Inhoud

1. Inhoud • Deel 1: Encryptie => Theorie • Deel 2: Elektronische handtekening • Deel 3: Identificatie, Authenticatie, Autorisatie • Deel 4: eHerkenning en GMV

2. Deel 1: Encryptie

3. 2 vormen van Encryptie • Encryptie is het coderen (versleutelen) van gegevens op basis van een bepaald algoritme • Twee vormen: • Symmetrisch • Asymmetrisch

4. Symmetrische encryptie • Verzender en ontvanger gebruiken dezelfde sleutel • Bijvoorbeeld A = 1 G =7 M = 13 S = 19 Y = 25 B = 2 H = 8 N = 14 T = 20 Z = 26 C = 3 I = 9 O = 15 U = 21 D = 4 J = 10 P = 16 V = 22 E = 5 K = 11 Q = 17 W = 23 F = 6 L = 12 R = 18 X = 24

5. Symmetrische encryptie 2.15.2 9.11 22.9.14.4 10.5 12.9.5.6 Bob Ik Vind Je Lief Bob Ik Vind Je Lief Bob Alice

6. Voor- en nadelen symmetrische encryptie • Algoritmen relatief eenvoudig (rekencapaciteit) • Geschikt voor streaming encryptie • Lange sleutels voor voldoende beveiliging • Sleutelmanagement zwakke plek! (hoe draag je de sleutel over!)

7. Asymmetrische encryptie • Verzender en ontvanger maken gebruik van een sleutelpaar • Men spreekt over een public key en een private key, de sleutels zijn verschillend • Wanneer een bericht met een van de sleutels uit een paar wordt versleuteld, kan de andere gebruikt worden om het bericht te ontsleutelen

8. Asymmetrische encryptie ZXV !eDr2@@e$ FD*wE1 E17EFe Alice Ik Jou Niet Alice Ik Jou Niet Publieke sleutels Alice Private Alice Bob

9. Alice Ik Jou Ook - x- Bob Xv4 TnTG7 OssN Px3W TE!e Bedreiging 1 Eve ZXV !eDr2@@e$ FD*wE1 E17EFe Alice Ik Jou Ook -x-Bob Publieke sleutels Alice Private Alice Bob

10. Asymmetrische encryptie T5% KAMPP Alb12T E”17( ZXV !eDr2@@e$ FD*wE1 E17EFe ZXV !eDr2@@e$ FD*wE1 E17EFe Alice Ik Jou Niet Alice Ik Jou Niet Publieke sleutels Alice Private Private Bob Alice Bob

11. Bedreiging 2 Eve Private Eve Alice Publieke sleutels Alice Private Private Bob Bob Alice

12. Voor- en nadelen asymmetrische encryptie • Uitwisseling sleutel kan over onveilig kanaal plaatsvinden • Algoritmen complex, vraagt veel rekencapaciteit • Behoefte aan een betrouwbare partij voor het uitgeven van sleutelparen en het beheren van publieke sleutels

13. Deel 2: Elektronische handtekening 10011011101010110110100

14. Elektronische handtekening De wet stelt de volgende eisen aan de elektronische handtekening: • Zij is op unieke wijze aan de ondertekenaar verbonden; • Zij maakt het mogelijk de ondertekenaar te identificeren; • Zij komt tot stand met middelen die de ondertekenaar onder zijn uitsluitende controle kan houden; • Zij is op zodanige wijze aan het elektronisch bestand waarop zij betrekking heeft verbonden, dat elke wijziging achteraf van de gegevens kan worden opgespoord; • Zij is gebaseerd op een gekwalificeerd certificaat als bedoeld in artikel 1.1, onderdeel dd Telecommunicatiewet; en • Zij is gegenereerd door een veilig middel voor het aanmaken van elektronische handtekeningen als bedoeld is artikel 1.1, onderdeel gg Telecommunicatiewet.

15. Basis handtekening is hashfunctie • Een hashfunctie zet de invoer uit een breed domein van waarden om in een (meestal) kleiner bereik • Hierbij geldt dat wanneer met de hashfunctie de hashwaarde van een digitaal bestand wordt berekend H(b) en deze waarde overeenkomt met een gepresenteerde hashwaardeH(?), het bericht dat ten grondslag lag aan de hashberekening van de gepresenteerde hashwaarde hoogstwaarschijnlijk gelijk was aan het bestand. • Wanneer H(b) = H(?) geldt hoogstwaarschijnlijk b = ?

16. Werking hashfunctie Dit is een demonstratie van een hashfunctie Dit is Een demonstratie van een hashfunctie Dit Hashfunctie abc4f3deee345912fd212365546732e3f3a3c3dd 12c3cc24e99e2b521dc277ea311213e4cab29a9 7a5c6e1b16b63a721171234152c5e61a7d73d78

17. Verbinden aan elektronisch bestand Stap 1: Bob berekent met de hashfunctie de hashwaarde van het bestand Dit is een demonstratie van een hashfunctie Bob abc4f3deee345912fd212365546732e3f3a3c3dd Private

18. Middelen die de ondertekenaar onder zijn uitsluitende controle kan houden; Stap 2: Bob versleutelt de hashwaarde van het bericht met zijn private key Dit is een demonstratie van een hashfunctie Bob abc4f3deee345912fd212365546732e3f3a3c3dd 141c334b2674ca13459a3e96925293842c5121e4 Private

19. Middelen die de ondertekenaar onder zijn uitsluitende controle kan houden; Stap 2: Bob versleutelt de hashwaarde van het bericht met zijn private key Dit is een demonstratie van een hashfunctie Bob 141c334b2674ca13459a3e96925293842c5121e4 Private

20. Identificatie en opsporen van wijzigingen Stap 3: Alice ontvangt het bericht en berekent de hashwaarde Dit is een demonstratie van een hashfunctie abc4f3deee345912fd212365546732e3f3a3c3dd 141c334b2674ca13459a3e96925293842c5121e4 Bob

21. Identificatie en opsporen van wijzigingen Stap 3: Alice ontsleutelt de meegezonden hashwaarde met Bob’s public key Dit is een demonstratie van een hashfunctie abc4f3deee345912fd212365546732e3f3a3c3dd 141c334b2674ca13459a3e96925293842c5121e4 abc4f3deee345912fd212365546732e3f3a3c3dd Bob abc4f3deee345912fd212365546732e3f3a3c3dd

22. Noodzaak certificaat • Als de - met de public key van Bob ontsleutelde -hashwaarde overeenkomt met de zelf berekende hashwaarde, kan met een grote mate van zekerheid worden vastgesteld dat 1. Bob de afzender is. 2. Het bericht niet gewijzigd is. • Belangrijke randvoorwaarde: De public key van Bob, moet wel echt de public key van Bob zijn • Daarom moet de elektronische handtekening gebaseerd zijn ‘op een gekwalificeerd certificaat’

23. Certificaat Een certificaat is een bestand met hierin vastgelegd • de geregistreerde naam van de eigenaar • de publieke sleutel van de eigenaar • de geldigheidsduur van het certificaat • de locatie van de 'CertificateRevocation List' (bij de uitgever van het certificaat) • een samenvatting van het certificaat, versleuteld met de privésleutel van een vertrouwde partij. Deze "handtekening" maakt het certificaat moeilijk te vervalsen en is door iedereen d.m.v. de bijbehorende publieke sleutel te controleren.

24. Certificate service provider Bob 20.04.09-20.04.12 http://revocation.nl TTP-CSP 46e24a86486a139b13f8f713e858759234918475895 46e24a86486a139b13f8f713e858759234918475895 90592318b749a1e5374120195e893a8451711b92 Certificate Service Provider TTP-CSP

25. Elektronisch ondertekend bericht • Draagt alles bij zich om vast te stellen: • Is dit certificaat van een betrouwbare partij? • Is dit certificaat nog geldig? • Is dit certificaat niet • Ingetrokken? • - Bij een geldig certificaat van een betrouwbare partij en een kloppende Hash: grote mate van zekerheid dat het bericht van Bob komt en dat het niet gewijzigd is Bericht van bob 141c334b2674ca13459a3e96925293842c5121e4

26. Deel 3: Identificatie, authenticatie en autorisatie

27. Wie ben je? • Identificatie: het kenbaar maken van de identiteit van een subject (iets of iemand) • Identificatie: het vaststellen van de identiteit van een subject (iets of iemand) • Nuanceverschil: Ik ben Jan de Wit!

28. Ben je wie je zegt dat je bent? • Authenticatie/Authentificatie: is het proces waarbij iemand, een computer of applicatie nagaat of een gebruiker, een andere computer of applicatie daadwerkelijk is wie hij beweert te zijn J. de Wit

29. Mag je optreden namens een ander? • Autorisatie: het verlenen van rechten tot het verrichten van bepaalde handelingen of op bepaald gebruik van een systeem of voorziening of van bepaalde gegevens • Bij het machtigen van iemand, draag je rechten over • Autorisatiecontrole: de controle waarbij wordt nagegaan of een persoon is geautoriseerd om de door hem gewenste handelingen te verrichten

30. In dit kader verder relevant • Authenticiteit: de zekerheid dat gegevens daadwerkelijk afkomstig zijn van de als de afzender aangeduide persoon • Integriteit: de zekerheid dat gegevens volledig zijn en ongewijzigd zijn gebleven • Vertrouwelijkheid: de zekerheid dat gegevens alleen toegankelijk zijn voor hen voor wie ze zijn bestemd

31. Wat gebeurt er bij SBR Digipoort (Logius) Procesinfrastructuur Onderneming O.N.D. KvK JR XBRL

32. Bepaalde checks zijn noodzakelijk • De KvK wil weten of de jaarrekening authentiek en integer is. • In de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel elektronisch bestuurlijk verkeer wordt gesteld dat “met de term “authentificatie” uitdrukking [wordt] gegeven aan het beginsel van de authenticiteit”, Kamerstukken II 2001/02, 28 483, nr. 3, p. 41. • Authenticiteit betreft volgens de Memorie van Toelichting de vraag of de inhoud van een bericht daadwerkelijk van de afzender afkomstig is

33. Processtap voor controle authenticiteit Digipoort (Logius) Procesinfrastructuur Onderneming O.N.D. KvK JR OND XBRL 1. Controleer of het certificaat niet is ingetrokken 2. Bereken en vergelijk Hash TTP-CSP

34. Bij machtiging extra controle benodigd • Voor het vaststellen van de authenticiteit bij het deponeren door een (gemachtigde) derde twee vragen relevant: • Was het bericht integer en van de ‘geclaimde’ afzender (de gemachtigde intermediair) afkomstig? • Was deze intermediair inderdaad gemachtigd?

35. Processtap voor controle authenticiteit Onderneming O.N.D. Digipoort (Logius) Procesinfrastructuur KvK Endpoint A JR OND XBRL Intermediair I.N.T. 1.Verzoek autorisatiecontrole bij endpoint A AuSP- A TTP-CSP

36. Eenmalige voorbereiding Levert AuSP Endpoint Logius AuSP TTP-CSP Doet kond Van de machtiging Verifieert machtiging Vraagt certificaat aan Levert certificaat Machtigt Ondeneming Intermediair

37. In de praktijk 3 manieren waarop certificaten binnen SBR gebruikt worden • Het opzetten van een dubbelzijdige SSL-verbinding. Dit dient ter vaststelling van de identiteit van een gebruiker van de infrastructuur. • Het zetten van een handtekening in de WS-securityheader van een SOAP-request. Hiermee wordt de authenticiteit van de aangifte, opgave of jaarrekening vastgesteld. Bij het ophalen van statusinformatie of mededelingen wordt deze handtekening gebruikt voor de autorisatie. • Het zetten van een digitale handtekening in de body van de XBRL-instance ter bewaking van de integriteit van het instance-document. • In de praktijk wordt deze nog niet vaak toegepast.

38. Controle vertrouwelijkheid volgens dezelfde systematiek Belastingdienst XBRL AuSP- A

39. Vraagstukken Waar moet een CSP aan voldoen? Waar moet een AuSP aan voldoen? Levert AuSP Endpoint Logius Welke procedures gelden voor het melden van de endpoint? AuSP TTP-CSP Moet een bestuurder ‘live’ verschijnen? Doet kond Van de machtiging Verifieert machtiging Vraagt certificaat aan Levert certificaat Waar moet het kond doen aan voldoen? Moet een machtiging geverifieerd worden? Machtigt Ondeneming Intermediair

40. Wet geeft geen antwoord Ten aanzien van certificaten: een in lid 1 bedoelde methode kan niet als onvoldoende betrouwbaar worden aangemerkt op de enkele grond dat deze: • - niet is gebaseerd op een gekwalificeerd certificaat als bedoeld in artikel 1.1, onderdeel ss, van de Telecommunicatiewet; • - niet is gebaseerd op een door een certificatiedienstverlener als bedoeld in artikel 18.16, eerste lid, Telecommunicatiewet afgegeven certificaat; of • - niet met een veilig middel voor het aanmaken van elektronische handtekeningen is aangemaakt als bedoeld in artikel 1.1, onderdeel vv, van de Telecommunicatiewet.

41. Waar staan we met SBR? • Er is een autorisatie policy 1.11 waarin eisen vastgelegd zijn ten aanzien van: • Technische, functionele en kwaliteitseisen aan de AuSP-rol • De wijze van vaststellen relatie gebruiker en entiteit • Overige Procedures • Voor CSP’s geeft PKI-overheid houvast.

42. Is de huidige systematiek toereikend? Ja, omdat: • Het aantal elementen van het systeem dat door marktpartijen wordt ingevuld nog beperkt is. • Het aantal marktpartijen dat elementen als dienst aanbieden nog relatief klein is. • De performance-eisen die aan de infrastructurele dienst worden gesteld nog relatief laag zijn. • Het aantal processen beperkt is en vergelijkbare performance-eisen kennen. Maar, bij opschaling (2011) zijn – bij handhaving van de systematiek – aanvullende organisatorische maatregelen en kaders nodig.

43. Voor- en nadelen van de systematiek • Technisch is de huidige systematiek voldoende uitgewerkt. • Procesinrichting leent zich voor grootschalig eenduidig gebruik. • Er is een heel organisatorisch bouwwerk nodig voor borging kwaliteit (handhaving). • De kaders moeten nog verder worden uitgewerkt en worden ingericht. (systematiek is nog niet helemaal af voor grootschalige toepassing en kent nog vraagstukken).

44. Voor en nadelen huidige inrichting systematiek • Is toereikend voor nu (best beschikbare optie) • Past binnen de leidende gedachte over marktbetrokkenheid • Technisch operationeel • Eisen moeten nog aangevuld worden • Heeft nog geen ‘winner’-status • Aanvraag certificaat duurt lang • Kennis over systematiek bij gebruikers beperkt • De leveranciers (met name AuSP’s) hebben dunne businesscase, zijn met enkelen, maar hebben grote invloed.

45. Eenheden-problematiek blijft grootste probleem • Voor alle uitvragen wordt gebruik gemaakt van andere eenheden (denk aan FI-nummer, HR-nummer, Loonheffingsnummer, etc.). • Voor iedere eenheid moet een machtigingsrelatie bij worden gehouden, indien een derde partij namens de eenheid acteert. • Één bedrijf heeft dus meerdere eenheden, dus met meerdere machtigingen te maken. Complexe en dure bedoeling.

46. Denkrichting ontwikkeling • SBR gaat partijen helpen met kennisopbouw rond verkrijgen en installeren van een certificaat. • Overheid geeft meer duidelijkheid over gekzoen systematiek en trekt de kaderstellende rol naar zich toe. • Vanuit de SBR-organisatie (inclusief uitvragende partijen) wordt een grondige optimalisatie van de huidige inrichting uitgevoerd, bijbehorende kaders worden ingevuld en organisatorische waarborgen worden ingericht. • Input van andere lopende trajecten gewenst en mogelijk, eisen aan doorlooptijd en realisatie wel hoog. • Eenheden problematiek wordt opgepakt met Legis.

47. Deel 4: eHerkenning en GMV

48. eHerkenning en GMV • eHerkenning ziet op systematiek van authenticatie en machtigingscontrole van bedrijven, waarbij zogenaamde system tot systemcommunicatie out of scope viel • eHerkenning ziet op een afsprakenstelsel – waar moet de systematiek aan voldoen • Doel van de Gemeenschappelijke machtigings- en vertegenwoordigingsvoorziening (GMV) is burgers en bedrijven mogelijk te maken om op een uniforme wijze hun vertegenwoordiging digitaal te regelen (aldus ICTU) • Volgens eHerkenning alleen GMV wanneer er bij de machtiging een burger betrokken is. Dus bedrijf machtigt burger, of burger machtigt bedrijf.

49. Stand van zaken eHerkenning • eHerkenning – afsprakenstelsel versie 0.8 • Grote invloed leveranciers bij totstandkoming • Nog geen werkende voorziening ingericht die voldoet aan afsprakenstelsel 0.8 • System tot system nog niet mee aan de slag geweest. • eHerkenning genoemd door NUP?: • prioriteitenprogramma van gemeenten, provincies, waterschappen en het rijk dat leidt tot verbetering van de dienstverlening

50. eHerkenning raakt 1 op 1 aan SBR • De AuSPpolicy 1.11 kan gezien worden als een afsprakenstelsel (dat mede ziet op een system to system voorziening). Zoals eHerkenning die ook maakt. • Gezien de betrokkenheid van dezelfde partijen zit er nog geen spanning tussen ingerichte voorzieningen en de denkrichting in het afsprakenstelsel. • eHerkenning trekt graag samen met SBR/Belastingdienst/KvK op om de SBR-voorziening en hun afsprakenstelsel op elkaar aan te laten sluiten.