Jak chronić dzieci przed zachowaniami ryzykownymi ?

1. Jak chronić dzieci przed zachowaniamiryzykownymi ? Opracowała: mgr Joanna zamojska

2. Trudne podłoże wychowawcze Paradoksy współczesnej socjalizacji

3. konsumpcjonizm • zjawisko nieograniczonej konsumpcji • konsumpcja perspektywą postrzegania zjawisk społecznych • „kolonizacja dzieciństwa”(tworzenie sztucznych potrzeb”, „ pokolenie Y”) • ideologia przyjemności • kategoria przestarzałości (niespełnienia, na skutek szybkiego wychodzenia z mody)

4. Kultura instant • konieczność życia w „natychmiastowości” • „instant rzeczywistość”, rzeczywistość w pigułce • ideologia konsumpcji: „ nie odkładaj życia na później”

5. media • media już nie reprezentują rzeczywistości, ile ją wytwarzają • doświadczenia zdobyte przez kontakt z mediami zastępują rzeczywiste doświadczenie • brak dystansu do świata pokazywanego w mediach

6. amerykanizacja • rozpowszechnianie wzorów kultury amerykańskiej na całym świecie • od orientacji na społeczność do indywidualistycznego, • od odpowiedzialności przed społeczeństwem do samorealizacji, • od koncentracji na pracy zawodowej do koncentracji na konsumpcji, • od otwarcia na ludzi do pogoni za zyskiem, od rzeczywistości do marzenia, itp.

8. Czym jest ryzyko? • „Ryzykować to podejmować działania o niepewnym wyniku, zakończeniu, z narażeniem kogoś lub czegoś na szkodę, stratę, zniszczenie, odważyć się na niebezpieczeństwo” • wagary • ucieczki z domu • korzystanie z internetu (uzależnienie) • palenie tytoniu, picie alkoholu • przemoc rówieśnicza (buyling), cyberprzemoc • stosowanie środków psychoaktywnych • materializm życiowy • stosowanie szkodliwych dla zdrowia diet dla poprawienia atrakcyjności fizycznej. • wczesna inicjacja seksualna

9. Motywy skłaniające dzieci i młodzież do zachowańryzykownych • nawiązanie znajomości, • dla odprężenia się • dla zabawy, • z ciekawości jak smakuje alkohol, • pod wpływem reklamy , • z nudów (z braku innych możliwości spędzenia wolnego czasu), • ponieważ wszyscy piją, • żeby uciec przed problemami (rodzinnymi, szkolnymi), • obniżenie lęku, • znieczulenie dolegliwości fizycznych, • zwrócenia na siebie uwagi rodziny i szkoły, • prowokowanie dorosłych (przekora), • bunt młodzieńczy

10. Sylwetka młodzieży • otwarci • ciekawi świata • działają bez uprzedzeń, zbędnych kompleksów i zachamowań • wyedukowani głównie przez media (internet)

11. Problemyobserwowane u ucznióww okresie adolescencji • Spadek aktywności i motywacji do nauki; • Spadek zainteresowań; • Zachowania agresywne; • Sięganie po substancje psychoaktywne; • Izolowanie się od rówieśników; • Wagary, porzucenie szkoły; • Inne zachowania dysfunkcyjne (ryzykowne).

12. Problemyprzeżywaneprzezuczniów(poziomwewnętrzny) • Obniżenie poczucia własnej kompetencji (samooceny); • Spadek koncentracji uwagi; • Obniżenie nastroju, uczucie pustki i nudy; • Poczucie bezradności i osamotnienia; • Lęk i niepokój, obawa przed ośmieszeniem się; • Złość; • Dolegliwości somatyczne: bóle głowy, bóle brzucha, pokrzywka.

13. Potrzebydorastającychwe wczesnejfazieokresudojrzewania(J. Eccles, S.Harter) • Potrzeba większej autonomii; • Potrzeba wsparcia ze strony osób dorosłych spoza rodziny; • Potrzeba rozwijania własnych zainteresowań.

14. Ewaluacjapolitykibudowaniawspierającegośrodowiska(G. Noam i Fiore N., 2004; K. Wentzel, 1996) • Najwięcejsukcesówdydaktycznychoraznajmniejproblemów z zachowaniemdzieciidyscyplinąmająszkoły, którepostawiłynabudowaniebliskich, wspierającychrelacjispołecznych, zwłaszczapomiędzynauczycielem a uczniami.

16. Piramida skutecznego radzenia sobie z trudnymi i ryzykownymi zachowaniami • . • Budowanie dobrych relacji z dziećmi • Zarządzanie grupą , kreowanie pozytywnego klimatu • Strategie uczenia umiejętności psychologicznychi społecznych • Intensywna indywidualna • interwencja

17. Fenomenodporności (resilience) • Badania podłużne, prowadzone przez Werner i Smith przez 40 lat na dzieciach z rodzin dysfunkcyjnych dostarczyły dowodów, że ponad 50% z nich przezwycięża niekorzystne uwarunkowania i manifestuje odporność wyrastając na godnych zaufania, kompetentnych i opiekuńczych dorosłych. • Ich linia życia przebiegająca początkowo w obszarze ryzyka wyraźnie skręca w kierunku dobrego przystosowania.

18. Najważniejszyczynnikchroniący- opiekuńczeiwspierającerelacje • Werner i Smith odkryli w życiorysach badanych osób, które manifestowały odporność pomimo przeciwności życiowych, obecność wspierającej osoby dorosłej spoza rodziny. Wpływ dorosłej osoby znaczącej umożliwił dziecku wyjście z obszaru ryzyka. • W 62% przypadków był to ulubiony nauczyciel. Występował nie tylko jako instruktor umiejętności wymaganych w szkole, ale także jako powiernik i pozytywny model do osobowej identyfikacji.

19. Istota profilaktyki: • czy nadmierne zainteresowanie mediów dopalaczami może zwiększyć popyt na nie? • przede wszystkim nie straszyć (strach działa krótko i słabo) • zakazy działają słabo lub w ogóle • zgodna współpraca i dobre relacje rodziny z innymi środowiskami wychowawczymi, a w szczególności ze szkołą • nadzieja w psychologii pozytywnej, która zmusza do brania odpowiedzialności za rezultat

20. I co dalej? Oferta dla dorosłych: Oferta dla młodzieży: ukierunkowana na uczenie się praktyczne trenowanie umiejętności racjonalnego kalkulowania kształtowanie umiejętności oceny ryzyka w ogóle • zaangażować się w autentyczne współdziałanie • profilaktycy potrzebują rodziców i rodzice profilaktyków • rodzice zasługują na szacunek i wsparcie

21. Konstruktywna konfrontacja

22. Konstruktywna konfrontacja interpersonalna • (wg Davida W. Johnsona) • Świadoma próba przyjścia komuś z pomocą, by mógł dostrzec skutki swojego zachowania i zmienić to zachowanie na konstruktywne. • Jest sposobem wyrażania naszego zainteresowania i chęci pogłębienia kontaktu.

23. Konstruktywna konfrontacja • Strategia radzenia sobie z trudnymi i prowokacyjnymi zachowaniamidzieci bez uciekania się do metod autorytarnych, czy środków przymusu. • Konstruktywna konfrontacja proponuje inny sposób komunikowania się z dziećmii wyjście poza typowy model reagowania „Nagroda-Kara”. • Konstruktywna konfrontacja umożliwia uzyskanie pożądanych zmian bez naruszania poczucia godności wszystkich stron zaangażowanych w interakcję.

24. Celem konstruktywnej konfrontacji jest: • Zareagowanie na niepożądane zachowanie, ale bez agresji; • Pomoc dziecku w zmianie zachowania; • Ujawnienie przez rodzica, nauczyciela własnych uczuć i emocji; • Pokazanie dziecku że jego zachowanie może go narazić na przykre konsekwencje.

25. Etapy/Krokikonfrontacji • Krok 1. „Widzę.., słyszę…” • Opisuję krótko zachowanie dziecka(co widzę, słyszę ..). • Mogę dodać, jakie mam oczekiwania dotyczące zachowania dziecka • „Darku widzę że siedzisz przy komputerze. • Chciałabym, abyś zakończył grę i odrobił zadanie domowe.”

26. Krok 2. „Czuję się ..,ponieważ..”`` • powtarzam poprzedni komunikat i nazywam emocje jakie mi towarzyszą; mówię również dlaczego tak się czuję: • „Darku widzę, że nadal grasz. Irytuje mnie to, ponieważ jest już późno i nie masz odrobionego zadania. Chcę, abyś teraz zakończył grę”.

27. Krok 3. „Zastanawiam się, po co to robisz?” • Podaję najbardziej prawdopodobną interpretację (hipotezę) zachowania dziecka • „Darku, zastanawiam się, po co to robisz i przyszło mi do głowy (wydaje mi się), że chcesz… • jeszcze bardziej mnie zdenerwować? • Nie jesteś w stanie oderwać się od komputera? • Być może się mylę, ale tak sobie pomyślałam (to zdanie dodajemy, gdy dziecko, np.. zaprzecza).”, że rezygnujesz jutro z naszego wyjścia na kręgle....”itd..

28. Konstruktywna konfrontacja Reaguj, gdy trwa właśnie taka sytuacja. Zwracaj się do dziecka po imieniu. Podejdź bliżej i patrz na niego, by nie było wątpliwości, do kogo kierujesz ten komunikat. Używaj wypowiedzi osobistych (zaimków: ja, mnie, mój). • Opisuj zachowanie, a nie oceniaj cech dziecka • Bądź zwięzły - wypowiadaj się krótko i na temat, nie rób wykładu. • Opisuj swoje uczucia (złości mnie to, martwię się itp.). • Gdy dziecko odpowiada, upewnij się, czy dobrze go zrozumiałeś/łaś. • Bądź empatyczny. On coś w tym momencie przeżywa, ponieważ postawiłeś go w sytuacji, której nie przewidywał.

29. W przypadku braku efektów zastosuj inną metodę. • Konstruktywna konfrontacja nie daje gwarancji absolutnej skuteczności wobec wszystkich dzieci w każdej sytuacji. • Konstruktywna konfrontacja ma uzupełnić stosowane przez Ciebie praktyki wychowawcze, a nie je zastąpić.

30. ŚCIĄGAWKA DLA RODZICÓW…. WAŻNE REGUŁY

31. KONSEKWENTNIE OKAZUJ DZIECKU MIŁOŚĆ , CZUŁOŚĆ I POŚWIĘCAJ UWAGĘ, BĄDŹ HOJNY W POCHWAŁACH I ZACHĘTACH • ROZMAWIAJ Z DZIECKIEM O WAŻNYCH DLA NIEGO SPRAWACH , PRZYJACIOŁACH, ZAINTERESOWANIACH, NIE KRYTYKUJ, NIE OCENIAJ, NIGDY NIE LEKCEWAŻ NAWET BŁACHYCH PROBLEMÓW • POMAGAJ DZIECKU UWIERZYĆ W SIEBIE I PRZEKAZUJ PODSTAWOWE WARTOŚCI. RESPEKTOWANIE ICH MOGĄ BYĆ WAŻNYM ŹRÓDŁEM SIŁY DZIECKA ZWŁASZCZA GDY JEST ONO NARAŻONE NA KONFRONTACJĘ NP. Z AGRESYWNYM KOLEGĄ

33. BĄDŹ PRZYKŁADEM!!!!! POSTĘPUJ TAK ABY BYĆ WIARYGODNYM . KOMUNIKAT „NIE RÓB TEGO CO JA ROBIĘ, RÓB TO CO MÓWIĘ ZUPEŁNIE NIE DZIAŁA • USTAL JASNE ZASADY POSTĘPOWANIA, WYMAGAJ ALE STAWIAJ DZIECKU WARUNKI MOŻLIWE DO SPEŁNIENIA. USTANAWIAJ WYRAŹNE GRANICE I JASNO OKREŚLAJ KONSEKWENCJE ICH NARUSZENIA, ANGAŻUJ DZIECKO W USTALANIE ZASAD • POZNAJ ZANJOMYCH I PRZYJACIÓŁ SWOJEGO DZIECKA, DLA NASTOLATKA RÓWIEŚNIACY MAJĄ OGROMNE ZNACZENIE I WYWIERAJĄ BARDZO DUŻY WPŁYW

35. POMÓŻ DZIECKU NAUCZYĆ SIĘ KONSTRUKTYWNYCH SPOSOBÓW SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO: ROZWIJAJ TALENTY I UMIEJĘTNOŚCI • ZAREZERWUJ STAŁY CZAS NA WSPÓLNE SPĘDZENIE CZASU WOLNEGO • SZANUJ PRAWO DZIECKA DO WŁASNYCH WYBORÓW, OPINII, DYSPONOWANIA WOLNYM CZASEM, DORADZAJ ALE NIE NARZUCAJ SWOJEJ WOLI

37. UCZ W JAKI SPOSÓB PRZEZWYCIĘŻAĆ TRUDNOŚCI I RADZIĆ SOBIE W TRUDNYCH SYTUACJACH, TA WIEDZA MOŻE STAĆ SIĘ DLA DZIECKA KIEDYŚ BEZCENNA • ZDECYDOWANIE WYRAŻAJ NEGATYWNĄ POSTAWĘ WOBEC STOSOWANIA ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH • POMAGAJ DZIECKU BEZPIECZNIE DORASTAĆ , IM MASZ LEPSZY Z NIM KONTAKT, TYM ŁATWIEJ USTRZEŻESZ JE PRZED ALKOHOLEM, NARKOTYKAMI CZY DOPALACZAMI

38. Dziękuje za uwagę