220 likes | 765 Views
Poczatki. W tradycji zydowskiej szczeglne miejsce zajmuja:Abraham przodek narodu zydowskiegoMojzesz okreslil postawy zydowskich wierzen religijnychJudaizm jest pierwsza religia monoteistyczna, wiara w stwrce, ktry byl, jest i bedzie.Z judaizmu powstaly inne religie, np.chrzescijanstwoi
E N D
1. Kultura zydowska
2. Poczatki W tradycji zydowskiej szczeglne miejsce zajmuja:
Abraham przodek narodu zydowskiego
Mojzesz okreslil postawy zydowskich wierzen religijnych
Judaizm jest pierwsza religia monoteistyczna, wiara w stwrce, ktry byl, jest i bedzie.
Z judaizmu powstaly inne religie, np.
chrzescijanstwo
islam
3. Tora Powszechnie znana jako Biblia.
Wedlug zydowskiej tradycji jest ksiega objawiona, znakiem Przymierza Boga z Izraelem.
Zostala przekazana Mojzeszowi na grze Synaj.
Zawiera przeslanie Boga do czlowieka.
W VII w. p.n.e. zostala spisana, odtad stala sie kanonem i twierdza wiary.
Ciekawostka: Jej slowa dokladnie policzono ( 79 841),
do dzis zadne nie zostalo zmienione.
4. Tora sklada sie z pieciu ksiag napisanych w jezyku hebrajskim:
1. Sefer BereszitKsiega Rodzajulac. Genesis
2. Sefer SzemotKsiega Wyjscialac. Exodus
3. Sefer WajikraKsiega Kaplanskalac. Leviticus
4. Sefer BamidbarKsiega Liczblac. Numeri
5. Sefer DewarimKsiega Powtrzonego Prawalac. Deuteronomium
5. Zwj Tory
6. Talmud
7. Strona z Talmudu
8. Jezyk hebrajski Poslugiwali sie nim Zydzi od czasw niewoli egipskiej;
Zapisane sa w nim Tora i Talmud
Jezyk wsplczesnych Izraelczykw
W historii wyrznia sie kilka okresw jezyka hebrajskiego:
1. biblijny, zaswiadczony w ksiegach Starego Testamentu;
2. pobiblijny, od II w. p.n.e.;
3. nowohebrajski, wystepujacy w pierwszych stuleciach n.e., stosowany do dzisiaj jako j. urzedowy panstwa Izrael.
9. ????? - Aisha ???
??, ??? ?? ????
??? ????? ???? ??? ???
??? ??? ???
??? ?????
?? ?? ?????
????? ????
????? ?????
??? ?????
????? ????? Samotny
Nie, w ogle mnie nie ma
Jestem, gdy ona przechodzi obok
Jest jak slonce
Pomiedzy chmurami
Sa we mnie, Aisha
Uczucia prawdziwe
Aisha, Aisha
Jeszcze jeden szept
Aisha, Aisha...
10. Kalendarz zydowski Rok zydowski sklada sie z 12 miesiecy
W roku przestepnym - trzynasty miesiac
Nowy rok zydowski rozpoczyna sie jesienia (tisziri)
Siedmiodniowy tydzien zaczyna sie w niedziele
a konczy Szabasem w sobote
Dni tygodnia nie maja nazw, okresla sie je kolejnymi cyframi
Doba rozpoczyna sie wieczorem i konczy wraz ze zmierzchem dnia (slowa Tory I nastal wieczr, i nastal poranek - dzien pierwszy...)
11. Swieta Szesc biblijnych swiat Izraela to:
1. Pesach (Swieto Paschy)
2. Chag Hamacot (Swieto Przasnikw)
3. Szawuot (Swieto Tygodni)
4. Rosz Ha-szana (Swieto Trabienia)
5.Jom Kippur (Dzien Pojednania)
6. Sukkot (Swieto Szalasw)
12. Tradycyjny strj modlitewny Ortodoksyjni Zydzi codziennie modla sie w talesie (szal modlitewny)
z przytwierdzonymi do ramienia i czola filakteriami
z jarmulka (hebr. kipa) na glowie
13. Tales szal modlitewny
na kazdym z czterech rogw talesu znajduja sie symboliczne fredzle
jest zakladany podczas modlitw (Tora zaleca noszenie ubrania z fredzlami przez caly dzien).
14. Filakterie Niewielkie skrzane pudeleczka w ksztalcie szescianu, przywiazywane za pomoca czarnych rzemieni do lewego ramienia i czola
Wewnatrz pudelek umieszcza sie wypisane na malej kartce pergaminu przykazania Tory.
15. Jarmulka (mycka) Meskie nakrycie glowy
mala czapeczka zszyta
z szesciu klinw
16. Menora siedmioramienny swiecznik
ma symbolizowac nard Izraela, ktrego misja jest byc swiatlem narodw" (Izajasz 42:6)
17. Slawni przedstawiciele narodu zydowskiego Artur Rubinstein (1887-1986)
jeden z najwybitniejszych pianistw
juror konkursw szopenowskich
18. Slawni przedstawiciele narodu zydowskiego Janusz Korczak (1878-1942)
Wl. Henryk Goldszmit
Lekarz
Wybitny pedagog
Autor ksiazek dla dzieci (m.in.. Krl Macius Pierwszy)
Kierownik zydowskiego domu sierot w gettcie warszawskim dobrowolnie poszedl z wychowankami na smierc do obozu w Treblince
19. Slawni przedstawiciele narodu zydowskiego Bruno Schulz (1892-1942)
pisarz
artysta plastyk
architekt
nauczyciel rysunku
20. Kuchnia zydowska
21. Bibliografia Ninel Kameraz-Kos, Swieta i obyczaje zydowskie, Warszawa 2002
www . judaizm . prv. pl
www . uml.lodz. pl / kultura_zydowska
www . historiazydow.edu.pl
22. Synagoga Synagoga, boznica, bznica Synagoga z gr. s??a???? synagoge: "zgromadzenie, miejsce zebran" zydowski dom modlitwy.
Slowo synagoga odpowiada hebrajskim nazwom: ??? ???? Bejt knesset (dom zgromadzenia obiekt bedacy miejscem spotkan, m.in. w celu odprawiania obrzedw religijnych), ??? ???? Bejt Midrasz (dom nauki, szkola miejsce studiowania Tory i Talmudu, ??? ????? Bejt Tefila (dom modlitwy) oraz niehebrajskim terminom w jezyku jidysz ??? szul (szkola), ????????? dawnszul (szkola modlitwy) jak rwniez w przypadku judaizmu reformowanego ?????????? sinagoge.
Powszechnie uzywane slowa w jezyku polskim odpowiadajace pojeciu synagogi to boznica lub bznica czyli miejsce poswiecone Bogu, dom modlitwy, szkola zydowska, lub duzo rzadziej w przypadku synagog postepowych budowanych przez Zydw niemieckich, bedacych pod wplywem Haskali slowa tempel swiatynia.