1 / 95

Kształtowanie i badanie opinii publicznej

Kształtowanie i badanie opinii publicznej. mgr Olga Kurek e-mail: okurek@wsiz.rzeszow.pl konsultacje: środy 10:00-12:00, p.245. Tematyka zajęć. 1. Pojęcie opinii publicznej. Rola opinii publicznej w życiu społecznym: definicje opinii publicznej pojęcie i komponenty postawy społecznej

ivrit
Download Presentation

Kształtowanie i badanie opinii publicznej

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Kształtowanie i badanie opinii publicznej mgr Olga Kurek e-mail: okurek@wsiz.rzeszow.pl konsultacje: środy 10:00-12:00, p.245

  2. Tematyka zajęć 1. Pojęcie opinii publicznej. Rola opinii publicznej w życiu społecznym: • definicje opinii publicznej • pojęcie i komponenty postawy społecznej • spirala milczenia • historia badania opinii publicznej w Polsce i na świecie • różnice pomiędzy perswazją, manipulacją a propagandą 2. Sondaż jako podstawowa metoda badania opinii publicznej: • etapy procesu badawczego • ankieta jako narzędzie sondażu (budowa, rodzaje, podstawowe błędy) • interpretacja wyników sondaży 3. Manipulowanie wynikami sondaży 4. Polska i Polacy w I dekadzie XXI wieku – analiza „Diagnozy społecznej 2009” pod red. prof. Czapińskiego • ocena polskiej polityki zagranicznej, poczucie zagrożenia terroryzmem, dynamika nastrojów społecznych, postawy wobec demokracji, autoidentyfikacje polityczne Polaków, system wartości materialnych i niematerialnych, zadowolenie z życia i kondycja psychiczna Polaków, stosunek do kary śmierci

  3. Literatura • E. Noelle-Neumann, Spirala Milczenia, Poznań 2004, • A. Pratkans, E. Aronson, „Wiek propagandy” Warszawa 2003, • R. Dyoniziak, Sondaże a manipulowanie społeczeństwem, Kraków 1997, ss. 22-30. • Ch. Frankfort-Nachmias, D. Nachmias, Metody badawcze w naukach społecznych, Poznań 2001. • M. Szreder, Metody i techniki sondażowych badań opinii, Warszawa 2004.

  4. Warunki zaliczenia ćwiczeń • W skład oceny końcowej wchodzą następujące kryteria: Obecność – 15p. Aktywność – 35p. Kolokwium zaliczeniowe na ostatnich zajęciach – 50p. • Ocena końcowa wynika z następujących przedziałów punktowych: 91 p. -100 p. – bdb (5,0) 81 p. – 90 p. - +db (4,5) 71 p. - 80 p. – db (4,0) 61 p. – 70 p. - +dst (3,5) 51 p. – 60 p. – dst (3,0) 0 p. – 50 p. – ndst (2,0)

  5. Warunki zaliczenia kursu DL • 5 pytań testowych jednokrotnego wyboru z treści płytki DL-owej na kolokwium • należy znaleźć trzy dowolne wyniki badań sondażowych w Internecie i opisać czego dotyczyły, jakie były wyniki, główne wnioski oraz podać źródła, czas i miejsce badania, w trzech odrębnych postach na AFD; • udział w 1 godzinie CZATUakademickiego

  6. I) Pojęcie opinii publicznej. Rola opinii publicznej w życiu społecznym.

  7. Z czym kojarzy Ci się pojęcie opinia publiczna?

  8. „Opinia publiczna jest niewidzialną i tajemniczą potęgą, której nic nie jest w stanie się oprzeć, nic nie jest od niej bardziej zmienne, bardziej nieokreślone i silniejsze. A przy tym, przy wszystkich swych kaprysach, jest ona znacznie częściej, niż się wydaje, prawdziwa, rozsądna, sprawiedliwa” Napoleon

  9. Opinia publiczna - definicje • Opinia publiczna danej społeczności to zbiór dominujących w niej opinii w kwestiach publicznych ważnych dla niej w danym czasie. • Opinia publiczna to ogół poglądów, ocen i sądów wyrażanych przez członków społeczeństwa lub ważniejsze grupy, dotyczących funkcjonowania państwa i jego podstawowych instytucji. • Opinia publiczna wyraża aprobatę bądź dezaprobatę społeczeństwa względem kwestii istotnych z punktu widzenia ogółu.

  10. Podstawowe założenia • 1. w każdej zbiorowości istnieją kwestie publiczne, dotyczące każdej jednostki do niej należącej; • 2. poglądy publiczne można komunikować, poddawać analizie i krytyce; • 3. ważnymi kwestiami publicznymi są te problemy, które opinia dominująca uznaje za wymagające rozwiązania; • 4. problemy publiczne są ważne oraz dotyczą całego społeczeństwa, a nie tylko pojednynczych grup społecznych.

  11. Czy opinia publiczna dotyczy tylko aktualnych wydarzeń? • Może ona dotyczyć spraw zarówno teraźniejszych jak i przeszłych; choć skupia się na sprawach krajowych, dotyczy również problemów o charakterze globalnym, czy spraw znajdujących się na styku spraw wewnętrznych i zagranicznych. • Np. Postawy Polaków względem PRL-u. Opinie Polaków o wejściu Polski do NATO czy UE. Stosunek Polaków do wojny w Iraku.

  12. Czy opinia publiczna a opinia społeczna to tożsame pojęcia?

  13. Opinia Publiczna a opinia społeczna • Często obok terminu opinia publiczna używa się określenia opinia społeczna, które jest pojęciem szerszym; • Opinia społeczna dotyczy szerszego zakresu problemów, w tym problemów nie wiążących się bezpośrednio z polityką, takich jak wychowanie, transplantacja organów, aborcja, eutanazja, kara śmierci, system wartości materialnych i niematerialnych, satysfakcja z poziomu życia, itp.

  14. Kto ma wpływ na kształtowanie opinii publicznej?

  15. Opinia publiczna kształtowana jest zwłaszcza przez środki masowego przekazu, wpływ na nią wywierają też partie i organizacje polityczne,związki zawodowe, przywódcy polityczni,liderzy opinii, itp. • Ze względu na fakt, że opinia publiczna wpływa na ludzkie postawy, motywacje i działania, wyraża akceptację lub dezaprobatę dla jakiegoś zjawiska, polityczne ośrodki decyzyjne muszą się z nią liczyć. Dlatego w demokratycznych społeczeństwach jest ona stale badana przez wyspecjalizowane placówki.

  16. Proces opiniotwórczy • By proces opiniotwórczymógł mieć miejsce, tutaj teoretycy są zgodni, musi zaistnieć taka sytuacja lub pojawić się taki obiekt, który przyciągnie uwagę większej liczby osób. • Gdy przyciągający uwagę problem lub zjawisko ma charakter kontrowersyjny, ułatwia to i przyśpiesza proces polaryzacji opinii publicznej.

  17. Co ma wpływ na tworzenie się procesu opiniotwórczego?

  18. Postawa – definicja Stefana nowaka • „Postawą pewnego człowieka wobec pewnego przedmiotu jest ogół względnie trwałych dyspozycji do oceniania tego przedmiotu i emocjonalnego nań reagowania oraz ewentualnie towarzyszących tym emocjonalno - oceniającym dyspozycjom względnie trwałych przekonań o naturze i własnościach tego przedmiotu i względnie trwałych dyspozycji do zachowania się wobec tego przedmiotu”. • Trzy komponenty postawy: • racjonalny • emocjonalny • behawioralny

  19. Kto lub co odgrywa ważną rolę w procesie opiniotwórczym?

  20. Elementy wpływające na proces opiniotwórczy • wartościujące sądy moralne- gdy dochodzi do sytuacji konfliktowej lub gdy pojawia się kontrowersyjny obiekt, dochodzi do zwerbalizowania w grupie poglądów powstałych na podstawie wspólnych wartości; • przywódcy opinii- względu na swój prestiż w grupie i dobre poinformowanie są w stanie w znacznym stopniu wpływać na sposób myślenia innych; • wzorce kulturowepanujące w danej grupie • konformizmjako lęk przed odrzuceniem z strony grupy

  21. W jaki sposób postawy konformistyczne mogą wpływać na wyniki wyborów?

  22. Spirala milczenia – efekt konformizmu • W myśl teorii spirali milczenia Elisabeth Noelle-Neumannświadomość posiadania poparcia opinii publicznej sprzyja wypowiadaniu zgodnych z nią poglądów, a w przypadku przeciwnym - ludzie zachowują milczenie. • Następuje spiralny proces wyciszania jednych i wzmacniania innych opinii. Opinie częściej głoszone publicznie mogą mieć nawet siłę przecenianą. • Teoria ta wskazuje na wartość milczenia jako sposobu wyrażania opinii, może również tłumaczyć rozbieżności między sondażami opinii publicznej a wynikami wyborów.

  23. Badania opinii • Badaniem opinii publicznej zajmuje się socjologia za pomocą metod statystycznych, zwłaszcza sondaży. • Znajomość opinii publicznej wskazuje politykom, jakie są poglądy na temat danego zjawiska i jak duża część społeczeństwa je podziela. • Badania te, przez fakt ich publicznego ujawnienia, wpływają również w pewnym stopniu na samą opinię publiczną. Część badań jest podawana w prasie, inne – wykonywane na zlecenie partii czy rządu – pozostają tylko do wiadomości zlecających, wpływając za to na ich działania.

  24. Krótka historia badań opinii publicznej • W USA w 1935 powstał pierwszy Instytut Opinii Publicznej w Princeton założony przez socjologa i statystyka George'a Horace Gallupa - przeprowadzano badania opinii publicznej o nazwie Gallup poll, dotyczące opinii publicznej, oddziaływania reklamy i czytelnictwa. • Pierwsze badania opinii publicznej miały miejsce jeszcze przed Gallupem. W 1883 roku Charles H. Taylor, wydawca Boston Globe dla obliczenia wstępnych wyników głosowania posłużył się sondażem, by na tej podstawie przewidzieć ostateczny wynik wyborów.

  25. Historia badań opinii publicznej w Polsce • W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej niewiele było badań opinii publicznej, rozwinęły się one dopiero po roku 1989. W latach 1948-1956 władze zabraniały tego typu badań, później były one prowadzone tylko na pewne tematy i cenzurowane, część badań była utajniona, powstawały na zlecenie różnych organów władzy. • Od końca lat pięćdziesiątych istniał OBOP (1958), po stanie wojennym powstało CBOS (1982). Jednak dopiero po roku 1989 pojawiły się sondaże czy prognozy wyborcze dla partii i polityków, często publikowane w środkach przekazu.

  26. iI) Sondaż jako podstawowa metoda badania opinii publicznej

  27. Etapy procesu badawczego 1. PROBLEM BADAWCZY 2. PYTANIA,TEZY I HIPOTEZY BADAWCZE 7. UOGÓLNIANIE (GENERALIZOWANIE)+ RAPORT TEORIA 6. ANALIZA DANYCH 3. WYBÓR METODY BADAWCZEJ 4. DOBÓR PRÓBY BADAWCZEJ Z OKREŚLONEJ POPULACJI 5. ZBIERANIE DANYCH

  28. Problem badawczy • Bodziec intelektualny wywołujący reakcję w postaci badan naukowych • Problem musi być jasno i precyzyjnie sformułowany Problemy, których nie można empirycznie uzasadnić (nie można zidentyfikować na podst. obserwacji) lub takie, które dotyczą subiektywnych preferencji, wierzeń, wartości, czy upodobań nie poddają się badaniom np.: Czy kolor różowy jest ładniejszy od fioletowego?

  29. FORMUŁOWANIE PROBLEMU BADAWCZEGO • Preferencje partyjne Polaków. • Obawy Polaków w kontekście światowego kryzysu gospodarczego. • Nastroje społeczne w 2009 roku. • Stosunek Polaków do kary śmierci. • Akceptacje względem stosowania metody in vitro.

  30. FORMUŁOWANIE pytań badawczych • Ad 1. Preferencje partyjne Polaków. • Które partie cieszą się przychylnością Polaków? • Programy których partii są według Polaków najbardziej adekwatne do sytuacji gospodarczej kraju? • Którzy politycy są ulubieńcami Polaków? • Jakie cechy powinien posiadać przywódca partii politycznej?

  31. Cechy hipotez badawczych • jasno sformułowane: należy zdefiniować pojęciowo tj. za pomocą innych pojęć = definicja operacyjna • konkretne: badacz określa związki pomiędzy zmiennymi – dodatnie lub ujemne • sprawdzalne za pomocą dostępnych metod • nie są wartościujące, wartości wyznawane przez badacza, subiektywne preferencje nie powinny wpłynąć na proces badawczy

  32. przykłady hipotez • „Osoby o wyższym wykształceniu, częściej głosują na partie centrowe niż osoby o wykształceniu niskim” • „Mieszkańcy dużych miast rzadziej deklarują udział w wyborach niż mieszkańcy wsi” • „Kobiety cechują się wyższym wskaźnikiem religijności niż mężczyźni” • „Rodziny z osobą stale bezrobotną znacznie częściej narażone są na patologizację życia społecznego niż rodziny w których wszyscy dorośli członkowie są aktywni zawodowo”

  33. Relacje pomiędzy metodą, narzędziem, a techniką badawczą METODA: badania terenowe TECHNIKA: sondaż NARZĘDZIE: kwestionariusz ankiety

  34. DEFINICJA: Populacja statystyczna (inaczej populacja generalna, zbiorowość generalna) to zbiór elementów podlegających badaniu statystycznemu. Elementy populacji są do siebie podobne pod względem badanej cechy, ale nie są identyczne .

  35. DEFINICJA: Dobór próby to ściśle określone postępowanie badawcze polegające na wyodrębnieniu z szerszego zbioru elementów o wspólnych (przynajmniej niektórych) cechach (tzw. populacja generalna) ograniczonej liczby ich reprezentantów w celu oszacowania jakiś ich właściwości lub relacji, zachodzących między nimi

  36. Dobór próby – jednostki analizy Jednostki analizy: • Jednostki • Grupy • Instytucje • Społeczeństwa

  37. Czym jest sondaż (pooling, survey)? • Sondaż jest to badanie opinii publicznej, rodzaj badań statystycznych w celu określenia preferencji ludności; • Sondaż nie daje pełnego obrazu, a jedynie przybliżony wynik. Stanowi jednak silny wyznacznik trendu. Stosowany jest w wielu dziedzinach, m.in. w handlu do badania preferencji konsumentów, jak i często w okresie poprzedzającym wybory (sondaż wyborczy); • Sondaż prawidłowo przeprowadzony powinien uwzględniać różne grupy społeczne, wiekowe i zawodowe.

  38. Jakie ośrodki badania opinii publicznej funkcjonują w rynku polskim?

  39. Ośrodki badawcze w Polsce • W Polsce badaniem opinii publicznej i przeprowadzaniem sondaży zajmuje się wiele wyspecjalizowanych firm, m.in. Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS), Ośrodek Badania Opinii Publicznej ( TNS OBOP), PBS DGA, Polska Grupa Badawcza (PGB), GFK Polonia.

  40. Sondaż – wady i zalety

  41. * Ciekawostka * • wpływ ankieterski (także efekt ankieterski) to wpływ jaki ankieter wywiera na respondenta podczas realizacji wywiadu. • Wpływ ten nie wynika z celowych działań ankietera, lecz z jego mimowolnych sygnałów, którymi daje do zrozumienia która odpowiedź jest pożądana oraz sposobu interpretacji antycypacji jego cech społecznych przez respondenta. • Jednym z takich czynników jest przede wszystkim płeć ankietera, ale także czasami jego światopogląd czy nawet poglądy polityczne, co rzutować może na sposób zadawania pytań respondentowi, a w konsekwencji na udzielane przez respondenta odpowiedzi.

  42. TECHNIKI zbierania danychsondażowych • Ankieta pocztowa • Wywiad bezpośredni • Wywiad telefoniczny • Ankieta on-line • Ankieta internetowa

  43. Ankieta pocztowa

  44. Wywiad osobisty (ankiety audytoryjne i indywidualne)

  45. Wywiad telefoniczny

  46. Porównanie metod sondażowych Źródło: C. Frankfort-Nachmias, D. Nachmias, Metody badawcze w naukach społecznych

  47. Co to jest kwestionariusz ankiety? Kwestionariusz, którym posługujemy się w czasie wywiadu to specjalnie przemyślany zestaw pytań, uwzględniający problematykę badawczą, pytania badawcze oraz tezy i hipotezy postawione na etapie konceptualizacji badań.

  48. Zasady tworzenia kwestionariusza ankiety: • układ pytań musi tworzyć logiczny ciąg(bloki tematyczne); • przechodzimy od pytań ogólnych do szczegółowych; • trudne pytania umieszczamy w środku kwestionariusza; te wymagające mniej zastanowienia na początku i na końcu; • pytania nie mogą się powtarzać(za wyjątkiem tych, które są pytaniami kontrolnymi); • pytania muszą wynikać z podjętej problematyki badawczej i zasad budowy kwestionariusza; • pytania powinny być przystępne i zrozumiałe dla każdego respondenta; • znaczenie pytania musi być takie samo dla pytającego jak i respondenta; • każde pytanie może się odnosić tylko do jednego zagadnienia; • pytania muszą być neutralne– nie mogą sugerować odpowiedzi; • pytania muszą być jednoznaczne; • pytania muszą dawać możliwość udzielenia wyczerpującej odpowiedzi; • nie możemy umieszczać pytań, które mogą stwarzać możliwość do udzielenia nieszczerych odpowiedzi; • należy unikać pytań drażliwych i poruszających tematy osobiste; • najważniejsze przy opracowaniu kwestionariusza jest umieszczenie dokładnej instrukcji udzielania odpowiedzi.

  49. Kwestionariusz ankiety - elementy Kwestionariusz ankiety powinien składać się z następujących części: • Części wstępnej • Pytań skierowanych do respondentów • Części końcowej – podziękowanie za udział w badaniach • Metryczka

More Related