Transitie Jeugdzorg

Transitie Jeugdzorg Workshop CLB 1 juni 2013 Rob de Geest en Gülhan Keskin-Akdemir

Inhoud • Aanleiding • Omvang • Voordelen • Verantwoordelijkheden Jeugdwet • Beleidsruimte gemeenten • Taken Rijk • Bestuurlijke afspraken • Wetgevingstraject • Ondersteuning gemeenten

Aanleiding transitie • Initiatief Jeroen Dijsselbloem: Parlementaire werkgroep toekomstverkenning jeugdzorg • 2010 rapport: Jeugdzorg Dichtbij • Belangrijke bevindingen: • Eén financieringsstroom voor het huidige preventieve beleid, de huidige vrijwillige provinciale jeugdzorg, de jeugd LVG en jeugd GGZ; • Gezinnen en de omgeving van kinderen moeten beter ingezet worden bij opvoed- en ontwikkelingsproblemen van kinderen; • Lichtere vormen van jeugdhulpverlening, inclusief jeugd LVG en jeugd GGZ, moeten in de buurt en geïntegreerd aangeboden kunnen worden; • Jeugdzorg naar gemeenten.

Omvang transitie De huidige taken van de gemeente ten aanzien van jeugd: • Jeugdgezondheidszorg (Wpg) • Preventieve jeugdbeleid (Wmo prestatieveld 2) De taken na de transitie: • Toegangstaken voor de geïndiceerde jeugdzorg • Ambulante jeugdzorg • Residentiële zorg • Pleegzorg • Crisishulp • Justitieel kader: Jeugdbescherming en jeugdreclassering • Advies- en meldpunt kindermishandeling • Kindertelefoon • Begeleiding en verzorging kortdurend verblijf (AWBZ) • Zorg verstandelijk beperkte tot 18 jaar • Jeugd-GGZ • Gesloten jeugdzorg (JeugdzorgPlus)

Voordelen transitie • Eén wettelijk kader en één integrale financieringssysteem • Integrale hulp bij meervoudige problematiek: één gezin-één plan- één regisseur • Jeugdstelsel wordt eenvoudiger en sluit beter aan op de eigen kracht en sociale netwerken van gezinnen • Door meer nadruk op preventie wordt het beroep op zwaardere specialistische jeugdzorg teruggedrongen • Vermindering administratieve lasten voor professionals

Verantwoordelijkheden Jeugdwet Gemeenten: • Op een laagdrempelige en herkenbare wijze jeugdhulp bieden; • Advies te geven over, het bepalen en het inzetten van de aangewezen vorm van jeugdhulp; • De toegang tot jeugdhulp in het gedwongen kader; • Na de inwerkingtreding financieel verantwoordelijk. Rijk: • Verantwoordelijk voor het stelsel; • Toereikende financiële middelen; • Toezicht.

Beleidsruimte gemeenten • Gemeenten zijn primair verantwoordelijk voor de transformatie. De mate waarin gemeenten en zorgaanbieders de jeugdhulp transformeren bepaalt het succes van de stelselwijziging; • Gemeenten hebben de vrijheid om de jeugdhulp in te richten; • Toeleiding tot passende hulp • Aanbod van jeugdhulp (individuele voorzieningen) • Regionale afspraken (in ieder geval voor het AMHK, jeugdbescherming, jeugdreclassering, gesloten jeugdzorg en bepaalde vormen van specialiseerde zorg) • Continuïteit van zorg (overgang voor bestaande gevallen)

Taken Rijk • Kwaliteitswaarborgen van jeugdbescherming en jeugdreclassering door middel van een certificeringsstelsel; • Toezicht op de naleving en de handhaving van de regelgeving door jeugdhulpaanbieders; • De harmonisatie van de verschillende professionaliseringstrajecten.

Zorgen Transitiecommissie Stelselherziening Jeugdzorg (TSJ) • Sturing op transitieproces: juridische, bestuurlijke en financiële kaders voor de decentralisatie zijn nog niet helder • Inzicht in de opgave: gemeenten zitten nog in de fase van visieontwikkeling • Continuïteit van zorg tijdens de voorbereiding van de decentralisatie en de eerste periode na de decentralisatie

Bestuurlijke afspraken Afspraken uit het bestuurlijk overleg (BO) tussen staatssecretarissen VWS en V&J, VNG en IPO: • Overheveling in één keer • Ruimte voor keuzes in de uitvoering • Ruimte voor innovatie • Samenhang met andere decentralisatieopgaven • Regionale samenwerking • Kwaliteit en toezicht • Overgangsmaatregelen • Financiën

Regionale samenwerking • Gemeenten kunnen samenwerken met elkaar om schaalvoordelen te behalen, financiële risico’s te beperken en de continuïteit van zorg te waarborgen • Regionale samenwerking in geval van AMHK, jeugdbescherming, jeugdreclassering en gesloten jeugdzorg (JeugdzorgPlus) wordt verplicht • Mochten gemeenten geen passende en dekkende indeling voor regionale samenwerking kunnen maken, dan gaat het Rijk de indeling bij AMvB vastleggen (1 januari 2014)

Kwaliteit en toezicht • College van B&W moeten zich verantwoorden aan de gemeenteraad • Certificering: • Instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering moeten aan bepaalde basis kwaliteitseisen voldoen om een certificaat te kunnen krijgen • Gemeenten mogen uitsluitend contracten afsluiten met instellingen die een dergelijk certificaat hebben gekregen • 1 oktober 2013 wordt het normenkader certificering door het Rijk vastgesteld. • 1 januari 2014 wordt door het Rijk gestart met het certificeren van instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering • De samenwerking tussen de inspectie en gemeenten wordt uitgewerkt in het ‘Afsprakenkader toezicht’ door het Rijk en VNG (januari 2014)

Overgangsmaatregelen • Zorg of reeds een recht op jeugdzorg vóór 1 januari 2015 => dezelfde zorgaanbieder in 2015. Tot een jaar na inwerkingtreding van de Jeugdwet geldig. • Voor pleegzorg geldt geen einddatum. Pleegkinderen blijven bij dezelfde pleegouders.

Termijn overgangsmaatregelen • Regionaal transitiearrangement (samenwerkende gemeenten geven aan hoe ze de continuïteit van zorg realiseren en frictiekosten beperken) in alle regio’s is op 31 oktober 2013 een feit. • Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd (TSJ) beoordeeld voorafgaand aan 31 oktober 2013 de regionale arrangementen. • Mocht TSJ constateren dat de continuïteit van zorg of de samenwerkingsafspraken tussen gemeenten niet voldoen, dan zal het Rijk een aanwijzing geven aan de betreffende regio (november 2013).

Financiën • Eén financieringssysteem (ontschotting) • Financiering via het gemeentefonds • Het Rijk heeft op 31 mei 2013 de voorlopige verdeling van het budget per gemeente gepubliceerd. • Efficiencytaakstelling van 450 miljoen: • In 2015 => 120 miljoen • In 2016 => 300 miljoen • Vanaf 2017 => 450 miljoen

Wetgevingstraject Rijk • Op dit moment ligt wetgeving bij de Raad van State • Juni-december 2013 parlementaire behandeling Staten-Generaal • 1 januari 2014 publicatie Staatsblad • 1 januari 2015 inwerkingtreding Gemeente • December 2013 stellen de gemeenteraden het stappenplan (hoofdpunten gemeentelijk beleid) en beleidsplan (definiëren aanbod en regionaal aanbod) vast • Januari-oktober 2014 inkoopproces • Februari 2014 vaststellen modelverordening van VNG • Najaar 2014 vaststellen begroting 2015

Ondersteuning gemeenten • Transformatieagenda wordt opgesteld door VNG en het Rijk om gemeenten te ondersteunen bij het realiseren van de doelen van de stelselwijziging; • Werkagenda’s: Binnen werkgroepen overleggen partijen over de uitvoering van bepaalde onderdelen van het jeugdstelsel (werkagenda passend onderwijs) • Transitiebureau (VNG en Rijk) deelt kennis die essentieel is voor de transitie en transformatie met gemeenten en partners • Afspraken met koepels: VNG maakt afspraken met koepelorganisaties die gemeenten kunnen helpen bij het inrichten van de jeugdhulp

Tot slot • De data en andere gegevens komen uit het Transitieplan. • De genoemde gegevens en planning kunnen wijzigen naar aanleiding van de wetsbehandeling.

Transitie Jeugdzorg