290 likes | 948 Views
Odredjivanje brojnosti mikroorganizama. Odredjivanje brojnosti mikroorganizama. Mo ž e se vr š iti: Direktnim metodama –neposredno, odredjuje se ukupan broj mikroorganizama, nedostatak metode je nemogu ć nost razlikovanja ž ivih i mrtvih ć elija
E N D
Odredjivanje brojnosti mikroorganizama • Može se vršiti: • Direktnim metodama –neposredno, odredjuje se ukupan broj mikroorganizama, nedostatak metode je nemogućnost razlikovanja živih i mrtvih ćelija • Indirektnim metodama (odgajivačke, optičke)-posredno posmatranje mikroorganizama metodama izolacije i gajenja u laboratoriji, broje se samo žive ćelije
Direktne metode • Metoda po Breed-u – brojanje mo na obojenom razmazu suspenzije na odredjenoj površini predmetnice • Komore za brojanje – primenjuje se za brojanje mo većih dimenzija (alge, kvasci, krupnije bakterije spore gljiva i plesni) u uzorku vode odredjene zapremine, sitniji mo padaju na dno komore i teže se uočavaju pod mikroskopom • Membranski filtri – metoda bakteriološke filtracije, koriste se nitrocelulozni filtri
Metoda po Breed-u • brojanje mo na prosto bojenom preparatu • ispod predmetnice stavi se milimetarska hartija • na predmetnicu se nanese 0,01ml suspenzije i napravi razmaz na površini od 4cm2, susenje, fiksiranje, prosto bojenje • posmatranje pod imerzijom • za svaki mikroskop se posebno pri korišćenju odgovarajućeg uveličanja odredi koeficijent K K=P/p=P/4 • P-površina razmaza (4cm2), p-povrsina vidnog polja (p=r2·π=r2·3,14), r se odredjuje pomoću objekt mikrometra • brojanje se vrši u 50 vidnih polja, a zatim se izračuna prosečan br. mo po jednom vidnom polju (a) A=a·K·100 • A-ukupan br. mo u 1ml
Komore za brojanje-Thoma-ova komora- • debela staklena pločica na čijoj sredini su dva udubljenja, izmedju udubljenja je srednje polje pločice • srednje polje je 0,1mm niže od druga dva polja izmedju kojih se nalazi • na srednjem polju je ugravirana kvadratna mreža koja se sastoji od 25 velikih kvadrata, a svaki veliki kvadrat je podeljen na 16 malih kvadrata (cela komora izdeljena je na 400 malih kvadrata) • stranica malog kvadrata iznosi 1/20mm, a površina 1/400mm2, površina cele komore je 1mm2 • visina stupca suspenzije u kojoj se broje mo iznad kvadratne mreže iznosi 0,1mm, pa je zapremina suspenzije 1/4000mm3
Postupak odredjivanja ukupnog br. mo pomoću komore za brojanje • Sterilnom pipetom nanese se kap suspenzije na kvadratnu mrežicu, prekrije pokrovnicom • Mikroskopiranje (objektiv 40x), u vidno polje postavi se veliki kvadrat u gornjem levom uglu i izbroje mo u svih 16 malih kvadrata (ćel. koje se nalaze na graničnim linijama broje se, ali samo ako se nalaze na 2 stranice kvadrata), brojanje se izvodi u 5-10 velikih kvadrata • Izračunavanje ukupnog br. mo u 1ml suspenzije (N) N=m·n·400·10000/Q m - ukupan br. ćel. u kvadratima u kojima je izvršeno brojanje n - razredjenje suspenzije, ako je pravljeno Q - br. malih kvadrata u kojima je izvršeno brojanje m/Q – prosečan br. ćel. po malom kvadratu
Membranski filtri • za kvantitativne analize se najčešće koriste membranski filtri čija je veličina pora 0,2μm • pre upotrebe filtri se moraju pripremiti za rad • na ivici filtra grafitnom olovkom označi se br. probe, filter se prokuva u destilovanoj vodi (istiskuje se vazduh iz pora) • pre filtracije steriliše se pribor • sterilan levak se kroz gumeni zapušač postavlja na bocu, čiji se ispust koristi za spajanje sa vakuum pumpom • filter se postavi na nosač u levku za filtraciju i pomoću vakuuma filtrira željena količina uzorka • za odredjivanje br. bakterija filtrira se različita količina vode, u zavisnosti od čistoće vode
Membranski filtri • filter se nakon filtracije fiksira u pari formalina, suši, a zatim boji • bojenje se vrši 5% rastvorom eritrozina u 5% karbolnoj vodi 2h, pri čemu se boje i mrtve i žive ćelije • odbojavanje se vrši prenošenjem filtra u seriju petri ploča sa filter hartijom natopljenom destilovanom vodom (površina membranskog filtra na kojoj su zadržane bakterije boji se svetlo ružičasto, dok se bakterije boje intenzivno crveno) • bojenje može da se vrši i DAPI bojom (4-6-diamidin-2-fenilindol) koja je visoko specifična za DNK žive ćelije, gradeći kompleks koji fluorescira svetloplavo
Odredjivanje broja mikroorganizama membranskim filtrima • Suv membranski filter stavlja se na predmetnicu preko kapi imerzionog ulja, a zatim se na gornju stranu filtra nanosi još jedna kap imerzionog ulja • Mikroskopira se uljanom imerzijom, koristeći pri tom okularnu mrežicu • Brojanje se vrši u 20-50 vidnih polja okularne mrežice • Broj mo direktnim metodama se odredjuje po odgovarajućim formulama • Ukoliko se za odredjivanje ukupnog broja mo koristi isti pribor za filtraciju, isti mikroskop, broj vidnih polja i količina profiltrirane vode, postupak izračunavanja ukupnog br. bakterija u 1cm3 ispitivane vode (n) dobija se množenjem prebrojanih bakterijskih ćelija (b) sa koeficijentom K
Odredjivanje broja mikroorganizama membranskim filtrima n=b·K K=a·106/c·d·e a-površina filtera u mm2 106-prevodjenje mm2 u μm2 b-broj bakterija u vidnom polju c-površina okularne mrežice pri tom uvećanju d-količina profiltrirane vode u ml e-broj vidnih polja u kojima se broje bakterije na površini c
Odgajivačke metode za odredjivanje brojnosti mikroorganizama • Bira se podloga i uslovi kultivacije (temperatura, dužina inkubacije…) koji su selektivni za željeni mo, a nepovoljni za neželjene mo • Strategija obogaćivanja kulture je da oponaša što je moguće više uslove koji postoje u sredini u kojoj se željeni mo nalazi i na taj način omogući izolaciju stanovnika takive sredine • Primenjuju se klasične metode razredjivanja i zasejavanja odgovarajućeg razredjenja na tečne ili čvrste podloge • Na čvrstim podlogama (CFU-Colony Forming Unit)-validan br. kolonija na petri ploči 30-300 • Na tečnim podlogama (MNP-Most Probable Number)-čitanje se vrši po Mac Crede tablicama iz serije razredjenja
Odredjivanje broja mikroorganizama na čvrstim hranljivim podlogama • Pripremi se sterilisana agarizovana hranljiva podloga, razlije se u petri ploče • Na podlogu se sterilnom pipetom nanosi 0,1ml inokuluma iz odgovarajućeg razredjenog uzorka i sterilnim stapićem razmaže po površini podloge (radi se u 3-5 ponavljanja) • Petri ploče se odlažu u termostat na inkubaciju u obrnutom položaju • Nakon inkubacije vrši se brojanje • Računa se prosečan broj kolonija po petri ploči, a brojnost se izražava u 1ml uzorka (množenjem prosečnog br. kolonija sa primenjenim razredjenjem)
Odredjivanje broja mikroorganizama na čvrstim hranljivim podlogama
Odredjivanje broja mikroorganizama na čvrstim hranljivim podlogama • Heterotrofne bakterije u vodi-MPA, inkubacija 5-6 dana, 26°C, a br. potencijalno patogenih na istoj podlozi, inkubacija 48h na 37°C • Koliformne bakterije u vodi u kojoj se ne očekuje njihova veća zastupljenos (voda za piće)-filtriranje 100-1000ml vode kroz bakteriološke filtre, filtri se postavljaju na površinu endo-agara u petri ploči, inkubacija 24-48h na 37°C, koli indeks -broje se crvene kolonije sa metalnim sjajem izrasle na filtru, a rezultat se izražava kao br. koliformnih mikroorganizama u 100ml vode
Odredjivanje broja mikroorganizama na čvrstim hranljivim podlogama
Odredjivanje broja mikroorganizama na tečnim hranljivim podlogama • Zasejavanje serije razredjenja (iz svakog razredjenja u 3-5 ponavljanja) u tečne hranljive podloge razlivene i sterilisane u epruvetama • Nakon inkubacije vrši se očitavanje broja pozitivnih epruveta iz svakog korišćenog razredjenja (epruvete u kojima se uočava rast) • Najverovatniji broj mikroorganizama se očitava pomoću tablica po Mac Credy-ju
Odredjivanje broja mikroorganizama na tečnim hranljivim podlogama
Odredjivanje broja mikroorganizama optičkim metodama • Zasnivaju se na opštim principima merenja mutnoće optičkim aparatima (kolorimetar, nefelometar, turbidometar, spektrofotometar) • Najčešće se primenjuju za odredjivanje broja mo u čistim kulturama • Metoda se ne može primenjivat za odredjivanje brojnosti u supstratima koji se boje, koji pored mo sadrže i druge suspendovane materije, ili kod mo koji nemaju homogen rast • Pre nego što se pristupi odredjivanju brojnosti neophodno je napraviti kalibracionu krivu za svaki aparat, odnosno soj mo čija se brojnost odredjuje • Kalibraciona kriva pokazuje zavisnost izmedju gustine mo i procenta apsorpcije svetlosti
Odredjivanje broja mikroorganizama optičkim metodama • Do kalibracione krive se dolazi na taj način što se napravi serija razredjenja ispitivane kulture, izmeri % apsorpcije svetla (ili ekstinkcija kod nekih aparata) i odredjuje brojnost direktnom ili odgajivačkom metodom • Rezultati merenja i brojnost se unesu u koordinatni sistem, a zatim konstruiše kalibraciona kriva • Kriva omogućuje brzo odredjivanje brojnosti na osnovu izmerene apsorpcije svetlosti datog uzorka
Bakterije kao indikatori stanja kvaliteta vode sa ekološkog aspekta • Mikrobiološki (bakteriološki) indikatori stanja i kvaliteta voda sa šireg ekološkog aspekta: • Ukupan broj bakterija (T) • Broj aerobnih heterotrofa (H) hemoorganotrofi • Broj fakultativnih oligotrofa (FO) • Zastupljenost i brojnost različitih fizioloških grupa bakterija • Mikrobiološki (bakteriološki) indikatori stanja i kvaliteta površinskih voda sa sanitarno-ekološkog aspekta: • Ukupne koliformne bakterije (UK), 37°C, laktoza+ • Fekalne koliformne bakterije (FK), 44°C, metalni sjaj, E. coli
heterotrofi (H) organska materija je izvor C, izvor E i e- aerobni heterotrofi (saprofiti) su indikator kvaliteta vode sa aspekta njenog organskog zagađenja (opterećenosti) podloga: MPA- meso-peptonski agar inkubacija: 5-7 dana , 22-26° C klasifikacija vode po Kohlu, 1975 fakultativni oligotrofi(FO) naseljavaju sredine sa vrlo niskim koncentracijama organskih materija, a mogu se nalaziti i u sredinama sa višim koncentracijama tih materija indikatori su voda koja su manje opterećene materijama organske prirode podloga: MPA 1:10, sadrži deste puta manje org. materije inkubacija: 5-7 dana, 22-26°C Odgajivačke metode