Aktualne uregulowania prawne w aspekcie nadzoru nad kąpieliskami

1. Aktualne uregulowania prawne w aspekcie nadzoru nad kąpieliskami Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody Główny Inspektorat Sanitarny

2. W dniu 4 marca 2010 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy Prawo wodne [1]. Stanowi ona wdrożenie do polskiego prawa postanowień dyrektywy 2006/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lutego 2006 r. dotyczącej zarządzania jakością wody w kąpieliskach i uchylającą dyrektywę 76/160/EWG. Dyrektywa ta zupełnie zmienia dotychczasowe podejście do nadzorowania jakości wody w kąpielisku. Zmiana sposobu nadzoru nad kąpieliskami [1] Dz.U. Nr 44, poz. 253

3. Zmiana sposobu nadzoru nad kąpieliskami • Według definicji zawartej w ustawie Prawo wodne kąpieliskoto wydzielony i oznakowany fragment wód powierzchniowych, na potrzeby dużej liczby kąpiących się określoną w uchwale rady gminy w sprawie wykazu kąpielisk, pod warunkiem że w stosunku do tego kąpieliska nie wydano stałego zakazu kąpieli.

4. Kąpieliskiem nie jest: • Basen pływacki • Basen uzdrowiskowy • Zamknięty zbiornik wody podlegający oczyszczaniu lub wykorzystywaniu w celach terapeutycznych • Szczelny zamknięty zbiornik wody oddzielony od wód powierzchniowych i wód podziemnych.

5. Wydzielony i oznakowany fragment wód powierzchniowych, nie będący kąpieliskiem i wykorzystywany do kąpieli. Miejsce wykorzystywane do kąpielidefinicja

6. Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która podjęła się zorganizowania kąpieliska lub miejsca wykorzystywanego do kąpieli oraz uzyskała zgodę właściciela wody i przyległego gruntu lub która prowadzi kąpieliska lub miejsce wykorzystywane do kąpieli. Organizator kąpieliska - definicja

7. Zgodnie z zapisami art. 34a ustawy Prawo wodne organizator kąpieliska ma przekazać wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta wniosek o umieszczenie w wykazie kąpielisk – do 31 grudnia roku poprzedzającego sezon kąpielowy. Obowiązki organizatora kąpieliska (1)

8. Wniosekmusi zawierać: • Imię i nazwisko lub nazwę oraz adres organizator; • Nazwę i adres lub lokalizację planowanego kąpieliska; • Wskazanie długości linii brzegowej kąpieliska; • Wskazanie przewidywanej maksymalnej liczby osób korzystających dziennie z kąpieliska; • Wskazanie terminów otwarcia i zamknięcia kąpieliska; • Opis infrastruktury kąpieliska, w tym urządzeń sanitarnych. Obowiązki organizatora kąpieliska (2)

9. Obowiązki organizatora kąpieliska (3) • Do wniosku dołącza się: • Pozwolenie wodnoprawne; • Informacje dotyczące planowanego kąpieliska: • aktualny profil wody w kąpielisku; • status kąpieliska w poprzednim sezonie kąpielowym (czynne, nieczynne) albo wzmianka, że wniosek dotyczy kąpieliska nowo utworzonego; • sposób gospodarki odpadami; • ocena jakości wody i klasyfikacja wody w kąpielisku w poprzednim sezonie kąpieliskowym, jeżeli wniosek dotyczy istniejącego kąpieliska; • udogodnienia i środki podjęte w celu promowania kąpieli.

10. Zgodnie z zapisami art. 34c ustawy Prawo wodne jest obowiązany oznakować kąpielisko w sposób wskazany w akcie wykonawczym wydanym na podstawie art. 34 g ww. ustawy. Obowiązki organizatora kąpieliska (4)

11. Organizator kąpieliska jest zobowiązany do prowadzenia badań wody w kąpielisku w ramach kontroli wewnętrznej, która obejmuje: • Ustalenie do dnia 15 czerwca każdego roku w porozumieniu z właściwym państwowym inspektorem sanitarnym harmonogramu pobierania próbek wody z kąpieliska w sezonie kąpielowym; • Harmonogrampobierania próbek uwzględnia terminy pobierania i analizy nie mniej niż 4 próbek w sezonie kąpielowym, w okresie funkcjonowania kąpieliska, tak aby przerwa między badaniami nie może przekraczać miesiąca. Obowiązki organizatora kąpieliska (5)

12. Organizator kąpieliska jest zobowiązany do prowadzenia badań wody w kąpielisku w ramach kontroli wewnętrznej, która obejmuje: • Systematyczne, wizualne nadzorowanie wody w kąpielisku i wody zasilającej kąpielisko pod kątem występowania zanieczyszczeń mogących negatywnie wpływać na jakość wody i stanowiących zagrożenie zdrowia osób kąpiących się; • Próbki wody do badań mają być pobierane w miejscu wyznaczonym przez właściwego inspektora sanitarnego; Obowiązki organizatora kąpieliska (6)

13. Organizator kąpieliska jest zobowiązany do prowadzenia badań wody w kąpielisku w ramach kontroli wewnętrznej, która obejmuje: • Pobieranie dodatkowych próbek wody w kąpielisku 7 dni po ustaniu krótkotrwałego zanieczyszczenia; • Badania próbek wody mogą wykonywać laboratoria organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub laboratoria, które zostały zatwierdzone przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej; Obowiązki organizatora kąpieliska (7)

14. Organizator kąpieliska jest zobowiązany do prowadzenia badań wody w kąpielisku w ramach kontroli wewnętrznej, która obejmuje: • Badania wody z kąpieliska, w zakresie i metodami referencyjnymi zgodnym z przepisami wydanymi na podstawie art. 50 ust. 3 ustawy Prawo wodne; • Dokumentowanie i niezwłoczne przekazywanie sprawozdań z wyników badania wody w kąpielisku właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu; • Informować właściwego państwowego inspektora sanitarnego o zmianach, które mogłyby mieć wpływ na pogorszenie się jakości wody w kąpielisku oraz o każdym zawieszeniu harmonogramu pobierania próbek do badań wraz z podaniem przyczyny zawieszenia; Obowiązki organizatora kąpieliska (8)

15. Obowiązki organizatora kąpieliska (8) • Organizator kąpieliska jest zobowiązany do prowadzenia badań wody w kąpielisku w ramach kontroli wewnętrznej, która obejmuje: • Informować osoby kapiące się o jakości wody w kąpielisku i zaleceniach organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. • Niezwłocznie zgłaszać zmiany danych zawartych w ewidencji kąpielisk prowadzonej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. • W wyniku wprowadzenia przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej zakazu kąpieli organizator kąpieliska jest zobowiązany do ustalenia przyczyny zanieczyszczenia i podjęcia działań dla ochrony zdrowia ludzkiego i poprawy jakości wody.

16. Organizator po raz pierwszy sporządza profil wody w kąpielisku do 24 marca 2011 r., aktualizuje go i przekazuje właściwemu wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta oraz dyrektorowi regionalnemu zarządu gospodarki wodne, a w przypadku kąpielisk morskich właściwemu terytorialnie dyrektorowi urzędu morskiego oraz podejmuje działania mające na celu obniżenie ryzyka zanieczyszczenia wody w kąpielisku. Profil wody w kąpielisku (1)

17. Profil wody w kąpielisku (2) • Organy administracji publicznej są obowiązane udostępnić informację, które mogą być wykorzystywane przy sporządzania profilu wody w kąpielisku a za ich udostępnienie pobiera opłatę ustaloną na podstawie rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację tego obowiązku.

18. W okresie 10 lat od wejścia w życie zapisów zawarty w nowelizacji ustawy z dnia 4 marca 2010 r. – o zmianie ustawy Prawo wodne (Dz. U. Nr 44, poz. 253) organizator kąpieliska może ubiegać się do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej o zwrot kosztów poniesionych związku z obowiązkami jakie nakład ww. ustawa. Dofinansowanie w okresie 2 lat od wejścia przepisów ustawy wynosi 100 %, a po upływie 2 lat 50% udokumentowanych kosztów. Organizator - dofinansowanie

19. Obowiązki organizatora miejsca wykorzystywanego do kąpieli • Organizator miejsca wykorzystywanego do kąpieli wykonuje badania jakości wody: • nie wcześniej niż 14 dni przed dniem rozpoczęcia jego funkcjonowania; • przynajmniej raz w trakcie jego funkcjonowania ; • każdorazowo w przypadku wzrokowego stwierdzenia zanieczyszczenia • Jest zobligowany do oznakowania miejsca wykorzystywanego do kąpieli. • Przekazuje właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu wyniki badań oraz informacje o wystąpieniu zmian, które mogą wpływać na pogorszenie jakości wody.

20. Obowiązki wójta, burmistrza, prezydenta miasta w zakresie kąpielisk (1) • Sporządzenie corocznie do 31 maja wykazu kąpielisk na podstawie wniosków składanych przez organizatorów kąpielisk. • W przypadku niekąpletnych wniosków o wpis o umieszczenie w wykazie kąpielisk wzywanie do ich uzupełnienia w ciągu 7 dni. • Przygotowanie projektu uchwały obejmującej wykaz kąpielisk. • Podanie do publicznej wiadomości projektu uchwały w sposób zwyczajowo przyjęty, określając formę, miejsce i termin składania uwag. • Rozpatrzenie uwag oraz propozycji zgłoszony w czasie uzgodnień projektu uchwały.

21. Obowiązki wójta, burmistrza, prezydenta miasta w zakresie kąpielisk (2) • Przekazanie do dnia 15 kwietnia projektu uchwały wraz ze złożonymi przez organizatora kąpieliska wnioskami do: • dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej; • wojewódzkiemu inspektorowi ochronmy środowiska; • właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu • właściwemu dyrektorowi urzędu morskiego (w przypadku kąpielisk morskich) w celu zaopiniowania.

22. Obowiązki wójta, burmistrza, prezydenta miasta w zakresie kąpielisk (3) • Prowadzenie i aktualizacja ewidencji kąpielisk (zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej). • Przechowywanie dokumentacji stanowiącej podstawę wpisu do ewidencji kąpielisk przez okres 5 lat od dnia dokonania danego wpisu. • Nieodpłatne przekazywanie informacji zawartych w ewidencji kąpielisk na wniosek właściwego państwowego inspektora sanitarnego lub organów właściwych w sprawach gospodarowania wodami. • Nieodpłatne i niezwłoczne pozyskiwanie od właściwego państwowego inspektora sanitarnego informacji dotyczących oceny jakości wody w kąpielisku, miejscu wykorzystywanym do kąpieli, klasyfikacji wody w kąpielisku oraz zakazu kąpieli. Informacje te umieszcza się w ewidencji kąpielisk. • Informowanie społeczeństwa o jakości wody w kąpieliskach.

23. Zadania organów PIS dotyczące kąpielisk (1) • Wydawanie opinii do projektu uchwały o wykazie kąpielisk przedstawionego przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta. • Nieodpłatne pozyskiwanie od wójta, burmistrza, prezydenta miasta informacji zawartych w ewidencji kąpielisk. • Nieodpłatne, niezwłoczne przekazywanie wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta informacji dotyczących oceny jakości wody w kąpielisku, klasyfikacji wody w kąpielisku oraz zakazu kąpieli, celem zamieszczenia w ewidencji kąpielisk. • Nieodpłatne, niezwłoczne przekazywanie organizatorowi kąpieliska informacji pochodzących z kontroli urzędowej, dotyczących ocen jakości wody oraz klasyfikacji wody w kąpielisku. • Przedstawienie Komisji Europejskiej, przed rozpoczęciem sezonu kąpielowego, informacji o liczbie kąpielisk wraz z podaniem przyczyny zmian w ich liczbie w porównaniu do poprzedniego sezonu kąpielowego wraz z wykazem kąpielisk.

24. Zadania organów PIS dotyczące kąpielisk (2) • Prowadzenie kontroli urzędowej jakości wody w kąpielisku, która obejmuje: • Dokonywanie ocen jakości wody pod względem spełniania wymagań określonych w przepisach: • bieżącej, • sezonowej, • czteroletniej, • Klasyfikowanie jakości wody w kąpielisku pod względem spełniania wymagań określonych w przepisach, którą należy po raz pierwszy sporządzić do końca sezonu kąpielowego w 2015 r., określając ją jako: • niedostateczną, • dostateczną, • dobrą, • doskonałą. • Wyznaczenie punktów pobierania próbek wody z kąpieliska do badań. • Pobieranie, transport i badanie próbek wody z kąpieliska przed sezonem oraz w przypadku zaistnienia sytuacji mogącej powodować pogorszenie jakości widy w kąpielisku. • Ocenę prowadzonej kontroli wewnętrznej przez organizatora.

25. Zadania organów PIS dotyczące kąpielisk (3) • Sporządzanie sprawozdań, przedstawiających przyczyny ewentualnego zawieszenia stosowania harmonogramu pobierania próbek wody i przekazuje je Głównemu Inspektorowi Sanitarnemu, celem przekazania wraz ze sprawozdaniem rocznym Komisji Europejskiej. • Zobowiązanie organizatora, w przypadku stwierdzenia w wyniku przeprowadzonej kontroli wewnętrznej lub urzędowej, że woda nie spełnia wymagań, do ustalenia przyczyny zanieczyszczenia i podjęcia działań dla ochrony zdrowia ludzkiego i poprawy jakości wody. • Wprowadzenie, w razie konieczności, zakazu kąpieli w danym sezonie kąpielowym albo tymczasowego zakazu kąpieli. • Zawiadomienie o wprowadzonym zakazie kąpieli: • wójta, burmistrza, prezydenta miasta w celu niezwłocznego rozpowszechnienia informacji za pomocą środków masowego przekazu. • organizatora kąpieliska w celu zamieszczenia informacji w miejscu oznaczenia kąpieliska oraz w jego pobliżu. • wojewody w przypadku kąpielisk zlokalizowanych w częściach od przekraczających granicę państwa bądź zlokalizowanych przy niej celem zawiadomienia odpowiednich władz państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

26. Zadania organów PIS dotyczące kąpielisk (4) • Wprowadzenie stałego zakazu kąpieli, w przypadku gdy jakość wody w kąpielisku została zaklasyfikowana jako niedostateczna w 5 kolejnych sezonach kąpielowych. • Gromadzenie, weryfikacja, analiza i ocena danych uzyskanych w wyniku kontroli jakości wody w kąpielisku. • Sporządzenie przez Głównego Inspektora Sanitarnego po sezonie kąpielowym sprawozdania o jakości wody w kąpieliskach i przekazania do 31 grudnia Komisji Europejskiej. • Prowadzenie i aktualizacja od 1 stycznia 2013 r. przez Państwową Inspekcję Sanitarną internetowego serwisu kąpieliskowego zawierającego informacje dotyczące kąpielisk.

27. Zadania organów PIS dotyczące miejsc wykorzystywanych do kąpieli • Dokonywanie bieżącej oceny jakości wody, po przekazaniu przez organizatora miejsca wykorzystywanego do kąpieli wyniku badania jakości wody. • Przeprowadzenie kontroli urzędowej, w przypadku gdy wyniki badań wykonywanych przez organizatora miejsca. wykorzystywanego do kąpieli mogą wskazywać na to, że woda w miejscu wykorzystywanym do kąpieli nie spełnia wymagań określonych w przepisach. • Nieodpłatne, niezwłoczne przekazywanie wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta informacji dotyczących oceny jakości wody miejscu wykorzystywanym do kąpieli oraz zakazu kąpieli. • Nieodpłatne, niezwłoczne przekazywanie organizatorowi miejsca wykorzystywanego do kąpieli informacji pochodzących z kontroli urzędowej, dotyczących ocen jakości wody.

28. Przepisy karne • Kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi kontroli wewnętrznej jakości wody w kąpielisku, nie wywiązuje się z obowiązku oznakowania kąpieliska - podlega karze grzywny. • Kto wbrew obowiązkowi nie wywiązuje się z obowiązku wykonywania badań jakości wody w miejscu wykorzystywanym do kąpieli, oznakowania tego miejsca oraz niezwłocznego przekazywania właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu wyników badań jakości wody w miejscu wykorzystywanym do kąpieli oraz informacji o wystąpieniu zmian, które mogą wpływać na pogorszenie jakości wody - podlega karze grzywny.

29. Dziękujemy za uwagę Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody sekretariat.bw@gis.gov.pl