560 likes | 910 Views
Maria Hanna Niżankowska, Maria Muzyka-Woźniak. 190 LAT OKULISTYKI UNIWERSYTECKIEJ WE WROCŁAWIU. Specjalna Sesja historyczna Dzień Polsko-Niemiecki Nasza Przeszłość, Teraźniejszość i Przyszłość Wrocław 12.10.2002. Akademia VIADRINA - 1506 (Frankfurt nad Odrą). Jezuicka Akademia LEOPOLDINA
E N D
Maria Hanna Niżankowska, Maria Muzyka-Woźniak 190 LAT OKULISTYKI UNIWERSYTECKIEJ WE WROCŁAWIU Specjalna Sesja historyczna Dzień Polsko-Niemiecki Nasza Przeszłość, Teraźniejszość i Przyszłość Wrocław 12.10.2002
Akademia VIADRINA - 1506 (Frankfurt nad Odrą) Jezuicka Akademia LEOPOLDINA - 1702 (Breslau) Król Pruski Fryderyk Wilhelm III UNIVERSITAS WRATISLAVIENSIS (1811)
Dr Traugott Wilhelm Gustav BENEDICT (1785-1862) 1812 - profesor zwyczajny chirurgii i okulistyki Fakultet Medyczny: • anatomia • fizjologia • interna • chirurgia • położnictwo okulistyka
ROZWÓJ KATEDRY I KLINIKI OKULISTYKI pod kierunkiem Prof. BENEDICTA 1812-1815 – ambulatorium chirurgiczno-oczne w prywatnym mieszkaniu profesora 1815-1847 – Klinika Chirurgii i Okulistyki w byłym domku ogrodnika 1847-1854 w byłym seminarium nauczycielskim since 1855 w Allerheiligen Hospital (obecny Szpital im. Babińskiego)
PUBLIKACJE • De morbis oculi humani inflamatoriis • (Lipsk 1811) • monografia na temat operacji zaćmy • (1814) • Handbuch der praktische Augenheilkunde • (5 tomów - Lepzig 1822-25) FUNKCJE UNIWERSYTECKIE 1812-1856 – Profesor chirurgii i okulistyki - 8 x Dziekan Wydziału Lekarskiego 1842-1843 - Rektor Uniwersytetu
KATEDRA I KLINIKA OKULISTYKI 1856 - Albrecht Theodor Mitteldorf (1824-1868) profesor zwyczajny chirurgii i okulistyki dyrektor Kliniki Chirurgiczno-Okulistycznej w Allerheiligen Hospital 1857 – doc. Richard Foerster
zjawisko Pukyniego widzenia barw w warunkach mezopowych Mistrz Mittelsdorfa i Foerstera Jan Ewangelista Purkynie Dyrektor Instytutu Fizjologii Eksperymentalnej na uniwersytecie Wrocławskim w latach 1823-1850 1823 - Observationes Physiologicae • odblaski Purkyniego • czerwony refleks z dna oka • objaw widzenia własnych naczyń siatkówki • granice pola widzenia dla światła białego i barw (pierwszy projekt polomierza ) 1840 - Doktor h.c. Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
1867 – perymetr łukowy Richard FOERSTER lata 1853- 1873 1857 - fotometr (pomiar czułości siatkówki na światło) 1859 – Privat-Docent Prywatna Klinika Okulistyczna
1873 oficjalne oddzielenie okulistyki od chirurgii w Niemczech Richard Foerster (1826-1902) 1873-1896 Profesor zwyczajny okulistyki Dyrektor Królewskiej Uniwersyteckiej Kliniki Okulistycznej
1873 –decyzja budowy samodzielnego gmachu 1876 – Królewska Uniwersytecjka Klinika Okulistyczna na Burgu Königliche Universitäts-Augenklinik am Burg 40 łóżek centralne ogrzewanie gorącej wody kanały wentylacyjne sala wykładowa pracownia mikroskopowa • leczenie wyłącznie w ramach dobroczynności • (pobyt dzienny do 1,0 marki) • cele naukowe i dydaktyczne
FUNKCJE UNIWERSYTECKIE 1873-1896 Dyrektor Uniwersyteckiej Kliniki Okulistycznej 1878-1879 Dziekan Fakultetu Medycznego 1884 Rektor Uniwersytetu Richard FOERSTER lata 1873 - 1896 1877 - Beziehungen der Allgemeinleiden und Organerkrankungen des Sehorgans - Graefe-Saemisch I wyd.
UCZNIOWIE I WSPÓŁPRACOWNICY FOERSTERA Hermann Ludwig Cohn (1838-1906) 1868 - habilitacja 1874 – profesor nadzwyczajny okulistyki Publikacje z zakresu „krótkowzroczności szkolnej” • Słynni pacjenci : • Schliemann • - odkrywca Troi • Cosima Wagner • - córka F. Liszta
Hugo Magnus (1842-1907) 1873 - habilitacja Ophthalmoskopischer Atlas - Lipsk 1872 Arthur Grenouv 1887-1896 - Breslau 1892 - habilitacja UCZNIOWIE I WSPÓŁPRACOWNICY FOERSTERA
od 1923 „Klinika Oczna” organ Polskiego Towarzystwa Okulistycznego 1930 2002 UCZNIOWIE I WSPÓŁPRACOWNICY FOERSTERA Bolesław Wicherkiewicz (1847-1915) profesor zwyczajny okulistyki i Dyrektor Katedry i Klinki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie Twórca pierszego polskiego periodyku okulistycznego „Postęp Okulistyczny” 1899-1914
Prof. Dr Wilhelm UHTHOFF (1853-1927) 1896-1923 – Profesor zwyczajny okulistyki i dyrektor Uniwersyteckiej Kliniki Okulistycznej
1901 Tiergarten Straße MaxStraße 1897-1901 – budowa nowego gmachu Klinki Okulistyki 258 000 marek
68 m dł. 2 klatki schodowe 68 łóżek 2 sale operacyjne biblioteka sala wykładowa 90 m2 pracownia bakteriologiczna i anatomopatologiczna Od 1901 r. w tym gmachu mieści się akademicka Klinika Okulistyczna
Prof. Wilhelm UHTHOFF (1853-1927) PRACE BADAWCZE • neurookulistyka • 1890 - „objaw Uhthoffa”- patognomoniczny dla SM • chirurgia jaskry • analiza efektywności cyclodializy, przedniej i tylnej sklerotomii, • sklero-irydektomii w porównaniu z irydektomią Graefego • (na podstawie ok. 1000 własnych operacji)
Prof. Wilhelm UHTHOFF 1908-1909 Rektor Uniwersytetu W 1908 kobiety uzyskały prawo do studiowania na niemieckich uniwersytetach Uhthoff życzył kobietom, aby „nie traciły swojej kobiecości i były studiującymi kobietami a nie kobiecymi studentami” 1918-1925 przewodniczący DOG (Deutsche Ophthalmologische Gesellschaft) 1900-1927 W. Uhthoff and T. Axenfeld wydają „Klinische Monatsblätter für Augenheilkunde”
Georg LENZ (1881-1953) • 1911 – profesor nadzwyczajny • 1918 - 1947 twórca i kierownik • Miejskiej Klinki Okulistycznej • w Szpitalu Wszystkich Świętych Prof. Wilhelm UHTHOFF UCZNIOWIE Theodor AXENFELD (1867-1930) Leopold HEINE (1870-1949)
Alfred BIELSCHOWSKY (1871-1940) • Ślązak pochodzenia żydowskiego • urodzony w Namysłowie • studia medyczne we Wrocławiu, • Heidelbergu, Berlinie, Lipsku 1912 Profesor zwyczajny okulistyki i dyrektor Kliniki Okulistyki w Marburgu 1923 -1934 Profesor zwyczajny okulistyki i dyrektor Kliniki Okulistyki we Wrocławiu
Dr Otto Lippmann – uczeń A. Bielschowskiego Wykład - Wroclaw 1996 • dramatyczna sytuacja Żydów • na uniwersytecie po 1933 • akcje prowokacyjne • organizowane przez S.A. • 1934 - A. Bielschowsky odchodzi z Uniwersytetu we Wrocławiu • 1935 - A. Bielschowsky’s emigruje do USA
1940 - nagła śmierć w Nowym Jorku (krwotok wewnątrzczaszkowy) Darmouth College Cementary Alfred BIELSCHOWSKY in USA 1935 – profesor okulistyki w Darmouth Eye Institute, Hanover (New Hampshire) 1937-1940 - Dyrektor Darmouth Eye Institute, Hanover (New Hampshire)
Alfred BIELSCHOWSKY (1871-1940) jeden z twórców współczesnej neurookulistyki • objaw Bielschowskiego(zdysocjowana pionowa dywergencja) • test pochylenia głowy Bielschowskiego (objaw niedowładu n. IV) • syndrom Bielschowskiego-Lutza-Cogana(ophthalmoplegia międzyjądr.) • objaw „głowy lalki” Bielschowskiego (ruchy oczu wywoł. skrętem głowy) • syndrom Rothaaa-Bielschowskiego(pseudo-ophthalmoplegia) • itd. Towarzystwo Bielschowskiego w Wiesbaden, zrzeszające strabologów i nerooftalmologów
Walter DIETER (1895-1973) 1934-1945 Doc. Dieter mianowany Dyrektorem Katedry i Kliniki Okulistyki (przynależność do NSDAP i SS) brak znaczących prac tego ośrodka, brak aktywności kongresowej i publikacyjnej styczeń 1945 - Prof. W. Dieter opuszcza Festung Breslau po wojnie – praktyka okulistyczna w Kilonii Zmarł w 1973 w Arnis/Schlei (Schleswig-Holstein)
1945 - FESTUNG BRESLAU Katedra Św. Jana Chrzciciela
1945 - FESTUNG BRESLAU Ul. Powstańców Śląskich w 1945
1945 - FESTUNG BRESLAU Widok z wieży Ratusza w kierunku północno-wschodnim
Transporty Polaków wysiedlonych ze wschodnich terenów Polski • Profesorowie Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie Prof. A. Bednarski zmarł w 1941 • Prof. J.M. Grzędzielski (1901-1941) • Zamordowany przez Gestapo w czasie masakry profesorów lwowskich nocą 4 lipca 1941
Prof. Stanisława Drozdowska (1910-1990) Witold Juliusz Kapuściński (1910-1988) 1945 – doc. Kapuściński organizuje Klinikę Okulistyki przy pomocy lekarzy ze Lwowa i Poznania 1946- 1980 profesor nadzwyczajny i kierownik Katedry Kliniki Okulistyki Wydziału Medycyny Politechniki i Uniwersytetu Wrocławskiego
PIERWSZE ZADANIA 1. LECZENIE 2. NAUCZANIE ruiny Wroclawia 1953
Wiktor Arkin wyd. 1956 Stanisław Altenberger wyd. 1955 Henryk Melanowski wyd. 1951 Ignacy Abramowicz wyd.1957
Witold Juliusz Kapuściński (1910-1988) Paris 1954 1946-1980 Profesor zwyczajny okulistyki we Wrocławiu Delegat Polski w Societé Française d’Ophtalmologie 180 prac naukowych (50 w piśmiennictwie zagranicznym)
Prace badawcze pod kierunkiem W.J. Kapuścińskiego Patomechanizm zapalenia błony naczyniowej oka Prof. Eugenia Ogielska 1964 - dr hab. współpraca Prof. Remky z Monachium
Badania pod kierunkiem W.J. Kapuścińskiego Immunologiczne i kliniczne problemy w keratoplastyce 1967 - dr. hab. Prof. Alfred Huszcza (1920-1993)
Badania pod kierunkiem W.J. Kapuścińskiego Chirurgiczne leczenie wysokiej krótkowzroczności 1972 - dr. hab. Prof. Piotr Hańczyc (1920-2002)
1971-1975 • wczesna nieinwazyjna diagnostyka zaburzeń mózgowego przepływu krwi za pomocą ODM Weigelina i Labsteina • oftalmodynamotrofia (ODG) Hagera w niewydolności krążenia mózgowego Badania pod kierunkiem W.J. Kapuścińskiego 1966-1969 autoregulacja siatkówkoego przepływu krwi Maria Hanna Niżankowska 1976 - dr. hab.
Badania pod kierunkiem W.J. Kapuścińskiego Fotogrametria i planimetria dna oka Hemodynamika naczyń mózgowych za pomocą OMD 1977 - dr. hab. doc. Lech Baran (1933-1984)
Laboratorium Biofizyki Okulistycznej Klinika Oczna Protest studencki w 1968 roku Zmiany w polskich uniwersytetach Zniesienie Katedry Okulistyki Instytut Układu Nerwowego i Narządów Zmysłów utrata autonomii mniej badań stagnacja 1980 - Prof. W.J. Kapuściński odchodzi na emeryturę
Piotr HAŃCZYC (1920-2002) 1980-1994 Kierownik Kliniki 1980 - docent 1984 - profesor 1994 – odejście na emeryturę
1980-1994 13.12.1981 – stan wojenny w Polsce Styczeń 1982 – internowanie dr W.C. Kapuścińskiego juniora (syna Prof. W.J. Kapuścińskiego) 1983-1987 – doc. M.H. Niżankowska pracuje na Uniwersytecie w Oran (Algieria) 1984 – nagła śmierć doc. Lecha Barana 1988 - śmierć Prof. W.J. Kapuścińskiego
4 czerwca 1989 – zmiany polityczne w Polsce Odbudowa autonomii Kliniki Ocznej • zniszczony i nigdy nie odnawiany budynek • brak sprzętu
Prof. Maria Hanna Niżankowska od 1994 roku – Kierownik Katedry i Kliniki Okulistyki AM we Wrocławiu rok 1995 – święcimy 50-lecie Katedry Okulityki na polskim Uniwersytecie we Wrocławiu
Prof. Maria Hanna Niżankowska 1991-1993 Prorektor ds. Nauki Akademii Medycznej we Wrocławiu
1994-2002 Założenie Fundacji Na Rzecz Zapobiegania Slepocie Nowy sprzęt o wartości 250 000 Euro lampy szczelinowe tonometry aplanacyjne Fundus-Camera lasery mikroskopy operacyjne USG witrektomy fako i inne... utworzenie pokojów badań modernizacja bloku operacyjnego budowa sieci komputerowej i nowego pomieszczenia biblioteki
1994-2002 • Stypendia dla młodych lekarzy • Europa (Belgia, Niemcy, Anglia) • Izrael • USA ZESPÓŁ SZKLISTKOWO-SIATKÓWKOWY Stypendia w Klinice Okulistyki Uniwersytetu w Marburgu
ZESPÓŁ ROGÓWKOWY 1998 – pierwszy przeszczep rąbka rogówki
1994-2002 Badania nad jaskrą – naczyniowe czynniki ryzyka
ORYGINALNE PODRĘCZNIKI Katedry i Kliniki Okulistyki AM we Wrocławiu