TARİH ÖNCESİ DEVİRLER VE TARİH DEVİRLERİ

1. TARİH ÖNCESİ DEVİRLER VE TARİH DEVİRLERİ

2. *Tarih öncesi çağlar insanların yeryüzünde görünmesi ile başlar yazının icadı ile sona erer. İlk yazı Mezopotamya'da ve Mısır'da yaklaşık olarak aynı sıralarda, M.Ö. 3. binin başlarında kullanılmaya başlanmıştır. Böylece Tarih Öncesi Devirler büyük uygarlık merkezlerinde M.Ö. 3000 tarihinden eski olan çağlardır.

3. İnsanlığın tarih öncesi gelişimi şu üç aşamada incelemektedir: • Toplayıcılık aşaması • Tarımın geliştiği ve yerleşik toplum yapısının görüldüğü aşama • Kentlerin geliştiği ve modern uygarlığın başladığı aşama

4. TARİH ÇAĞLARI ŞEMASI Yazının bulunmasından sonraki devirlere Yazının icadına göre tarih Yazının bulunmasından önceki devirlere TARİH DEVİRLERİ TARİH ÖNCESİ DEVİRLER Tüm insanlığı etkileyen önemli olaylara göre O dönemde kullanılan eşyalara göre MADEN DEVRİ TAŞ DEVRİ İLK ÇAĞ ORTA ÇAĞ YENİ ÇAĞ YAKIN ÇAĞ Kaça ayrılır? Başlangıcı ? Başlangıcı ? Başlangıcı ? Başlangıcı ? Kaça ayrılır? DEMİR DEVRİ M.Ö. 3200 Yazının İcadı 375 Kavimler Göçü 1453 İstanbul’un Fethi 1789 Fransız İhtilali KABATAŞ DEVRİ TUNÇ DEVRİ Bitişi ? Bitişi ? Bitişi ? Bitişi ? YONTMATAŞ DEVRİ CİLALITAŞ DEVRİ 375 Kavimler Göçü 1453 İstanbul’un Fethi 1789 Fransız İhtilali .........? BAKIR DEVRİ

6. TAŞ DEVRİ

7. Tarihöncesi insanları, maden işlemeyi öğrenmeden on binlerce yıl önce çakmaktaşından ve başka taşlardan keskin kenarlı, sivri uçlu aletler ve silahlar yaptılar. • Bu dönemde ağaç, kemik ve boynuz gibi başka maddeler de alet ve silah yapımında kullanıldı; ama yalnız taş, keskinliğini uzun süre koruyacak kadar sertti. • Böylece, taşın alet yapımında en önemli madde olduğu erken insanlık tarihinin bu uzun dönemine Taş Devri adı verildi.

8. Taş Devri; Yontma Taş Devri (Paleolitik Çağ), Orta Taş Devri (Mezolitik Çağ), Cilalı Taş Devri (Neolitik Çağ) olarak 3 e ayrılır.

9. YONTMA TAŞ DEVRİ(paleolitik)(2.5 milyon- MÖ. 10.000 ) • Bu devirde yeryüzü buzullarla kaplıydı. • İnsanlık tarihinin en uzun dönemidir. • İnsanlar tamamen doğaya bağlı yaşamaktaydı. • Avcılık ve toplayıcılıkla uğraşıyorlardı. • Küçük gruplar halinde yaşarlar. • Doğadaki çakmak taşları ilkel şekilde yontularak ya da kemikler kullanılarak silahlar yapılmıştır.

10. İklim koşulları soğuk olduğu için mağara ve ağaç kovuklarında yaşayan insanlar(homo habilis) avladıkları hayvanların figürlerini çizmişlerdir. • Bu dönemde göçebe yaşam ve kalıcı olmayan barınaklarda yaşamaktaydılar. • İlk sanatsal yapıları oluşturmuşlardır. • İlk aletler taşlardan kemiklerden yapılmış • Bunlar av amaçlı kullanılmıştır.

11. Anadolu Yerleşim Merkezleri: Antalya - Karain, Beldibive Belbaşı mağaraları, Gaziantep yakınlarındaki Dülük ve Antakya’daki Mağaracık; bu dönemde Anadolu'ya ait insan yaşamının ve devrin sonlarına doğru yerleşimin başladığının izlerini taşır.

16. ORTA TAŞ DEVRİ(mezolitik)(M.Ö. 12.000- 9000) • Bu dönemde buzullar erimeye başlamış. • Günümüz iklim şartları ortaya çıkmış. • Avcılık ve toplayıcılıktan üretime geçiş başlamış. • Bu dönemde buğday, arpa gibi tahıllar yetiştirilmeye başlanmıştır. • Bu dönem insanının geliştirdiği teknoloji mikrolit adı verilen çoğunluğu geometrik çakmaktaşıdır.

17. Çakmak taşı ve obsidyen mikrolitler’in ahşap bir sopa ile çakılması sonucu ilk orak ortaya çıkmıştır. • İklim de günümüz iklimine yakın ılımanlaşma olmaya başlamıştır.

18. Anadolu Yerleşim Merkezleri: Antalya’da Beldibi, Göller bölgesinde Baradiz, Ankara çevresinde Macunçay, Samsunda Tekkeköy Anadolu’da görülen yerleşmelerdir.

19. Beldibi mağarası

20. YENİ TAŞ DEVRİ(neolitik)(M.Ö.9000-5500) • Taş devrine giren ilk kültür havzası Ön Asya’dır • Taş devrinin en kısa süren dönemidir • Taştan daha sert, kesici ve dayanıklı aletler yapılmaya başlanmıştır • Günümüz iklim şartlarına benzer konuma gelmiştir. • Keten, kenevir gibi bitkiler yetiştirilerek liflerinden giysiler yapılmıştır(dokumacılık başlamış) • Tarım ve hayvancılığın başlamasıyla insanlar yerleşik hayata geçti • İhtiyaç fazlası üretim ticaretin ortaya çıkmasına neden oldu • Tekerlek icat edildi • İnsanlarda mülkiyet kavramı ortaya çıktı

21. Anadolu Yerleşim Merkezleri: Bu devirde Anadolu’da en önemli yerleşim yerleri höyüklerdir. Bunlar arasında Diyarbakır Çayönü, Gaziantep Sakçagözü ve Konya Çatalhöyük bu devre ait merkezlerdendir. • Çayönü, Türkiye'de ve Güneydoğu Avrupa'da ilk üretimle ilgili bulunmuş en eski yerleşim yeridir. Gelişmiş bir köy yerleşmesine sahip Çayönü’nde orak, bıçak ve tahıl öğütme taşlarının bulunması bu durumun göstergesidir. • Çatalhöyükise, insanlık tarihinin ilk şehir yerleşmesi olarak kabul edilir.

24. Çayönü yerleşmesi

25. Tarih öncesi çağlarda Anadolu

27. MADEN DEVRİ

28. MADEN DEVRİ(M.Ö.5500-3500) • İnsanlar bu devirde doğada çok bulunan ve kolay işlenen bakır madenini kullandılar. • Sonraları , bakır ve kalayın karışımıyla tunç elde edildi. • Tunçtan yapılan aletler bakırdan yapılan aletlerden daha sert ve dayanıklı oldu. • Maden devrinin sonlarına doğru insanlar demir madenini kullandılar. • Köy topluluklarının kentleşme sürecine girmeye başladığı devirdir.

29. 1. Bakır devri • İlk kullanılan maden bakır, altın ve gümüştür. • Bakırdan yapılan eşyalar daha çok takı süs ve basit eşyalardır. • Bakır devri maden devrinin en uzun devridir.

30. 2. Tunç Devri: • Kalay ve bakırın karışımından tunç elde edilmiştir. • Kırsal ve daha çok çobanlığa dayalı göçebe bir yaşamın olduğu bilinmektedir. • Bu devirde daha sert ve dayanıklı eşyalar yapılmaya başlanmıştır. • Devlet düşüncesi ortaya çıkmıştır. • İlk ilkel arabalar yapılmaya başlandı. • Ticaret gelişti. • İlk şehir devletleri, ardından büyük devletler ortaya çıktı(Sümer, Akad, Babil, Asur, Mısır)

31. 3. Demir Devri: • Demir, insanların tarih öncesi çağlar bitmeden önce buldukları ve kullandıkları son madendir. • MÖ. 1400lü yıllarda önemi anlaşılan demir tasfiye etme ısıtma ve soğutma gibi işlemlerden sonra kullanımı ve önemi artmıştır. • Bu çağda geniş boyutlu ilişkilerin kurulduğu büyük göçlerin yaşandığı ve ticaretin ortaya konduğu bir devir olarak dikkat çekmektedir.

32. Hititler tarafından keşfedilen demir Anadolu’dan Kıbrıs, Yunanistan ve Avrupa’ ya yayılmıştır. • Demirin işlenmesi sanayinin gelişmesini sağlamıştır. • Sanayinin temelleri ilk bu devirde atılmıştır. • Demirden yapılan eşyalar ve silahlar hem ekonomiye hem de askeri alanda büyük bir güç yarattı. • Yazının bulunmasıyla bu devir sona erer.

33. TARİHİ DEVİRLER

34. İnsanlık yazının bulunmasıyla birlikte birlikte elde edilen bilgileri biriktirmeye başladı. • Çeşitli haritalar oluşturuldu. • Matematik coğ. Gelişmeye başladı. • Bu bağlamda bilim adamları şu sorular üzerinde yoğunlaşarak Dünyamızı tanımaya çalıştılar: • Dünyanın biçimi nasıl boyutları ve büyüklüğü ne kadar? • Güneş sistemi içerisindeki yeri nedir? • Dünyanın iç yapısı nasıldır?

35. Bilim adamlarının ilk çağlarda matematik coğrafya ve astronomiye bu kadar önem vermelerinin sebebi ise : korku ve tanıma arzusu • Bilgiyi biriktirme • Kullanma • Yayma • Ve paylaşma arzusu

36. İLK ÇAĞ(M.Ö 3200-M.S 375) • Bu çağ yazının bulunmasıyla başlamıştır. • Kavimler göçüne kadar devam etmiştir. • Çağın başlarında "Site" denen şehir devletçiliği hâkimdi. • Daha sonra merkezi imparatorluklar görüldü. • Genel olarak ekonominin temeli tarım ve hayvancılığa dayalıydı. • Uygun koşulların bulunduğu alanlar yerleşim yeri kabul edilmiştir

37. Krallık ve mutlak monarşiler yönetim şekli olmuştur. • Hukuk kuralları yazıya geçirilmiş, yazılı kanunlar ve anayasalar düzenlenmiştir. • Eski Yunanistan'da bazı demokratik uygulamalar da başlamıştır. • Halk sınıflara ayrılmış, sosyal sınıf farklılıkları toplum yapısını önemli ölçüde etkilemiş, kölelik belirleyici etken olmuştur. • İyonlar ve Fenikeliler gibi topluluklar uzak bölgelerde sömürgeciliğin ilk örneği olan kolonicilik yapmışlardır.

38. En önemli ticaret yolları "İpek yolu" ve "Baharat yolu" idi. • Ekonomide değiş- tokuş usulü değişmiş, değişim aracı olarak para kullanılmaya başlanmıştır • Musevilik ve Hıristiyanlık dinleri de bu dönemde ortaya çıktı. • Dönemin sonlarına doğru Roma, Hristiyanlığın yayıcısı haline gelmiştir. • Toplumlararası etkileşim sınırlıydı. • Sümerler 'in çivi, Mısırlıların da hiyeroglif (Resim) yazısının yanında Fenikeliler ilk alfabeyi oluşturmuşlardır. • Yazı ve kâğıdın kullanılmasıyla kültürel etkileşim hızlandı. • Modern bilimlerin temeli atılmış, özellikle Anadolu bilim merkezi olmuştur

39. İlkçağdaki uygarlıkların yaptığı coğrafi gelişmeler: • Güneş saatini yaptılar. Gece gündüz uzunluğu • Ay ve güneş tutulmalarını kaydettiler.(Sümerliler) • Haftaları 7 gündür. • Astrolojide ilerlediler. • İlk yasayı oluşturdular. • Burç kuşağının göterildiği taş tabletler yaptılar(babiller) • (M.Ö.1120)

40. Çatalhöyük haritası kil tablet üzerine yapılmış

41. Babil’de bulunmuş kil tablet üzerindeki dünya haritası (MÖ612-528)

42. En önemli ticaret yolları "İpek yolu" ve "Baharat yolu" idi.

43. İlkçağ dönemine ait ulaşım araçları

44. ORTA ÇAĞ (375-1453) • Kavimler Göçüyle başlamıştır. • İstanbul’un fethiyle son bulmuştur. • Kavimler Göçü, Avrupa'nın siyasi, sosyal, dini, bilimsel ve ekonomik yapısında çok önemli değişikliklere yol açmıştır • Kırsal alanlardan yapılan göçlerle ve ulaşım altyapının uygun olduğu alanlarda şehirleşme ön plana çıkıyor. • Ekonominin temeli tarımdır. • Kavimler Göçü’ nün nedenleri: • İklim koşulları ve ekonomik güçlükler, • Türk boyları arasında yaşanan mücadeleler • Çinlilerin yaptığı dış baskılardan dolayı

45. Doğu ve Batı medeniyetleri arasındaki en önemli savaşlar "Haçlı Savaşları" idi. İngiltere'de demokratik hareketler sonucunda Büyük Şart (Magna Carta) imzalanmış, Meşrutiyete geçişe ortam hazırlanmıştır. Bizans, Selçuklu, Emevi, Abbasi, Sasani ve Osmanlı devletleri, bu çağda etkili olan devletlerdir. Özellikle Bizans, tüm Ortaçağ boyunca varlığını sürdüren tek devlettir.

46. İngiltere ile Fransa arasında yaşanan Yüzyıl Savaşları, Osmanlı Devleti'nin batıda ilerlemesinde ve İstanbul'u almasında kolaylaştırıcı etken olmuştur. • Avrupa'da sınıf farklılıkları vardı. • Doğu'da İslam topluluklarında ise sınıf farklılıkları yoktu. • Avrupa'da Hıristiyanlık, Doğu'da ise İslamiyet devletlerin temel politikalarını yönlendirmiştir. • İslam kültür ve uygarlığı en parlak dönemini yaşadı. • Avrupa'da ise "Skolâstik Düşünce"hâkimdi. • Batı Hıristiyan dünyasının İslam dünyası üzerine düzenlediği Haçlı Seferleri sonucunda, doğudan etkilenen Avrupa'da bilimsel ve kültürel aydınlanma başlamıştır.

47. Orta çağda coğrafya adına yapılan yenilikler: • Avrupa da ilk denizcilik haritası yapılıyor.(1270) • 1280 de Marco Polo nun yaptığı keşifler seyahetlerde Keşifler Çağını başlatan en önemli etkenlerden biri olmuşutr. • Kilise baskısına girmeyen Vikingler önce İzlandayı daha sonra da K.Amerika’yı keşfetmişlerdi. • Bizans ta coğrafi anlamda oldukça gelişmişti. Orta Asya Çin ve Hindistan ın dışında arap ve İslam dünyasıyla sıkı ilişkiler içerisinde olması bu bölgeleri tanımalarına olanak sağlamıştır. • Türk-İslam dünyasında matematik coğ. Meridyenlerin uzunlukları hesaplanmış ve dünyanın yuvarlaklığı anlaşılmıştı.

48. YENİ ÇAĞ (1453-1789) • Avrupa'da feodalite güç kaybetti ve merkeziyetçi krallıklar güç kazanmıştır. • Doğu'da Osmanlı Devleti önce yükselme, daha sonra da duraklama ve gerileme dönemlerini yaşamıştır. • A.B.D kurulmuş, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi yayınlanmış, cumhuriyet yönetimine geçilmiştir. • Avrupa'nın Osmanlı Devleti'ne ekonomik açıdan bağımlılığı sona eriştir. • Önce Portekiz ve İspanya ile başlayan sömürgecilik, çağın ortalarına doğru İngiltere ve Fransa'nın etkinliğiyle geniş boyutlara ulaşmıştır.

49. Coğrafi Keşiflersonucunda ticaret yolları yön değiştirmiş ve Avrupa kaynaklı sömürge imparatorlukları ekonomik açıdan güçlenmiştir. • Coğrafi keşiflerin nedenleri: 1)Ticaret yolların Türklerin eline geçmesi 2)Avrupalıların doğu zenginliklerini ele geçirme arzusu 3)Coğrafya bilgisinin ilerlemesi 4)Pusulanın Avrupalılar tarafından kullanılmaya başlanması 5)Cesur gemicilerin yanı sıra dayanıklı gemilerin yapılması