Dane informacyjne

2. Dane informacyjne Nazwa szkoły: Zespół Szkół Nr 35 , Gimnazjum nr 3 w Bydgoszczy ID grupy: 96/80_MP_G2 Kompetencja: Matematyka i przyroda Temat projektowy: Las jako naturalne środowisko życia Semestr/rok szkolny: IV/2011

3. „Las jako naturalne środowisko życia”

4. Spis treści • Warstwy lasu • Ekosystem • Lasy na świecie • Podział lasów • Lasy w Polsce i w okolicy Bydgoszczy • Zielnik • Jak wykonać zielnik ? • Niszczenie lasów • Czynniki biotyczne i abiotyczne

5. Warstwy lasu Pierwszą warstwą są korony drzew - najwyższa warstwa lasu, drzewa konkurują tu między sobą o światło. W koronach drzew żyje wiele gatunków ptaków i ssaków (np. wiewiórki).

6. Kolejną, niższą warstwą jest podszyt - tworzą go krzewy takie jak jarzębina, głóg, bez czarny oraz młode drzewka. Zamieszkuje tam wiele niewielkich ptaków.

7. Następnie runo leśne - mchy, paprocie, jagody - rośliny małych rozmiarów, do których prawie wcale nie dociera światło. W tej warstwie rosną również grzyby.

8. Ostatnia, przyziemna warstwa - ściółka - tworzą ją suche liście i gałązki, owoce i nasiona, obumarłe rośliny jednoroczne. Występują tu m.in. mrówki, dżdżownice, ślimaki.

9. Ekosystem W warstwach lasu żyje wiele zwierząt i roślin, które są powiązane ze sobą łańcuchem pokarmowym (są od siebie zależne). Każda warstwa ma swoich mieszkańców, które żyją na określonym obszarze, przynajmniej w pewnych okresach (lub przemieszczają się z miejsca na miejsce). Ich pożywieniem, miejscem do zakładania gniazd jest roślinność. Las jest domem zarówno dla drapieżników (wilki, rysie), jak i roślinożerców(sarny, jelenie). Znajdą w nim schronienie także sokoły, jastrzębie, puchacze, a także mnóstwo różnorodnych owadów, np.: pluskwiaki, motyle, chrząszcze, mrówki.

10. Las jako schronienie dla mrówek

11. Podział pracy w mrowisku

12. Lasy na świecie

13. Podział lasów • Lasy na Ziemi zajmują łącznie ponad 40 mln km2. Stanowi to około 30% powierzchni zamieszkanych lądów. Wśród wielu rodzajów lasów, różniących się przede wszystkim składem gatunkowym drzew, można wyróżnić cztery podstawowe formacje: • lasy galeriowe i zalewowe • lasy monsunowe • lasy liściaste i mieszane • lasy iglaste (tajga) oraz: • makia i chaparral • stepy • sawanna • tundra • pustynie lodowe i półpustynie

14. Lasy galeriowe i zalewowe • formacja roślinna strefy równikowej klimatu równikowego wybitnie wilgotnego • niskie drzewa rozciągające się wzdłuż rzek • (w strefie zalewanej) wysokie w strefie nie zalewanej, liczne krzewy, rzadziej liany i epifity • obszar występowania: głównie doliny rzek • m. in. Amazonki, Konga i Orinoko

15. Lasy monsunowe • formacja roślinna strefy klimatycznej zwrotnikowej monsunowej i podzwrotnikowej monsunowej z charakterystycznymi gorącymi latami i dużymi opadami oraz suchymi i ciepłymi zimami • roślinność rozrasta się bujnie a drzewa posiadają liście jedynie w porze deszczowej • głównymi roślinami są: bambusy (do 60m. wys.) oraz drzewa tekowe, dobrze rozwinięte jest piętro krzewów i runa • obszar występowania: Azja (Indie i Indochiny), Kuba, Madagaskar

16. Lasy liściaste i mieszane • formacja roślinna strefy klimatów umiarkowanych ciepłych morskich, przejściowych i monsunowych • przeważają następujące gatunki roślin: wśród drzew liściastych dominują - dąb, buk, grab, wiąz, jesion, klon, brzoza, lipa, olcha, wśród iglastych - sosny, jodły, modrzewie i świerki  • obszar występowania: Europa Zachodnia, Środkowa , wschodnia część USA, dorzecze Amuru, Japonia, południowe Chile i Nowa Zelandia.

17. Lasy iglaste (tajga) Najbardziej na północ wysunięte lasy porastają olbrzymie przestrzenie półkuli północnej. Z północnej strony stykają się z tundrą, wnikając w nią w dolinach. Ten szeroki pas lasów rozciąga się od Kanady przez północne rejony Europy – Norwegię, Szwecję, Finlandię, Łotwę, Estonię i część Rosji leżącą na północ na 61 stopnia równoleżnika aż do północnej Azji. -formacja roślinna strefy klimatów umiarkowanych chłodnych-charakteryzuje się przewagą drzew iglastych (świerki, jodły, sosny, modrzewie), mniejsze znaczenie mają drzewa liściaste (brzozy, olszyny, wierzby i topole) oraz krzewinki z rodziny wrzosowatych i borówki oraz mchy i porosty-drzewa mają wysmukłe i giętkie pnie oraz płytkie systemy korzeniowe, ze względu na wieczną zmarzlinę.-charakterystycznym i częstym elementem są torfowiska i bagna-obszar występowania: Syberia, Półwysep Skandynawski, Kanada, wschodnia Europa i Alaska.

18. Makia i chaparral • formacje roślinne strefy podzwrotnikowej klimatu śródziemnomorskiego o suchym lecie i deszczowych zimach-charakteryzuje się występowaniem krzewów oraz niskich (karłowatych) drzew silnie rozgałęzionych (pinie), kolczastych, o skórzastych liściach (oliwki) i grubej korze (dąb korkowy)Makia - głównie - pistacje, mitry, bukszpan, jałowiec, rozmaryn, lawendaChaparral - charakterystyczna mącznica i eukaliptus-obszar występowania : basen Morza Śródziemnego (makia), Kalifornia i Meksyk (chaparral), południowo-zachodnia i południowo-wschodnia część Australii

19. Stepy-formacje roślinne strefy podzwrotnikowej i umiarkowanej ciepłej klimatu kontynentalnego i kontynentalnego suchego -podstawowym składnikiem roślinności są trawy i bardzo zróżnicowane rośliny kwiatowe -cechą charakterystyczną jest prawie całkowity brak drzew-obszar występowania: Ameryka Północna (preria), Ameryka Południowa (pampa), środkowa część Eurazji.

20. Sawanna -formacja roślinna strefy klimatycznej równikowej klimatu podrównikowego w odmianie wilgotnej i suchej oraz strefy zwrotnikowej klimatu pośredniego -podstawowym składnikiem roślinności są trawy niskie i wysokie, pojedyncze drzewa (palmy, baobaby i akacje) oraz kolczaste zarośla-obszar występowania: wschodnia i południowa część Afryki, Nizina Orinoko, Australia (Terytorium Północne i Queensland)

21. Tundra -formacja roślinna strefy klimatycznej podbiegunowej, o krótkim okresie wegetacyjnym (60 - 90 dni)-porasta tereny pokryte wieloletnią zmarzliną-przedstawia na ogół monotonny, mało zróżnicowany krajobraz roślinny, rozpościerający się na ogromnych przestrzeniach-jej charakterystycznymi postaciami roślin są formy niskie (rzadko przekraczające 1 m. wysokości) karłowate brzozy ,wierzby polarne, krzewinki jagodowe, oraz wrzosy, mchy, porosty-obszar występowania: północne wybrzeża Azji, Europy i Ameryki (północna Syberia, Kanada, Alaska, Grenlandia)

22. Pustynie lodowe i półpustynie Półpustynie-charakterystyczna dla skrajnie suchych klimatów strefy zwrotnikowej, podzwrotnikowej i umiarkowanej ciepłej-formacja uboga -charakterystyczne są suche i ostre trawy, kolczaste krzewy, aloesy, kaktusy, opuncje, drzewa butelkowe, akacje i palmy daktylowe-obszar występowania: centralna i południowo-zachodnia Azja, północna i południowa część Afryki, środkowo-zachodnie wybrzeże Ameryki Południowej, centralna i zachodnia część Australii Pustynie lodowe -charakterystyczna dla klimatu polarnego-formacja uboga - brak drzew i krzewów, w miejscach wolnych od lodu występują nieliczne glony, porosty i mszaki -obszar występowania: Antarktyda i wyspy Antarktyki

23. Lasy w Polsce i naszym mieście - Bydgoszczy

24. Jeszcze pod koniec XVIII wieku lesistość Polski wynosiła ok. 40% (w ówczesnych granicach), ale po II wojnie światowej w 1946roku wynosiła ona tylko 20,8%. Gospodarka leśna w latach 1946-1970, polegająca w znacznym stopniu na zalesianiu (głównie plantacjami sosnowymi) zwiększyła lesistość Polski do 28%. Obecnie (stan w dniu 31 grudnia 2008) obszary leśne zajmują 9102 tys. ha, co stanowi 29% powierzchni kraju. Od końca II wojny światowej zasoby leśne Polski systematycznie się powiększają. Zgodnie z Narodowym Programem Zwiększania Lesistości w 2020 roku lasy mają stanowić 30% powierzchni kraju, a w 2050 – 33%.

25. Wstrukturze leśnej w Polsce przeważają lasy iglaste, w których dominującym gatunkiem jest sosna zwyczajna (Pinus sylvestris). Poniższa tabela prezentuje udział poszczególnych gatunków drzew w ogólnej strukturze lasów polskich:

26. Bydgoskie gminy podmiejskie charakteryzuje silne zalesienie, a powiat pod tym względem zajmuje 2 miejsce w województwie po tucholskim, leżącym w Borach Tucholskich. Najbardziej zalesione gminy to: Solec Kujawski: 76% Nowa Wieś Wielka 63%Osielsko 59%Białe Błota 54%Dąbrowa Chełmińska 47%  Skład gatunkowy lasów podbydgoskich:60% bory sosnowe 20% bory dębowo-sosnowe 15% olszyny i lasy łęgowe (głównie w Dolinie Fordońskiej) 5% dąbrowy i grądy

27. Korzyści otoczenia leśnego świetne możliwości wypoczynku zdrowy mikroklimat w okolicach świeże, żywiczne powietrze z olejkami eterycznymi zmniejszenie ekstremalnych zjawisk pogodowych np. silnych wiatrów świetne warunki dla grzybiarzy spacery i turystyka rowerowa działanie antydepresyjne dla osób znużonych szybkim tempem życia rola edukacyjna w poznawaniu przyrodyLas jest inny za każdym razem, inny w różnych porach roku. Zawsze zdumiewa swoim urokiem. Kto raz tam trafi, chętnie powraca. 

28. Zielnik, herbarium – zbiór, drukowana lub ręcznie wykonana kolekcja opisanych rycin lub zasuszonych roślin, utrzymana zwykle w formie zeszytowej. Zielnik

29. Jak wykonać zielnik? • Zebrać rośliny , liście ( Nie wolno zrywać gatunków chronionych ! ) • Florę należy ususzyć ( Najlepiej umieścić ją owiniętą w gazetę między kartkami książki) • Wysuszone rośliny przyklejamy do białych kartek bloku technicznego formatu A4 taśmą samoprzylepną. • Na kartce piszemy ich ; nazwę, królestwo, gatunek, rodzinę, klasę, rząd, rodzaj, opisujemy liście, owoce, kwiaty, łodygi i korzenie oraz jeśli mają – zastosowanie. • Wszystkie informacje można znaleźć w Internecie, atlasach , przewodnikach .

31. Niszczenie lasów Rozwijająca się działalność człowieka coraz znaczniej ogranicza niezniszczoną przestrzeń terenów leśnych. Zagrożone są lasy Europy i Ameryki Północnej. Karczuje się je aby poszerzyć przestrzeń miejską i drogi nasilonej komunikacji. Zanieczyszczenie środowiska niszczy roślinność wszystkich kontynentów. Poważnym zagrożeniem są miedzy innymi kwaśne deszcze.

32. Czynniki biotyczne i abiotyczne : Czynniki ekologiczne polegające na oddziaływaniu żywych organizmów w sposób bezpośredni lub pośredni na inne żywe organizmy. • Biotyczne • Abiotyczne Czynniki abiotyczne wszelkie elementy przyrody nieożywionej, działające na organizmy danego środowiska.

34. Dziękujemy za obejrzenie prezentacji. Pamiętajmy, by chronić lasy !

35. Źródła : • http://www.ostrowiecnr1.pl/zdjecia/duze/1/korony-drzew-d.jpg • http://www.flog.pl/media/foto/572739_sciolka-lesna.jpg • http://mapvivo.com/uimages/461/3217/5232_1212446780.jpg • http://www.gm3.wirtualnyotwock.com.pl/kronika/uczen/strony/lasy/las.jpg • http://www.gdansk.lasy.gov.pl/rdlpgdansk/jednostki/lubichowo • http://www.gdansk.lasy.gov.pl/ochrona • www.wiking.edu.pl • www.wikipedia.pl • www.wpk.org.pl • http://www.sciaga.pl/tekst/33496-34-wplyw_klimatu_na_rozmieszczenie_organizmow_biogeografia