1 / 43

Waterbodemkwaliteit in Vlaanderen Ward De Cooman

Waterbodemkwaliteit in Vlaanderen Ward De Cooman. Vlaamse Milieumaatschappij. VMM A. Van De Maelestraat 96 9320 - Erembodegem. Inhoud. Definities Triade-onderzoek monsterneming Fysisch-chemische evaluatie Ecotoxicologische evaluatie Biologische evaluatie Waterbodemmeetnet en -databank

kaori
Download Presentation

Waterbodemkwaliteit in Vlaanderen Ward De Cooman

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Waterbodemkwaliteit in Vlaanderen Ward De Cooman Vlaamse Milieumaatschappij VMM A. Van De Maelestraat 96 9320 - Erembodegem

  2. Inhoud • Definities • Triade-onderzoek • monsterneming • Fysisch-chemische evaluatie • Ecotoxicologische evaluatie • Biologische evaluatie • Waterbodemmeetnet en -databank • Triade en milieubeleid

  3. definities • Natuurlijke waterbodem: • Deel onder de sedimentlaag of bodem van de waterloop eigen aan de ecoregio waardoor de waterloop stroomt. • Sediment: • Materiaal dat uit de waterkolom is bezonken en dat op de bodem een laag vormt (sedimentlaag)

  4. Definities • Waterbodem: • Is een deel van het aquatisch ecosysteem en bestaat uit de natuurlijke waterbodem en een sedimentlaag. Voor een triade-onderzoek wordt met waterbodem bedoeld de bodem van rivieren, meren en plassen, kanalen, sloten, schorren, slikken, de kust, d.i. de bodems van het hydrografisch net of de bodems die permanent of regelmatig onder water staan.

  5. Definities • Specie: • Deel van de waterbodem, dat uit de waterlopen wordt verwijderd omwille van nautische-, hydraulische- en milieuredenen, of omwille van infrastructuurwerken. • Meestal betreft het enkel de verwijdering van de sedimentlaag, soms kan echter ook een deel van de natuurlijke waterbodem worden verwijderd.

  6. Waterbodemecosysteem

  7. Inhoud • Definities • Triade-onderzoek • monsterneming • Fysisch-chemische evaluatie • Ecotoxicologische evaluatie • Biologische evaluatie • Waterbodemmeetnet en -databank • Triade en milieubeleid

  8. Monsterneming • Van Veen grijper (2 liter/6 liter) • Zig zag bemonstering in 50 meter zones of random bemonstering in ha-veld • 40-70 deelstalen • Mengstaal : 50 liter • Mengstaal verdelen voor 3 labo’s

  9. Triade-concept Inhoud • Definities • Triade-onderzoek • monsterneming • Fysisch-chemische evaluatie • Ecotoxicologische evaluatie • Biologische evaluatie • Waterbodemmeetnet en -databank • Triade en milieubeleid

  10. Triade concept • Fysico-chemie • chemische inhoud • maar: biobeschikbaarheid of effecten • Ecotoxicologie: • effecten • maar: extrapolatie naar veldcondities • Biologie: • effecten op levensgemeenschappen in situ • maar: wordt beïnvloed door andere factoren

  11. Raphidocellis Biotische ( groenwier ) Waterbodem Index Thamnocephalus misvormingen bij ( kreeftachtige ) muggenlarven Hyalella (amphipode) Parameters Triade Fysico - chemie Ecotoxicologie Biologie arseen fractieverdeling cadmium organische stof chroom lood koper kwik nikkel zink minerale olie EOX OCP PCB PAK

  12. Parameters • Zware metalen: • arseen, cadmium, chroom, koper, kwik, lood, nikkel, zink + tin, selenium • organische verontreinigingen • minerale olie, eox, chloorpesticiden, pcb, pak, VOS • Fysische parameters: • OS (TOC) • granulometrie (<2µ, <50µ, <63µ, >63µ) • Ecotoxicologische parameters • Biologische parameters

  13. Klassificatie • Berekenen van de afwijking t.o.v. de referentie (VTR) • Omzetten in klassen van de verschillende componenten van de Triade • Visualiseren door iedere klasse een kleur te geven

  14. Globale Klasse Betekenis 1 niet afwijkend t.o.v. referentie 2 licht afwijkend t.o.v. referentie 3 afwijkend t.o.v. referentie 4 sterk afwijkend t.o.v. referentie Fysisch - chemische verwerking Aanrijking (VTR) logIndex Klasse <2,5 <0,4 1 2,5-<6,3 0,4-<0,8 2 6,3-<15,8 0,8-<1,2 3 15,8-<100 1,2-<2 4

  15. Eindklasse 4 Fysisch - chemische verwerking gemeten gehalte gecorrigeerd gehalte referentiegehalte log(c/µ) klasse Cr (mg/kg) 14,87 19,15 17,00 0,05 1 Pb (mg/kg) 52,06 56,31 14,00 0,60 2 As (mg/kg) 22,13 24,33 11,00 0,34 1 Cd (mg/kg) 66,16 66,72 0,38 2,00 4 Cu (mg/kg) 17,57 19,17 8,00 0,38 1 Hg (mg/kg) 0,68 0,75 0,05 1,18 3 Ni (mg/kg) 6,90 8,23 11,00 0,00 1 Zn (mg/kg) 723,23 749,00 67,00 1,05 3 APKWS (mg/kg) 16,00 21,51 37,00 0,00 1 EOX (mg/kg) 39,00 52,42 31,00 0,23 1 SOCP (µg/kg) 0,00 0,00 3,90 0,00 1 PCB7 (µg/kg) 8,00 10,75 5,10 0,32 1 PAK6 (µg/kg) 2,73 0,37 0,22 0,22 1

  16. Hyalella azteca klasse Betekenis 1 geen acute impact 2 licht acute impact 3 acute impact 4 ernstige acute impact Ecotoxicologische verwerking Gemiddelde VTR Klasse 1 1 1-150 2 150-300 3 >300 4 % sterfte Klasse <20 1 20-50 2 Raphidocellis subcapitata 50-75 3 >75 4 Thamnocephalus platyurus

  17. Poriënwater 105.5 2 Eindklasse 4 Ecotoxicologische verwerking E.E. VTR klasse % Selenastrum 2.1 210 3 Thamocephalus 0.01 1 1 Hyalella 100 4

  18. Betekenis Betekenis Klasse BWI % misv . goede biologische kwaliteit niet afwijkend van referentie 1 7-10 <10 matige biologische kwaliteit matig afwijkend van referentie 2 5-6 10-20 3 3-4 >20-40 slechte biologische kwaliteit sterk afwijkend van referentie 4 0-2 <40 zeer slechte biologische kwaliteit zeer sterk afwijkend van referentie Globale Klasse Betekenis 1 goede biologische kwaliteit 2 matige biologische kwaliteit 3 slechte biologische kwaliteit 4 zeer slechte biologische kwaliteit Biologische verwerking

  19. Eindklasse 4 Biologische verwerking waarde klasse BWI 4 3 % misvormingen 69,7 4

  20. Klasse Fysico - chemie (C) Ecotoxicologie (E) Biologie (B) 1 - - - 2 - + + 3 + + + 4 + + + Triade kwaliteitsbeoordeling C E B + + + 4 - + + + + - 3 + - + - - + 2 - + - + - - - - - 1

  21. Inhoud • Definities • Triade-onderzoek • Monsterneming • Fysisch-chemische evaluatie • Ecotoxicologische evaluatie • Biologische evaluatie • Waterbodemmeetnet en -databank • Triade en milieubeleid

  22. Waterbodemmeetnet • Door VMM opgestart in 2000 na methodologische studie AMINAL/AWZ/VMM • Kwaliteit van de bodems van de Vlaamse waterlopen in kaart brengen m.b.v. het Triade concept: • fysisch-chemische beoordeling • ecotoxicologische analyse • biologische analyse • integrale index of triadekwaliteitsbeoordeling • 150 verschillende meetplaatsen per jaar • 600 meetplaatsen na 4 jaar

  23. Procentuele verdeling van de triadekwaliteitsbeoordeling (TKB) 1% 18% TKB 1 TKB 2 45% TKB 3 TKB 4 36%

  24. Triadekwaliteitsbeoordeling per bekken 100% 80% sterk verontreinigd 60% verontreinigd licht verontreinigd 40% niet verontreinigd 20% 0% Nete Ijzer Leie Maas Demer Dender Schelde Beneden- Dijle & Zenne Brugse Polders Boven-Schelde Gentse Kanalen

  25. Fysico-chemie - Vlaanderen 100% 90% 80% 70% sterk afwijkend 60% afwijkend 50% licht afwijkend 40% niet afwijkend 30% 20% 10% 0% As t Cd t Cr t Cu t Hg t Ni t Pb t Zn t EAS EOX OCP t PAK 6 PCB t tce

  26. 1% 13% 25% 61% 100% Fysico-chemie - Schelde 80% 60% sterk afwijkend afwijkend licht afwijkend 40% niet afwijkend 20% 0% Ni t Pb t Cr t tce Cd t Cu t Hg t EOX Zn t As t PCB t OCP t PAK 6 EAS

  27. 100% 80% 0% 0% 24% 60% 40% 76% 20% 0% Pb t Ni t Cr t Hg t Zn t Cd t Cu t EOX As t OCP t PCB t PAK 6 EAS tce Fysico-chemie - Leie sterk afwijkend afwijkend licht afwijkend niet afwijkend

  28. Inhoud • Definities • Triade-onderzoek • Monsterneming • Fysisch-chemische evaluatie • Ecotoxicologische evaluatie • Biologische evaluatie • Waterbodemmeetnet en -databank • Triade en milieubeleid

  29. Sectoraal Uitvoeringsplan Bagger- en Ruimingsspecie • Kwaliteitsgegevens: beschikbare fysisch-chemische resultaten bij waterbodemonderzoek • Kwantiteitsgegevens: beschikbare kwantiteitsgegevens van bagger- en ruimingwerken • Koppeling van bestaande kwaliteitsgegevens aan bestaande kwantiteitsgegevens geeft inschatting van de hoeveelheid verontreinigde specie en in welke mate dit verontreinigd is.

  30. Ramingen van historische achterstand en jaarlijkse aangroei cijfers in tds (bron AMINAL, AWZ, VMM) Bekken Historische achterstand Jaarlijkse aangroei Bevaarbare waterlopen Afdeling Bovenschelde 1.472.000 328.400 Afdeling Zeeschelde 7.311.000 180.000 Afdeling Waterwegen Kust 978.000 58.800 Afdeling Maas en Albertkanaal + Dienst voor de Scheepvaart 280.000 56.000 Afdeling Maritieme Toegang 320.000 187.800 NV Zeekanaal 760.000 72.000 Haven Gent 90.000 75.000 Haven Antwerpen p.m. 300.000 Totaal bevaarbare waterlopen 11.211.000 1.258.000 Onbevaarbare waterlopen Beneden-Schelde 3.226.000 5.000 Boven-Schelde 602.000 2.000 Brugse Polders 1.028.000 2.000 Demerbekken 650.000 16.000 Denderbekken 260.000 1.000 Dijle-Zenne 853.000 19.000 Gentse Kanalen 2.363.000 10.000 IJzerbekken 1.162.000 22.000 Leiebekken 1.063.000 15.000 Maasbekken 576.000 1.000 Netebekken 610.000 4.000 Totaal onbevaarbare waterlopen 12.394.000 97.000 Algemeen totaal 23.605.000 1.355.000

  31. Specieaanbod per TKB-klasse en voor hergebruik als bodem cijfers in tds TKB 1 TKB 2 TKB 3 TKB 4 Onbevaarbare 749.000 2.659.000 4.261.000 4.726.000 Bevaarbare 404.000 1.637.000 3.251.000 5.920.000 Totaal 1.153.000 4.296.000 7.512.000 10.646.000 Onder norm Boven norm < 60% zand > 60% zand < 60% zand > 60% zand Onbevaarbare 2.030.000 2.289.000 3.541.000 4.534.000 Bevaarbare 1.564.000 4.954.000 1.564.000 3.129.000 Totaal 3.594.000 7.243.000 5.105.000 7.663.000

  32. En verder... • Meetnet verder uitbreiden: • uitbreiden meetplaatsenbestand en verder uitwerken van het waterbodemmeetnet • voor en na situatie in kaart brengen • erkenning triadesysteem als OBO • normen en kwaliteitsdoelstellingen voor waterbodems • … • Meetnet afstemmen op palingpolluentenmeetnet e.a. • Waterbodemdatabank verder actualiseren en optimaliseren • Verder onderzoek : optimalisatie van het triadesysteem

  33. En verder... • Ondersteuning van het waterbodembeleid • onderlinge afstemming van decreten en uitvoeringsbesluiten • erkenning labs • verder wetenschappelijk onderzoek • centrale waterbodemdatabank VMM • Advies- en kenniscentrum waterbodems • werkbare normen inzake bagger- en ruimingsspecie • sedimenttoevoer in waterlopen beperken

  34. Andere projecten • Opvolgen WVO-vergunning (UGT en CTT): terugstorten van baggerspecie in de Westerschelde • opvolgen VLAREM-vergunning terugstorten van baggerspecie in de Zeeschelde • zwevende stof campagnes (Laak & Winterbeek, Scheppelijke & Molse Nete, Dommel, Maas,…) • Onderzoek: sediment effect concentraties • Onderzoek: diepere lagen onder sedimentlaag • Kosten-Baten analyse van wetgeving (VLAREA/VLAREBO) • Samenwerking met andere instanties

More Related