510 likes | 640 Views
Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen. OCMW-raadsleden Februari - april 2007. Partners in het initiatief. Wat moet ik weten over de OCMW-financiën ?. Infosessies voor nieuw gekozen OCMW-raadsleden Avond 3. Inhoud. Vooraf Plannen en budgettteren Dagelijkse werking
E N D
Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen OCMW-raadsleden Februari - april 2007
Partners in het initiatief Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Wat moet ik weten over de OCMW-financiën ? Infosessies voor nieuw gekozen OCMW-raadsleden Avond 3
Inhoud • Vooraf • Plannen en budgettteren • Dagelijkse werking • Jaarrekening • Rol van diverse spelers • OCMW’s financieel • En de toekomst? Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Inhoud • Vooraf • Plannen en budgetteren • Dagelijkse werking • Jaarrekening • Rol van diverse spelers • OCMW’s financieel • En de toekomst? Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Vooraf (1) • Opgelet: • Grondige hervorming van het instrumentarium (1998-2003) is op het terrein vaak nog niet helemaal gerealiseerd • Onduidelijk of en hoe geplande modernisering in gemeenten (gemeentedecreet) ook wijzigingen voor OCMW’s zal meebrengen Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Vooraf (2) • OCMW-financiën zijn belangrijk wegens: • 1. De bedragen : • individueel OCMW (vgl. met KMO) • alle Vlaamse OCMW’s samen (ca. 2,9 mld euro kosten per jaar; ca. 1,7 mld euro uitstaande schuld) • 2. Relatie gemeente-OCMW in realiteit vooral financieel gestuurd (‘bijpassing van het tekort’), hoewel het debat het best eerst inhoudelijk zou worden gevoerd Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Vooraf (3) • OCMW-financiën zijn belangrijk wegens: • 3. OCMW in concurrentie met andere dienstverleners (kostprijzen!) • 4. Financiën ook voorwerp van beslissingen: • Besparen of tarieven verhogen? • Welk type leningen (vast/variabel, looptijd, ...)? • Zelf doen of uitbesteden? • Lenen of patrimonium verkopen? • ... Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Vooraf (4) • Financiën belangrijk, maar: • Financiële gegevens zeggen niet alles over het gevoerde beleid: • bekwaamheid personeel • vriendelijkheid aan het loket • snelheid dossierbehandeling • kwaliteit van dienstverlening • … • Permanent zoeken naar een evenwicht tussen het ‘financiële’ en het ‘sociale’ Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Inhoud • Vooraf • Plannen en budgetteren • Dagelijkse werking • Jaarrekening • Rol van diverse spelers • OCMW’s financieel • En de toekomst? Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Plannen en budgetteren (1) • Twee belangrijke documenten: • Meerjarenplan: 3 tot 6 jaar • Budget: jaarlijks Beide zijn inhoudelijk én financieel! Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Plannen en budgetteren (2) • Meerjarenplan (1): • Strategische nota: • Missie en kerntaken (interne en extern) • Omgevings- en interne analyse • Huidige strategie en doelstellingen • Toekomstige strategische, tactische en operationele doelstellingen Relatie met andere (OCMW-)plannen (VIPA, kwaliteit, lokaal sociaal beleid, …)! Relatie met politiek afgesloten bestuursakkoord Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Plannen en budgetteren (3) • Meerjarenplan (2): • Financiële nota: • Financiële vertaling van strategische nota • Onderdelen: • Meerjarenplan exploitatie (kosten en opbrengsten van dagelijkse werking) • Meerjarenplan investeringen (incl. financiering) • Liquiditeitenplanning en berekening gemeentelijke bijdrage Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Plannen en budgetteren (4) • Meerjarenplan (3): • Eerste jaar legislatuur, minimum drie jaar • Procedure: • Secretaris maakt voorontwerp • Advies budgetcommissie • Overlegcomité (OCMW-voorzitter niet in CBS) of advies CBS (voorzitter wel in CBS) • OCMW-raad • Gemeenteraad, met toelichting OCMW-voorzitter • Gouverneur (toezicht) OCMW-voorzitter, secretaris en ontvanger Vóór 15 september Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Plannen en budgetteren (5) • Budget (1): • Beleidsnota beschrijft: • Beleidsdoelstellingen van het OCMW (concretisering meerjarenplanning) • Operationele doelstellingen van elke budgethouder • Bespreking kosten en opbrengsten per activiteitencentrum • Analyse van de kostprijzen • Bespreking financiële toestand Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Plannen en budgetteren (6) • Budget (2): • Exploitatiebudget • Kosten en opbrengsten • OCMW als geheel en per activiteitencentrum • Jaarlijks • Investeringsbudget: • Investeringen en hun financiering • Drie jaar geldig (onbeperkt na start uitvoering) • Liquiditeitenbudget: • Evolutie liquiditeiten • Berekening gemeentelijke bijdrage Geven grenzen van te besteden bedrag aan! Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
De gemeentelijke bijdrage aan het OCMW • Verplichte uitgave voor de gemeente, berekend op basis van kosten min opbrengsten, maar met correcties, o.a.: • Aflossingen bijgeteld • Afschrijvingen afgetrokken • (reden: behoud berekening van vóór 1998) • Gemeente kan daarnaast ook vrijwillige bijdrage geven (bv. voor investeringen) • Wordt in principe uitbetaald in twaalfden (sneller mag) Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Plannen en budgetteren (8) • Budget (3): • Procedure: • Secretaris maakt voorontwerp • Advies budgetcommissie • Overlegcomité (OCMW-voorzitter niet in CBS) of advies CBS (voorzitter wel in CBS) • OCMW-raad • Gemeenteraad: • Toelichting voorzitter • Kennisname (als gem. bijdrage ≤ MJP) of goedkeuring (als gem. bijdrage > MJP) • Gouverneur (toezicht) Vóór 15 november Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Plannen en budgetteren (9) • Budget (4): • Indien geen budget op 1.1: voorlopige kredieten • Maximum drie maand! • Alleen voor exploitatiekredieten die er vorig jaar ook waren • Wijzigingen in de loop van het jaar: • Interne kredietaanpassingen: vast bureau • Budgetwijziging: alleen voor goedkeuring naar gemeenteraad als gemeentelijke bijdrage > MJP Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Inhoud • Vooraf • Plannen en budgetteren • Dagelijkse werking • Jaarrekening • Rol van diverse spelers • OCMW’s financieel • En de toekomst? Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Dagelijkse werking (1) • Sinds 1998: sterke modernisering van interne OCMW-werking (‘Nieuwe OCMW-beleidsinstrumenten’) • Kenmerken: • Maatwerk in besturen zelf • Onderscheid beleid (politiek) en beheer (administratie) • Responsabilisering medewerkers Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Dagelijkse werking (2) • Belangrijkste vernieuwingen (1): • Budgethouderschap: • Bevoegdheid om toegewezen deel van het budget (ontvangsten en/of uitgaven!) te beheren • Orgaan (b.v. vast bureau) of personeelslid • Gekoppeld aan doelstellingen • Keuze ligt bij OCMW-raad Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Dagelijkse werking (3) • Belangrijkste vernieuwingen (2): • Activiteitencentra met aparte financiële registratie: • Besturen beslissen over indeling • Wel verplicht bij subsidies • Soorten: • Operationele diensten: ‘leveren’ aan bevolking • Ondersteunende diensten: leveren aan operationele diensten • Algemene diensten • Moeilijk toewijsbare activiteiten Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Dagelijkse werking (4) • Belangrijkste vernieuwingen (3): • Interne controle: • Synoniem = organisatiebeheersing • Procedures, rapportering, … neergeschreven in administratief handboek • Interne audit: • Nakomingsaudit (gebeurt alles volgens de regels?): door ontvanger • Operationele audit (efficiëntie en effectiviteit): door interne-auditcommissie (voorzitter, secretaris en ontvanger) Voldoet eigenlijk niet aan regels van onafhankelijkheid. Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Dagelijkse werking (5) • Belangrijkste vernieuwingen (4) • Niet alleen toezicht (kan schrappen, wijzigen, goedkeuren, …), maar ook externe audit (nakijken, aanbevelingen, …) • Boekhouding: • Geïnspireerd door vennootschapsboekhouden (algemene boekhouding) • Sterk afwijkend van gemeentelijke boekhouding (geen aparte budgettaire boekhouding) • Registratie per activiteitencentrum • Verantwoordelijke = ontvanger Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Inhoud • Vooraf • Plannen en budgetteren • Dagelijkse werking • Jaarrekening • Rol van diverse spelers • OCMW’s financieel • En de toekomst? Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Jaarrekening (1) • Na afloop stelt OCMW een jaarrekening op, bestaande uit vijf onderdelen: • Balans • Resultatenrekening • Toelichting • Schema van de financiële stromen • Jaarverslag Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Jaarrekening (2) • Vijf onderdelen (1): • Balans (voor OCMW én per activiteitencentrum!): Samenstelling patrimonium Financiering OCMW Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Jaarrekening (3) • Vijf onderdelen (2): • Resultatenrekening (OCMW én per activiteitencentrum!): Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Jaarrekening (4) • Vijf onderdelen (3): • Toelichting: 16 verplichte hoofdstukken: • Bij de balans • Bij de resultatenrekening • Bij de niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen • Bij de waarderingsregels Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Jaarrekening (5) • Vijf onderdelen (4): • Schema financiële stromen: vooral berekening van werkelijk verschuldigde gemeentelijke bijdrage • Jaarverslag: • Algemeen deel: organogram, diensten, budgethouders, … • Beschrijvend deel: activiteiten, vergelijking met doelstellingen, investeringsprojecten, … • Financieel deel: horizontale en verticale analyses, solvabiliteit, liquiditeit, evolutie gemeentelijke bijdrage, … Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Jaarrekening (6) • Procedure (1): • Voorbereiding: ontvanger • Vaststelling door OCMW-raad met verslag door de voorzitter • Mogelijkheid voor gemeenteraad opmerkingen te formuleren (geen expliciete goedkeuring door GR) • Vóór 1 mei jaarrekening ter goedkeuring voorleggen aan gouverneur Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Jaarrekening (7) • Procedure (2): • Externe audit op jaarrekening: • Door externe-auditcommissie (ambtenaren aangesteld door gouverneur en gemeente) • Bekijkt getrouwheid van boekhouding, jaarrekening en driemaandelijkse rapportage door de ontvanger • Kan alle documenten van OCMW inkijken • Rapporteert over conclusies aan gouverneur • Kan aan OCMW bepaalde aanbevelingen doen Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Jaarrekening (8) • Procedure (3): • Administratief toezicht op jaarrekening: • Door gouverneur • Bekijkt wettelijkheid OCMW-handelingen • Kan onwettige verrichtingen schrappen • Keurt jaarrekening goed (binnen 300 dagen) • Deelt besluit mee aan gemeenteraad, OCMW-raad en ontvanger (incl. rapport van externe-auditcommissie) • Leidt tot kwijting aan ontvanger, of procedure om geschrapte uitgaven of tekorten bij te passen Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Inhoud • Vooraf • Plannen en budgetteren • Dagelijkse werking • Jaarrekening • Rol van diverse spelers • OCMW’s financieel • En de toekomst? Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Rol van diverse spelers (1) • OCMW-raad: • Vaststelling meerjarenplan • Goedkeuring budget en budgetwijzigingen • Vaststelling jaarrekening • Budgethouder (kan gedelegeerd worden) • Goedkeuring huishoudelijk reglement • Kennisname administratief handboek Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Rol van diverse spelers (2) • Vast bureau: • Bevoegd voor ‘dagelijks bestuur’ • Budgethouder (indien delegatie door OCMW-raad) • Beslissing over interne kredietaanpassingen • Bijzonder comité: • Budgethouder (indien delegatie door OCMW-raad Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Rol van diverse spelers (3) • Secretaris: • Voorontwerp meerjarenplan en budget • Lid van budgetcommissie • Lid van interne-auditcommissie • Budgethouder (indien delegatie door OCMW-raad, vast bureau of bijzonder comité) • Opzetten deel van internecontroleprocedures en administratief handboek • Jaarlijks verslag aan OCMW-raad over operationele audit Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Rol van diverse spelers (4) • Ontvanger: • Lid van budgetcommissie • Uitvoeren betalingen en inningen • Boekhouding voeren en jaarrekening opstellen • Thesauriebeleid • Visum vóór bepaalde uitgaven • Opzetten deel van internecontroleprocedures en administratief handboek • Nakomingsaudit en lid interne-auditcommissie • Kwartaalrapportage over thesaurie en budget Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Rol van diverse spelers (5) • Budgethouder (OCMW-raad, vast bureau, bijzonder comité, secretaris, personeelslid): • Bepalen van inhoud van de overheidsopdracht • Bepalen van wijze van gunnen • Gunnen (binnen beschikbare budgetten!) • Goedkeuring factuur • Realiseren operationele doelstellingen en hierover rapporteren • Hulp bij budgetopmaak Bij investeringen: alleen door politieke organen! Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Rol van diverse spelers (6) • Budgetcommissie: • Ten minste voorzitter, secretaris en ontvanger • Samengeroepen door voorzitter of secretaris • Geeft advies over meerjarenplan, budget, budgetwijzigingen en interne kredietaanpassingen Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Rol van diverse spelers (7) • Interne-auditcommissie: • Ten minste voorzitter, secretaris en ontvanger • Belast met operationele audit: • Zijn activiteiten conform de doelstellingen? • Zijn er mogelijkheden tot verbetering efficiëntie en effectiviteit? Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Rol van diverse spelers (8) • Overlegcomité gemeente-OCMW: • Sinds 1.1.2007 afgeschaft voor OCMW’s waarvan voorzitter in college zit • Andere OCMW’s: • Bespreking meerjarenplan • Bespreking budget • Bespreking budgetwijzigingen die gemeentelijke bijdrage verhogen of verminderen Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Rol van diverse spelers (9) • Gemeenteraad • Goedkeuring meerjarenplan • Goedkeuring OCMW-budget(wijzigingen) alleen indien: • gemeentelijke bijdrage > meerjarenplan • er geen OCMW-meerjarenplan is • Eventueel: beroep tegen OCMW-budget • Opmerkingen formuleren bij jaarrekening en bezorgen aan gouverneur Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Rol van diverse spelers (10) • College burgemeester en schepenen • Eventueel: beroep tegen meerjarenplan • Eventueel: beroep tegen OCMW-budget • Vanaf 1.1.2007 voor die OCMW’s waarvan voorzitter in college zit: • Voorafgaand advies bij meerjarenplan • Voorafgaand advies bij budget • Voorafgaand advies bij budgetwijzigingen die gemeentelijke bijdrage verhogen of verminderen Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Inhoud • Vooraf • Plannen en budgetteren • Dagelijkse werking • Jaarrekening • Rol van diverse spelers • OCMW’s financieel • En de toekomst? Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
OCMW’s financieel (1) • Opgelet: gegevens (bron = Dexia) sterk verschillend van OCMW tot OCMW door: • Omvang • Aantal en types aangeboden diensten • Sociale omgeving • Budgetten 2005 Vlaamse OCMW’s (1): • Totale kosten: 2.896 mln euro, waarvan: • Bezoldigingen e.d.: 1.615 mln (55,8%) • Steun: 205 mln (7,1%) • Maatsch. Integratie (o.a. leefloon): 163 mln (5,6%) Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
OCMW’s financieel (2) • Budgetten 2005 Vlaamse OCMW’s (2): • Totale opbrengsten: 2.140 mln euro, waarvan: • Werkingsopbrengsten: 831 mln (38,8%) • Andere werkingsopbr.: 1.036 mln (48,4%) (subsidies voor leefloon, dotatie Gemeentefonds, allerlei subsidies) • Resultaten: • Resultaat vh boekjaar: -752 mln • Gemeentelijke bijdrage: 623 mln (103,8 euro per inwoner) Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
OCMW’s financieel (3) • Budgetten 2005 Vlaamse OCMW’s (3): • Gemeentelijke bijdrage (in EUR/ inw.): • OCMW’s onder 10.000 inwoners: 66,8 • OCMW’s 10.000-50.000 inwoners: 90,7 • OCMW’s boven 50.000 inwoners: 146,8 • Gemeentelijke bijdrage (in % van gemeentelijke uitgaven): • OCMW’s onder 10.000 inwoners: 8,1% • OCMW’s 10.000-50.000 inwoners: 9,2% • OCMW’s boven 50.000 inwoners: 8,0% Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen
Inhoud • Vooraf • Plannen en budgetteren • Dagelijkse werking • Jaarrekening • Rol van diverse spelers • OCMW’s financieel • En de toekomst? Introductieprogramma nieuw gekozen mandatarissen