ROLAND – RYCERZ ŚREDNIOWIECZNY

1. ROLAND – RYCERZ ŚREDNIOWIECZNY Opracowała: Aneta Pyrgiel

2. „Pieśń o Rolandzie” • Jeden z najstarszych francuskich poematów średniowiecznych, spisany na przełomie XI i XII wieku. Śmierć Rolanda w bitwie pod Roncevaux, ilustracja z manuskryptu, ok. 1455-1460.

3. Kilka słów o… • „Pieśń o Rolandzie” opowiada o walkach Karola Wielkiego z poganami zwanymi Saracenami, toczonych na terenach Hiszpanii w roku 778. Utwór skupia się głównie na opisie powrotu zwycięskich rycerzy francuskich i zasadzce, w jaką dostał się – w skutek zdrady Ganelona – oddział hrabiego Rolanda, w wyniku czego, odcięty od reszty wojsk, poniósł klęskę, a Roland śmierć. W „Pieśni o Rolandzie” ukazany jest wzór średniowiecznego, zachodnioeuropejskiego rycerza, który gotów jest oddać życie swojei współtowarzyszy broni za szczęście króla i ojczyzny. W utworze podkreślono dążenie walecznych mężów do osiągnięcia pięknego, wzniosłego celu, jakim na owe czasy była honorowa i zacięta walka z przeciwnikami wiary. Ważne jest też to, że rycerz taki miał zapewnione miejsce w raju, co dla zwykłych śmiertelników było dużo trudniejsze do osiągnięcia.

4. Cechy rycerza idealnego i jego świat wartości na podstawie „Pieśni o Rolandzie”. • walczy za wiarę, króla i ojczyznę i jest im oddany • jest lojalny • doskonale zna rzemiosło wojenne i sztukę walki • jest heroiczny i waleczny, nie rezygnuje z walki nawet w chwili całkowitej klęski • czuje się odpowiedzialny za swoich podwładnych • dba o honor rycerski • nie jest tolerancyjny wyznaniowo • gromi i nienawidzi nieprzyjaciół • jest pyszny, Saracenów traktuje jako podludzi • okrutny i egoistyczny (przyczynił się do śmierci francuskich żołnierzy) • pogardza życiem, gdyż jest to tylko epizod • nigdy nie obraca się do wrogów plecami

5. Różne odmiany epiki rycerskiej (przykłady, charakterystyka). • Chanson de geste – pieśń o czynach bohaterskich – francuskie, powstająca już przed XI w. ; tworzone przez tzw. Truwerów, śpiewane przez minstreli lub autorów np. „Pieśń o Rolandzie” podzielone przez truwerów na trzy cykle. • cykl króla tj. Karola Wielkiego np. „Pieśń o Rolandzie”. • cykl Garina z Monglane – złożony z 24 pieśni o czynach Garina de Monglane, jego syna i wnuka. • cykl Doona z Moguncji np. „Gormond i Isembard”, „Doon z Moguncji”. • Znalazły one liczne naśladowania w wielu państwach np.: w Anglii „O królu Arturze”, w Niemczech „Pieśń o Nibelungach”, w Rosji „Słowo o wyprawie pułku Igora”, w Hiszpanii „Pieśń o Cydzie”.

6. Scena śmierci Rolanda • idzie w kierunku Hiszpanii - by umrzeć w kraju wrogów jako ich zwycięzca; • modli się za swoich parów (podległych sobie wasali Karola), a następnie za siebie; • Roland przed śmiercią stara się zniszczyć swój miecz zwany Durendalem, jednak nie jest w stanie tego uczynić, więc kładzie się na nim; • wspomina: ziemie które zdobył, Francję, Karola Wielkiego, który go wychował; • bije się w pierś i prosi Boga o przebaczenie; • oddaje Bogu poprzez świętego Gabriela rękawicę (gest feudalny; wasal wraz z rękawicą odbierał lenno z ręki seniora i wraz z rękawicą je zwracał ; Roland jako wasal Boga oddaje mu wraz z rękawicą swoje życie jako lenno boże); • umiera ze złożonymi rękami; • Bóg zesłał po niego anioła Cherubina, świętego Michała i Gabriela, to oni niosą duszę hrabiego do raju;

7. Święty Jerzy • Męczennik, patron rycerzy, skautingu oraz harcerstwa. Główny patron Anglii i Gruzji.