İ. Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD

1. İ. Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD • Türkay Demir

2. Misyon • Anabilim dalımızın misyonu ağırlıklı ve silsileli olarak fakültemizin, üniversitemizin, devletin ve sivil toplumun yani daha çok kendi dışımızdaki kurum ve mercilerin etkisiyle biçimlenmiştir. Biz buna göre davranıyoruz. Ancak içeriğinin somutlaşmasında belirli bir etkimiz olabilir. Tıp Fakültesindeki bir anabilim dalından temelde beklenenleri şu sırayla yerine getirmeye çalışıyoruz: • Eğitim vermek • Araştırma yapmak • Sağlık hizmeti sunmak (*) • Adli hizmetler, bilirkişilik hizmetleri (*)

3. Vizyon • Ülkemizdeki sağlık hizmetleriyle ilgili genel tercihler vizyonun da dışımızdaki kurum ve mercilerce büyük ölçüde tarif edilmesine yol açmıştır. Ancak genel vizyonla paralel olmayan tercihlerimiz vardır. • Temel olarak eğitim vizyonumuz hakkında şunu söyleyebiliriz. Ruhsal bilimler insanların karşılıklı ilişkilerine dayanır ve insani ilişki iyi uygulamaların zeminini oluşturur. Bu ilişkiyi rasyonel maddi nedenler ya da uygulama ve siyasalar ikinci plana itmemelidir.

4. Vizyon • Bu yaklaşımın eğitimdeki karşılığı uzmanlık eğitiminde hastalarla ilişkiye verilen önemin vurgulanmasıdır. Bu basitçe hastalara karşı hekim olarak iyi ya da ilgili davranmak gibi anlaşılmamalıdır. Bu ilişkinin incelenmesinin ve ele alınmasının işimizin bir parçası olarak profesyonelce yapılması gerekir. • Eğitimde ruhsallığın önemini vurgulayan bir tutumumuz var. Gelişimsel bakış açısını öne çıkaran, çocuğun ve ergeni yakınma konularıyla değil bütünsel olarak tanımaya matuf bir yaklaşımımız var.

5. Vizyon • ÇP’de başka tıp dallarında olduğundan daha fazla olarak, ekonomik rasyonellerle iyi uygulama rasyonelleri birbiriyle çatışır. En basit ve en sık örnekle anlatılırsa bizim karşılaştığımız çocuklar arasında cinsel ve fiziksel tacize uğrayanlar, kötü bakım koşullarında yaşayanlar, dünyayla ilişki kuramayanlar, davranışlarıyla kendileri ve çevreleri için sorun oluşturanlar, mutsuz olanlar, kayıplar yaşayanlar, endişeli, takıntılı, korkulu çocuklar vb vardır. Bunların hemen de tamamı zaman ve ilgi isteyen durumlardır. Bugünün genel vizyonunda da bu dikkate alınmaz. Biz hastalara zaman ve ilgi vermeye gayret ediyoruz.

6. Tarihçe • Çocuk psikiyatrisi tıpta görece yeni bir uzmanlık alanıdır. • 1992 yılından itibaren ayrı bir uzmanlık eğitimi alanı olmuştur. • Son üç yıldır en yüksek TUS puanıyla girilen anabilim dallarından birisi hatta başlıcasıdır. • CTF Çocuk psikiyatrisi 1998 yılında anabilim dalı olup 2000 yılında ilk uzmanlık öğrencilerini almıştır. • Kuruluşunda anabilim dalı başkanlığını yürüten Prof. Dr. Levent Kayaalp 2011 yılında emekliye ayrılmıştır. • Anabilim dalı başkanlığını 2011 yılından itibaren Prof. Dr. Türkay Demir yürütmektedir.

7. Çocuk Psikiyatrisi • 26 Şubat 2014 verilerine göre • Sağlık Bakanlığından 114 • Üniversitelerde 103 • Özelde 29 olmak üzere toplam 246 uzman hekim. • Üniversite kliniklerindeki uzmanlık öğrencisi sayısı 191 • 100 bin kişiye düşen uzman sayısı 0.33 • 2012’de açılan kadro sayısı 56 2013’te açılan 102

8. Anabilim Dalı Fiziksel İmkanları (*) • Poliklinikler: 5 oda • Psikolog odası : 3 oda • Asistan Odası:1 oda • Toplantı salonu : Kendimize ait yok. Psikiyatri AD’a ait 20 kişilik bir odayı kullanıyoruz. • Yataklı servisimiz yok. • Arşiv odamız yok. Arşivler koridor sonlarında, merdiven altlarında tutulmaya çalışılıyor.

9. Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Dalının ana binasında alt katta yalnızca hasta kayıt ve kabul için bir oda ve bekleme yeri; üst katta ise öğretim üyelerinin odaları, hemşire ve sekreter odası ile psikologların odaları bulunmaktadır. Bu katta bir de poliklinik odası vardır. (Bu poliklinik odası hasta görmek için az çok uygun koşullardaki tek poliklinik odasıdır.)

10. Poliklinik bölümünde ise bir bekleme salonu ve dört poliklinik odasının bulunduğu bölüm vardır. Hastaların çoğu burada görülmektedir. Oda sayısının yetersizliğinden dolayı doktorlar hasta görebilmek için kimi zaman sıra beklemek durumunda kalmaktadırlar. Böylece hastalar ve doktorlar karşılıklı oda beklemekte, aileler bu durumdan dolayı sıklıkla şikayetçi olmaktadır.

11. Buradaki poliklinik odaları iki adet 6 m2 lik, birer adet 7 m2 ve 4.5 m2lik olmak üzere toplam dört tanedir. Odaların hiçbirinde havalandırmaya imkân veren bir pencere yoktur. Üçü tümden penceresiz ve karanlık odalar olup, dördüncüsünün bekleme salonuna açılan bir üst penceresi vardır. Bu odalar çocuk hasta görmek için tamamen yetersizdir. Çocuklar aileleri tarafından getirildiklerinden odalarda birkaç kişinin aynı anda bulunması gerekmektedir. Bu kadar küçük odalarda havalandırma imkânı da olmadığından bu durum ciddi sorun yaratmaktadır.

12. Çocukların görüşme boyunca hareketsiz oturmaları özellikle küçüklerse mümkün olmamaktadır. Çocuklar çoğu zaman bir hareket alanına ihtiyaç duymakta ve birkaç metrekarelik bu karanlık ve havasız odalarda görüşmek istememektedirler. Öte yandan çocukların hareketlilik düzeyleri, çevreyi kullanma biçimleri muayenenin bir parçası olarak incelenmesi gereken alanlardandır. Psikiyatrik muayene ve tedavi başka tıp dallarına göre daha uzun süre gerektirmektedir. Esasen bu koşullar altında sağlıklı bir muayene yapmak da tedavi hizmeti sunmak da mümkün değildir.

13. Çocuklarda tıbbi tedavi tek, hatta başlıca tedavi yaklaşımı değildir. Örneğin bireysel ve grup oyun terapileri en etkili ve en zararsız yaklaşımlar arasındadır. Ancak bahsettiğimiz ortamda bilimsel disiplinimizin özüne ve ruhuna uygun olmayan biçimde çalışmak zorunda kalmaktayız. • İlaç dışı tedavileri etkin biçimde teşvik eden anlayışımıza karşın vakitsizlik, çaresizlik, yersizlik nedeniyle bizim de ilaçsız takip ettiğimiz hasta oranımız yüksek değildir.

14. Poliklinik odası olarak sayıca ve nitelikçe duyduğumuz eksikliklerin yanında; arşiv, seminer salonu, kütüphane gibi yerlerimiz de yoktur. Dosyalarımız merdiven altlarında, paravanla ayrılmış koridor sonlarında saklanmaktadır. Kitaplarımızı dergilerimizi koyabileceğimiz, saklayabileceğimiz bir mekânımız yok. Kendimize ait bir toplantı/seminer salonumuz da yok.

26. ÇERSAH ABD İnsan Kaynakları 1 Profesör 1 Doçent 2 Uzman Doktor 12 Asistan (3’ü henüz başlamıştır) 3 Hemşire 2 sekreter 1 bilgi işlem memuru 2 hasta bakıcı (Bayan temizlik görevlisi yok)

27. Araştırma ve yayınlar • İstenen yoğunlukta değildir. • Hizmet beklentisinin yüksek olmasıyla ilişkilidir. • Uzmanlık eğitiminin yeniden dört yıla düşürülmesi araştırma yayın etkinliklerini olumsuz etkilemiştir. • Dış rotasyon süreleri bir miktar kısaltılmıştır. Ancak değişik üniversitelerden çocuk psikiyatrisi hocalarının ortak görüşü dış rotasyon sürelerinin daha da kısaltılmasıdır. • Anabilim dalımızın araştırma ve yayın faaliyetleri son birkaç yılda belirgin olarak artmıştır.

30. Eğitim Hizmetleri • 2000-2013 yılları arasında 17 uzman mezun vermiştir • Mezun olanlardan 6 kişi akademik alanda çalışmayı sürdürmektedir • Halen 9 (+3) uzmanlık öğrencisi vardır. İki öğretim üyesi ve iki uzman hekim görevlidir. • Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde çocuk psikiyatrisi servisleri açıldığından bu yana rotasyoner hekimlerin sayısı hayli azalmıştır. Ancak anabilim dalımızda verili herhangi bir anda ortalama 4 rotasyoner bulunmaktadır. Yakın zamanlarda başlayan bir uygulamayla çocuk hekimleri de bir aylık rotasyon için kliniğimize gelmektedir.

31. Tıpta uzmanlık öğrencilerinin eğitimleri birebir ve grup süpervizyonlarıyla, seminerler, olgu sunumları, teorik dersler, okuma grupları ile yoğun olarak yapılır. • Tıp Fakültesi öğrencilerine Çocukluk çağı psikopatolojileri, Ergenlik döneminin ruhsal özellikleri ve sorunları gibi konularda dersler verilir. • Adli Tıp Enstitüsü öğrencilerine yüksek lisans ve doktora düzeyinde ders verme ve tez danışmanlığı hizmeti verilir.

32. İstanbul Üniversitesinin Klinik Psikoloji Yüksek Lisans bölümü öğrencilerine Çocuk Psikopatolojisi ve Çocuk Gelişim Kuramları ile ilgili yüksek lisans dersleri verilir. • Tıp Fakültesi lisans öğrencileri, Psikoloji lisans öğrencileri esnek sürelerle kliniğimizde staj yapmaya gelmektedirler.

33. Hizmet İstatistikleri

34. Aylara göre poliklinik hasta dağılımı

35. AD toplam fatura edilen gelir tablosu

36. AD toplam gider tablosu

37. 2012 ve 2013 yılı Gelir –Gider Farkı

38. Yeni Bir Etkinlik • Bu başlık altında sunabilecek neyimiz var diye bir hayli düşündüm. Zira elimizdeki imkanların yetersizliği istediğimiz etkinlikleri yapmamıza pek izin vermiyor. • Daha önce çocuklarda tıbbi tedavinin tek hatta başlıca yaklaşım biçimi olmadığını ve bireysel ve grup psikoterapilerinin önemli olduğunu söylemiştim. Asistan ve psikologlarımız bireysel psikoterapi uygulamalarını kısmen yürütebiliyorlardı. Ancak hiç grup tedavisi denememiştik.

39. Çocuk hastalıklarında Adolesan Bilim Dalı bize obez ergenlerle ilgili çalışmalarında işbirliği teklif ettiğinde bu çocukların yaşlarının büyük olmasından yararlanarak, yani onlar için özel bir oyun alanı dizayn etmek gerekmez oyundan ziyade konuşmayla grup tedavisi yapabiliriz diye düşünerek 8 ergenin katıldığı bir grup tedavisi yürüttük. • Bu çalışmanın 10 haftalık sonuçları işbirliğini teklif eden bilim dalını, bizi ve katılan ergen ve ailelerini memnun etti. Bu nedenle bu etkinliği gelecekte daha yaygın, düzenli ve yapılandırılmış olarak sürdürmek istiyoruz.

40. Geleceğe Yönelik Plan ve Talepler • Bu başlığın zorlayıcı tarafı eğer mevcut durumuzda kalacaksak, yani talepler sadece dile getirilebilen ama karşılanamayan istekler olacaksa plan yapmanın zorluğudur. • Fakültemiz bize çalışmayı seçtiğimiz yöntemle çalışmak konusunda bir zorlamada bulunmamaktadır. Ekonomik rasyonellere karşın ve şimdiki durumda kendi çıkarlarımızın da kısmen aleyhinde olsa da hastalara zaman ayırmak istiyoruz.

41. Çocuk psikiyatrisi çok hızla büyüyen bir tıp dalı. Yakın zamana yalnızca beş büyük ilde çocuk psikiyatristleri vardı. Şimdi hemen her ilde mecburi hizmet yapıyorlar. Artık sadece üniversitelerde değil sağlık bakanlığının bazı hastanelerinde de eğitim veriliyor. • Bir yıl önce açılan BRSHH ve daha eski olan Ankaradaki Sami Ulus EAH imkanları itibarıyla bizden çok öndeler. • Günümüzün dünyasında çocuklar çok önemli. Birçok bakımdan hakları korunmaya, gelişimleri sağlıklı kılınmaya çalışılıyor.

42. Bizim bunlardan yola çıkarak istediğimiz, eğitim veren birçok kurum arasında kendine özgü yaklaşımı ve eğitim modeli olan bir eğitim kurumu haline gelmek. Belirli konularda uzmanlaşmak, ilaç dışı tedaviler konusunda yetkinleşmek. Anabilim dalımızın bugüne kadarki geleneğinde bunların yeri önemliydi ve böyle sürmesi giderek daha zor olmasına rağmen bizler için anlamlı ve önemli.

43. Talepler • Saygı görmek • Anabilim dalıyla ilgili konularda karar oluşturulmasına katkıda bulunabilmek

44. Talepler • Çocukla görüşme yapmaya uygun poliklinik odaları • Kütüphane , arşiv odaları, toplantı salonu (derslik). • Çocuklar için uygun nitelikte bekleme alanı • Asistan hekim ve poliklinik oda sayısına uygun sayıda psikolog • Arşiv memuru • Bayan temizlik görevlisi