1 / 50

YUMUŞAK DOKU ROMATİZMALARI

YUMUŞAK DOKU ROMATİZMALARI. Dr Ülkü Akarırmak. Akış. Tanım: Yumuşak doku hastalıkları (eklem dışı romatizmalar) kemik ve eklem dışındaki diğer dokulardan kaynaklanır Prevalans: Romatizmal ağrıların %60 kadarı yumuşak doku kaynaklıdır Dokular: Kas Tendon Bursa Kapsül Fasiya

jamar
Download Presentation

YUMUŞAK DOKU ROMATİZMALARI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. YUMUŞAK DOKU ROMATİZMALARI Dr Ülkü Akarırmak

  2. Akış Tanım: Yumuşak doku hastalıkları (eklem dışı romatizmalar) kemik ve eklem dışındaki diğer dokulardan kaynaklanır Prevalans: Romatizmal ağrıların %60 kadarı yumuşak doku kaynaklıdır Dokular: • Kas • Tendon • Bursa • Kapsül • Fasiya • Yağ ve bağ dokusu • Periferik Sinir Hastalıkları vb

  3. Yumuşak Dokunun Türüne Göre Sınıflandırma • Kas hastalıkları • Tendon hastalıkları: Tendinit • Tendon yapışma yeri hastalıkları: Entesopati • Bursa hastalıkları: Bursit • Kapsül hastalıkları: Kapsülit • Fasiya hastalıkları: Fasit • Sübkütan bağ ve yağ dokusunun hastalıkları: Selülit, panikülit • Periferik sinir hastalıkları: Tuzak nöropatileri ve Torasik Çıkış Sendromu vb

  4. Yumuşak Doku Hastalığının Etiyolojisine GöreSınıflandırma • Travma: Yumuşak dokuların yaralanmaları, travma ve mekanik zorlanmaları başta gelmektedir. Tekrarlayıcı travmalar önemli bir grup • Enfeksiyon • Enflamatuvar hastalıkların yumuşak doku tutulumu • Metabolik hastalıklar vb

  5. Yumuşak Doku Hastalığının Lokalizasyonuna GöreSınıflandırma • Omurga: Fibromiyalji ve Miyofasiyal ağrı sendromu • Omuz: Tendinit, kapsülit, bursit vbg. Başlıca neden! • Dirsek: Tenisçi ve golfçü dirseği, olekranon bursiti • El - el bileği: Karpal - Tünel sendromu, De Quervain tendiniti, Dupuytren kontraktürü • Kalça: Bursit, Meraljiya parestetika • Diz: Tendinit, bursit • Ayak- ayak bileği: Plantar fasit, Tarsal - Tünel sendromu

  6. Kas Ağrısı Sendromları • Fibromiyalji Sendromu • Miyofasial Ağrı Sendromları • Kas Ağrılarının Sınıflandırılması ve diğer Kas Ağrıları

  7. Fibromiyalji Sendromu Tanım: • Yaygın ağrı ve • Kronik ağrıya neden olan • Spesifik hassas noktalarla özellenen bir ağrı sendromudur • Prevalans: % 2-4 arasında

  8. Fibromiyalji Sendromunun (FS) Özellikleri • Beyaz ırk • % 90 üzerinde kadın • Sıklıkla orta yaş hastalığıdır

  9. Fibromiyalji Sendromunda Birlikte Bulunan Semptomlar • Yorgunluk • Tutukluk: Yaygın, sabahları belirgin • Uyku bozuklukları a-Dinlendirmeyen uyku b- Non-REM uyku bozuklukları • Migren veya gerilim başağrısı • İrritabl kolon sendromu - kabızlık veya kramp ile diare dönemleri

  10. Fibromiyalji Sendromunda Semptomları Arttıran Faktörler • Fiziksel yorgunluk • Duygusal stres • Soğuk • Viral enfeksiyonlar • Kortikosteroidlerin kesilmesi • Aşırı aktivite veya inaktivite • İşyeri memnuniyetsizliği

  11. Fibromiyalji Sendromunda Semptomları Azaltan Faktörler • Sıcak • Çevre değişikliği ve tatil • Orta dereceli aktivite • Sıcak duş veya banyo • Germe egzersizleri ve masaj

  12. Fibromiyalji Sendromunun Tanısı Amerikan Romatoloji Kollejinin (ARC) 1990’de kabul ettiği tanı kriterleri: • Yaygın ağrının, 3 ayı aşan süre devam etmesi • Dijital palpasyon sırasında ağrı; Palpasyon sırasında 4 kg’lık bir basınç ile 18 hassas noktadan 11’inde ağrı olması

  13. Fibromiyalji Sendromunun Tanısı • Klinik Tanı • Her iki kriterin (+) olması tanı koydurur • Tanı koydurucu bir laboratuvar veya görüntüleme yöntemi yoktur

  14. Oksiput, suboksipital kas yapışma yeri • Alt servikal, C5-C7 hizası intertransvers alanların ön yüzleri • Trapezius kasının üst hududunun orta noktası • Supraspinatus kasının orijininde, skapula çıkıntısının üzerinde medial sınıra yakın • İkinci kaburga, ikinci kostokondral birleşim yerinde, ön yüzeydeki birleşim yerlerinin tam laterali • Lateral epikondil, epikondillerin 2 cm. distali • Gluteal kasların arka orta kadranı • Büyük trokanter, trokanterik çıkıntının posterioru • Diz, medial yağ yastıkçığında, eklem çizgisinin proksimali

  15. Fibromiyalji Sendromunun Etyopatogenezi Kesin olarak aydınlatılamamıştır • Uyku bozukluğu: Non-REM uykusunun iyileştirici işlevinin bozulması nedeniyle ağrı, yorgunluk ve sabah tutukluğu (triadı) % 60-90 oranında uyku bozukluğu • Ağrı modülasyon bozukluğu: Hipotalamik-hipofizer-adrenal aks fonksiyon bozukluğu ve santral hipereksitabilite şeklinde değişiklikler

  16. Kas Ağrılarının Tanısına Laboratuvarla Yaklaşım • Eritrosit sedimentasyon hızı • Serum kreatin kinaz • Tam kan sayımı • Tiroid fonksiyon testleri Ek olarak; • EMG • RF • ANA • Kas biyopsisi

  17. Fibromiyalji Sendromunda Tedavi Prensipleri: Kombine • Antidepresanlar • Hasta eğitimi ve davranış tedavisi • İşyeri tatmini • Uyku düzeninin sağlanması • Medikal tedavi • Egzersiz tedavisi • Fizik tedavi

  18. Egzersiz: Germe - EHA – Gevşeme – Yüzme - Yürüyüş

  19. MİYOFASİAL AĞRI SENDROMLARI • Tanım: Miyofasial Ağrı Sendromları (MAS)tetik noktalardan kaynaklanan kas ağrısı sendromlarıdır

  20. MAS • İskelet kası vücudun en büyük organıdır Yaklaşık 500 iskelet kasının her biri • Akut veya kronik travmaya uğrayabilir ve MAS’na neden olabilir • Ağrı nedeniyle polikliniklere başvuran hastaların %31’inde MAS’dan biri saptanabilmiştir

  21. MAS’in Başlıca Komponentleri • Tetik nokta • Her kas için spesifik bir refere ağrı alanı Bu komponentler: • Klinik için belirleyicidir • Tanı koydurucudur

  22. Tetik Nokta • Kompresyonla aşırı lokal hassasiyeti bulunan + • Belirli bir alana doğru refere (yayılan)ağrıya neden olabilen aşırı duyarlı bir noktadır • Tetik noktayı aktive edenfaktörler; gerilme, travma, kasın aşırı kullanılması veya soğuk etkisi

  23. MAS’ların Devam Etmesine Neden Olan Etkenler • Fiziksel bozukluklar; Skolyoz • Postür bozukluğu • Disuse; kötü/aşırı kullanım • Beslenme bozuklukları • Anemi • Uyku bozuklukları • Stres

  24. MAS Fizik Muayene

  25. MAS’a Sık Neden Olan Kaslar • Baş Bölgesi : SKMK • Trapez kası • Suboksipital kaslar • Temporal Bölge : Mastikator kaslar • Boyun Bölgesi : Levator skapula • Trapez kası • Omuz Bölgesi : İnfraspinatus kası, Skalen kaslar • Dirsek Bölgesi : Supinatör kaslar • Önkol-El Bölgesi : Brakiyoradiyal kas • Göğüs Bölgesi : Pektoral kaslar • Bel Bölgesi : Kuadratus lumborum kası • Bacak Bölgesi : Vastus medialis kası • Gastroknemius kası

  26. MAS’ın Tanısı • Klinik bir tanıdır • Anamnez ve ağrı paterni tanıya yardımcı • Tanıda anahtar: Tetik nokta ve refere ağrı • Ek: Diagnostik enjeksiyon yapılabilir Tetik noktanın inaktivasyonu sağlanarak semptomlar ortadan kaldırılabilir

  27. MAS Tanısında Klinik Kriterler Major Kriterler • Lokal ağrı şikayeti • Tetik nokta ve yayılan ağrı • Palpabl gergin bant • Hareket açıklığı azalması Minör Kriterler • Tetik nokta presyonu ile klinik ağrı şikayeti • Tetik noktanın palpasyonu veya iğnelenmesi ile lokal seyirme cevabı (lokal twitch response) • Diagnostik enjeksiyon veya kasın gerilmesiyleağrının azalması

  28. MAS’da Laboratuvar • Rutin laboratuvar tetkikleri normaldir • Görüntüleme modaliteleri ile saptanabilen bir özellik yoktur • İleri tetkik gerekmez

  29. MAS Patogenezi Travma Sarkoplazmik Retikulum Fonksiyonel rüptürü kas değişiklikleri ATP enerji mekanizması İyonize Kalsiyum bozulur salınımı Yapısal kas değişiklikleri Hipoksi Kasılma ve vazokonstriksiyon

  30. MAS Tedavisi Amaç: Tetik noktanın aşırı duyarlılığını ortadan kaldırmaktır Tetik noktanın inaktivasyonu için kullanılan değişik yöntemler: • Germe - sprey yöntemi • Enjeksiyon - germe yöntemi • Diğer tedaviler: Fizik tedavi; Ultrason, analjezik akımlar, masaj, akupresür, egzersiz

  31. Tetik Noktanın Enjeksiyonu: Lokal Anestezik

  32. Gergin Bant - Germe

  33. Soğutucu Sprey - Germe

  34. Postürün Düzeltilmesi

  35. FİBROMİYALJİ Kas ağrısı sendromu Palpasyonda kas hassasiyeti Yaygın ağrı MAS Kas ağrısı sendromu Palpasyonda kas hassasiyeti Lokal ağrı Fibromiyalji Sendromu ile Miyofasiyal Ağrı Sendromlarının Karşılaştırılması

  36. FS ile MAS Farklar • MAS • Lokal + refere ağrı • Ağrı akut veya kronik • Travma etyolojide etken • İskelet dışı semptomlar yok • Tetik noktalar ve gergin bant FİBROMİYALJİ • Yaygın ağrı • Ağrı kronik • Travma etyolojide etken değil • İskelet dışı semptomlar çok(baş ağrısı, uyku bozukluğu) • Hassas noktalar

  37. FS ile MAS Karşılaştırılması • Laboratuvar sonuçlarınormal • Kas patolojileri tam bilinmiyor, EMG normal • Patogenezde kas stresi etken • Uyku bozukluğu yok • Psikolojik etkenler (-) • Laboratuvar sonuçları normal • Kas biyopsisinde nonspesifik bulgular • Patogenezi iyi aydınlatılamamış • Uyku bozukluğu etken • Psikolojik etkenler (+)

  38. Kas Ağrılarının Ayrıcı Tanısı • Eklem bozukluğuna bağlı ikincil (koruyucu) kas ağrıları (Enflamatuvar, Mekanik, Bağ dokusu vb) • Miyofasial Ağrı Sendromları • Fibromiyalji Sendromu • Enfeksiyöz kas ağrıları • Viral, bakteriyel, parazitik vb. • Vaskülit, otoimmün hastalıklar, polimiyaljiya romatika

  39. Kas Ağrılarının Ayrıcı Tanısı • Nörolojik Hastalıklar • Viral, poliomiyelit, kompleks bölgesel ağrı sendromu • Travma, egzersizi takip eden ağrılar • Neoplazma • Toksik kas ağrıları • Zehirlenme, karaciğer yetersizliği • Psikojenik kas ağrıları, gerilim, konversiyon • Reaktif kas ağrıları • Tendinit, bursit ve diğer yumuşak doku romatizmalarına eşlik eder

  40. Karpal Tünel Sendromu Median sinirin tuzak nöropatisi Üst ekstremitede ağrı ve uyuşmanın en sık nedeni • Tuzaklanma sıklıkla elbileğinde transvers ligamanın altında • El ayasında ilk 3,5 parmak Klinik • Ağrı, uyuşma, karıncalanma ve elektriklenme • Sıklıkla menopozal dönemde kadın hasta • Geceleri ellerinde uyuşma ile uyanır • Menopoz dışında gebelik ve ödem oluşturan enflamasyon (RA), hipotiroidi, akromegali ve diabette sık • Median sinirin motor dalının ileri derece tuzaklanması sonucunda tenar kaslarda atrofi ve kas kuvvetsizliği

  41. KTS Fizik Muayene ve Tanı • Tinel testi • Falen testi • Kesin tanı EMG • EMG’de median sinirin motor dalında denervasyon bulgusu cerrahi endikasyon • Görüntüleme yöntemi: El bileği radyografisi, MR veya USgrafi sinir basısına neden olan lezyonu gösterebilir

  42. KTS Tedavi • El bileğinin istirahati için geceleri destek splintleri • Medikal tedavi: NSAİİ, B vitaminleri, Gabapentin • Fizik tedavi yöntemleri • Lokal steroit enjeksiyonları semptomlar üzerine 1 yıl kadar etkili olabilir. • Cerrahi Tedavi: Kas kuvvetsizliği, atrofi ve EMG

  43. Torasik Çıkış (Outlet) Sendromu Tanım • Arteria subklaviya • Vena subklaviya • Brakiyal pleksüsün tuzaklanması • Tuzaklanma bölgesi: Klavikula, 1. kosta, skalen kaslar ve 7. servikal vertebranın transvers çıkıntısı arasında kalan üçgendir

  44. TÇS Etyolojisi ve Klinik • Klavikula kırığına bağlı kalus • Servikal kot veya 7. servikal sinirin transvers çıkıntısının uzun olması • Skalen kasların hipertrofisi, fibröz bant • Pektoralis minör kası (hiperabdüksiyon sendromu) vbg. • Semptomlar: Periferik sinir (%90) ve vasküler (arteriyel veya venöz) semptomlar

  45. TÇS Tanısı • Klinik değerlendirme: Boyun ve omuz bölgesinin fizik muayenesi • Tanı: Genellikle ayırıcı tanı üzerinden dışlama tanısı. • Ayırıcı Tanı: KTS, SDH ve servikal spondiloz vbg. • EMG: En sık C8 ve TI sinir köklerinin tutulur (duysal ileti hızı, F yanıtı, SEP) • Görüntüleme yöntemleri: Radyografi veya CT ve MR ile tuzaklama (kot servikal, fibröz bantlar, vbg.) • Nadiren arteriyel veya venöz damar tetkiki

  46. Tedavi • Egzersiz Tedavisi: Omuz kavşağı kaslarının kuvvetlendirme egzersizleri ve postür egzersizleri • Pektoral ve sırt kaslarının kuvvetlendirilmesi • Skalen kasların spazmına neden olan bir servikal patoloji - sinir kökü basısının tedavisi • Medikal Tedavi: NSAİİ, analjezik ilaçlar ve kas gevşetici ilaçlar • Fizik Tedavi Yöntemleri: Ağrı kontrolü

  47. Sorular • Cevaplar

More Related