in Civitas wordt in het intermezzo stap voor stap uitgelegd hoe de rechthoek in elkaar zit

1. in Civitas wordt in het intermezzo stap voor stap uitgelegd hoe de rechthoek in elkaar zit

2. Wat denken de mensen over hun medemensen? Als we dat willen weten, moeten we naar de mensbeelden kijken

3. Wat zijn mensbeelden? Dat zijn ideeën over mensen: • hoe sociaalde mensen eigenlijk zijn en • welke capaciteiten de mensen hebben

4. Er zijn twee soorten mensbeelden: • het optimistische mensbeeld • het pessimistische mensbeeld Er zijn ook twee soorten Godsbeelden die in grote lijnen met de mensbeelden overeenkomen

5. We kunnen dit samenvatten in het volgende overzicht: het optimistische mensbeeld het pessimistische mensbeeld Sociale kant Capaciteitenkant

6. Hoe sociaal zijn de mensen eigenlijk? Volgens het pessimistische mensbeeld Volgens het optimistische mensbeeld

7. Als we onderzoeken hoe de capaciteiten verdeeld zijn, vinden we de volgende opvattingen: Volgens het pessimistische mensbeeld Volgens het optimistische mensbeeld

8. wie kunnen politiek mee doen? Volgens het optimistische mensbeeld Volgens het pessimistische mensbeeld iedereen maar enkelen, een elite

9. De lijn links stelt een 100% optimistisch mensbeeld voor En de lijn rechts een 100 % pessimistisch mensbeeld iemand op de linkse lijn vindt dat mensen compleet vrij moeten zijn, geen enkele leiding nodig hebben, bovendien dat ze allemaal veel in hun mars hebben iemand op de rechter lijn, vindt dat er één geniale leider is die bepaalt wat er moet gebeuren, anders maken ze elkaar af, de meeste mensen zijn dom

10. Maar bijna niemand denkt zo rechtlijnig de meeste mensen zitten daar tussenin ze nemen de mensbeelden zwakker over hoe meer ze naar de andere kant zitten, hoe zwakker

11. je ziet ook dat iedereen de twee mensbeelden tegelijkertijd heeft over het ene onderwerp denk je meer optimistisch. over het andere meer pessimistisch

12. Onder de mensbeelden vinden we de Godsbeelden mensbeelden: optimistisch pessimistisch pessimistisch optimistisch Godsbeelden:

13. In deze rechthoek gaan we waarden plaatsen we gebruiken daarvoor twee regels: • van links naar rechts en van rechts naar links plaatsen we ze volgens de twee mensbeelden • aan de bovenkant volgens de mensbeelden en aan de onderkant volgens de Godsbeelden

14. Waarden in de rechthoek: ze passen bij de beelden die eronder liggen Grote gelijkheid Minder gelijkheid Ongelijkheid Gezag de Wrake Gods Ieder mens is gelijk in de ogen van God Oog om oog, tand om tand Naastenliefde

15. hier kwam iemand uit bij de “ideologische test” (achterin je werkboek, of via www.philippens.com) Je kunt zien dat hij niet-gelovig is en meer sterke pessimistische waarden heeft en minder optimistische

16. Naast hem kwamen nog anderen terecht met hun individuele ideologie

17. zo vinden we in dit vlak een groep van mensen met vergelijkbare opvattingen stroming zo’n groep heet een

18. Civitas behandelt 16 stromingen die we naast elkaar kunnen zetten volgens dit patroon: als je goed telt zie je er 15, maar een is onzichtbaar De meeste maatschappijleermethoden behandelen niet meer dan vier stromingen

19. Het ontstaan van de stromingen Eerst zien we tegenover de conservatieve machten die al eeuwen aan de macht waren de liberalen en socialisten opkomen

20. Het ontstaan van de stromingen De confessionele stromingen ontstaan aan het eind van de 19e eeuw

21. Het ontstaan van de stromingen Rond 1900 splitst de socialistische beweging zich in de revolutionaireanarchisten en communisten aan de ene kant en de op democratie gerichte sociaal-democraten aan de andere kant

22. Het ontstaan van de stromingen In de jaren dertig van de twintigste eeuw komt het fascisme op

23. Het ontstaan van de stromingen In de jaren zeventig van de twintigste eeuw verschijnen de radicalen, de ecologische beweging als laatste stroming

24. over deze stromingen (ofwel: collectieve ideologieën) tekenen we de partijen die daarbij horen de VVD bijvoorbeeld: liberaal én conservatief: Je vindt alle partijen die in het parlement zitten op pagina 105 van Civitas

25. hier zie je de VVD en daaronder het CDA links van de VVD zie je D66

26. de plaats van de regering tekenen we door in het zwaartepunt van de drie partijen een dikke lijn te trekken

27. Zo was de regering Balkenende samengesteld in de vorige jaren

28. Maar in een vorig kabinet zaten CDA, PvdA en ChristenUnie Dit kabinet-Balkenende zat meer naar links

29. In het vorige kabinet zitten CDA en VVD (en de PVV gedoogde) Dit kabinet-Rutte was wat rechtser

30. In dit kabinet zitten VVD en PvdA Dit kabinet-Rutte is “midden” en moet rekening houden met andere partijen in de Eerste Kamer

31. De Nederlandse Politieke Partijen SP PvdA D66 VVD PVV GRL PvdD CDA CU SGP

32. in Nederland zitten onze regeringen altijd in het midden, soms naar rechts soms iets meer naar links, ze zitten bij ons dus ergens in dit vlak in het midden in alle westerse democratische landen is dat het geval

33. “gemiddeld” zitten westerse democratieën in het midden we tekenen nu die gemiddelde plaatsen van de verschillende soorten landen linkse (communistische) dictatuur westerse democratie “normaal” ontwikkelingsland links ontwikkelingsland rechtse dictatuur

34. progressief en konservatief: Let op: konservatief met een k! J.L Heldring onderscheidt Conservatisme en conservatisme

35. progressief = vernieuwend konservatief = alles zo houden of terug gaan naar “vroeger”

36. Onze regeringen zaten vroeger helemaal rechts, we zijn in de vorige eeuw naar het midden opgeschoven

37. Let op: we tekenen altijd de vorige plaats van een regering met een stippellijn

38. We kwamen van rechts (in 1848 toen onze moderne staat ontstond, bevonden we ons daar) We zijn doorgeschoven naar het midden

39. Konservatief zit dus op de lijn van de regering (zo houden als het nu is) en alles tot aan de rechterkant

40. De regering sleept konservatief achter zich aan; voor haar uit is alles nog progressief

41. hier zitten de conservatieven zij zijn een stroming met duidelijke waarden

42. in 1815 waren deze conservatieven nog progressief want de regeringen zaten toen in de rechterhoek en het vlak daarvoor was progressief

43. nu zijn deze conservatieven konservatief want onze regeringen zitten ergens in het midden en het konservatieve vlak zit rechts daarvan

44. Opdracht 1: In de krant staat: “De leider van de VVD noemt de SP conservatief, omdat die partij de verzorgingsstaat wil houden” Hoe schrijven wij dat schuingedrukte woord: met een c of een k?

45. Opdracht 2: Waarom is ex-president Clinton voor Amerikanen progressief en voor Nederland konservatief?

46. antwoord: teken eerst de regering van VS die zit vaak wat rechtser Clinton is daar progressief , die zit dus ergens in het linkervlak

47. teken dan de regering van Nederland in een rechthoek daaronder Clinton is konservatief, die zit voor Nederland ergens in het rechtervlak

48. Clintonmoet dus tussen beide regeringen zitten

49. CONCLUSIE: • De rechthoek bestaat uit drie lagen

50. de eerste laag: de laag van de waarden die over de mensbeelden liggen