Edukimi Kualifikimi profeisonal Wim Moleveld Kryesues i nëngrupit të edukimit të FEE

1. RRUGA DREJT EVROPES – PROGRAMI I RAPORTIMIT TE KONTABILITETIT DHE FUQIZIMIT INSTITUCIONAL Edukimi Kualifikimi profeisonalWim MoleveldKryesues i nëngrupit të edukimit të FEE

2. Edukimi Kualifikimi profesional AGJENDA • Nëngrupi i edukimit të FEE • Korniza rregullative e edukimit për kualifikimin profesional • Zhvillimet që ndikojnë në mësimin e kontabilitetit • Edukimi i auditorëve në BE, Direktiva e auditimit dhe pozita e FEE • Njohja e kualifikimeve profesionale në kompenzimin e BEsë dhe inicativave për të përmirësuar krahasueshmërinë dhe edukimin e kualifikimeve • Përcaktimi i politikave kombëtare për eduikimin e një modeli praktik • Konkludimet

3. Nëngrupi i edukimit të FEE • Kushtet e përgjithshme: • Zhvillimi i propozimeve që janë lidhura me amandamenti të komisionit evropian që janë relevante për edukimin e kontabilitetit • Komentimi i të ardhmes së IFAC, ED mbi standardet e edukimit • Zhvillimi i një strategjie të njohjes për kualifikimet profesionale • Shqyrtimi i cështjeve siq janë edukimi i vazhdueshëm, etj. • Anëtarësimi është i hapur për të gjitha vendet anëtare të FEE • Nëngrupi i edukimit raporton tek pala e punës së liberalizimit/kualifikimit

4. Korniza rregulltiva për edukimin e kualifikimit profesional Përmbëledhje • Legjislacioni kombëtar dhe rregullorja e organeve profesionale kombëtare • Ndërkombëtare: IFAC • Deklarata e obligimeve të anëtarësimit 2 • Standardet ndërkombëtare të edukimit dhe udhëzimet e tjera, që janë të aplikueshme për kontabilistët profesionistë • (REPARIS, prezentim nga Mark Allison) • Evropa • Regjistri i BE për auditimin; i aplikueshmëm për auditorët (Prezentimi në REPARIS nga Anne-Françoise Mélot) • Njohja e direktivës së BE për kualifikimet profesionale; i aplikueshëm për të gjitha kualifikimet profesionale(REPARIS, prezentim nga Henri Olivier)

5. Komisioni Evropian:“ Për të garantuar relevancën e vazhdueshme për të gjitha kërkesat edukative, dhe për përbajtjen e planprogramit që duhet të vlerësohen kundrejt zhvillimeve relevante në praktikën biznesore dhe raportimin financiar (psh Rregullorja e SNK, gjithhere duke pasur parasysh hulumtimet ndërkombëtare dhe zhvillimet e cakutara. Një vlerësim i tillë duhet të paraqitet si pjesë e udhëzimeve ndërkombëtare të edukimit siq është IFAC standardet ndërkombëtare të edukimit për kontabilistët profesionistë për kontabilistët profesionistë” (Komunikimi mbi fuqizimin e auditimit në BE, 15 Maj 2003)

6. Zhvillimet që ndikojnë në mësimin e kontabilitetit •      Vazhdimi i ndërkombëtarizimit • Ndryshimet në tregjet kapitale • Informatat dhe tekonologjia e komunikimit • Rëndësia në rritje e sistemeve të menaxhimit • Nevoja në rritje për qeverisjen korporative • Një ndryshim i theksuar në legjislacion •       Trendet e raportimit

7. Edukimi i auditorëve në Direktivën e BE për Auditim • Përfshrija e kërkesave për kualifikim për personat natyror për të aprovuar për kryerjen e auditimeve: Neni 6-12 • Një kërkesë e re për edukimin e vazhdueshëm: neni 13 FEE ka prezentuar një letër pozicionuese, të përgatitur nga Nëngrupi i Edukimit të FEE . Edhepse shumica e sugjerimeve nuk janë ende të pranueshme nga EC, kjo letër pozicionuese është me interes të posacëm sepse reflekton pikëpamjet e një grupi të madh të vendeve anëtare që janë të përfaqësuara.

8. Edukimi i auditorëve në Direktivën e BEsë për Auditorët Neni 6(…) një person fizik duhet të jetë i aprovuar për të kryer një auditim dhe vetëm pasi të ketë një shkallë të mjaftueshme për regjistrim në Universitet, dhe pasi që të ketë kompletuar kursin e njohurive teknike, që ka kaluar trajnimin praktik, dhe ka kaluar provimet e kompetencës profesionale për një provim të kompetencës profesionale të nivelit të cakutar ekuivalent të universitetit, i organizuar dhe vendi anëtar i caktuar.

9. Edukimi i auditorëve ligjor në BEPozita e FEE (neni 6) • Nivelin universitar përfundimtar apo ekzaminim ekuivalent: të përcaktohet pranë linjave të aprovuara në Marrëveshjen e Bolonjës. • Sugjeruan formulimin e nenit 6 të Direktivës së re:“mësimi dhe vlerësimi duhet të jetë në nivel së paku ekuivalent me diplomën universitare tri-vjeçare; pjesët domethënëse të mësimit dhe vlerësimit do të jenë në nivelin e shkallës së dytë p.sh. Ekuivalente me më shumë se diploma tri vjeçare universitare.”

10. Edukimi i auditorëve ligjor në Direktivën e BE-së mbi Auditimin Ligjorneni 7Ekzaminimi i kompetencës profesionale të referuar në Nenin 6 duhet të garantojë nivelin e nevojshëm të njohurisë teorike të temave relevante me auditimin ligjor dhe aftësia për të aplikuar njohuri të tillë në praktikë. Së paku një pjesë e atij ekzaminimi duhet të jetë në të shkruar.

11. Edukimi i auditorëve ligjor në BE Pozita e FEE(neni 7) • FEE beson që fjala “ekzaminim” duhet të zëvendësohet me fjalën “vlerësim”, pasi që organet mund të zgjedhin të vlerësojnë njerëzit në mënyra të ndryshme. • Kompetencat e nevojitura duhet të adresohen në mënyrë specifike. • “Aftësitë” profesionale duhet të shtohen • Fjala “e shkruar” duhet të përfshijë “bazuar në kompjuter”.

12. Edukimi i auditorëve ligjor në BE Pozita e FEE(neni 7) Disa sugjeruar formulimin e nenit 7 të Direktivës së re:…vlerëso aftësin e personit që është duke u vlerësuar • Për të planifikuar, performuar dhe raportuar në një auditim … • Të kuptoj se si llogariten transaksionet dhe ngjarjet tjera … • Të kuptoj mjedisin, ligjor, tatimor dhe afarist … • Të kuptoj menaxhimin strategjik dhe afarist, në veçanti menaxhimin financiar dhe teknologjinë informative relevante me auditimin … • Të kuptoj procesin, sistemet dhe kontrollin e bizneseve deri në atë mas të nevojshme për të vlerësuar rrezikun ndaj biznesit dhe auditimit.

13. Edukimi i auditorëve ligjor në BE Direktiva mbi Auditimin Ligjor neni 8Testi i njohurisë teorike …do të mbulojë temat vijuese, në veçanti: …të përcjellura nga lista e temave……gjithashtu do të mbulojë së paku temat vijuese aq sa ato jane relevante për auditim: …të përcjellura nga lista e temave…Komisioni mund të (…) adaptoj listën e temvae … Komisioni do t’i llogarisë zhvillimet në auditim dhe në porfesionin e auditimit …

14. Edukimi i auditimit ligjor në BE Pozita e FEE (neni 8) • Përshkrimi i ekzaminimit në nenin 8 gjithashtu duhet të përfshijë testin e përmendur në Nenin 10 (shiqo këtej e tutje): vlerësimi duhet të vlerësoj aftësinë për të: • Aplikuar njohurinë teorike në praktikë dhe të integroj njohurinë dhe përvojën • Ushtroj aftësitë e analizimit, vlerësimit, gjykimit profesional dhe skepticizmin profesional • Vepro në interes të publikut në pajtueshmëri me kodet relevante profesionale të etikës • Lista e temave të ndryshuara për t’i përfshirë temat e reja

15. Edukimi i auditorëve ligjor në BE Pozita e FEE (neni 8) Lista e temave të sugjeruara: • Auditimi • Kontabilitetiti dhe raportimi financiar • Mjedisi ligjor, tatimor dhe afarist detajet: shiqo në faqën në vijim

16. Edukimi i auditorëve ligjor në BE Pozita e FEE (neni 8) Lista e sugjeruar e temave në lidhje me Auditimin: • Konceptet, proceset dhe menaxhimet e angazhimit të sigurimit (sugjeruan tema të reja!) • Standardet ndërkombëtare dhe ligjet kombëtare që kanë të bëjnë me auditimin ligjor të dokumentave të kontabilitetit dhe për ata që kryejn këtë lloj auditimi • Analizimi dhe vlerësimi kritik i pasqyrave financiare

17. Edukimi i auditorëve ligjor në BE Pozita e FEE (neni 8) Lista e sugjeruar e temave në lidhje meKontabilitetin dhe Raportimin Financiar: • Kontabiliteti dhe raportimi financiar • Kontabiliteti menaxherial • Kontrolli i menaxherial • Standardet ndërkombëtare dhe ligjet kombëtare, rregullativat dhe standardet të përshtatshme për përgatitjen e kompanisë dhe pasqyrat financiare të konsoliduara dhe për metodat e vlerësimin e zërave/artikujve në gjendjen e bilancit, të llogaritjes së fitimit dhe humbjes, raportimit të rrjedhës së arkës dhe ndryshimeve në ekuitet

18. Edukimi i auditorëve ligjor në BE Pozita e FEE (neni 8) Lista e sugjeruar e temave në lidhje me: Njohja e mjedisit ligjor, tatimor dhe afarist (temat e nënvizuara kanë të bëjnë me temat që janë sugjeruar të përmendën më specifikisht, duke marr parasysh rëndësinë e tyre prezente): • Ligji afarist dhe komercial, ligji civil, ligji i paaftësisë paguese dhe procedurave të ngjajshme, dhe bazat për ligjet që qeverisinë tregjet kapitale dhe punësimin • Vlerësimet e biznesit • Tatimi dhe ndikimi i tij në vendimet financiare dhe menaxheriale • Sistemet afariste dhe kontrolluese • Njohuria organizative dhe afariste (shiqo faqën në vijim)

19. Edukimi i auditorëve ligjor në BE Pozita e FEE (neni 8) Tema Njohuritë organizative dhe afariste përfshijnë: • Ekonomitë e përgjithshme dhe financiare • Qeverisjen korporative • Shkencën menaxheriale (përfshirë këtu metodat kuantitative) • Sjelljën organizative • Menaxhmentin financiar • Biznesin ndërkombëtar dhe globalizimi

20. Edukimi i auditorëve ligjor në Direktivën e BE-së mbi Auditimin Ligjor neni 10Trajnimi praktik Në mënyrë që të sigurohet aftësia për të aplikuar në praktikë njohurinë teorike, një test i cili është përfshirë në ekzaminim, trajnuesi do të përfundoj minimum tri vite të trajnimit praktik (...)Komente e FEE: shiqo ndryshimet e sugjeruara të tekstit të Nenit 8

21. Edukimi i auditorëve ligjor në Direktivën e BE-së mbi Auditimin Ligjor neni 11Kualifikimi nepërmjet përvojës afat-gjatë praktiek Shënim: në të gjitha rastet mbesin në fuqi kushtet e kalimit të provimit të kompetencës profesionale të referuar në nënin 7.

22. Edukimi i auditorëve ligjor në Direktivën e BE-së mbi Auditimin Ligjor neni 13Edukim i vazhdueshëm “… auditorët ligjor janë të prirur ndaj programeve të përshtatshme të edukimit të vazhdueshëm …”Në letrat e pozitës së tij FEE mirëpriti këtë nen të ri. Nën grupi e Edukimit të FEE diskutoj këtë çështje në takimet e fundit së bashku me përfaqësuesit e organeve anëtare që janë përgjegjës në institucionet e tyre për programet vazhduese të edukimit. Organet anëtare raportuan që kjo kërkesë është përmbushur në pajtim me Standardin Ndërkombëtar të Edukiomit 7 të IFAC. Nën grupi i Edukimit të FEE është duke planifikuar të qarkullojë një pyetësor të shkurtë në mënyrë që të rishqyrtojë statusin aktual në anëtarësimin e FEE dhe të bëjë një regjistër të problemeve të mundshme në praktikë, ku FEE mund të ndihmojë.

23. Njohja e Kualifikimebe Profesionale në BEHistoriku i shkurtë • Qëllimi i Bashkësisë Evropiane, që përfshinë sigurinë e lirisë së lëvizjes të profesionistëve dhe dispozita të lira të shërbimeve profesionale kudo në Komuniteti/Bashkësi, plotësisht t’i aplikohen shërbimeve të kontabilitetit • Lëvizja e lirë ngrit pyetjën e barazisë së kualifikimeve të azilantëve • Direktiva e re mbi Auditimin Ligjor mbulon aspektet e veprimit të auditimit ligjor, përfshirë këtu lirinë e lëvizjes së auditorëve kudo në treg të vetëm • Direktiva e re mbi njohjen e kualifikmeve profesionale ka për qëllim të përmirësoj sistemin ekzistues të njohjes së kualifikimeve profesionale.

24. Njohja e Kualifikimeve Profesionale në BEParimet • Anëtari pritës mund të verifikojë kualifikimin e kontabilistëve të krijuar në territorin e tij • Anëtari pritës mirënjeh barazinë e kualifikimeve të sjellura në shtetin anëtar të origjinës, por mund të imponoj masa kompenzuese kur dallimet e konsiderueshme janë prezente

25. Njohja e Kualifikimeve Profesionale në BEMasa Kompenzuese • Masa kompenzuese mund të jenë: • Një test i aftësimit me qëllim të vlerësoj aftësinë e aplikantit për të ndjek profesionin e rregulluar në shtetin anëtar pritës; duhet të marr para sysh faktin që aplikanti është profesionist i kualifikuar në vendin e tij amëtar • Periudha adaptuese nën mbikëqyrjen e profesionistit të kualifikuar në shtetin anëtar pritës; maksimum 3 vite, mundësisht të shoqëruara nga trajnimi praktik dhe të nënshtruara ndaj një vlerësimi

26. Njohja e Kualifikimeve Profesionale në BEDorëzimi i masave kompenzuese në baza të platformës së zakonshem Njohja Direktive e Kualifikimeve Profesionale Neni: “Për qëllim të këtij Neni, ‘platforma e zakonshme’ është përcaktuar si një set i krieteriave të kualifikimeve profesionale që jaën të përshtatshme për kompenzim të dallimeve të konsiderueshme, që janë identifikuar midis kërkesave për trajnime që ekzistojnë në Shtetet e ndryshme Anëtare për profesionin e dhënë.” Qëllimi i kësaj dispozite është që profesionistët do të kompënzojnë për dallimin midis kushteve të trajnimit në Shtetet e ndryshme Anëtare duke qënë në pajtueshmëri me kriteriën e platformës. Adaptimi i platformave të zakonshme është në baza vullnetare.

27. Njohja e Kualifikimeve Profesionale në BEDisa iniciativa në mënyrë që të përmirësohet krahasueshmëria e edukimit dhe kualifikimeve • Procesi i Bolonjës: • Deklarat e Bolonjës është premtim i 29 vendeve për të reformuar strukturat e sistemeve më të larta të tyre të edukimit në një mënyrë konvergjente. Adaptimi i sistemit fillimisht bazohet në dy cikle kryesore, i padiplomuar dhe i diplomuar. • Projekti i BE – Korniza Kualifikuese Evropiane për Mësim të Përjetshëm (EQF) • Një meta-kornizë që do të mundësoj tranferin, transparencën dhe njohjën e kualifikimeve, të kuptoj se si rezultatet e mësimit vlerësohen dhe çertifikohën nga një organ kompetent në nivel kombëtar apo të sektorit. • Kualifikimet Llogaritëse Profesionale përmbajtja e zakonshme e Projekteve • Referenca është bërë në prezantimin e REPARIS të dhën nga Gert Karreman

28. Caktimi i politikës kombëtare të edukimit model praktikë • Organi rregullativ dhe/apo organi profesional përcakton: • 1. Politikën e Edukimit dhe • 2. Profilin profesional dhe kërkesat e ngjajshme kualifikuese Artikujt: korniza rregullative, fusha dhe qëllimet, përgjegjësitë, planifikimi i aktiviteteve, organizimi, politika e përgjithshme mbi përmbajtjen e programeve edukative dhe forma e vlerësimit, përfshirë këtu aspektet kuantitative (ect’s, orët) • Institutet edukative (organet profesionale dhe/apo universitetet) përcaktojnë: • 3. Profilin e programeve dhe kurikulumeve edukative (temat dhe vëllimo në ect’s), dhe • 4. Përshkrimin e temave: rezultatet e mësurara dhe bazat e njohurisë

29. Përfundimet • Korniza rregullative për edukimin e kontabilistëve profesional dhe auditorëve ligjor është komplekse. • Zhvillime të ndryshme kanë ndikim në mesimdhënjën e kontabilitetit, në veçanti internacionalizimin e ekonomive. • Të jesh në gjendje të reagosh në zhvillimet e ardhme, koncepti i mesimit të përjetshëm duhet të përcaktojë llojin e edukimit të kontabilistëve profesionist. Edukimi i vazhdueshëm është një obligim për kontabilistët profesionit të organeve anëtare të IFAC dhe për auditorët ligjor në BE. • Globalizimi kërkon shumë e më shumë liri të lëvizjes së profesionistëve dhe dispozita të lira të shërbimeve profesionale. Kjo ngrit çështjen e barazisë së kualifikimeve. Procese të ndryshme janë ndërmarr në mënyrë që të përmirësohet njohja e kualifikimeve profesionale. Transparenca dhe krahasueshmëria e sistemit edukativ është thelbësore.

30. Pyetje për pjesmarrësit e REPARIS • Çfarë tema duhet nën grupi Edukativ i FEE të vendos në agjendën e saj për periudhën e ardhme? • Si mund nëngrupi Edukativ i FEE – në mënyrë të arsyeshme – t’ju ndihmojë juve?