Lënda : Sociologjia & Filozofia e edukimit

1. Lënda: Sociologjia & Filozofia e edukimit Kjolëndëpërbëhetngadypjesë: SOCIOLOGJIA E EDUKIMIT FILOZOFIA E EDUKIMIT Arsimishqyrtohetnëkëndvështriminpsikologjik, filozofikdhesociologjik duke formuardisiplinat e psikologjisë , filozofisëdhesociologjisësëedukimit Përpjekjetpërtëshpjeguarfenomentkanëbërëqëtëformulohenidedhembikëtëbazëtëkrijohenedherrymatëndryshmefilozofike, sikursejanëfilozofitë: realiste, idealiste, ekzistencialiste, pragmatiste, etj, tëcilatgjejnëzbatimnëshkollë, sifilozofiedukimi. Me daljen e sociologjisësishkencë (shek. 19) qëstudjonshoqërinë, arsmi, sipjesëpërbërse e shoqërisëtrajtohetedhenëpërmjetqasjevesociologjike

2. Filozofia e edukimit • Filozofianajepnjëkuptimmbibotënnëtërësi • Kuptimidhefilozofimi, arsyetimi, përbëjnënjëushtrimaktivnjëliritëmendimit • Filozofia e edukimit (arsimit) mund të jetë metadisiplinë(disiplinë e disiplinës) në sensin e të qenit e lidhur me parimet, konceptet, qëllimet dhe metodat e disiplinës së edukimit. (epistemologjiadhebazamentetshkencore) • Por, filozofiatrajton edheformat, metodat, qëllimetrezultatet konkrete, praktiketë procesit të edukimit, apo të qenit i edukuar. • Ndërsafilozofianajepkuptimetëpërgjithëshme, edukimiqytetarështëzbatimnëpraktik I tyre (raportiteori-praktikë)

3. Rëndësia e filozofisë& sociologjisësëedukimit Nëobjektin e kësajlënde do tëjenë: • Mendimifilozofik, psikologjik e social dheshkolla • Zhvillimi I mendimitfilozofiko-pedagogjiknëpëretapahistorike • Kontributortëmendimitfilozofiko-pedagogjik • Kontributortëmendimit socio-pedagogjik • Koncepte, shkolla, qasjetëmendimitfilozofik • Veçoritëdhepërqasjet e ndryshmefilozofike • Zbatimekonkretetëqasjeveteorikenëshkollë • Perspektivatëmendimitnëfushën e filozofisëdhesociologjisësëedukimit

4. Qasjedhevizionetëfilozofisësëedukimit Qasjetfilozofikeofrojnëvizionetëshumta: • Filozofiaidealiste e edukimit • Filozofiareealiste e edukimit (dallimi midis tyre) • Filozofitëfetare, perenialistedheedukimi • Rikonstruksionizmi (konjitivizmi, konstruktivizmi, humanizmi) dheedukimi • Filozofiabihevioriste e edukimit • Filozofiaekzistencialiste e edukimit (liria e mendimit) • Filozofiaanalitike e edukimit (qartësia e argumentit, pozitivizmilogjik, epistemologjiadhezbulimetshkencore) • Marksizmidheedukimi (problemetsociale) • Filozofiapostmoderniste e edukimit (vizionetmodernistedhepostmodernistenëedukim), Fuko, Derida, etj.

5. Degët e filozofisë & edukimi Arsimishqyrtohetngadegë e rrymatëshumtafilozofike: • Metafizika& filozofia e edukimit • Eistemologjia & filozofia e edukimit • Etika & filozofia e edukimit • Relativizmiskeptik & filozofia e edukimit • Natyra humane & filozofia e edukimit • Filozofia e jetës & dheedukimi • Tranzicioni, perspektivat & filozofia e edukimit

6. Filozofitëdheteoritëarsimore • Filozofitë: idealizmi, realizmi, ekzistencializmi, pragmatizmi, etj • Këtofilozofiigjejmëedhesifilozofiarsimore: filozofiaarsimoreidealiste, realiste, ekzistencialiste, pragmatiste, etj. • Filozofiarsimoresirikonstruksionizmi (biheviorizmi, konjitivizmi) igjejmëedhesiteoriarsimore • Dallimiqëndronnëkëndvështrimine dukurivenga: filozofitë, filofitë e edukimitapoteoritë e edukimit • Teoritë e edukimitzhvillohennënjë plan mëkonkretteorik, shkencor, ndërsafilozofitëkryesishtnërafshin e hamendësimitfilozofik, spekullimit (sifilozofidhesifilozofiarsimore)

7. Sociologjia e edukimit Kuptimi, qëllimi & funksionet e sociologjisësëedukimit Treqasjetteorikepwrshkrijnwstrukturatsociale, praedhesociologjinëe edukimit, dhejanw: • teoria e funksionalizmitstrukturor, • teoria e konfliktit social dhe • teoria e ndërveprimitsimbolik. Nwobjektin e sociologjiswswedukimit do twjenwedhe: • Socializimi professional imësuesit • Arsimidheshtreswzimisocial • Efektet e shkollimitnëjetënindividuale & nëzhvilliminkulturor • Arsimimidhezhvillimiekonomik &shoqëror • Arsimimidheedukiminëkontekstin global

8. Zhvillimihistorikimendimitfilozofik - arsimor • Ngapikwpamjakronologjikefilozofiae edukimittrajton: • edukimiminfilozofiko-arsimornëvitet e hershme • Filozofia e edukimitnëantikitet (çvendosja e edukimitnëeuropënperëndimore. Edukiminëgreqidheromë) • Filozofia e rilindjesnëetapën e mesjetës (rënia e perandorisëromakedhemesjeta) • Filozofia e edukimitnëetapën e Rilindjekombëtare (koha e ndryshimit: periudha e rilindjesdhereformimi) (shekulli I 18 e nëvijim: Periudha e iluminizmitosearsyesdheshkolla)

9. Kontribuesit e mendimitfilozofik

10. Analiza e koncepteve, shkollave, qasjevetëmendimitfilozofik

11. Tema e parë: A. KUPTIMI, QëLLIMI & FUNKSIONET E FIL. & SOC. Së ARSIMIIT Objekt I temëssëparëështëpërshkrimiiobjektit, kuptimit, qëllimit, funksioneve, natyrëssësociologjisëdhefilozofisëarsimore. Kërkesatmëposhtë do tëpërshkojnëgjithëtemat e trajtuara: • Objektivat • Hyrje • Kuptimiifilozofisëdheedukimit • Konceptiifilozofisësëarsimit • Fushëveprimiifilozofisësëarsimit • Natyra e filozofisësëarsimit, mënyrat e shqyrtimitfilozofik • Funksionet e filozofisësëarsimit • Lidhjandërmjetfilozofisësëmësimdhëniesdhestilevetëmësimdhënies

12. OBJEKTIVAT • Pas leximittëkësajnjësieju do tëjetënëgjendjetë: • Diskutonikuptimin e filozofisësëarsimit, • shpjegojëqëllimintëpakufizuartëfilozofisësëarsimit. • numërojfunksionet e ndryshmetëfilozofisësëarsimit. Deklaronimetodat e ndryshmetëhetimitFilozofik • përshkruajnëmarrëdhënien midis filozofisësëmësimdhëniesdhestilevetëmësimdhënies.

13. Sokrati • Sokrati përdorimetodën e majeutikës (mamia)si një instrument që zhvillon të menduarit, për të testuaridetë. • Në filozofinë arsimore të Sokratit marrin rëndësi pyetjet, jo vetëm për nga natyra e ndërtimit, por edhe nga pikëpamja didaktike. • Respektimi nga mësuesi i hapësirës së nevojshme që nxënësi të meditojëpërtëdhënëpërgjigje • Sokrati një mendje e hapur i orientuar nga e vërteta, saktësia e dijes dhe vlera morale e saj. • Sokrati ishte mësues i Platonit. Vepra e tij, bashkë me konceptet e filozofisë arsimore na vijnë nëpërmjet Platonit, pasi ai nuk i shkruajti idetë e tij.

14. Thënie të Sokratit: • Un e di që nuk di. • Padija është zanafilla e të gjitha të këqiave. • Kush do të lëvizë botën të lëvizë më parë veten. • Kush beson, se është diçka, ka ndaluar, të bëhet diçka. • Nuk është marri, të mos dish, por, të mos duash të mësosh. • Nuk guxojmë, jo sepse na duket e vështirë, por na duket e vështirë sepse nuk guxojmë. • Unë nuk mund ta mësoj askënd për asgjë. Unë mund t'i bëj vetëm të mendojnë. • Në se kujtohesh se çdo gjë është kalimtare, atëherë nuk do të jesh tepër i gëzuar në lumturi dhe shumë i pikëlluar në fatkeqësi. • Është më mirë të pësosh padrejtësi sesa tëushtrosh .