Nieuwe wetgeving arbeidsduur toegepast op artsen-specialisten in opleiding

1. Nieuwe wetgeving arbeidsduur toegepast op artsen-specialisten in opleiding Bernard Verheyden Jurist DG Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen

2. “Spoedartsen vrezen problemen door nieuwe wet rond arbeidsduur” – De Morgen • “Spoedartsen waarschuwen voor drama’s door begrenzing arbeidsduur” – De Knack • “Lange wachttijden op spoed door grens arbeidsduur” – Het Laatste Nieuws • “Wet Milquet stuurt dienstregeling ziekenhuizen in de war” – De Artsenkrant • “De wet op de arbeidsduur van artsen in opleiding werd unaniem goedgekeurd, wat het resultaat is van meer dan een jaar van overleg” – Joëlle Milquet

3. Statuut van de ASO • Statuut sui generis? Eigenlijk amalgaam van statuten • arbeidsrechtelijk statuut: zelfstandige (nu nog quasi altijd -> toekomst: ???) • sociaalzekerheidsrechtelijk statuut: mini-statuut van de werknemer • statuut van de ziekenhuisgeneesheer (ziekenhuiswet) • ‘opleidingsstatuut’ (in het kader van het KB nr. 78) • …

4. Statuut van de ASO • Wet van 12 december 2010 tot vaststelling van de arbeidsduur van de geneesheren, tandartsen, dierenartsen, kandidaat-geneesheren in opleiding, kandidaat-tandartsen in opleiding en studenten-stagiairs die zich voorbereiden op de uitoefening van deze beroepen • Wet situeert zich binnen het arbeidsrechtelijk statuut van de ASO • Oogmerk is arbeidsbescherming van de ASO en NIET de bescherming van de volksgezondheid of de patiënt

5. Wet arbeidsduur: historiek • Omzetting van Europese richtlijn 2003/88/EG • lange discussie over wachttijden op Europees niveau • 2009: herziening richtlijn komt er (voorlopig) niet • België wordt door EU verplicht de richtlijn om te zetten • Overleg met de sector (miv vertegenwoordigers ASO) op kabinet Milquet • 18 november 2010: unanieme goedkeuring in de Kamer • 22 december 2010: publicatie Belgisch Staatsblad • 1 februari 2011: inwerkingtreding

6. Wet arbeidsduur: toepassingsgebied • Van toepassing op: • gesalarieerde artsen en artsen in statutair verband • artsen in opleiding ongeacht hun statuut • studenten-stagairs • Uitgesloten van het toepassingsgebied • militair personeel • artsen-ambtenaren die niet in verzorgingsinstellingen werkzaam zijn • artsen met een leidinggevende functie

7. Wet arbeidsduur: basisprincipes • maximale wekelijkse arbeidsuur = gemiddeld 48 uren over een referteperiode van 13 weken • grenswaarden: • 60 uur per week • 24 uur opeenvolgend (verplichte inhaalrust na een werkperiode tussen 12 en 24 uur) • Uitzonderingen wegens overmacht: • als er een ongeval gebeurd is (of dreigt te gebeuren) • als er onvoorziene omstandigheden voorgevallen zijn • => restrictieve interpretatie

8. Wet arbeidsduur: basisprincipes • Wat wordt verstaan onder “arbeidsduur”? • “de tijd gedurende welke het personeel ter beschikking is van de werkgever” (art. 19 arbeidswet) • maximum 4 uren opleiding of wetenschappelijk werk in het kader van de opleiding • de 10 wettelijk vastgelegde feestdagen • => Indien men gewerkt heeft op een feestdag heeft men recht op betaald inhaalrust (meer dan 4 uren = 1 dag; minder dan 4 uur = halve dag); de inhaalrust moet binnen de 6 weken verleend worden

9. Wet arbeidsduur: basisprincipes • Problematiek van de wachtdiensten • Slapende wachtdiensten: tellen als arbeidstijd (aanwezig op de werkplek = beschikbaar voor de werkgever) • Oproepbare wachten: ?? • => herziening van de Europese richtlijn 2003/88 EG ??

10. Wet arbeidsduur: mogelijkheid tot afwijking • ASO kan ervoor opteren om maximaal 12 bijkomende uren per week te presteren. • Voorwaarden: • op vrijwillige basis! • afzonderlijk schriftelijk akkoord • opzeggingstermijn van 1 maand voor beide partijen • aanvullende vergoeding voor deze uren

11. Wet arbeidsduur: mogelijkheid tot afwijking • ASO kan ervoor opteren om maximaal 12 bijkomende uren per week te presteren. • Voorwaarden: • weigering tot het presteren van extra uren mag geen aanleiding geven tot een benadeling door de werkgever • niet gepresteerde uren mogen niet overgedragen worden naar de volgende week • mag bovenop absoluut maximum van 60 uur per week

12. Wet arbeidsduur: mogelijkheid tot afwijking • Aanvullend loon? • kan vastgesteld worden per KB na advies NPCGZ • NPCGZ is momenteel aan het nadenken over een billijke vergoeding • => geen KB?: individuele onderhandelingen over vergoeding • aanvullende vergoeding moet opgenomen worden in schriftelijk akkoord

13. Wet arbeidsduur: mogelijkheid tot afwijking • Geen benadeling bij weigering? • zelfde arbeidsvoorwaarden dan degenen die wel akkoord aangaan • geen reden om arbeidsrelatie te beëindigen • verlenging van de opleiding? • => dit ligt in handen van de stagecommissie en de stagemeester; werkgever is hiervoor niet verantwoordelijk

14. Wet arbeidsduur: toezicht • ziekenhuis moet register bijhouden van gepresteerde uren per werknemer • controle door ambtenaren verbonden aan de directie Toezicht op de Sociale Wetten, FOD WASO • klachten: lokale directie • vragen: FOD WASO • wet voorziet strafsancties en administratieve geldboeten voor werkgevers die de wet overtreden • Wie is de werkgever? Ziekenhuis? Stagemeester?

15. Bedankt voor uw aandacht! Vragen?