Julian Tuwim

1. Julian Tuwim prezentacja multimedialna

2. Biografia Julian Tuwim (ur. 13 września 1894 w Łodzi, zm. 27 grudnia 1953 w Zakopanem) – polski poeta żydowskiego pochodzenia, pisarz, autor wodewili, skeczy, librett operetkowych i tekstów piosenek; jeden z najpopularniejszych poetów dwudziestolecia międzywojennego. Współzałożyciel kabaretu literackiego „Pod Picadorem” i grupy poetyckiej „Skamander”. Bliski współpracownik tygodnika „Wiadomości Literackie”. Tłumacz poezji rosyjskiej, francuskiej, niemieckiej oraz łaciny. Brat polskiej literatki i tłumaczki Ireny Tuwim, kuzyn aktora kabaretowego i piosenkarza Kazimierza „Lopka” Krukowskiego. Jego bratem stryjecznym był aktor Włodzimierz Boruński. Podpisywał się ponad czterdziestoma pseudonimami m.in. Oldlen, Tuvim, SchyzioFrenik, Wim, J. Wim, Pikador, Roch Pekiński.

3. Twórczość • Autor tekstów kabaretowych, rewiowych i librecista oraz autor tekstów politycznych. Współautor i redaktor pism literackich i satyrycznych („Skamander”, Wiadomości Literackie, Cyrulik Warszawski). Tłumacz literatury rosyjskiej, m.in. Aleksandra Puszkina (Jeździec miedziany, Połtawa), W. Majakowskiego (Obłok. w spodniach). Autor popularnych wierszy dla dzieci, m.in. Lokomotywa, Ptasie radio, Pan Hilary, Słoń Trąbalski, Bambo. Bibliofil i kolekcjoner kuriozów (Czary i czarty polskie, Pegaz dęba, Cicer cum caule). • Znany był ze swojego specyficznego humoru objawiającego się bystrością umysłu i świeżością. Świeżości tej szukał najczęściej w języku – głównym orężu modernizmu, a szczególnie postmodernizmu. Swe badania językowe rozpoczął od nauki esperanto jeszcze w latach gimnazjalnych. Tłumaczone na esperanto wiersze Staffa, a także Testament mój (Mia testamento) Juliusza Słowackiego i inne wiersze zostały opublikowane na łamach Esperantysty Polskiego (Pola Esperantisto). W późniejszych badaniach nad językiem tworzył neologizmy. Podobnie jak B. Leśmian, A. Wat i S. Młodożeniec, tworzył tak zwany język pozarozumowy (zaum), którego poznanie miało być aprioryczne i zgodne ze skojarzeniami każdego odbiorcy. Próby te wyraził w Słopiewniach.

4. Twórczość • Poezja Tuwima uważana jest za jedną z najtrudniejszych ze względu na częste gry słów, zwielokrotnienia znaczeń jednego wyrazu poprzez inne, nie zawsze jasne podkreślenia niektórych słów w zdaniu jakby było ono niedokończone. Ogromna giętkość i błyskotliwość tego języka przyjmuje często koloryt humorystyczny, jak w Balu w Operze. Słowa przyjmują cechy opisywanej rzeczywistości (np. mistrzowsko zastosowana została rytmika i szelest polskich słów w Lokomotywie, przez co jest to wiersz-onomatopeja). • Oprócz dzieł charakteryzujących się niebywałym pięknem i kulturą słowa, Julian Tuwim tworzył także wiersze pisane językiem potocznym, czy wprost wulgarnym , np. „Do prostego człowieka”. • Jedynym właścicielem autorskich praw majątkowych wszystkich utworów poety oraz jego siostry Ireny Tuwim-Stawińskiej jest Fundacja im. Juliana Tuwima i Ireny Tuwim, założona w 2006 r., przez córkę Tuwima Ewę Tuwim-Woźniak.

5. Najważniejsze dzieła autorstwa Tuwima

6. Rzecz czarnoleska (1929) • Do prostego człowieka (1929) • Jeździec miedziany (1932, przekład Puszkina) • Biblia cygańska i inne wiersze (1932) • Jarmark rymów (1934) • Polski słownik pijacki i antologia bachiczna (1935) • Treść gorejąca (1936) • Bal w Operze (1936, wyd. 1946) • Lokomotywa (1938) • Kwiaty polskie (1940–1946, wyd. 1949) • Pegaz dęba, czyli panopticum poetyckie (1950) • Piórem i piórkiem (1951) • Cicer cum caule (1949–1953) • Rzepka (1952) • Juwenilia (1911–1918) – wczesne próby poetyckie, sam Tuwim nigdy ich nie wydał. • Czyhanie na Boga (1918) • Sokrates tańczący (1920) • Siódma jesień (1921) • Pogrzeb prezydenta Narutowicza(1922) • Wierszy tom czwarty (1923) • Czary i czarty polskie (1924) • Wypisy czarnoksięskie (1924) • A to pan zna? (1925) • Czarna msza (1925) • Tysiąc dziwów prawdziwych (1925) • Słowa we krwi (1926) • Tajemnice amuletów i talizmanów (1926) • Strofy o późnym lecie

7. Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia • Order Sztandaru Pracy I klasy (1949) • Złoty Wawrzyn Akademicki (1935) • Nagroda Literacka miasta Łodzi – dwukrotnie (1928, 1949) • Nagroda polskiego PEN Clubu (1935) • Nagroda Państwowa I stopnia (1952) • Doktorat honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego (1949)

8. Najważniejsze cytaty autorstwa Tuwima

9. Miłość ci wszystko wybaczy. • Szkoło, szkoło, gdy cię wspominam, Tęsknota w serce się wgryza, Oczy mam pełne łez. • Lecz nade wszystko - słowom naszym, Zmienionym chytrze przez krętaczy, Jedyność przywróć i prawdziwość: Niech prawo - zawsze prawo znaczy, A sprawiedliwość - sprawiedliwość. • Młodość jest solą ziemi w oku. • Nie pożądaj żony bliźniego swego nadaremno. • Żyj tak, aby twoim znajomym zrobiło się nudno, gdy umrzesz. • Błogosławiony ten, co nie mając nic do powiedzenia, nie obleka tego faktu w słowa. • Marzenie kobiety: mieć stopę wąziutką, a żyć na szerokiej. • Poezja to skok. Skok barbarzyńcy, który poznał Boga. • Mówią, że ostrożność jest matką powodzenia, ale to nieprawda, bo gdyby była ostrożna, nie zostałaby matką.

10. Najpierw zaszło słońce, potem zaszedł fakt, a w rezultacie, ona. • Młodość jest solą ziemi w oku • Tragedia: zakochać się w twarzy, a ożenić z całą dziewczyną. • Meteoryty: jedyne naprawdę obce ciała na Ziemi. • Życie? - Rozprężę szeroko ramiona, nabiorę w płuca porannego wiewu, W ziemię się skłonię błękitnemu niebu I krzyknę, radośnie krzyknę: - Jakie to szczęście, że krew jest czerwona! • Cierpliwość: najnudniejsza forma rozpaczy. • Kobiety lubią mieć stopę wąziutką, a żyć na szeroką. • Kupić wszystkie charaktery za tyle, ile są doprawdy warte, a sprzedać za tyle, ile się same cenią - co za fortuna. • Twarz to co wyrosło dokoła nosa. • Para - woda w natchnieniu. • Błogosławiony, kto nie mając nic do powiedzenia, nie obleka tego w słowa. • Plan: coś, co potem wygląda absolutnie inaczej. • Rodzynka stroskane winogrono.

11. Ławeczka Tuwima w Łodzi Życiorys Juliana Tuwima

12. Rodzina • Ojciec poety, Izydor Tuwim (ur. 22 lipca 1858 w Kalwarii, zm. 1935), ukończył szkołę w Królewcu, następnie studiował w Paryżu, znał kilka języków obcych. Był urzędnikiem i korespondentem Azowsko-Dońskiego Banku Handlowego. Zmarł w 1935 i jest pochowany na nowym cmentarzu żydowskim w Łodzi. • Matka, Adela z Krukowskich (ur. 9 stycznia 1872 w Mariampolu, zm. 1942), była córką właściciela drukarni, pochodziła z rodziny inteligenckiej, jej czterej bracia byli adwokatami oraz lekarzami. Po śmierci męża popadła w poważną chorobę psychiczną, próbowała popełnić samobójstwo. Ostatni okres życia spędziła w szpitalu dla psychicznie chorych w Otwocku. Podczas likwidacji otwockiego getta została zastrzelona przez Niemców 19 sierpnia 1942. • Mieli dwoje dzieci: syna Juliana i córkę Irenę. • Julian Tuwim poślubił Stefanię Marchew (1894–1991) 30 kwietnia 1919 w zburzonej w listopadzie 1939 Wielkiej Synagodze w Łodzi, przy al. Kościuszki 1. Po powrocie z emigracji adoptowali córkę Ewę, która w 2006 założyła „Fundację im. Juliana Tuwima i Ireny Tuwim”. Celem Fundacji jest udzielanie pomocy niepełnosprawnym i nieuleczalnie chorym dzieciom oraz niepełnosprawnej i nieuleczalnie chorej młodzieży, a także sprawowanie opieki nad dorobkiem artystycznym poety oraz jego siostry.

13. Lata młodości (1894–1916) • Urodził się 13 września 1894 w Łodzi, przy ul. Widzewskiej 44 (obecnie Kilińskiego 46), w mieszczańskiej rodzinie zasymilowanych Żydów. W latach 1904–1914 uczęszczał do Męskiego Gimnazjum Rządowego w Łodzi. Na początku uczył się słabo, nie okazywał zainteresowania przedmiotami ścisłymi, zwłaszcza matematyką, przez co powtarzał szóstą klasę. • Zadebiutował w 1911 przekładem na esperanto wierszy Leopolda Staffa. W roku 1913 miał miejsce jego właściwy debiut poetycki, wiersz Prośba opublikowany został w „Kurierze Warszawskim”. Utwór poeta podpisał inicjałami St. M., poznanej w 1912, swojej przyszłej żony Stefanii Marchwiówny.

14. Pobyt w Warszawie (1916–1939) • W 1916, z myślą rozpoczęcia studiów, przeniósł się do Warszawy. Studiował prawo i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim (1916–1918), ukończył jedynie po jednym semestrze. W trakcie studiów rozpoczął współpracę z czasopismem Pro Arte et Studio. Był jednym z założycieli grupy poetyckiej Skamander w 1919. 30 kwietnia 1919 poślubił Stefanię Marchew. W czasie wojny polsko-bolszewickiej pracował w Biurze Prasowym naczelnego wodza Józefa Piłsudskiego. W młodości inspirował się twórczością Leopolda Staffa (pisał o tym w swych pamiętnikach). Członek założyciel Związku Artystów i Kompozytorów Scenicznych (ZAiKS).

15. Życie na obczyźnie (1939–1946) • W 1939 wyemigrował przez Rumunię, Włochy do Francji. Wspólnie z Janem Lechoniem, Antonim Słonimskim, Kazimierzem Wierzyńskim oraz Mieczysławem Grydzewskim (określanymi jako poeci satelici) spotykali się w paryskiej kawiarni Café de la Régence. • W obliczu kapitulacji Francji latem 1940 i osobistego zagrożenia, Tuwim, razem z Lechoniem, udali się przez Hiszpanię do Lizbony, a następnie do Rio de Janeiro ,gdzie dołączył do nich Kazimierz Wierzyński. Ostatecznie wspólnie też wyjechali do Nowego Jorku, gdzie poeta mieszkał przez blisko pięć lat (1942–1946). • Tuwim z Oskarem Lange pisali dla pism „Nowa Polska” oraz „Robotnik”, natomiast Wierzyński oraz Lechoń utworzyli Tygodnik Polski. Z kolei Grydzewski wyjechał do Londynu, gdzie pozostał redaktorem naczelnym demokratyczno-liberalnego tygodnika Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie, a po wojnie „Wiadomości”, odpowiednika krajowych Wiadomości Literackich. Członkowie grupy poetyckiej Skamander stanowili pierwszą, wielką falę emigracji polskich literatów i poetów.

16. Ostatnie lata w Polsce (1946–1953) • Do Polski Tuwim wrócił w czerwcu 1946 roku i stał się osobowością chronioną, adorowaną i uprzywilejowaną przez ówczesne władze. Został okrzyknięty poetą państwowym. W tym samym roku Tuwimowie adoptowali córkę Ewę. W latach 1947–1950 pełnił funkcję kierownika artystycznego Teatru Nowego. Po wojnie Tuwimowie otrzymali opuszczony dom w Aninie przy ul. Zorzy 19, gdzie mieszkali wraz z Ireną Tuwim. Dom ten po śmierci Tuwima nabył Piotr Jaroszewicz. • W ostatnich latach życia Tuwim stworzył niewiele wierszy; czasami tylko ulegał prośbom zaprzyjaźnionych redaktorów, potrzebujących wierszy na rocznicowe okazje. Zajmował się tłumaczeniami i zbieraniem kuriozów literackich, które publikował w miesięczniku „Problemy” w cyklu „Cicer cum caule”.

17. Stan zdrowia i śmierć Julian Tuwim przez znaczną część swego życia cierpiał na zaburzenia nerwicowe (agorafobia, nerwica wegetatywna) i depresję, które ograniczały jego normalne funkcjonowanie i pracę. Jedną z przyczyn jego problemów zdrowotnych była nadmierna skłonność do alkoholu. Zmarł 27 grudnia 1953 w pensjonacie ZAiKS-u „Halama” w Zakopanem na atak serca. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. W imieniu władz PRL przemówienie pożegnalne na pogrzebie wygłosił minister kultury i sztuki Włodzimierz Sokorski. Grób Juliana Tuwima

18. Koniec przygotował Karol SamujłoIIIa