UDZIELANIE POMOCY PUBLICZNEJ – UJĘCIE PRAKTYCZNE

1. WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE UDZIELANIE POMOCY PUBLICZNEJ – UJĘCIE PRAKTYCZNE Prowadzący: Agnieszka Radzimowska

2. PODSTAWOWE POJĘCIA

3. PODSTAWOWE POJĘCIA wspieranie przedsiębiorstwa pochodzenie ze środków publicznych selektywność korzyść dla beneficjenta zakłócenie lub groźba zakłócenia konkurencji i wpływ na wymianę handlową na wspólnym rynku

4. PODSTAWOWE POJĘCIA POJĘCIE PRZEDSIĘBIORSTWA art. 1 załącznika 1 do rozporządzenia 800/2008 przedsiębiorstwo - podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną definicja doprecyzowana w orzecznictwie ETS i SPI: niezależnie od źródeł finansowania, formy własności, tego, czy jest nastawiony na zysk i czy przepisy krajowe nadają mu status przedsiębiorstwa działalność gospodarcza – działalność polegająca na oferowaniu towarów i usług na rynku, w zakresie której występuje konkurencja

5. PODSTAWOWE POJĘCIA NARUSZENIE LUB GROŹBA NARUSZENIA KONKURENCJI występuje, gdy beneficjent prowadzi działalność, w zakresie której nie ma monopolu i otrzymuje selektywną korzyść, która wzmacnia jego pozycję na rynku w porównaniu z konkurentami istnieje domniemanie spełnienia czwartej przesłanki, gdy trzy poprzednie są jednocześnie spełnione WPŁYW NA WYMIANĘ HANDLOWĄ NA WSPÓLNYM RYNKU występuje, gdy produkt lub usługa stanowią przedmiot wymiany na wspólnym rynku i nie ma znaczenia fakt, że beneficjent nie bierze bezpośredniego udziału w wymianie handlowej dodatkowe znaczenia może mieć fakt, że na danym rynku działalność prowadzą lub podjęciem jej są zainteresowane podmioty z innych państw członkowskich

6. PODSTAWOWE POJĘCIA Definicja MSP: Jednoczesne spełnienie kryteriów: • wielkości zatrudnienia oraz • wielkości rocznego obrotu lub wielkości sumy bilansowej oraz Kwestia niezależności

7. PODSTAWOWE POJĘCIA • Pojęcie MSP cd. • Przedsiębiorstwo jest niezależne, jeśli nie jest powiązane ani partnerskie • niezależne – mniej niż 25% udziałów lub praw głosu • partnerskie – 25-50% • powiązane – powyżej 50% • Do obliczania wielkości zatrudnienia bierze się pod uwagę: • przedsiębiorstwa powiązane – 100% odpowiednich danych przedsiębiorstwa badanego i wszystkich przedsiębiorstw powiązanych • przedsiębiorstwa partnerskie – 100% danych przedsiębiorstwa badanego i odpowiadający wielkości udziału lub liczbie praw głosu w przedsiębiorstwie badanym procent danych przedsiębiorstw partnerskich • przedsiębiorstwo niezależne – wyłącznie dane przedsiębiorstwa badanego

8. PODSTAWOWE POJĘCIA • PODMIOT W TRUDNEJ SYTUACJI EKONOMICZNEJ • pkt 9-11 wytycznych o pomocy na ratowanie i restrukturyzację • możliwość udzielania pomocy – pomoc na ratowanie lub na restrukturyzację oraz pomoc o innym przeznaczeniu, o ile ww. wytyczne to dopuszczają • jeżeli przy pomocy środków własnych, ani środków które mogłoby uzyskać od właścicieli/akcjonariuszy lub wierzycieli, nie jest ono w stanie powstrzymać strat, które bez zewnętrznej interwencji władz publicznych prawie na pewno doprowadzą do zniknięcia z rynku przedsiębiorstwa w perspektywie krótko- lub średnioterminowej

9. PODSTAWOWE POJĘCIA • Przedsiębiorstwo z pewnością będące w trudnej sytuacji ekonomicznej - jeżeli ponad połowa kapitału spółki została utracona, w tym ponad ¼ w okresie ostatnich 12 miesięcy - jeżeli spółka, zgodnie z prawem krajowym, spełnia przesłanki upadłości • Przedsiębiorstwo może znajdować się w trudnej sytuacji ekonomicznej rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżka produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące kwoty odsetek, zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto

10. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH

11. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • GOSPODARKA WODOCIĄGOWO-KANALIZACYJNA I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW • pobór, uzdatnianie, dostarczanie wody oraz odprowadzanie i oczyszczanie ścieków (w tym przeróbka osadów ściekowych) – działalność w tym zakresie ma charakter monopolu naturalnego • w przypadku przeróbki osadów ściekowych, której produkty mogą być wykorzystywane komercyjnie, należy dokonać oceny indywidualnej

12. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • BUDOWNICTWO WODNE, RETENCJA • budowa zapór, kanałów, śluz i wałów przeciwpowodziowych, regulacja biegu rzek, mała i duża retencja • kwestia zakłócenia konkurencji i wpływu na wymianę handlową na wspólnym rynku

13. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • GOSPODARKA ODPADAMI • zbieranie, transport, segregowanie, odzysk i unieszkodliwianie odpadów – działalność konkurencyjna (ustawa o odpadach oraz ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dopuszczają możliwość istnienia na danym rynku wielu podmiotów prowadzących taką działalność)

14. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • ENERGETYKA CIEPLNA • wytwarzanie energii cieplnej w źródle przyłączonym do sieci – działalność konkurencyjna (substytutem tak wytwarzanej energii cieplnej jest m.in. energia wytwarzana w źródłach lokalnych) • dystrybucja energii cieplnej – działalność w obrębie sieci istniejącej ma charakter monopolu naturalnego (brak możliwości zastosowania w praktyce zasady TPA), wsparcie na rozbudowę sieci (przyłączenie nowych odbiorców) może wpływać na konkurencję

15. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • TERMOMODERNIZACJA BUDYNKÓW • Jeśli dotyczy budynków związanych z działalnością gospodarczą – stanowi pomoc publiczną • W zakresie budynków użyteczności publicznej (siedziba władz instytucji publicznych, szkoły itp.) – nie stanowi pomocy publicznej

16. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • WSPIERANIE KULTURY I OCHRONY DZIEDZICTWA NARODOWEGO • działalność teatrów, muzeów, domów kultury i innych placówek kulturalnych, budowa pomników, organizacja imprez kulturalnych • prowadzenie działalności gospodarczej • zakłócenie konkurencji i wpływu na wymianę handlową na wspólnym rynku

17. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • OCHRONA ZDROWIA • Zgodnie z orzecznictwem sądów wspólnotowych, usługi medyczne są działalnością gospodarczą niezależnie od tego, czy koszty świadczonych usług są pokrywane bezpośrednio przez pacjenta, czy też przez władze publiczne lub fundusze zdrowia – zakłady opieki zdrowotnej, zarówno niepubliczne, jak i publiczne, są przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów wspólnotowych • Publiczne zozy, niepubliczne zozy, uzdrowiska, ośrodki ogólne i specjalistyczne, świadczenie usług w ramach kontraktów z NFZ i poza kontraktami – stopień naruszenia konkurencji na wspólnym rynku • Charakter świadczonych usług • Lokalizacja ośrodka • Kategorie pacjentów

18. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • Świadczenie usług w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia – kontrakt z NFZ • Usługi kierowane do polskich obywateli, finansowanie koszyka świadczeń gwarantowanych – brak spełnienia przesłanki wpływu na wymianę handlową w wymiarze wspólnotowym - co do zasady nie ma pomocy publicznej • Jeśli na terenie wspieranej placówki znajdują się punkty handlowe, gastronomiczne itp. – projekt generujący dochód

19. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • Niepubliczne zozy - kierują usługi medyczne do nieograniczonego kręgu odbiorców, mogą świadczyć usługi w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia • Na działalność w ramach kontraktu z NFZ – nie ma pomocy • Na działalność poza kontraktem – pomoc publiczna • Organizacyjne i prawne (podmiot zależny) rozdzielenie działalności • Rozdzielenie księgowe

20. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • Zoz prowadzący dwa rodzaje działalności: • Obliczenie udziału przychodów ze świadczenia usług w ramach kontraktu (np. w modernizowanym budynku lub na nabytym tomografie) w przychodach placówki ogółem i zadeklarowanie utrzymania tej proporcji przez cały okres trwałości projektu (coroczne składanie organowi udzielającemu pomocy informacji w tym zakresie) • Udzielenie pomocy na usługi w ramach kontraktu proporcjonalnie do udziału przychodów z tych usług (koszty kwalifikowane pomniejszone proporcjonalnie) • Zmiana proporcji przychodów lub nieprzedłużenie kontraktu bez winy zozu – zwrot części wsparcia na koniec okresu rozliczenia projektu proporcjonalnie do pozostałego minimalnego okresu trwałości projektu

21. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • Przedszkola • Szkoły podstawowe, gimnazja i ponadgimnazjalne • Szkoły wyższe • Oferta edukacyjna w ramach publicznego systemu edukacji i szkolnictwa wyższego skierowana do polskich obywateli – w zakresie działalności dydaktycznej brak spełnienia przesłanki wpływu na wymianę handlową w wymiarze wspólnotowym – nie ma pomocy publicznej

22. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • Rewitalizacja – kompleksowy, skoordynowany, wieloletni, prowadzony na obszarze zdegradowanym proces przemian przestrzennych, technicznych, społecznych i ekonomicznych – cel: wyprowadzenie obszaru ze stanu kryzysowego, stworzenie warunków do jego rozwoju • Projekty muszą stanowić część programu rewitalizacji • Budowa i przebudowa infrastruktury, renowacja budynków, prace konserwatorskie i restauratorskie, zakup i instalacja urządzeń poprawiających bezpieczeństwo

23. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH Budowa i rozwój inkubatorów przedsiębiorczości, parków przemysłowych, centrów badawczych i technologicznych itp. Szeroki zakres działalności: wynajem i zarządzanie nieruchomościami, świadczenie usług doradczych, szkoleniowych, finansowych

24. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH Formy pomocy w ramach PPP: Podmiot publiczny płaci cenę wyższą niż cena rynkowa (wartość usługi) Podmiot publiczny zamawia usługi, których faktycznie nie potrzebuje W celu wyeliminowania elementów pomocy konieczne jest rygorystyczne zastosowanie zasady prywatnego inwestora oraz przeprowadzenie otwartej, bezwarunkowej i odpowiednio upublicznionej procedury przetargowej

25. POMOC W OKREŚLONYCH SEKTORACH • BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE • Budowanie i administrowanie nieruchomościami, zarządzanie nieruchomościami na zlecenie • Działalność konkurencyjna – rynek otwarty, na którym działają deweloperzy, tbs-y, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, wyspecjalizowane podmioty administrowania nieruchomościami

26. POMOC DE MINIMIS

27. POMOC DE MINIMIS Brak możliwości udzielania pomocy de minimis w odniesieniu do: • rybołówstwa i akwakultury, • produkcji pierwotnej produktów rolnych, • przetwarzania i obrotu produktami rolnymi, jeżeli wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ich ceny lub ilości, • pomocy eksportowej, • pomocy uwarunkowanej preferowaniem towarów krajowych względem towarów sprowadzanych z zagranicy, • nabycia pojazdów transportu drogowego przez podmioty prowadzące działalność w zakresie towarowego transportu drogowego, • podmiotów znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej

28. POMOC DE MINIMIS Pułap pomocy de minimis 200 tys. euro- w okresie 3 kolejnych lat kalendarzowych 100 tys. euro - w sektorze transportu w okresie 3 kolejnych lat kalendarzowych okres 3 lat kalendarzowych - bieżący rok kalendarzowy oraz dwa poprzedzające go lata kalendarzowe

29. POMOC DE MINIMIS Kumulacja pomocy de minimis z każdą pomocą de minimis, otrzymaną w okresie 3 ostatnich lat kalendarzowych, niezależnie od formy i źródła – pułap 200 tys. euro z każdą pomocą o innym przeznaczeniu otrzymaną w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych – intensywność pomocy o innym przeznaczeniu

30. POMOC DE MINIMIS Zaświadczenia o pomocy de minimis Organ udzielający pomocy wydaje je z urzędu Wydanie zaświadczenia następuje w dniu udzielenia pomocy Brak opłaty skarbowej od wydawanych zaświadczeń Możliwość/konieczność wydawania zaświadczeń korygujących Wydawania zaświadczeń spółce cywilnej, komandytowej itp.

31. POMOC DE MINIMIS W ROLNICTWIE Rozporządzenie Komisji nr 1535/2007 w zakresie pomocy de minimis w sektorze produkcji pierwotnej produktów rolnej Rozporządzenie Komisji nr 875/2007 w zakresie pomocyde minimis dla sektora rybołówstwa Rozporządzenie Komisji nr 1998/2006 – w zakresie przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych

32. POMOC DE MINIMIS W ROLNICTWIE • Rozporządzenie 1535/2007 • 7,5 tys. euro w okresie 3 lat podatkowych • dodatkowy limit krajowy 119 542,5 tys. euro • produkcja pierwotna produktów rolnych • Rozporządzenie 875/2007 • 30 tys. euro w okresie 3 lat podatkowych • dodatkowy limit krajowy 21 125 tys. euro • produkcja pierwotna i przetwarzanie produktów rybołówstwa • oba rozporządzenia zawierają ograniczenia analogiczne jak w rozporządzeniu 1998/2006 Organ monitorujący – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

33. WYŁĄCZENIA GRUPOWE

34. WYŁĄCZENIA GRUPOWE wyłączenia nie mają zastosowania do pomocy: indywidualnej dla dużych przedsiębiorstw udzielanej i wypłacanej przedsiębiorstwom, na których ciąży obowiązek zwrotu pomocy dla przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej (definicja MSP w trudnej sytuacji) związanej z wywozem uwarunkowanej pierwszeństwem użycia towarów krajowych względem importowanych udzielanej w niektórych sektorach w zależności od rodzaju pomocy

35. WYŁĄCZENIA GRUPOWE ZASADY OGÓLNE ZWOLNIENIA Z OBOWIĄZKU NOTYFIKACJI DLA WSZYSTKICH RODZAJÓW POMOCY przejrzyste formy obowiązek notyfikacji po przekroczeniu progów kumulacja efekt zachęty

36. WYŁĄCZENIA GRUPOWE Regionalna pomoc inwestycyjna i na zatrudnienie Realizacja nowej inwestycji lub utworzenie nowych miejsc pracy związanych z nową inwestycją Utrzymanie inwestycji przez okres 5 lat (3 lata dla MSP) 25 % wkładu własnego (bez udziału środków publicznych) Spełnienie efektu zachęty (odrębnie dla MSP i dużych przedsiębiorstw) Koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą inwestycyjną: koszty inwestycji w aktywa materialne i niematerialne i prawne Maksymalna intensywność pomocy wg mapy pomocy regionalnej plus bonusy dla MSP 20 i 10 punktów procentowych (szczególne progi intensywności dla inwestycji w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych)

37. WYŁĄCZENIA GRUPOWE • Dokonanie nowej inwestycji polegającej na: • utworzeniu nowego przedsiębiorstwa • rozbudowie istniejącego przedsiębiorstwa • dywersyfikacji produkcji poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów • zasadniczej zmianie całościowego procesu produkcyjnego • nabyciu przedsiębiorstwa, które jest w likwidacji lub które zostałoby zlikwidowane, gdyby nie zostało nabyte

38. WYŁĄCZENIA GRUPOWE • Kosztami inwestycyjnymi kwalifikującymi się do objęcia pomocą, są koszty inwestycji w aktywa materialne oraz aktywa niematerialne i prawne, związane z realizacją nowej inwestycji • Aktywa materialne:aktywa w postaci gruntów, budynków, budowli oraz maszyn i urządzeń • Aktywa niematerialne i prawne:aktywa takie jak prawa patentowe, licencje, know-how lub nieopatentowana wiedza techniczna, które: • wykorzystywane są wyłącznie w zakładzie otrzymującym pomoc • podlegają amortyzacji • nabyte są od stron trzecich na warunkach rynkowych (strona trzecia oznacza, że nabywca i zbywca są od siebie niezależni) • muszą pozostać w zakładzie przez 5 lat (3 lata MSP)

39. WYŁĄCZENIA GRUPOWE POMOC DLA DUŻYCH PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH Duży projekt inwestycyjny - nowa inwestycja, podjęta w okresie 3 lat przez jednego lub więcej przedsiębiorców, której środki trwałe połączone są ze sobą w sposób ekonomicznie niepodzielny oraz koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą przekraczają równowartość 50 mln € Maksymalną wartość pomocy oblicza się wg wzoru: max wartość = R x (50 + 0,5 x B + 0,34 x C) R – intensywność bazowa pomocy regionalnej określona dla obszaru, na którym ma być zlokalizowana inwestycja B – koszty kwalifikowane od 50 mln € do 100 mln € C – koszty kwalifikowane powyżej 100 mln €

40. WYŁĄCZENIA GRUPOWE MAPA POMOCY REGIONALNEJ 50 % - województwa: lubelskie, podkarpackie, warmińsko-mazurskie, podlaskie, świętokrzyskie, opolskie, małopolskie, lubuskie, łódzkie, kujawsko-pomorskie 40 % - województwa: pomorskie, zachodniopomorskie, dolnośląskie, wielkopolskie, śląskie, a w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. województwo mazowieckie, z wyłączeniem miasta stołecznego Warszawy 30 % - miasto stołeczne Warszawa oraz w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. województwo mazowieckie Bonus dla przedsiębiorców: małych - 20 pkt proc. średnich - 10 pkt proc. (nie dotyczy to przedsiębiorstw z sektora transportu)

41. WYŁĄCZENIA GRUPOWE Pomoc inwestycyjna i na zatrudnienie dla MSP • Intensywność pomocy • 20% dla małych przedsiębiorstw • 10% dla średnich przedsiębiorstw • Koszty kwalifikowane: koszty inwestycji w aktywa materialne i niematerialne i prawne lub szacunkowe koszty płac • Brak bonusów regionalnych

42. WYŁĄCZENIA GRUPOWE Pomoc środowiskowa na środki transportu spełniające normy surowsze od wspólnotowych lub podnoszące poziom ochrony środowiska w przypadku braku takich norm • Nabycie nowych środków transportu drogowego, kolejowego, śródlądowego i morskiego ma miejsce przed wejściem w życie norm i nowe normy nie stosują się z mocą wsteczną do nabytych środków transportu • Doposażenie istniejących środków transportu prowadzi do spełnienia norm, które nie obowiązywały w dniu wprowadzenia tych środków do eksploatacji • Intensywność pomocy: 35% plus bonus dla MSP

43. WYŁĄCZENIA GRUPOWE Koszty kwalifikowane inwestycje w ziemię, niezbędne do osiągnięcia celów środowiskowych inwestycje w budynki i urządzenia, mające na celu całkowite usunięcie zanieczyszczeń inwestycje służące adaptacji metod produkcji w związku z ochroną środowiska inwestycje w transfer technologii ściśle ograniczają się do dodatkowych kosztów inwestycji niezbędnych do osiągnięcia celów środowiskowych jeśli nie da się ich jednoznacznie wyodrębnić, należy porównać z kosztami inwestycji referencyjnej (inwestycji technicznie porównywalnej, ale nie zapewniającej takiego samego stopnia ochrony środowiska) konieczność odjęcia wszelkich korzyści wynikających z: wzrostu mocy produkcyjnej oszczędności i dodatkowej produkcji pomocniczej zrealizowanych w okresie 5 lat

44. WYŁĄCZENIA GRUPOWE Pomoc środowiskowa na inwestycje w oszczędność energii • Intensywność pomocy: • 60% plus bonus dla MSP jeśli koszty kwalifikowane ustalane są z uwzględnieniem korzyści i kosztów operacyjnych lub • 20% plus bonus dla MSP jeśli koszty kwalifikowane ustalane są bez uwzględnienia korzyści i kosztów operacyjnych

45. WYŁĄCZENIA GRUPOWE Pomoc środowiskowa na inwestycje w wysokosprawną kogenerację • Intensywność pomocy: 45% plus bonus dla MSP • Koszty kwalifikowane obliczane bez uwzględnienia korzyści i kosztów operacyjnych

46. WYŁĄCZENIA GRUPOWE Pomoc środowiskowa na inwestycje w odnawialne źródła energii • Wyłącznie w odniesieniu do biopaliw wytwarzanych w sposób zrównoważony, czyli takich, które nie zostały wytworzone z surowców pochodzących z terenów o dużej wartości ze względu na bioróżnorodność, tj. terenów o jednej z następujących cech: - las bez znaków istotnej ludzkiej działalności - obszary przeznaczone na cele ochrony przyrody - obszary trawiaste o dużej bioróżnorodności • Intensywność pomocy: 45% plus bonus dla MSP • Koszty kwalifikowane obliczane bez uwzględnienia korzyści i kosztów operacyjnych

47. WYŁĄCZENIA GRUPOWE Pomoc na badania środowiskowe • Badania poprzedzające inwestycje umożliwiające wykroczenie ponad normy wspólnotowe lub w przypadku braku takich norm, w oszczędzanie energii i odnawialne źródła energii • Koszty kwalifikowane: koszty badań • Intensywność pomocy: 50% plus bonus dla MSP

48. WYŁĄCZENIA GRUPOWE Pomoc na usługi doradcze dla MSP • Koszty kwalifikowane: koszty usług nabytych od doradców zewnętrznych • Usługi nie mogą mieć charakteru ciągłego, nie są związane ze zwykłymi kosztami operacyjnymi przedsiębiorstwa • Intensywność pomocy 50%

49. WYŁĄCZENIA GRUPOWE Pomoc na udział MSP w targach • Koszty kwalifikowane: koszty wynajmu, budowy i obsługi stoiska wystawowego podczas pierwszego udziału w targach lub wystawie określonego rodzaju • Intensywność pomocy 50%

50. WYŁĄCZENIA GRUPOWE Pomoc szkoleniowa • Szkolenie specjalistyczne – wiedza głównie i bezpośrednio związana z obecnym lub przyszłym stanowiskiem pracy • Szkolenie ogólne – wiedza, którą można wykorzystać w innym przedsiębiorstwie lub zakresie zatrudnienia • Intensywność pomocy: • 25% szkolenia specjalistyczne • 60% szkolenia ogólne • Plus bonusy (10 lub 20 pkt proc.) – łącznie maksymalnie 80%