180 likes | 395 Views
ELI prezentaĵo. Iom de miaj pensoj pri Esperanto Kaj principoj al nova-Latinigita Hebrea skribo La 23aN de marto Je la 23a de marto Ŝaj Mor. Julio Baghy. poeto, verkisto.
E N D
ELI prezentaĵo Iom de miaj pensoj pri Esperanto Kaj principoj al nova-Latinigita Hebrea skribo La 23aN de marto Je la 23a de marto Ŝaj Mor
Julio Baghy poeto, verkisto. Li lernis Esperanton en1911 kaj komencis sian laboron por la Esperanto-movado dum sesjara milita kaptiteco en Siberio. Elstara movadano kaj Esperanto-instruisto. Iama vicprezidanto de la Akademio de Esperanto.
Kálmán Kalocsay kaj Claude Piron Kálmán (Kolomano) KALOCSAY estis hungara Esperanta poeto, tradukisto, kaj redaktoro kiu multe influis la evoluon de Esperanto-literaturo kaj de la lingvo mem. Libro: DEK PRELOGOJ Claude Piron Lia verkaro inkluzivas lernolibrojn, facilaĵojn, romanojn, novelojn, poezion, faktolibrojn, kaj artikolojn. Liaj plej famaj verkoj estas Gerda Malaperis kaj La Bona Lingvo. Li ankaŭ verkis romanojn sub pseŭdonimo Johán Valano. En La Bona Lingvo, Piron kaptas la bazajn lingvistikajn kaj sociajn aspektojn de Esperanto. Li tezas, ke Esperanto pli facilas ĉar ĝi respegulas bazajn mensajn principojn rilate al lingva lernado, interalie kaj plej grave, la ĝeneraligo de gramatikaj formoj kaj reguloj. Li argumentas kontraŭ enporto de novaj radikoj, montrante la esprimpovon de baza vortprovizo kaj imagema kunmetado.
Antoni Grabowski Poeto, verkisto El Parnaso de Popoloj Pan’ Tadeuŝ La Tagiĝo La neĝo blovado
Kio estas Esperanto? • Ĉiuj lingvoj, naciaj kaj aliaj, estas artefaritaj sed ne necese arte faritaj, kiel E estas. • E ne estas logika lingvo; sed tamen regula, preciza, k. fleksebla. • Filozofio, Idealaro. Libereco. • החשיבות הלשונית של אספרנטו, שפה פונטית ו"קומפילטיבית" מהאירופאיות - עבור דובר שפה שמית, שפה מבוססת-מונחית עיצורים.
Rilato kun ANARKIISMO t.n. sen regnestroj: estas politika filozofio kiu inkluzivas teoriojn kaj teniĝojn, kiuj malakceptas devigan registaron (la ŝtaton) kaj subtenas ĝian malestigon, ofte pro pli ampleksa malakcepto de nevolonta aŭ porĉiama aŭtoritato .
Kiuj bezonas EsperantoN? • Tiuj, kiuj ne havis la oportunon rigore studi la anglan ( malFortuloj=malRiĉuloj ): • Piuloj (UltraOrtodoksuloj) • Junuloj (dek-iomuloj, soldatoj) • Anglaĉa-parolantoj (t.e por ĉiuj, por kiuj la angla ne estas gepatra lingvo) • LingvEMuloj, lingvAMantoj, lingvolernantoj. • Malliberuloj, milit- kaj pun- kaptituloj.
Kiel E rilatas al la “reala” mondo: kelkaj mitoj • Volapuk. • Lingvo (Kiel ĉiu ajn lingvo? kio estas lingvo?) • Dua por ĉiuj? Help-? Ŝlosil-? • Ŝatokupo: de naivuloj? Laflafoj? Ĥnunuloj? • Literaturo: Se oni devas ion, do por bone lerni E Oni devas regule legi e-Literaturo. • Ne ekzistas nacio, politika-surmapa ŝtato, nek ekonomio: do ne ekzistas fantazioj por mongajno aŭ vizito. • Post 120 jarojn, Kiom la publiko scias pri E?
Kiuj estas la signifoj de E?(( ĉefe al la mono-povo ordo nacia k. tutmonda • Demokratia Edukado • Lingva diskriminacio = komunika egalrajteco. • “Falu la ĉinajn muroj inter la literaturoj de la naciaj popoloj” • La perfido de la intelektuloj-lingvistoj • Kuncelado? Kunagado?
Ne estu naivuloj! • Kiom da mono oni devas elspezi por scipovi fremdan lingvon • Aktive persekutata de ĉiu diktatoreco; timiganta de ĉiu potenca registaro. • Kiel E kaj la angla povantus interrilati? • כל אדם ראשי להשתמש בשפה כרצונו, כהבנתו, כהוויתו. יופי השפה, אף מעבר לגמישותה, היא חולשת הקונוונציה הקיימת לומר דבר מה. דמיינו!
Ni estas diversrilate insulo: ankaŭ laŭ la Naciaj Esperantaj Asocioj
E-komunikiloj Kontakto estas dumonata, ĉefe porjunulara revuo pri landoj, popoloj, kulturoj, socio kaj politiko. Kontakto estas aparte celata por instruistoj kaj komencantoj: parto de la artikoloj aperas en la lingvaĵoj "facila" kaj "tre facila" – kun limigita kvanto de radikoj.
La principoj por bone reformita Hebrea skribo • השיטה הנוכחית, הכתב האשורי המרובע. עובדת; אך עובדת רע. דוברי עברית מורגלים אליה מאוד ולמעשה עיוורים לבעיות שלה. השיטה פועלת עם רב-משמעותיות בקריאה, ובחוסר יעילות קריאתית. • העניין העיקרי הוא תקשור והכלה של השפה כלומר מדויקות ויעילות הקריאה. למרות האספקט הויזואלי החזק הגופן הגרפי הוא עניין משני. • אנו צריכים כתב לאומי, לא לטיני אלא מבוסס על ההכרה העולמית של האותיות הלטיניות ע"מ להנות מיתרונות השיטה הלטינית. • הכתב צריך להתאים בשפה, ולא להפך. • שורש המילה - שלישוני או מרובע - חייב כולו להישאר מזוהה, כמו בשיטה הנוכחית. • הרחבה של א"ב לטיני לשימוש עברי, חלק מאותיות הלטיניות אינן בשימוש, סדר הא"ב הוא לפי הסדר העברי, הרחבה שלו. • אותיות גדולות וקטנות, שימוש דומה כבשאר השפות.
Daŭrigo de principoj • הוספת אותיות ייעודיות לתנועות - במעמד שווה ערך לאותיות העיצוריות. • מילות יחס - ב,ה,ו,כ,ל,מ,נ,ש - יעמדו בעבור עצמן, מופרדות ממילים שאותן הן מיחסות. • להביע בצורה מלאה עד כמה שאפשר את הדקדוק הקלסי של השפה. • לתת פתרון יעיל לכתיבת מדע וטכנולוגיה בעברית. • לספק פתרון לכתיבה ברורה של הדקדוק החדש ההולך ונוצר בישראל. • צעד ראשון: מילון תעתיקים: 1. אשורי-לטיני, [2. לטיני-אשורי]. • דוגמאות חלקיות לרפורמת ליטון הכתב: מלטזית, טורקית. • הרפורמה לא יכולה להתבצע בזמן סכסוך. • מהלך פוליטי-חברתי מורכב. דרושה מנהיגות נחושה וקונצנזוס רחב ככול האפשר. שמרנות רעיונית היא האויב. • השיטות יכולות להתקיים זו לצד זו (ראו יפן) • ראוי שהאותיות של השיטה החדשה יזכירו את האותיות הישנות (אותיות גדולות?).
Reformo de la Hebrea skribsistemo • מיכאל לנדמן, תיקון הכתב העברי ירושלים. מרכוס ושות' 1979 • ורנר ויינברג, תיקון הכתיב העברי: הבעיה והניסיונות לפתרה (תרגום: רוני פינס), ירושלים: מאגנס, תשל"ב. • הכתב הכרמלי - הצעה לליטון מאת ד"ר מיכאל אבינור • איתמר בן אב"י, ז'בוטינסקי, יונתן רטוש, פרופ' עוזי אורנן