata, soglasnost site problemi mirno da se re[avaat RAZBIRAWE - zaemno dobro razmisluvawe za `ivotot, celite i delata, umno odnesuvawe @ELBA ZA MORALNO ODNESUVAWE - osnova za etikata DOBRA VOLJA - pottik za moralnost i humano `iveewe NENASILSTVO - mirno odnesuvawe, bez upotreba na sila i pritisok - nepovreduvawe nikogo ni so mislite, ni so lo[i nameri, ni so grdi zborovi ni so nemoralni postapki TOLERANCIJA - trpelivost, razbirawe na drugite so nivnite razliki, prifa]awe na razli~nostite i vodewe dijalog POMAGAWE - davawe materijalna i duhovna poddr[ka na site
GLAVNITE RABOTNI VREDNOSTI (Kako da se bide vreden i dobar rabotnik) @ELBA (Dobra volja) ZA RABOTEWE RABOTLIVOST NASTOJ^IVOST, VOLJNO PRAVEWE NAPORI AKTIVNOST ANGA@IRAWE ISPOLNITELNOST PROFESIONALNOST SORABOTKA SOLIDARNOST KOLEGIJALNOST
ЕТИЧКИТЕ ПРИНЦИПИ ТРЕБА ДА СЕ УЧАТ, СЛЕДАТ И ИЗВРШУВААТ!!!
Majka Tereza: MOLITVA - PRAVI DOBRO!!! ^ovekot ne e razumno, logi~no su[testvo, toa e sebi~no su[testvo. Ne e va`no, sakaj go! Ako pravi[ dobro, ]e ti ka`at, toa go pravi[ od samo`ivi celi. Ne e va`no. Pravi dobro! Pri ostvaruvaweto na svoite celi - ]e sretne[ la`ni prijateli i javni neprijateli. Ne e va`no, ostvaruvaj gi svoite celi! Dobroto [to go pravi[, utre ]e bide zaboraveno. Ne e va`no. Pravi dobro! Zaradi ~esnosta i iskrenosta ]e bide[ ranliv. Ne e va`no. Bidi iskren i ~esen! Ona [to si sozdaval so godini mo`e da bide urnato vo eden mig. Ne e va`no. Sozdavaj! Ako im pomaga[ na lu\eto, mo`e da mine[ lo[o. Ne e va`no. Pomagaj im! Mu go dava[ na svetot najdobroto od sebe, a ]e ti vozvrati so udari. Ne e va`no. Davaj go najdobroto od sebe!